Minitest: gemeentecompost of eigengemaakte compost?

Minitest: gemeentecompost of eigengemaakte compost?

De gemeentecompost (eigenlijk provinciecompost, Zeeland, gemaakt van uitsluitend groenafval, dus niet van GFT-afval) vergeleken met eigengemaakte compost. Wat is anders, wat is beter.

Het plan, en de test:

2 x 2 potjes met een paar zaden.

1 potje met uitsluitend compost

1 potje met onderin gewone potgrond, en een toplaag van 3 cm compost

En dat voor beide compostsoorten.

Edit: Oeps, de blanco vergeten. Potje 5: uitsluitend potgrond. /Edit

Soort zaad: ik denk aan tomaat. Vrij klein zaad met weinig reserves. Bijvoorbeeld bonen zouden lang kunnen teren op de zaadlobben.

Wellicht zaai ik in ieder potje ook wat tuinkers. Omdat dat zo snel gaat: een weekje na de tomaten.

Alle potjes komen op dezelfde plek, na kiemen verhuizen ze alle vier op hetzelfde moment naar mijn TL-verlichting. De test eindigt uiterlijk eind januari / begin februari. Vanaf dan heb ik het kunstlicht nodig voor vroege pepers en zo.

Deze test, als die al wat oplevert, geldt alleen voor Zeeuwse compost, van de ZRD. Die wordt voor zover ik weet op één locatie gemaakt, van uitsluitend groenafval. Ze bevat vrijwel geen rommel: hoogstens één klein plasticje op een vuilniszak vol.

Wordt vervolgd …

Succes met de test, Henk....zal het met belangstelling volgen.

Toch een overweging. Tomaten zijn een uitzondering als het gaat om goed kunnen groeien op onrijpe compost. Of dit voor het kiemen ook geldt, weet ik niet. Daardoor zouden resultaten op grond van een test met tomatenzaad misschien niet zo heel veel zeggen....

Weknow, wat stel je dan voor, naast iets tuinkers-achtigs?

Kiemgroenten lijken me minder geschikt: vorig jaar een testje gedaan met tuinkers op nog niet rijpe pure paardenmest: dat ging als een speer.

radijs, rucola, mosterd, tarwe, linzen...allemaal kiemgroenten toch wel....maar die kiemen goed en snel en groeien snel tot een plantje (en zijn vers en dus heel kiemkrachtig). Verder zou je aan erwten kunnen denken (slechte groei en misvorming is meteen zichtbaar) of afrikaantjes, viooltjes... ik noem maar wat.

Waar heb je eventueel naast tomaten ervaring mee onder je groeilampen?

Leuk dat je dit gaat doen! Testjes zijn zo cool.

Zou je ook niet ook een zelfde test in de volle grond doen? Want deze test is korte-termijn en je hebt in die potjes ook niet of nauwelijks bodemleven, terwijl goeie compost tijd en bodemleven nodig heeft om zich te bewijzen.

De composttest is gestart:

Bronmateriaal gemeentecompost, supervers, nog niet thuis nagerijpt:

Dertien volle vuilniszakken liggen al in mijn auto. Er was daar dus nog wel wat over. Iets als “beam it up, Scotty” zou wel mooi zijn.

Eigen compost, die heb ik niet. Al mijn tuinafval was al vermengd met paardenmest en gemeentecompost.

De compost van een buurman bleek nogal kleiig te zijn. Ik doe het er maar mee.

De test-opstelling:

Vlnr: pure compost buurman / pure gemeentecompost / potgrond met bovenop ruim 3 cm gemeentecompost / enkel potgrond.

Gezaaid in elk potje: 6x Afrikaantjes; 5x Broccoli.

Dit is mijn 2000e bericht

taart met 2000 kaarsjes...

ben heel benieuwd,

we hebben hier alleen gemeentecompost voor niks maar die ruikt veel chemischer dan mijn eigen compost met wat paarden mest; ik gebruik het maar niet

Eerste resultaat na 9 dagen:

De afrikaantjes zijn nog niet opgekomen.

