Wanneer enten en wanneer chipbudden

Mijn concrete vraag is: Wanneer is het de beste tijd om prunus-soorten te chip-budden?

Maar toch even een verhaal en wat ervaringen op een rijtje.

1. In zo een beetje alle boeken, cursussen en websites is het verhaal: enten doe je best laat in de winter of zeer vroeg in het voorjaar. Je gebruikt daarvoor nog slapend enthout op onderstammen die net beginnen met uitlopen.

Van Yuras leerde ik, toen hij hier was (ik denk dat het rond 10 september was..? en dus eigenlijk al wat aan de late kant) dat het heel goed mogelijk is om ook in/rond augustus via spleetenting van kleinere jonge twijgjes succesvol te enten. Ik had nog wat onderstammetjes en hij had allerlei enthout mee......en nu zie ik dat toch ongeveer de helft van de snelle entingen die hij toen maakte aan is......pruim, abrikoos, perzik en appel....alleen van de peren lijkt geen enkele gelukt (maar dat kan toeval zijn).

2. Het is mijn (beperkte!) ervaring dat voorjaarsentingen van prunus-soorten (kers, pruim, perzik e.d.) veel lagere succeskans hebben dan appel of peer. Grappig is dat ik verleden jaar o.a. op dit forum diverse soortgelijke ervaringen vernam van anderen. Misschien is het tijdstip om het te doen veel kritischer bij prunussen? (Yuras zegt: Zo vroeg mogelijk. Guy de Kinder zegt ergens, terloops, doe eerst prunus en later appel en peer....) maar dan nog: Hoe vroeg is het beste....? Zelf had ik de gedachtegang: Misschien die prunussen maar niet voorjaars-enten en later in het jaar eens gaan proberen met chip-budden (nog nooit gedaan). Maar wat ik daarover lees is minstens onduidelijk en lijkt vaak nogal tegenstrijdig over wanneer je dat dan het beste doet. Sommige bronnen zeggen: in het vroege voorjaar (dus eigenlijk dezelfde tijd als voor enten normaal wordt gehanteerd), maar ik kom ook mei/juni of tijdens de zomer (augustus) tegen. Iets om mee rekening te houden is daarbij natuurlijk de beschikbaarheid van entmateriaal.....voor chipbudden heb je sterke bladknoppen op jong gevormd hout nodig.......Wat is volgens jullie ervaringen...dus nu even niet de boekjes ... de beste tijd om prunus te chipbudden?

3. In november j.l. was ik bij kwekerij de Linde in het Vlaamse Heuvelland. Ik had het een en ander besteld en ging dat ophalen. In principe kun je er ook enthout kopen van alle fruitbomen in hun collectie, dus ik had naast mijn bestellijstje een lijstje gemaakt voor enthout met de bedoeling dat dit in januari/februari naar mij zou worden opgestuurd en dat ik alvast de kosten + verzendkosten daarvoor zou betalen toen ik er was.

Maar toen ik om mijn bestelling ging was het enthout daar al bijgevoegd....keurig gelabeld en eigenlijk geen geld....mooie lange twijgen, vaak goed voor 3 a 4 entingen voor 0,50 per stuk...geen geld dus. Maar ook het probleem om gedurende 3 maanden het enthout gezond en bruikbaar te houden. Ik heb ze, soms geknipt in lange stukken om het passend te maken, met een vochtige omslag apart in zakjes in de groentelade van de koelkast bewaard. De afgelopen weken heb ik de peren en appels geent....dat enthout leek allemaal nog prima.....geen rot, geen tekenen van uitlopen en op de puntjes na waar het wat was ingedroogd, nog mooi frisgroen-wit van binnen. Toen wist ik nog niet dat ik beter eerst de kersen en pruimen had gedaan, dus gisteren gekeken of dit misschien nog net zou kunnen met het enthout daarvan. Het meeste was duidelijk niet meer slapend....knoppen die al uitliepen of soms zelfs al meer dan een centimeter blankwit gegroeid waren.....maar veel stukken vertonen ook duidelijk en mooi callusweefsel. Wat ik nu ga doen is dat enthout alsnog proberen te stekken (winterstek-methode)...zodat mocht er een deel aangaan en op het callus nog wortels gaan vormen, ik het volgend jaar of zo alsnog als enthout zou kunnen gebruiken.....niet geschoten is altijd mis. Maar ermee alsnog proberen te enten...lijkt me geen goed idee.

