Stro + compost mulch onzinnig?

De titel zegt eigenlijk mijn hele vraag al. De situatie: we zijn al in de weer geweest om onze tuin te bedekken met stro. Nu willen we ook graag compost toevoegen door dat gewoon over de grond te verspreiden. Heeft het dan nog zin om stro erover te leggen? Compost werkt toch als mulch? Misschien is het verstandiger de compost de grond in te werken en dan af te dekken met stro? We zijn niet voor spitten en zo maar de grond hier slaat behoorlijk snel dicht, wat het onbewerkbaar maakt.

Compost en dan mulchen met stro is in mijn ogen een heel natuurlijke manier om je bodem sterk te verbeteren. En de wormen werken het wel door je grond, dat hoef je zelf niet te doen.

Eens met pippi: eerst de compost, desnoods losjes doorharken, dan de mulch erop. Liefst aan het eind van 't seizoen, als de grond nog een beetje warm is.

Dan heb je er in het voorjaar nauwelijks nog werk aan!

Normaal is compost mulch, lijkt me. Bovendien is de meest doeltreffende manier om je bodem te verbeteren (tegen dichtslaan) het toevoegen van organisch materiaal, waarbij compost (die is evenwichtig van samenstelling en bevat vooral stabiele organische verbindingen als ze goed is gemaakt) het meest geschikt en doeltreffend is. In de bodem werken van compost is niet echt aan te bevelen, hooguit inharken in de bovenste paar centimeters, maar mulchen ermee werkt het beste.

Compost is dus voeding van je bodem(leven) en in lichte mate ook directe voeding van je planten.

Ik ken de techniek van mulchen met stro en op zich is dat een prima hulpmiddel om je bodem te beschermen. (Een begroeide bodem is overigens nog veel effectiever daarvoor dan mulch Probleem met stro is echter wel dat het veel residuen van landbouwgiften kan bevatten: gangbare tarweteelt is bepaald niet gif-arm! Dat kan een serieus bezwaar zijn.

Het stro zal bovendien geleidelijk verteren en daarmee ook een heel klein beetje extra organisch materiaal aan de bodem geven. Dus dat is op zich ook gunstig.

Toch zit er ook iets dubbels in de compost + stro-toepassing. In de praktijk zal het allemaal wel loslopen, maar toch werkt het elkaar in principe wat tegen. Compost is volledig verteerd en omgezet naar hapklaar spul voor je bodem(leven) en bevat vooral langduriger gebonden voedingstoffen die geleidelijk vrijkomen (ook door dat bodemleven). Stro is onverteerd, vrij bruin (= veel koolstof/weinig stikstof) spul dat om te verteren nog extra stikstof nodig heeft. Die zal het halen uit de bodem en compost, totdat het verteerd is. Wat het stro zo uit de compost haalt, is dus niet meer beschikbaar voor je bodem.

Je merkt het al: In mijn zienswijze is compost + stro = dubbel-op en elkaar wat tegenwerkend. Ik weet goed dat er natuurlijke methodes zijn waarin stro en ander onverteerd mulch-materiaal een centrale rol spelen. Maar ik zie niet wat beide tegelijk toepassen echt kan toevoegen en denk dat, met de herbruikbare materialen die we binnen bereik hebben, rijkelijk compost maken en gebruiken het beste resultaat geeft en ook de meest effectieve manier is om bodem en planten te verzorgen en voeden. Dit vooral omdat je door de samenstelling van je composthoop/bak kunt zorgen voor een evenwichtige balans tussen stikstofrijk en koolstofrijk materiaal die een optimale omzetting naar een humus-achtig eindproduct geeft. Doordat compost vrij stabiel is, kun je er prima mee mulchen en wordt het vrij snel deel van het bodemvoedselweb. Het stro moet daarvoor nog eerst verteren en (met behulp van stoffen uit de bodem) omgebouwd worden tot de voor de bodem gewenste stabiele stoffen.

(weknow:) Daar was ik dus al bang voor. Nu hebben we het stro al maar dan vullen we dat gewoon niet meer aan. Beetje zonde van dat stro, maar ach, beginnersfouten...

Bedankt voor de reacties!

ik ga akkoord met weknow maarrr... ik toch stro bovenop die compost laten liggen. zo snel verteerd stro nu ook niet. en zeker als het nog goed kan vriezen zou ik die bovenop de compost laten liggen om je grond en bodemleven extra te beschermen. een mulch laag kan ook nooit te dik zijn.