De broccoli wel. Weinig verschillen tot nu toe. Misschien zijn ze in pure gemeentecompost (2e van links) ietsje later gekiemd, kan ook door zaaidiepte komen.

Ze zijn wat ielig: vrij weinig licht bij een vrij hoge temperatuur (voor broccoli).

Volgende bericht: als de afrikaantjes boven staan.

Testresultaat broccoli:

V.l.n.r.:

A - Alleen rijpe eigengemaakte compost (er zat nogal wat klei in)

B - Alleen gemeentecompost

C - 3 cm gemeentecompost, daaronder potgrond

D - Alleen potgrond

B wijkt duidelijk af, ook t.o.v. C. Waarschijnlijk hebben de C. zaailingen hun voeding uit de onderliggende potgrond kunnen halen.

Conclusie:

Het lijkt erop dat de verse gemeentecompost (te) weinig direct beschikbare voeding bevat voor een goede groei na kiemen.

Testresultaat afrikaantjes:

Allemaal (A, B, C en D) niet gekiemd, inmiddels verrot. Het is maar goed dat ik de blanco D. heb laten meelopen. Zonder dat zouden er verkeerde conclusies getrokken kunnen worden.

Aanbevelingen:

Het is wellicht raadzaam de ZRD gemeentecompost na te laten rijpen. Zeker bij een zaaibed. Het -niet te dik- mulchen met gemeentecompost bij grotere planten, ook bij zaailingen eerst opgepot en uitgeplant met kluit, zal wellicht geen groeiachterstand geven. In die gevallen zie ik zelfs een voordeel: kiemend onkruid groeit minder snel. En die compost, die rijpt wel, dat duurt alleen een tijdje.

Vervolg:

Zodra ik weet -nadat alles ingepland en ingeplant is- waar ik een vrij plekje heb, kieper ik daar een 100 liter gemeentecompost neer, ter rijping, voor een latere test.

Bovenstaand testje geldt voor de ZRD gemeentecompost, gemaakt van uitsluitend groenafval (takken / struiken en zo), en zegt dus niets over gemeentecompost van andere bronnen.

Terzijde: Sinds vorig jaar maak ik paardenmest+gemeentecomposthopen, in veel (ongeveer 5 cm dikke) dunne lagen, om en om. Eigenlijk zonder veel kennis van zaken, meer o.b.v. gezond leken-verstand (natte compacte zooi vermengen met droge rulle zooi). Inmiddels weet ik dat de gemeentecompost voornamelijk "bruin" is, en paardenmest vergelijkbaar is met "groen". Een goede mix dus(?). Denk ik, nu mede o.b.v. deze test.

Weknow: kom er maar in!

Een mooie test henk. Zoals je test laat zien bevat groencompost doorgaans minder voedingstoffen dan bijv. potgrond uit zak (en GFT compost). Groencompost bevat ook nog veel organische stof die nog moet worden omgezet. Het na laten rijpen lijkt mij dan ook een goede conclusie. Het resultaat van A - de eigengemaakte compost - is wellicht te verklaren door dat narijpen (langzaam composteren) en waarschijnlijk ook de hoeveelheid klei/zand in dit mengsel

Even naar de praktijk, waar ik een laagje compost op de grond leg en daarin o.a. spinazie, wortel, bietjes, radijs zaai. De resultaten daarvan komen waarschijnlijk overeen met C. Eenmaal de wortels de grond onder de mulchelaag bereikt hebben pakken ze de voedingstoffen op.

nuttige test!

Je schreef een PB'tje Henk met het verzoek om te reageren op je eerste testbevindingen.

Had niet gereageerd omdat het advies om deze industriële compost eerst een half jaar of zo te laten rijpen al door Jorg gegeven was. Ik wist eigenlijk niet wat ik daar nog aan kan toevoegen.....

Ik heb even nagedacht en zal toch een beetje uitleg en commentaar proberen te geven....