4. Heb hier nu dus een hele reeks onderstammen staan om later dit seizoen eerst op te proberen chip-budden of eventueel eind augustus spleetentingen op te maken op de manier die Yuras voordeed. Maar wanneer is dat wijs om dat chipbudden te gaan doen.....?

Ik heb al een hele lijst aan enten en chipbud pogingen gedaan. Hierbij is de slagingspercentage geweest. 45% voor enten 0% voor chipbudden.

Het chipbudden heb ik steeds in het najaar gedaan en 1x in het voorjaar omdat ik wat materiaal over had. Ik heb met een tang en met een mes geprobeerd

Ook voor het enten heb ii het met een tang en met een es geprobeerd. Alle met de tang gedane enten zijn mislukt. Het beste gaat het voor mij met een spleet ent. Kiwibessen in het najaar geprobeerd en 3 uit 3 gelukt, appels, peren, abrikoos, druif en perzik heb ik in het voor jaar gedaan.

Alleen de appels zijn redelijk goed gegaan en een paar abrikozen en kwetsen op een pruim zijn gelukt. De najaar enten allemaal mislukt.

Dat neem niet weg dat ik er mee stop. het is gewoon leuk om te experimenteren en de verrassing te zien als het weer gaat uitlopen het jaar erop

Vroeger wachtte ik tot onderstammen beginnen met sapstroom en dan slapende (zo mogelijk behouden slapende twijgen van pruimen-perzike-abrikozen in koelkast ) enten er op zetten. 1 a 2 van tientallen lukte wel, andere ging dood. Vorige jaar heb ik eind februari dat gedaan.. 3/4 pruimen gelukt. Perziken en abrikozen weer 1 en 1. Met kersen was geen probleem - op Gisela5 of Colt slaging was 3/4. Verder, vorige jaar, las ergens, dat met vooral perziken bij enten en week of 2 daarna de temperatuur moet rond +18 graden schommelen (+16 t/m +22). Dit jaar mij perzik en abrikoos enten zijn 10 dagen binnen "geratificeerd" en nu staan buiten. Ben benieuwd naar het resultaat

Wat chip-budden betreft, geldig zijn zelfde termijnen. Alleen chip-bud vergroeit makkelijker door grotere relatieve oppervlakte in contact en veel mindere voeding nodig voor een kleine oog.

Wel, las (en zag eens) chip-budding met uitgelopen oog, en dat wel gelukt . Maar daar was Master van enten

So, ik denk, je verlies niks als deel van enthout (laagste 3-4 ogen) laat wortelen en andere deel gewoon probeer chip-budden, nu, meerdere stuks op een onderstam. Kan ook iets naar MTFD meenemen, dan zullen wij samen proberen dat maken

Vorig jaar Engels plakenten (of verbeterde copulatie) met een mesje en medifilm uitgeprobeerd in maart, na het enten heb ik de onderstammetjes direct uitgeplant in de volle grond (wel beschut).

- 2 maal kweeappel/-peer; 0% geslaagd (enthout te ver uitgelopen, de leverancier van het enthout gaf dit al aan)

- 6 peren; 85% geslaagd

- 9 pruimen; 75% geslaagd

-12 appels; 85% geslaagd.

Op de entcursus werd gezegd dat bij het plakenten bij appels en peren 60% van het cambium elkaar moet raken, bij de prunus is dit 70-80%.

In augustus één chipbudding uitgevoerd op een pruimenonderstam, deze loopt nu uit. Voor het chipbudden moet de onderstam wel wat dikker en aangeslagen zijn. Voor appels en peren is half september de beste tijd, prunussen dus wat eerder. Dit jaar wil ik wat meer chipbudden uitproberen.

abrikoos en perzik kan het beste, hoogste slagingsperentage, met chipbud in juli.

Zelf ben ik voortdurend bezig om te onderzoeken tot wanneer je kunt chipbudden. Vorig jaar heb ik er een paar gemaakt in april. 50% slaging abrikoos, 30% perzik. Voor perzik had ik slecht florerende[minkukkels] onderstam gebruikt, dus evt was dat de oorzaak.

Maar 50% is te weinig voor mij.

Dit jaar doe ik het weer in april maar dan op volop uitlopende onderstammen in de kas.

Ik heb er ook een aantal begin november gechiptb. Wel in de kas gezet . Ben heel benieuwd. Ook een aantal met de enttang, hiervoor heb ik weinig hoop, het is ruw werken. Maar je weet het nooit.

