Heermoes bestrijden

Zojuist heb ik het volgende artikel gelezen: http://blog.natuurlijkemoestuin.be/heermoes-is-geen-lastig-onkruid/

Iemand ervaring met lavagruis door de tuin werken en heeft het hetzelfde effect als beschreven?

Nee, ik heb er geen ervaring mee, maar het klinkt te goed om waar te zijn.

En heel toevallig verkopen zij ook lavameel... toeval????

Maar als iemand het gebruikt wil ik toch graag horen hoe het werkt,

Het verhaal in dit artikel is wat "beperkt" in mijn ogen, omdat de diagnose niet helemaal klopt. In grote lijnen klopt het wel wat er voor de rest over heermoes wordt verteld.

Heermoes groeit makkelijk op gecompacteerde grond...dat is net iets anders dan "een signaalplant voor mineraalarme grond", maar het ligt dicht bij elkaar en de aanpak om het te beheersen (kwijtraken is misschien een stap te ver, maar het erg beperken zodat je er in de moestuin niet te veel last van houdt is wel heel goed te doen) is wat vergelijkbaar en meer een kwestie van onderhouden, dan van heel hard bestrijden.

Probleem van een gecompacteerde grond is dat er geen lucht in kan en planten kunnen er niet goed groeien. Door de combinatie van vooral kunstmest-gebruik (enkele snelwerkende voedingstoffen worden jaar na jaar in hoge doses opgebracht, maar in feite worden alle andere noodzakelijke mineralen opgebruikt) verschraalt de bodem en zware machines die alleen een mechanische bodembewerking doen (ploegen, freezen of eggen; in de moestuin: spitten en freezen) en bovendien alle andere "werkzaamheden" ontstaat een uitgemergelde dode bodem en daar zal heermoes explosief voorkomen, want dat is precies de plant die deze bodems ontgint. De boer onderdrukt het door spuiten en freezen en eggen (weer compactie-effect). In gecompacteerde en uitgemergelde grond zal er weinig bodemleven kunnen zijn dat de planten voedt....heermoes kan daar wel floreren en heeft bovendien weinig concurrentie...

Een moestuin die steeds zo is aangepakt kan sterk door heermoes gekoloniseerd zijn. De aanpak die de bodem vruchtbaarder en gezonder maakt en ook heermoes geleidelijk terugdringt is verhoging van organische materialen (compost, organische bemesting) en daarnaast geregeld schoffelen voor het direct verwijderen ...liefst enkele centimeters onder het oppervlakte en tussen maart en juli als de groeikracht en ook evt. "bloei" van heermoes dat zich via sporen ook blijft vermeerderen, het grootste is.

In een natuurlijke situatie is heermoes een plant die in de eerste stadiums (kolonisatie, grasland) thuishoort en in de mate waarin dit zich verder ontwikkelt tot een struweel met vaste planten en struiken zal verdwijnen. In een moestuin is er een kunstmatig in stand gehouden pioniersfase en eerste begroeiingsfase van de tuin en daar gaat heermoes vrij goede natuurlijke groeiomstandigheden vinden als dit op gecompacteerde en koolstof-arme grond is (vaste compacte vochtige bodem) tenzij de bodem verbetert, dat sowieso voor je moestuin een goede zaak is.

Mijn kritiek op het artikel "Blog natuurlijke moestuin" is dat de redenering precies weer de gangbare chemische is..."Welke (chemische!) voedingsstoffen "helpen" tegen heermoes? En hun antwoord is: voedingsstofjes die in de grootschalige landbouw te weinig aandacht krijgen en die zitten deels wel in lavameel. Juist in een natuurlijke moestuin zou ik verwachten dat er aandacht is voor de noodzaak om vooral ook biologisch een gezond uitgangspunt te krijgen....bodemgezondheid door een gezond en rijk bodemleven. Het toevoegen van lavameel (met mineralen die soms mager meer aanwezig zijn) kan soms nuttig zijn als ondersteuning daarvan, maar is niet het (chemische) wondermiddel. Dat lavameel ook in heel lichte mate wat kan bijdragen aan verbetering van de bodemstructuur (weer via chemische weg) is m.i. zo weinig dat het in de praktijk verwaarloosbaar is. (Recent onderzoek naar allerlei bodemtoevoegingen die hiervoor verkocht worden bevestigt dit). Door systematisch je bodem te verbeteren door stimulering van het bodemleven dat zich voedt met vooral de koolstof uit organisch materiaal dat er rijkelijk in voorkomt zal de structuur van de bodem verbeteren (en mineralen ook vanzelf worden aangevuld) en er veel minder een bodem ontstaan waarop heermoes nu bijna het monopolie heeft, waardoor andere planten veel beter groeien en het heermoes grotendeels zullen wegconcurreren.