Ik heb zeer veel respect voor alles wat ik van Weknow lees, maar dit keer ben ik 't niet met hem eens...

Compost is m.i. echt geen mulch!

De hele bedoeling van mulch is toch om de bodem te beschermen voor uitdroging (zodat het bodemleven tot aan de oppervlakte aan het werk kan blijven) en de zaak zo te bedekken dat er geen ongewenste plantengroei doorheen kan komen (en intussen te zorgen voor organisch materiaal dat heel geleidelijk de bodem nog wat verrijkt, anders zou je ook worteldoek kunnen gebruiken)?

Dat effect heeft compost niet, bovendien droogt het uit als het onbeschermd bovenop het land ligt en verliest daardoor wat van z'n kracht.

(Ja, da's hoogst onwetenschappelijk geformuleerd, maar het is mijn waarneming).

Dus ik blijf erbij: compost aanbrengen, heel licht door de allerbovenste laag werken, en voor de winter lekker afdekken met mulch.

Ik ben het er overigens wel mee eens dat je bij het verzamelen van mulchmateriaal en compost-ingrediënten eigenlijk net zo kritisch te werk moet gaan als bij de inkoop van je eigen eten!

Ik heb zeer veel respect voor alles wat ik van Weknow lees, maar dit keer ben ik 't niet met hem eens...

Compost is m.i. echt geen mulch!

Ik sluit me hier bij aan. Ten eerste dat Weknow vaak heel waardevolle adviezen heeft.

En ook ik zie compost niet als mulch. Wel grappig trouwens dat we allemaal toch onze eigen invulling geven aan allerlei zaken.

De hele bedoeling van mulch is toch om de bodem te beschermen voor uitdroging (zodat het bodemleven tot aan de oppervlakte aan het werk kan blijven) en de zaak zo te bedekken dat er geen ongewenste plantengroei doorheen kan komen (en intussen te zorgen voor organisch materiaal dat heel geleidelijk de bodem nog wat verrijkt

Dat inderdaad. Het lijkt mij dat het bodemleven onder een laag stro of bladeren of houtsnippers lekker z'n gang kan blijven gaan, zelfs al zijn de weersomstandigheden minder gunstig. En ik denk dat compost gebruiken tegen onkruid ook niet erg effectief is.

anders zou je ook worteldoek kunnen gebruiken)?

Voor mijn gevoel maak je met worteldoek alles dood, ik zou dat zelf nooit gebruiken.

Dat effect heeft compost niet, bovendien droogt het uit als het onbeschermd bovenop het land ligt en verliest daardoor wat van z'n kracht.

(Ja, da's hoogst onwetenschappelijk geformuleerd, maar het is mijn waarneming).

Ik snap wat je bedoelt. Een laag compost in een droge warme zomer wordt volgens mij een dikke harde plak.

Dus ik blijf erbij: compost aanbrengen, heel licht door de allerbovenste laag werken, en voor de winter lekker afdekken met mulch.

En ik blijf bij compost erop, niks inwerken, en een lekkere laag mulch erbovenop. Ik heb dat vrij consequent al geruime tijd op diverse plekken in mijn tuin gedaan, en de grond eronder is superluchtig en wemelt van het leven.

Ik ben het er overigens wel mee eens dat je bij het verzamelen van mulchmateriaal en compost-ingrediënten eigenlijk net zo kritisch te werk moet gaan als bij de inkoop van je eigen eten!

Dat is een waar woord.

Nu wordt het lekker tegenstrijdig, zoveel mensen zoveel meningen immers. Soort grond zal mogelijk ook een verschil in ervaring geven.

Ik gebruik compost tijdens het teeltseizoen wel als toplaag.

op mijn kleigrond werkt dat juist geweldig tegen uitdrogen(en verzuipen/dichtslaan) Van de grond. ook van onkruid heb ik weinig last. Goede compost heeft immers geen/weinig actieve zaden. Daarnaast verrijkt compost de kleigrond, dat effect is nu na 3 jaar duidelijk zichtbaar.

ik ondervind dus eigenlijk alle voordelen waarvan door o.a. Jaydot wordt gezegd dat compost dit effect niet heeft.

Wat ik doe: In de herfst/winter is mijn tuin afgedekt met (eiken)blad wat komt aanwaaien en groenbemester. In het voorjaar gaat de winterbedekking in de compostbak zodat de zon de tuin kan opwarmen en wordt de tuin voorzien van een nieuwe laag compost.

@pippi: wat zijn we het lekker eens .