1. Intussen gemerkt dat de compost van de milieustraat hier (zal ook wel van een van de diverse composteerplaatsen komen die deel- of dochter-bedrijven van Delta zijn...) per keer kan verschillen. Verleden week heb ik een karretje gehaald dat op het oog duidelijk meer rijp was. Deze stonk niet, rook zelfs wat bossig en vooral merkte ik dat de structuur meer "wollig" was (in tegenstelling tot poederachtig met stukjes zoals meestal) en ook dat ze water opnam (meestal loopt dat er gewoon over of meteen door en moet ze toch al een tijdje op de grond liggen voordat ze als goede compost vocht gaat opnemen). Wat me dan wel weer opviel aan die wrsch. wat betere partij van verleden week, is dat op sommige plaatsen ze grijs en zeer droog was....alsof ze verbrand was....en dat zou minder gewenst zijn. Verbranden is geen biologisch verteren en omzetten meer, doodt het microleven en verteert de organische stof, waardoor ze grotendeels verloren gaat en er kunnen zich zelfs ongewenste giftige verbindingen vormen. Ook bij compost bereiden met warmte (veel groen + zuurstof dat bacteriën activeert geeft een heet proces gedurende enkele dagen aan het begin) wordt geadviseerd om de temperatuur beneden de 65 graden te houden....

2. Dat er tegenwoordig op industriële schaal gecomposteerd wordt en in 2 lijnen: namelijk GFT en groenafval apart, is een nog vrij recent verschijnsel. Het komt de laatste 10 a 20 jaar schat ik steeds meer op en is in volle ontwikkeling. Ik herinner me nog dat alle huisvuil ooit op een grote hoop ging (enorme vuilnisbelten) en later alles samen verbrand werd. Geleidelijk is het beleid geworden om steeds meer te gaan scheiden en apart te gaan verwerken, als industriële activiteit, door bedrijven die via recyclage - en al of niet subsidie erbij - slimmere dingen met afval gingen doen. Verbranding van organische stof geeft o.a. een grote CO2 uitstoot (opwarming etc.) terwijl het ideaal is om juist koolstof = organische stof in de bodem te binden.... De (decennialang vergeten) kennis dat organische stof in de bodem gunstig werkt voor groei en gezondheid van gewassen opende een markt voor compost voor de landbouw. Wettelijk wordt compost gezien als een stof waarmee je de bodem verbetert...landbouwers zijn de grootste gebruikers. Wat in de industriële compostbedrijven gebeurt is eigenlijk niet meer dan op zeer grote schaal enorme massa's plantaardig afval, zo nodig fijngemalen, zo snel mogelijk laten afbreken...het eindproduct wordt steekproefgewijs gecontroleerd op ongewenste ingrediënten (o.a. zware metalen, glas, plastic e.d.) waarvoor normen bestaan hoeveel het er in mag zitten.

De "compost" die hiervan het resultaat is, wordt gezien en behandeld als koolstof/organische stof die aan ) meestal in door boeren) de bodem wordt toegevoegd. Er bestaan dan nog verschillende kwaliteiten als ik het wel heb, maar die gaan over de grofheid van het materiaal. (Vlaco levert bijvoorbeeld een kwaliteit van 2 cm en ook een van 5 cm....ik denk de grootste stukken die er in mogen zitten).

Dit is een heel andere benadering en traditie dan hoe naar compost wordt gekeken, hoe ze wordt gemaakt en gebruikt in de biologische/ecologische landbouw en tuinen...waar organisch materiaal in de bodem brengen en recycleren al veel langer gewoon was, maar tegenwoordig steeds meer kennis en ervaring wordt opgedaan met bodemgezondheid/bodemverzorging en gewenste biologische processen en levensgemeenschappen als basis voor een gezonde/vruchtbare tuin....compost maken en gebruiken is daarvoor het hulpmiddel bij uitstek en de verwachtingen die je dan aan die compost hebt zijn heel andere (in ieder geval niet alleen hoeveel koolstof zit er in) dan waarvoor industriële compostbedrijven werken. Of het een en ander elkaar kan aanvullen/overlappen....of die industriële compost kan voorzien in wat wij gewend zijn om zelf te maken en wat we graag willen om te gebruiken....het is de vraag...ik heb nog geen definitief antwoord......maar zie wel een wereld van verschil in wat "zij" en "wij" bedoelen met hetzelfde woordje "compost".