In een natuurlijke situatie is heermoes een plant die in de eerste stadiums (kolonisatie, grasland) thuishoort en in de mate waarin dit zich verder ontwikkelt tot een struweel met vaste planten en struiken zal verdwijnen.

Hmmm... Geen wet van Meden en Perzen. Op mijn dagelijkse wandeling met de hond loop ik in een agrarisch infrastructuurtje dat er al minstens tweehonderd jaar ligt. Langs het (onverharde) pad liggen brede bermen, waar nog nooit een zware machine op gereden heeft (er staan hele dikke eiken) en waar nog nooit kunstmest is gestrooid of onkruid is bestreden (al kan er misschien wel eens wat ingewaaid zijn). De bermen worden verder niet onderhouden, soms (eens in de vijf tot tien jaar) wordt de struiklaag vrij lomp afgehakt.

Het valt me ieder jaar op dat de heermoes in delen van die berm, tussen het volop aanwezige struweel, sterk toeneemt.

Er is dit jaar ook voor het eerst één smeerwortel verschenen, trouwens. Uit het niets, als het ware, er staat verder geen smeerwortel in de buurt.

Ik weet niet precies wat voor conclusie daaraan verbonden moet worden... Mineralentekort in een weliswaar relatief smalle maar nog nooit bewerkte strook grond?

Misschien zou ik er voor de gein 's wat lavameel moeten strooien, en kijken wat er volgend jaar gebeurt .

typisch een gevalletje van wij van wc-eend adviseren wc-eend.

Hier is er ook veel heermoes en er is een middel dat wel zeer langdurig werkzaam is:

Gebruik je tuin en schoffel regelmatig.

Haal de wortels er uit tijdens het oogsten van bijv. de aardappels en het omspitten van je tuin.

Wil je er wel van af dan zal je de plant moeten uitputten door alles bovengronds weg te schoffelen en de wortels verwijderen.

Doe dat twee of drie steken diep.

Je raakt er bijna nooit 100% van af maar het blijft wel beheersbaar.

Succes!

Leuke reactie, Jaydot

Ik weet ook niet of en welke dan conclusies te trekken zijn uit je waarneming....nieuwe waarnemingen verbreden onze kennis, nietwaar

Nu kan ik van alles gaan bedenken om te proberen aan te tonen dat daar toch (compactie, uitmergeling) bodemomstandigheden zouden kunnen zijn die veel voorkomen van deze slechte-omstandigheden-pionier zouden kunnen verklaren, maar dat lijkt me wat geforceerd en zinloos. Als je een zakje gesteentemeel hebt liggen, kun je inderdaad misschien eens een testje doen of het effect heeft als je dat daar strooit. Ha, ha...maar je hebt ook je hond mee.....als je die daar geregeld laat plassen, verrijk je ook daar de bodem al met allerlei mineralen. (Moest hier aan denken omdat ik tijdens het lezen van het handboek van Martin Crawford over het aanleggen van een voedselbos telkens ook een berekening aantrof van het aantal plassen dat je jaarlijks bij een producerende fruitboom zou moeten doen als bijdrage aan de voedingsbehoefte....ongeveer 40x zou moeten volstaan voor een halfstam-appel )

Bovendien zie ik ook dat er ook heermoes voorkomt op allerlei plaatsen in de natuur en cultuurplaatsen die we als mensen beheren en die strikt genomen in een andere fase van onze gematigde klimaatzone vegetatie-opvolging zijn, en vaak is dat niet hinderlijk of minstens "best mee te leven". (Tenzij iemand het ideaalbeeld heeft van dat in een tuin of bouwland alleen maar precies die planten mogen voorkomen die hij/zij daar gedacht heeft en al het andere is dan storend en dus te bestrijden onkruid).