@loes: ik val door de mand, ik heb nog nooit op echte zware klei getuinierd. Wel op lichte rivierklei, daarin groeide alles toch wel.

Compost aanbrengen bij aanvang van het teeltseizoen lijkt me ook prima (de BD tuinderij bij mij in het dorp doet dat ook), dan wordt 't immers al snel "beschermd" door het opkomende gewas. Maar als je ervoor kiest om je compost aan het eind van het seizoen aan te brengen blijf ik erbij dat het doodzonde is om het de hele winter open en bloot te laten liggen.

Nog even terug naar de vraag "compost als mulch"...

De vraag is natuurlijk of we allemaal hetzelfde onder "compost" verstaan.

Alleen tuin afval of met toevoeging van bijvoorbeeld mest?

Met grove stukken of klein gemaakt?

Gedeeltelijk verteerd of rijp?

Tussen de twee uitersten - m.i. tuinafval-grof-gedeeltelijk-verteerd en verrijkt-klein-rijp - zit natuurlijk net zoveel nuance als er composthopen in Nederland zijn . Ik stel me zo voor dat je die eerste wel als mulch zou kunnen toepassen.

Er leiden meerdere wegen naar Rome. Ik kan spreken en adviseren met de ervaring die ik heb en wat ik zie en wat ik leer van studiedagen, publicaties e.d. Nooit te oud om bij te leren, hoor. Maar hier toch een weloverwogen praktijk om in de moestuin te mulchen (ofwel: de bodem steeds gedekt te houden) met compost, al vele jaren en met uitstekende resultaten. Daarom beveel ik het graag aan als een methode die werkt en die ik ook het beste kan rijmen met bodemvruchtbaarheid/bodemleven als uitgangspunt. Zal uitleggen waarom en hoe dat werkt. Overigens werk ik in de siertuin en de zeer grote bostuin wel volop met bodembedekking, mulchen, met de materialen die beschikbaar zijn....blad, maaisel, houthaksel e.d. zonder de "omweg" om die eerst tot compost te verwerken. Het grote verschil is dat in de siertuin (waar ook allerlei eetbare fruit en planten staan...was al een soort permacultuur voordat dit woord mode werd en te pas en onpas opdook) en in de bostuin (met ook volop eetbare gewassen) in principe zelfvoorzienend zijn, terwijl in een moestuin waaruit veel geoogst wordt voortdurend aanvulling nodig is.

Bij Jaydot en Pippi lees ik dat ze bij "mulch" denken aan spul dat je aanbrengt om onkruid tegen te houden en de bodem te beschermen. Ik herinner me hierover een discussie in een topic...alles waarmee je bodem bedekt is een vorm van "mulch"...zelfs kiezel of grit.

https://www.moestuinforum.nl/mulchen-een-paar-vraagjes-t9774.html

Wat mulch zou zijn is voor Jaydot en Pippi dus afhankelijk van waartoe je het gebruikt. Als ze dan zeggen dat compost geen mulch is, bedoelen ze blijkbaar: dat is niet zo geschikt om onkruid tegen te gaan en de bodem te beschermen......?

Eerlijk gezegd is dat helemaal niet mijn eerste doel om een voortdurende toplaag compost op mijn moestuin te brengen: onkruid bestrijden en bodem beschermen. Onkruid wied ik consequent, al moet ik zeggen dat door systematisch te zorgen dat onkruid weinig kans krijgt en zich weinig verspreidt (geen zaad vormt, tijdig wordt weggeschoffeld of uitgetrokken) + door vermijden van bodemkering waardoor er niet steeds nieuw zaad boven komt + door de bedekking met compost (waarin wel eens wat, maar toch niet veel onkruidzaad zit) onkruid in mijn moestuin geen echt probleem is. Daarvoor heb ik geen aparte mulchlaag nodig.