3. Over je eerste testresultaten.....ik was even bang dat op die compost alles even goed zou kiemen en groeien dan in de andere mediums.

Want dan klopten mijn indrukken en inzichten niet. Want compost die nog niet rijp is ...nog niet uitgecomposteerd zeg maar...niet alleen afbreken maar ook nieuwe verbindingen vormen waarin voedingstoffen zeer geleidelijk kunnen worden vrijgemaakt door bodemleven.....is meestal niet geschikt om iets in te planten of te laten groeien...het verteren zelf (de stoffen die er dan inzitten) werkt groei en kieming tegen. Neen...ik ben geen voorstander....in ieder geval niet in een moestuin waar zeer veel van een bodem gevraagd wordt...van gebruik van onrijpe/halfrijpe compost of werkwijzen (die soms in kringen van permacultuur worden verkondigd) waarbij je al je tuinafval gewoon, al of niet als een soort mulch, op je grondje laat verteren. Door onrijpe compost te mengen in de grond zal het tegenwerkend effect minder worden en vaak niet meer opvallen...

Ik ben in ieder geval zeer benieuwd, Henk, naar je verdere bevindingen!

Weknow, kan je hier wat meer uitleg bij geven?

'waarbij je al je tuinafval gewoon, al of niet als een soort mulch, op je grondje laat verteren.'

Waarom vind je dat geen goed idee? Ik gooi houtsnippers, plantenresten of bladeren als mulch. Moest ik grasmaaisel of koffiegruis hebben zou ik dat ook als mulch bovenop de grond gooien. Dan zou ik een betere mix van groen en bruin als mulch hebben. Ben benieuwd waarom dat geen goed idee zou zijn. Uiteindelijk ontneemt de vertering toch enkel stikstof uit de bovenste centimeters van de grond? De wortels zitten toch dieper en zouden 'naar het schijnt' hier geen last van hebben.

Uiteindelijk ontneemt de vertering toch enkel stikstof uit de bovenste centimeters van de grond?

Precies omdat in compost het organisch materiaal niet alleen verteert, maar zich nieuwe verbindingen opbouwen.... Als je compost maakt kun je dit proces (heel eenvoudig) gericht sturen*, je hebt dus veel meer profijt en een zekerder voedzaam/bodemopbouwend resultaat dan als je het gewoon maar ergens laat vergaan. Wat je doet is niet slecht, maar ook best jammer aangezien er grote kans dat er veel verloren gaat. Ik ben een enorme voorstander van mulchen.....maar dan liefst met compost, zeker in de moestuin.

* Je stuurt dit door:

- het grotere volume dat je composteert

- verhouding bruin/groen

- zuurstof

- vochtigheid

- voldoende tijd

Als deze dingen niet min of meer in orde zijn, dan vervliegen of verdwijnen stoffen (vooral o.a. de stikstof!) > geen voeding ooit voor je planten en niet zo goed voor milieu ofwel gebeurt er weinig tot niets. Op de grond kun je deze voorwaarden nauwelijks maken.