Ik ga nu even wat off-topic, maar je reactie riep bij mij nog een andere gedachte op. We spreken - vanuit moestuinperspectief - over

mineralentekort. We bedoelen dan al de tientallen voedingsstoffen die onze planten in de moestuin veel of heel weinig nodig hebben om goed te kunnen groeien gemiddeld. Maar in de natuur kun je daar denk ik niet over spreken (tenzij je van "de natuur" een soort paradijs-ideaalbeeld hebt dat er overal zou moeten/kunnen zijn) en is het veel objectiever of nuchterder: de samenstelling of de kenmerken van die bodem. Te veel of te weinig van iets heeft die bodem pas als we er iets mee willen (en een voorstelling van hebben wat er gewenst of nodig is om dat te kunnen realiseren). Een gecompacteerde of verschraalde bodem is natuurlijk gezien gewoon een soort bodem (waar ook bepaalde planten en andere organismen beter voor toegerust zijn), maar als gevolg van een manier van landbouw bedrijven of tuinieren (ook door de grote schaal waarop dit gebeurt) vervelend omdat op korte termijn en zeker op langere termijn precies datgene wat we met die bodem willen, onze voedselproductie, kwalitatief en kwantitatief in gevaar komt.

En nu weer on-topic..... Inderdaad Patrijs....tromgeroffel voor een wekelijkse rondje met de schoffel

.

Eerst even on-topic:

Joyce12, dit lijkt me nou echt iets dat je probleemloos zelf kunt testen: strooi lekker lavameel over je heermoes. Baat het niet dan schaadt het niet, sterker nog, het is sowieso goed voor je bodem. Je ziet pas volgend jaar of het enig effect heeft, dus tot die tijd is het inderdaad schoffelen, schoffelen en nog eens schoffelen. Ik denk dat eens per week dan niet genoeg is, vaker is beter. En investeren in een goeie, scherpe schoffel, afgestemd op je eigen lengte is ook sowieso de moeite waard.

Mijn plaatselijke boerenbond-type winkel verkoopt lavameel gewoon, zo duur is het niet.

En off-topic:

Weknow, haha, de grand old man van alle hoveniers, Christopher Lloyd, schreef al dat hij regelmatig op z'n composthoop plaste. En tegelijkertijd maar foeteren op z'n hondjes, die gele plekken in het gazon veroorzaakten .

Inderdaad, sinds ik het Bodemvoedselweb heb gelezen, geloof ik dat alles draait om de samenstelling van niet zozeer de bodem, als wel van het bodemleven. Ik vind 't fascinerend om te zien hoe planten opkomen en weer verdwijnen in relatief ongecultiveerde biotoopjes als de bermen in het buitengebied. Zo is er ook wel eens een springbalsemien-invastie geweest, de na een paar jaar vanzelf overging in hier en daar een plant.

Die smeerwortel en heermoes loop ik trouwens regelmatig te plukken om toe te voegen aan mijn composthoop .

Let op: draag een stofkapje als je met lavameel aan de gang gaat! Ik kwam ergens een artikel tegen (plantaardig.com???) over een mevrouw die zo ook haar heermoes te lijf wilde gaan en die stoflongen kreeg van het strooien met lavameel.

Heermoes kun je overigens ook goed thee van koken of gier van brouwen, als natuurlijke mest & schimmelbestrijder. Dat kiezelzuur schijnt goed te zijn. Ook voor ons mensen trouwens (dan zou ik wel voor de thee gaan om op te drinken en niet de gier )

Weten jullie wat mijn gezonde boerenverstand zegt?

Een plant groeit waar die groeien kan.