Bescherming van de bodem tegen compactie (door slagregens e.d. en belopen), tegen erosie en dichtslaan vind ik op de jonge zeeklei hier zeer belangrijk. Dat probleem is prima opgelost na 4 jaar steeds aanbrengen van compost. (Daarnaast probeer ik vooral ook, 's winters, veel van mijn tuin begroeid te laten met wintergewassen of tussengewassen/groenbemesters.) Eens een beetje compost bovenop zal zeker te weinig zijn om dit effect te bereiken, maar hier heb ik jaar na jaar veel compost bovenop gebracht: 1e jaar 5 a 10 cm laag en jaren daarna een 3 cm. Het gevolg is dat de bodemstructuur enorm veranderd is: Veel bodemleven en toenemende hoeveelheden koolstof in de bodem zorgen daarvoor , water wordt direct opgenomen (geen riviertjes of poeltjes meer) en bodem blijft luchtig en kan veel vocht vasthouden...Bovendien komt in het voorjaar het bodemleven snel op dreef, hetgeen echt een voorsprong geeft. Neen, ik zie niet wat het apart opbrengen van lagen stro of blad daar nog aan kan toevoegen...dat gaat hier direct in de compostvaten zodat het optimaal tot evenwichtige compost wordt omgezet. En dat is, Jaydot, wat je denk ik over het hoofd ziet. Als je je compost evenwichtig maakt is er weinig verlies van voedingstoffen tijdens dat proces (het maximale wordt gebonden) en is het resultaat ook stabiel....er gaat niet veel verloren door weer een laagje bovenop te brengen....het is directe voeding voor het gewenste bodemleven omdat het al afgebroken is en vervolgens omgebouwd tot de stabiele verbindingen die een florerend bodemleven nodig heeft.

Twee opmerkingen snap ik overigens niet zo goed.

Dat je door mulchen zorgt dat planten het niet te koud krijgen en winterse omstandigheden (vooral kou) blijkbaar minder vat op de bodem hebben. Is dit een item? Is er hier een probleem? Wat 's winters in de tuin staat, moet daar maar tegen kunnen denk ik dan. Wat zeker zinvol is, is dat na de winter je bodem kan opwarmen. Loes verwijdert daartoe het winterdek...lijkt me prima. Compost zorgt door de donkere kleur voor iets betere opwarming, hetgeen op klei die relatief langzaam warmte opneemt waarschijnlijk wel prettig is. Waar ik wel zeker van ben is dat de in het voorjaar toenemende aktiviteit van bacteriën e.d. in de bodem bijdraagt aan een betere start, dan waar dit niet is.

Pippi zegt dat compost een slijmlaag zou vormen. Eerlijk gezegd nog nooit iets wat daar op lijkt tegengekomen of gehoord in de 40 jaar dat ik compost maak en gebruik.......

Jaycot heeft ervaring dat compost uitdroogt. Ook dat herken ik niet zo goed als een ongewenst effect. Alle grond kan uitdrogen, maar grond met veel organische stof (koolstof) zal dit veel minder doen en veel meer vocht binden en vasthouden dan waar dit ontbreekt. Dat is een enorm voordeel, temeer omdat het tevens ook luchtig blijft. Kan best wel eens gebeuren hoor dat ook de bovenlaag met compost droog wordt en zonder vocht zullen misschien bepaalde processen even stilstaan tot de volgende ochtend of de volgende regenbui. Maar dat is niets waar ik me zorgen om maak.

Tegelijk met Weknow aan het typen ik reageerde dus op de post van Jaydot

De vraag in de openingspost ging toch over de situatie nu? niet over wat te doen aan het einde van het seizoen.

nu ligt er stro als winterbedekking, ADOPEG wil nu graag compost op de tuin brengen.

de vraag is dus of compost tijdens het teeltseizoen als mulch werkt. naar mijn idee is het antwoord daarop ja, mits de laag dik genoeg is en het compost niet teveel ongewenste zaden bevat (de compost uit mijn kleine compostbak is bijvoorbeeld niet geschikt).

http://www.groei.nl/artikel/materiaal-om-te-mulchen

Grove compost is naar mijn idee (nog) geen compost want het is niet volledig verteerd. grove resten kunnen wel als mulch dienen.

in mijn geval heb ik het over fijn materiaal, verteerde compost (deels wormencompost, deels gemeentecompost).

Veltheeft de volgende info op de site:

Vanaf eind mei breng je een mulchlaag aan tussen de gewassen. In de late herfst dek je af met hooi, oogstresten, stro en wachthoopmateriaal. Begin maart haal je deze winterbedekking weg om de bodem te laten opwarmen aan de voorjaarszon en de grond zaaiklaar te maken. Deze weggenomen winterbedekking gooi je op de composthoop.

dit is ook zo ongeveer wat ik doe. enige wat ik niet doe is vanaf mei een (extra) mulchlaag tussen de gewassen, maar dat is een persoonlijke keuze.

Enorm bedankt voor al deze fantastische reacties!

Een beetje onduidelijkheid over mijn vraag, daarom zet ik hem nog even anders verwoorden. Het gaat erom of het toedekken met stro nog zin heeft als er gemulcht wordt met compost. Dus we gaan uit van de situatie waarbij er al een paar centimeter (5-10) compost ligt.