Voor een moestuin, in een ecologische is precies de stikstof daar altijd erg krap, kun je de stikstof die vooral in het groene materiaal zit beter gebonden in compost op je tuin brengen dan verloren laten gaan

(Bij vaste planten e.d. is de voeding/stikstofbehoefte veel lager...dus voor een siertuin of park o.i.d. kunnen andere werkzijzen efficienter zijn)

Ik zie toch wel een groot verschil tussen onrijpe compost op de tuin gooien en mulchen/chop&drop. Ik kan me niet voorstellen dat het laatste problemen geeft, want het is immers precies hetzelfde als wat in de natuur gebeurt, er ligt een heel langzaam composterende, hele 'luchtige' laag op de bodem. Als ik naar mijn onrijpe compost in de bak kijk is dat toch hele andere koek. Ik heb dat onrijpe spul afgelopen seizoen wat huiverig rond courgettes en meloenen etc. gestrooid, omdat die het wel fijn zouden vinden, maar ik zou het niet als algemene mulch durven gebruiken, terwijl ik zorgeloos een onkruidzaailing of blad van de smeerwortel chop&drop.

Oh, ik zie dat er een nieuw bericht is terwijl ik dit typ.

Ik ben een enorme voorstander van mulchen.....maar dan liefst met compost, zeker in de moestuin.

Ik begrijp je overwegingen, en ik vind ook dat compost gemaakt moet worden op een composthoop en niet op je bodem. De trend van werkelijk alles aan compostmateriaal direct op je grond gooien, daar doe ik ook zeker niet aan mee. Maar voor mijn gevoel (lekker zweverig ) 'klopt' mulchen met compost niet, daar hoort een luchtige beschermlaag bovenop, zodat die bovenste laag grond met compost minder te lijden heeft van allerlei weersomstandigheden, zoals een hagelbui of felle zon of ijzige kou. Ik heb ook niet de illusie dat die laag stro voeding toevoegt of veel bijdraagt aan het bodemleven, voor mij is het meer een dak boven het hoofd van al mijn hard werkende personeel. (EN, bedenk ik me, het helpt tegen onkruid. Een kiemend onkruidzaadje in alleen compost heeft het veel makkelijker dan wanneer het nog door die mulchlaag heen moet werken voor het zon ziet. En zo wordt onkruid wieden hier en daar iets met twee vingers uittrekken (en chop&drop )

Weknow, ik heb ook nog een vraag: ik lees dat de rijpere compost die je haalde meer 'bossig' rook. Ik rook gister even aan het kleine laagje compost dat nog in de bakken op de volkstuin ligt, en dat rook naar niks. En ook de compost die ik heb gekocht om alvast van start te kunnen op de tuin, heeft geen heel sterke geur. Mijn eigen compost in de achtertuin daarentegen, ruikt naar vakantie op de Veluwe en bosbessen plukken en 's ochtends vroeg hertjes en konijntjes zien in het bos en nou ja, ik kan helemaal lyrisch worden van hoe geweldig lekker dat ruikt. Is dat echt puur een kwestie van 'rijpheid'? Want ik zie geen uiterlijk verschil zoals jij omschrijft tussen die drie soorten compost, voor mijn lekenogen ziet het er allemaal uit als een soort losse potgrond.

Ik heb gewoon lang niet genoeg compost. En gezien ik op zandgrond zit moet er echt mulch op want de grond is zo droog.

Keukenafval gaat in de compost en ook groot plantenafval maar haksel en bladeren gebruik ik rechtstreeks.

Ik vind het interessant hoor, en volg dit topic met veel interesse, maar gevoelsmatig zeg ik: Doe mij maar eigengemaakte compost.

Zodra er iets is waar het woord commercieel of industrieel bij komt dan haak ik af. Er komen dan zaken bij als winstgevendheid, kosten laag houden, en kwantiteit voor kwaliteit. Dat staat voor mij haaks op mijn doel, kwalitatief het beste eruit zien te krijgen. Het tijdsaspect kan dan bijvoorbeeld een bepalende rol spelen. Een commercieel bedrijf is altijd op zoek naar sneller, en ik ben op zoek naar beter. Dat gaat meestal niet hand in hand.

Persoonlijk, bij mij is het compost gebruik niet gericht op plantengroei, al is dat natuurlijk een gewenst neveneffect. Het gaat mij om veel meer dan dat, het creeren van een voedzame "intelligente" bodem is eigenlijk het voornaamste. Compost is zo veel meer dan een bodemverbeteraar heb ik gemerkt.