Heermoes kan goed tegen wateroverlast en tegen droogte. Heermoes wortelt diep, en krijgt zijn voedingsstoffen wel. Heermoes heeft geen last van compact grond. Heermoes groeit gewoon. En het zou die heermoes aan zijn reet kunnen roesten hoe de omstandigheden zijn.

Die denkt echt niet, hey hier is de grond heel los, ik ga wel ergens anders heen groeien. Of hey, hier zijn lekker veel mineralen ik stop wel met groeien. Die plant zou echt hartstikke gek zijn.

Wat er mijns inziens wel gebeurt. Dat andere planten niet van compacte grond houden, en dat die meer voedingsstoffen nodig hebben, of een hogere concentratie. En dat die op bepaalde plaatsen dus moeilijk groeien. Waardoor een plant als heermoes alle ruimte heeft om wel te groeien.

En op plaatsen waar die planten wel kunnen groeien. Wordt heermoes verdrongen, omdat het te weinig licht krijgt.

En dat put de plant langzaam uit. Want geen of te weinig licht betekent geen aanmaak van energie. Betekent geen energie voor groei, en geen energie voor onderhoud van de plant zelf.

http://fyi.uwex.edu/weedsci/2001/05/02/biology-and-control-of-field-horsetail/

http://www.cabi.org/isc/datasheet/21621

/\

| Wieden, wieden, wieden, wieden dus. Of snel groeiende gewassen telen, en genoeg nitraat en andere nutrienten in je bodem hebben, zodat ze de heermoes overschaduwen.

Vergeet niet ook de wijde omtrek van je tuin te wieden, want het groeit er gewoon weer terug in.

@jaydot: logisch dat ik het zelf kan testen, echter niet het antwoord op mijn vraag. Blijkbaar heeft hier niemand ervaring mee dus zal het ook niet nuttig zijn om heermoes te bestrijden.

Er moet altijd iemand de eerste zijn .

Ik heb in de moestuin geen heermoes, anders deed ik het wel.

Als 't nou over winde zou gaan...

Anderhalf jaar verhuist en schraal tuintje met veel heermoes gevonden. Gebruik lavameel, heb bodemverbeteraar op het gras aangebracht en trek zoveel als mogelijk heermoes uit. Zaak is het uit te putten. Resultaat na 1 1/2 jaar is de moeite waard!

Acht jaar geleden toen ik met mijn moestuin begon, had ik in een hoek van de tuin veel heermoes staan.

Het advies van de ervaren tuinders was "de wortels er uit spitten want anders krijg je het nooit weg".

Daar ben ik braaf mee begonnen, wist ik veel.

Dat werd wel snel oud, dus ik begon met gewoon omschoffelen en opruimen.

na een paar jaar was het weg en bleef dat ook, want als het de moed had om terug tekomen werd het omgeschoffeld.

Terug naar nu.

In het hoekje staat nu al 4jaar het aardbeienbed, en de laatste jaren komt de heermoes terug want het bed staat vol en is niet zo goed te schoffelen.

Ik loop al twee seizoenen rond te strooien met lavameel en de heermoes doet het er prima op in mijn tuin.

Deze winter worden de aardbeien geruimd, en volgend jaar worden er op een andere plek nieuwe bedden gemaakt, de oude bedden gaan dan weer mee in de teelt rotatie en kunnen beter geschoffeld worden.

Achteraf vraag ik me af of de lavameel wel zo nodig is, want ik tuin op klei, en klei is van de zelfde grondstof als lavameel.

Peter.

Oud topic omhoog gehaald.

Ik heb nog steeds veel heermoes op mijn volkstuin. Het komt zelfs in mijn schuur tussen de tegels omhoog.