Jullie reacties met ervaringen en gedachtegangen zijn daarbij erg interessant. Bedankt nogmaals.

Niet dat ik zou willen dat het forum op Facebook zou gaan lijken, maar ik merk dat ik zo nu en dan een "like" of "bedankt" knop zoek .

Machtig interessant allemaal, dank daarvoor.

Ik had 't openingstopic slordig gelezen, daar heeft Loes gelijk in .

Ja dat heeft zin.

Want, er zijn allerlei beestjes die van een niet verteerde organische laag houden, om in rond te dwalen en om op te eten.

Een hele belangrijke voor de moestuin, wormen, bijna all regenwormen leven van en het liefst onder (dood) plantenmateriaal.

Ook heel veel andere meer of minder geliefde beestjes.

Effe een oud topic omhoog. Was nog even zoeken.

Pippi zegt dat compost een slijmlaag zou vormen. Eerlijk gezegd nog nooit iets wat daar op lijkt tegengekomen of gehoord in de 40 jaar dat ik compost maak en gebruik.......

 

Jaydot heeft ervaring dat compost uitdroogt. Ook dat herken ik niet zo goed als een ongewenst effect.

Inmiddels heb ik ervaring met mulchen met alleen compost, simpelweg omdat ik nog steeds niet genoeg materiaal heb om erbovenop te gooien.

'Slijmlaag' is inderdaad nonsens, dat wordt het zeker niet, maar ik merk wel dat het bovenste laagje van de compost 'uitdroogt' oftewel verhardt. Waar wel stro ligt kan ik die laag opzij schuiven en direct zaaien, op de blote compostlaag niet, die moet ik even wat losmaken. Het is zeker geen dikke harde laag, nog geen kwart centimeter, en ik heb er geen gereedschap voor nodig, kan gewoon heel oppervlakkig met de hand, maar toch, het is voor mij wel een extra reden om toch zoveel mogelijk met stro en ander mulchmateriaal te werken.

Wat wel gezegd moet worden: het heeft natuurlijk heel veel geregend in de afgelopen periode, en mijn tuin is nog een kale vlakte. Ik kan me voorstellen dat het effect van 'dichtslaan' aanzienlijk minder of zelfs helemaal afwezig is als er eenmaal flink wat beplanting is. Ik heb er in de achtertuin nooit last van gehad, terwijl het stro wat daar ligt in de loop van het seizoen verdwijnt en er dan dus ook wat 'blote compost/blote aarde' ligt, maar dan tussen de planten.

Mijn conclusie is dat alleen mulchen met compost wel kan, als er is of wordt geplant of gezaaid, maar dat het niet verstandig is om een lege tuin voor langere tijd alleen te bedekken met compost. Ik denk dat ik de blote stukken in mijn tuin tijdens de volgende zonnige/droge periode even heel lichtjes aan ga harken. Volgens mij is dat wel voldoende om de grond weer goed in staat te stellen om water op te nemen voor de volgende regenperiode die we daarna ongetwijfeld weer krijgen.

Die conclusie snap ik dan weer niet. Je hebt je nieuwe tuin met veel moeite geheel bedekt met een laag compost en nu ga je twijfelen of dat wel verstandig was ? En je twijfel komt op, omdat de laag oppervlakkig lijkt uit te drogen ( korstje ) ?

Je hebt denk ik een ideaal beeld voor ogen ? Een situatie die jouw tuin wellicht kan gaan bereiken na jaren doorzetten van 1 en dezelfde methode : aanhoudend toevoegen van compost, niet spitten en en en. Iets waar jij dan voor kiest.

Nu héb je die hele vlakte met compost liggen. Nu is het zaak er van áf te blijven; niks harken ! desnoods mulchen als je dat materiaal voor handen hebt, en wanneer niet, dan niet. Korstje of niet: afbljven Je gaat nu toch niet elke keer nadat het 3 dagen mooi droog, zonnig weer is geweest de boel harken ? Met welk doel ? Het een mooi vochtig uiterlijk te geven ? De laag droogt juist sneller / eerder uit als je die 'korst' steeds weer breekt.

En gaat het weer gaat regenen is je compostlaag de dag daarna weer helemaal rul hoor.

Afblijven en aan je teelt beginnen.

Okee, je hebt wel een punt, Bit. Maar ik ben bang dat die 'korst', daar waar nog geen stro ligt, harder en dikker gaat worden.