Het probleem met compost is dat het eigenlijk om goede compost te maken zeer moeilijk is.

Compost als mulch gebruiken zou ik nooit doen en doe dat zeker nooit bij blauwe bessen die kunnen niet tegen nitraten en daar komt veel nitraat bij vrij. Heb al in een eerdere post aangekaart dat compost op een verkeerde bodem (verkeerde pH) geen enkel nut heeft, zal uitspoelen en nitraten in ons drinkwater brengen. Compost in de winter is volledig nutteloos als mulchlaag dan spoelt helemaal alles weg... Het oppervlakkig aanbrengen zal weinig effect hebben en de pH nog de voedingstoestand veel veranderen tenzij bij erg oppervlakkige beworteling... Maar dat kan wortelbrand geven niet doen!!! Moet deze echt wel inwerken hoor. Bij de juiste pH zullen er misschien een kleine hoeveelheid mineralen door de bodem opgenomen kunnen worden.

Dan nog enkele dingen die je toch moet weten... Als je onverteerde compost gaat gebruiken ga je onkruidzaden en schimmels en andere slechte ziektes kunnen doorgeven en verspreiden aangezien deze aanwezig blijven op deze plantenresten.

Bij de bedrijven worden die compostvaten voorzien van een betonnen vloer en afwatering om nitraat verontreiniging tegen te gaan.

Ze worden constant op de juiste temp gebracht zodat de onkruidzaden en ziektekiemen dood worden gedaan..

De juiste temp is van groot belang want als dan weer te warm is zal het bodemleven volledig gedood worden en heeft de compost ook geen zin meer.

Algemeen gebruiken de meeste tuinaanleggers ook geen gemeentecompost omdat mensen de gekste dingen in de compostbak gooien en zo dus eigenlijk de compost slechte samenstelling heeft enzovoort.

Het is het beste om deze van een composteerbedrijf te kopen die weten het beste hoe ze deze moeten samenstellen en hebben het nodig materiaal hiervoor.

Compost vormt zich in de bodem in lagen bij een goede pH en dus goed microbieel leven. Maar om zo direct verterende compost bij je planten te kappen... kan wel een aantal gevolgen hebben... Sommige bacterien blijven actief en kunnen overleven op dood materiaal, ook schimmels en schadelijke organismen...

Stel je legt compost onder je tomaten, dan maak je het voor ziektes wel heel makkelijk om je planten te besmetten en zeker meeldauw of aardappelplaag... nog erger..

Bij veel planten hetzelfde verhaal,...

Compost is geen mulch laat dat verteren best in een vat om ons drinkwater niet te verontreinigen. Best bij een goede temp ook.

Meer informatie:

http://www.bioforumvlaanderen.be/sites/default/files/Compostbrochure_2013_LR_DEF.pdf

Berry, ik denk dat je composteerbaar materiaal /onverteerbare compost verwart met goeie rijpe compost.

Ja, inderdaad heb het daar over.

Maar dacht dat wel duidelijk was door:

(Maar om zo direct verterende compost bij je planten te kappen... )

Ja, inderdaad heb het daar over.

Maar dacht dat wel duidelijk was door:

(Maar om zo direct verterende compost bij je planten te kappen... )

Maar in het topic ging het volgens mij juist om het verschil tussen soorten rijpe compost, ofwel compost die als 'rijp' wordt verkocht, toch?

Verder zeg je nog wat dingen waar ik vraagtekens bij zet, maar ik heb er niet voldoende verstand van om ze te kunnen weerleggen. Hoe dan ook denk ik dat eigen compost altijd het best is, omdat je exact weet wat daarin gaat.

Is zeker niet het beste hoor, ik heb een link geplaatst naar een site waar ze diep in detail gaan daarover dus lees deze eens door.

Nuttig artikel! Ook goed om te lezen dat goede compost vooral te herkennen is aan de bosgeur