In elk geval, het komt ook omhoog in mijn paadjes waar houtsnippers liggen, maar vandaag viel het me op dat de heermoes die ik uit die paadjes trek vaak aangetast lijkt door een soort van schimmel, beetje meeldauw-achtig zeg maar. Het belopen van de paadjes zal ook effect hebben, maar hoe dan ook ziet het heermoes tussen die houtsnippers er veel minder fris en gezond uit dan tussen de planten en tussen de tegels. Dunne droge sprietjes met witte aanslag. Een ander verschil met het heermoes tussen de planten is dat het daar bij het uittrekken veelal breekt net boven of onder de grond, op de paadjes trek ik er vaak ook moeiteloos een wortel uit van soms wel een meter lang voordat het afbreekt. Dat is eigenlijk wel raar als je bedenkt dat de grond onder de paadjes compacter is dan tussen de planten, je zou het andersom verwachten.

Ik had natuurlijk foto's moeten nemen, zal morgen kijken of ik een goed voorbeeld kan vinden. Maar, zou het zo kunnen zijn dat heermoes het minder goed doet onder houtsnippers (door meer schimmels)? Ik heb overigens ook hier en daar paddenstoeltjes in en naast mijn paadjes, dus verschillende schimmels zitten er zeker.

Ik moet binnenkort de tuin van mijn moeder weer even op orde brengen, zij heeft ook giga veel heermoes, ik zou daar als experiment effe tien zakken houtsnippers als bodembedekker kunnen neergooien. Staat 'netjes' (dat vindt mijn moeder prettig ), en het is een leuke test die onafhankelijk is van wat ik op mijn volkstuintje allemaal doe.

Iemand anders ervaring met heermoes en houtsnippers of met zieltogende heermoes door een schimmelaantasting?

Leg daar dan van die landbouw plastiek onder maar zorg dat het water langs de zijkanten weg kan.

Na een paar jaar zult ge geen heermoes meer zien. Uw paadjes blijven wel heel de tijd onkruidvrij tot er weer zaadjes op waaien.

Maar in uw houtsnippers krijgt ge dat goed weg.

Heermoes is ook de voornaamste erfenis die ik heb meegekregen op het tuintje bij Wommels. Ik heb hier knoerdharde, compacte kleigond, en heermoes vindt dat blijkbaar prettig.

Maar de paden die ik met houtsnippers heb bestrooid, daar groeit niks. Wel er vlak naast, 't is daar allemaal paardebloem en paardestaart (de andere naam voor heermoes). Niet echt een mooi plaatje:

Weet je zeker dat de grond onder de paadjes compacter is, Pippi? Als er al lang een laag organisch materiaal ligt is dat niet zo vanzelfsprekend, want dan zou ik daar eerder veel luchtkussentjes in de grond verwachten, en dan mag het best een beetje worden belopen.

Als ik door een laag houtsnippers woel kom ik meestal wel een wit schimmel effect tegen. Is dit niet wat je ook ziet als je heermoes uit zo'n ondergrond trekt?

Ik heb trouwens geen heermoes op de bedden waar ik een terpbed van heb gemaakt - wat jij Hügelbett noemt - dus ik zie dat op een losse ondergrond heermoes minder goed aanslaat. Op ondergrond die nog keihard is kan ik de heermoes niet de baas; uittrekken lukt niet omdat het afbreekt, en schoffelen lukt ook nauwelijks op zulke harde klei.

Dus het verbeteren van de grond lijkt me het beste wat ik iemand kan aanbevelen die met harde klei zit en een heermoes probleem heeft. Dat lijkt me beter dan direct de heermoes aan te vallen, want dat is dweilen met de kraan open.

losse grond is lekker, als het mogelijk is

kun je de heermoes afschoffelen en dat dan wel elke week als het wat regent

verder vindt vrind heermoes losse compostrijke grond niet fijn, dus....

verder vorken sommige medetuinders het hier uit tot 2 steken diep, megaklus en werkt voor een jaar of 2-3

Ik heb heel lang gedacht dat heermoes, waarover ik hier zo vaak op het forum lees, een soort breedbladig onkruid was. Tot ik hier net de post van roeier hierboven las.

Hij heeft het over paardenstaart. En ik heb aan de graskant, die grenst aan de waterkant af en toe wat 'kattenstaart' staan. Als ik het zie, trek ik het uit, al een flink aantal jaren, maar ik houd het niet rigoureus bij. Een makkelijk en onschuldig onkruidje, dacht ik altijd.