Hm. Je hebt wel gelijk dat 'afblijven' juist het idee was. Okee, dan doe ik niks, behalve verder gaan met stukken bedekken en beplanten. Dank voor het inzicht!

Een korstje van compost... In 40 jaar nog nooit meegemaakt. Erg rare compost als er water op blijft staan. Zit er klei door gemengd? Normaal is het juist zeer rul en blijft juist geen water meer op staan.

Dat het eerste laagje compost soms, in een lange droge periode niet direct wordt gemengd...het een tijdje kan duren voordat het a.h.w. een wordt met de grond...dat kan wel eens, doet zich met name voor op erg compacte klei als ze voor het eerst met compost wordt toegedekt.....kwestie van wat geduld en gewoon doorgaan.

Ik zal binnenkort eens een foto maken, dat verduidelijkt het wellicht. Het is trouwens niet zo dat er nu water op blijft staan hoor, zo dramatisch is het ook weer niet.

Ik denk dat ik begrijp wat pippi bedoelt. Na wat droge dagen is bovenste laag van de compost (wat op onze veengrond ligt) uitgedroogd. Maar daarvoor is toch juist de mulch? Zo is alleen die toplaag droog en de grond eronder is nog lekker vochtig. Waar wij ons hoofd meer over breken is of er water op de grondlaag blijft staan en dat deze slechts verhult wordt door de compost laag. Oftewel: of de grond onder de compost (nog) dichtgeslagen is of niet.

Maar wat las ik? Je zaait rechtstreeks in de compost? Kan dat? Wij zaten nu ook wat te prutsen met het voorzaaien van wortels etc. wat natuurlijk niet geweldig is. Daarom speelde ik met het idee om in de compost geultjes te maken en daar wat potgrond of gewoon zand in te gooien en daar vervolgens in te zaaien. Maar rechtstreeks in compost zaaien in natuurlijk veel handiger.

Nu ik toch bezig ben, aardappels kunnen toch ook wel gewoon de compost in?

ADOPEG, het ligt eraan hoe rijp je compost is of je er direct in kan zaaien of niet. Bij de eerste dingen die ik gezaaid heb in de grond van de kas, heb ik het voor alle zekerheid gedaan zoals jij omschrijft, geultje in de compost, laagje potaarde erin en daarin gezaaid. Maar inmiddels ligt de compost al een tijdje, dus ik leg er geen potgrond meer bij. Ik zag dat de meiraapjes en de spinazie inmiddels opkomen, dus ze zijn niet verbrand.

Voor de aardappels heb ik een niet al te diep gat gemaakt, zodat ze net in/op de klei onder de compost liggen, en daar een laag stro bovenop. Ik weet nog niet hoe dat uit gaat pakken.

Ik geloof niet dat er water op de grond onder de compost blijft staan. Die laag compost neemt enorme hoeveelheden regen op, en dan zakt het heel langzaam de grond in. Met een laag stro erop gaat het allemaal nog geleidelijker denk ik.

Dank je, we hebben dit seizoen trouwens geen stro meer. Behalve voor de kippen dan.

@ Weknow ( en ook Pippi)

Dat korstje, echt wel een korst, maar blijft zeker geen water op staan nee, is toch echt wel een bekend gegeven hoor. Zal alleen niet het geval zijn met jouw eigengemaakte compost, bij mij ook niet trouwens.

Maar in de tuinaanleg bv, maak ik veelvuldig gebruik van dikke lagen compost en dan praat je dus niet over eigen maak. Je koop het, je laat het aanvoeren. Sja, en wát krijg je dan. Weet jij het ? Ik eigenlijk ook nooit. Je maakt jezelf afhankelijk van wat je krijgen kan ( in mijn geval dan soms wel, kan laten 'samenstellen', als ik heel veel nodig heb ), je glooft de verkoper op zijn blauwe ogen

Wat krijg je dan ? Een vrij dode massa. Onder grote hitte versneld gecomposteerd. Fijn wel dat de onkruidzaden kapot zijn, dat zeker. Maar tot leven wekken moet je het dan nog wel ( ik gebruik mycorrhiza's ) o'f je wacht gewoon wat langer. Het leven komt er vanzelf ook wel in hoor.

Zeker tot die tijd kan de 'dode massa' dus zeker een korst vormen, iets wat dus vrij tijdelijk is en nú ( koude jaargetijde ) duurt het allemaal nog net wat even langer.

Komt allemaal vanzelf goed. echt.

Ah dankjewel Bit, dat zal er dan zeker mee te maken hebben. Reden temeer om dit jaar zo veel mogelijk eigen compost te maken.