Alleen liet de foto van roeier iets zien wat wel heel erg lijkt op 'kattenstaart', maar hij noemt het paardenstaart. Goh. Enfin, een mens is nooit te oud om te leren...

Weet je zeker dat de grond onder de paadjes compacter is, Pippi? Als er al lang een laag organisch materiaal ligt is dat niet zo vanzelfsprekend, want dan zou ik daar eerder veel luchtkussentjes in de grond verwachten, en dan mag het best een beetje worden belopen.

Nou ja, ik ging er simpelweg vanuit dat de grond onder de paadjes compacter is omdat die wordt belopen, en de groentebedden niet. (De bedden zijn veelal ook bedekt, met stro of blad, maar daar komt de heermoes vrolijk doorheen, ook waar een laag karton heeft gelegen.)

Als ik door een laag houtsnippers woel kom ik meestal wel een wit schimmel effect tegen. Is dit niet wat je ook ziet als je heermoes uit zo'n ondergrond trekt?

Ja, maar het zit dus ook op de bovengrondse delen van de heermoes.

Opvallend dat jij geen heermoes hebt op de houtsnipperpaadjes. En ja, tuurlijk, verbeteren van je grond is de beste remedie tegen heermoes, Maar als houtsnippers dat verdwijnproces van heermoes kunnen versnellen, lijkt het me zeker de moeite waard om daar iets mee te doen. Ik ga volgende week in de tuin van mijn moeder waar kneiterveel heermoes staat, de grond bedekken met compost en houtsnippers. Ben heel benieuwd hoe het daar uitpakt. En ik wil op de volkstuin een van de bedden gaan mulchen met houtsnippers, eens zien of ik verschil zie.

Ik heb trouwens geen heermoes op de bedden waar ik een terpbed van heb gemaakt - wat jij Hügelbett noemt - dus ik zie dat op een losse ondergrond heermoes minder goed aanslaat.

Mijn ervaring is dat er sowieso weinig onkruid opkomt op, okee laten we het terpbedden noemen. Eigenlijk is dat wel verbazingwekkend, want het is natuurlijk wel een verstoring van de grond, en door het graven haal je toch heel wat onkruidzaden omhoog. In de voortuin heb ik er twee liggen en dit jaar echt amper onkruid gezien, in de achtertuin heb ik behalve gras geen onkruid op die bedden. En dat gras is echt helemaal mijn eigen superdomme schuld, door afgestoken graszoden weliswaar ondersteboven, maar niet diep genoeg in de bedden te leggen.

Een makkelijk en onschuldig onkruidje

Kattenstaart is zo'n nietszeggende naam. Ik ken nog minstens 2 andere planten die 'in de volksmond' zo genoemd worden (Lysimachia en Amaranthus caudata).

Die van jou zou best eens de moeraspaardenstaart kunnen zijn.

Daarom heb je er mogelijk minder last van: die houdt van nattigheid, dus die blijft lekker bij die sloot

Goed om te weten dat er verschillende soorten zijn. Ik zal er eens een zoekopdracht aan wagen om te kijken of ik de precieze soort kan achterhalen.

Heermoes is een echte indicatie plant. Dat had Weknow al eerder in dit topic aangegeven maar het plantje zegt heel veel over de voeding die in de bodem zit of beter juist niet in die bodem zit. De oorzaken van die te korten of juist overschotten aan meststoffen zorgen er dus voor dat de heermoes kan gaan groeien. De plant haalt juist naar boven wat doorgaans in de toplaag ontbreekt n.l. sporen elementen als magnesium e.d. Door een thee/gier te maken van de heer moes en die weer op je tuin te gieten kom je in een jaar of 2 van de heermoes af mist je maar geen kunstmest gebruikt/gebruiken gaat. ook kan je het gewoon laten liggen als mulch-laag.

Dat de heermoes niet zo goed zijn best kan doen bij de snippers heeft ook een reden je veranderd n.l. de bodem-samenstelling(meer stikstof en ook verzuring van de bodem).