Op de persicadag hoop ik jullie het resultaat te kunnen laten zien, of niet.

Verder bij chipbud kijk ik naar de manier van op plakken, met houtvezels aan de achterkant of de houtvezels verwijderen.

Beste Bram, Yuras, Flipje en Wilgenwind,

Dank voor jullie zeer interessante en leerzame bijdragen alvast! Ik laat dit topic nog even lopen...wellicht willen anderen nog reageren met ervaringen en kennis hierover...voordat ik het wat probeer op een rijtje te zetten en misschien nog aanvullende vragen stel.

onderzoeken blijft voor mij toch het leukste. Helaas na antwoorden blijven er nog meer vragen over.

Mijn resultaat;

Gewoon winterenten met Pitfruit slaagt 90%

Bij steenfruit 25% max

Bij chipbudden slaagt hier 95% van alle vruchten

Bart schreef:

Bij chipbudden slaagt hier 95% van alle vruchten

Wanneer doe je dat Bart?

Ik heb ong 6 weken geleden 4 takjes op mijn bestaande kers geent.

Maar hoe en wanneer kan ik zien of die gelukt zijn?

Moeten de takken dit jaar uitlopen of is dat volgend jaar pas

Mvg john

Je zou nu toch wel minstens groeipunten op het enthout moeten zien, John. Aan de top of (het begin van) nieuwe blaadjes opzij....

Zo iets dus

Even een ouder topic leven in blazen met de hoop dat andere ook hen ervaringen delen met het beste tijdstip van enten en chipbudden. Hier is namelijk niet veel informatie over te vinden.

Het entout van de Pluot Globus en Aprum Cot-N Candy  in de koelkast bewaard op ca 5°C. Je ziet dat de bovenste ogen toch al begonnen met uitlopen. Ik vermoed dat dit de reden is dam men beweerd dat Prunes vroeg ik het voorjaar geënt moet worden. Gewoonweg omdat het entmateriaal niet lang houdbaar is en vroeg uitloopt.

De helft van de onderstammen proberen voor te trekken in een warme garage. Dit is wortelopschot van mijn pruim met onbekende onderstam. Ik vermoed st. Julian A maar ben niet zeker (hoop nog een keer vruchten aan een onderstam te krijgen om hier meer zekerheid over te krijgen).

Op 27 maart de enten gezet: spleetenting en Whip en tongue (het valt mij op dat een whip en tongue enting veel meer cambium contact heeft en strakker zit dan de spleetenting), de snedes met een scheermes scherp entmes gemaakt en het scion ondersteund op een plankje zacht hout om perfecte rechte snedes te krijgen.

De hele ent ingepakt met parafilm en de entwond extra strak aangetrokken met zwarte tape.

Hierna de enten in de woonkamer gezet welke overdag 20°C is en snachts 15°C. de enten stonen voor een zuid raam waar het aanzienlijk warmer was wanneer de zon erop scheen. Ook help de zwarte tape om de entplek extra te verwarmen.

4 van de 6 enten liepen de zelfde week al uit. Nu bijna een maand later zijn ook de laatste 2 uitgelopen. Ik vermoed dat deze onderstammen nog in rust waren.

Dus zoals het er nu naar uitziet 6/6 gelukt.

Je ziet dat de ene onderstam al blad heeft:

Hier het scion waarvan de bovenste ogen aan het schuiven zijn:

Snede:

Whip en tongue op een te dikke onderstam:

Alle entingen ingepakt:

En hier ca 3 a 4  weken later het resultaat:

Prunus gaat zeer vroeg in winterrust in vergelijking met pitfruit. Enthout van prunussen dus vroeg snijden, bijvoorbeeld in november. Anders loopt het ook te vroeg uit en daalt je percentage geslaagde entingen.

Prunus gaat redelijk vroeg in winterrust maar dat is volgens mij niet het belangrijkste. Veel Prunus soorten komen in de regel zeer vroeg UIT de winterrust. Wil je een goed slagingspercentage hebben dan moet je tamelijk vroeg enten. Een kweker die ik ken ent Japanse sierkersen in de eerste helft van januari, daarna volgen sierappels en sierperen. Volgens mij zit er niet zoveel verschil tussen de sier- en vruchtvormen van Prunus wat betreft het tijdstip van enten. Prunus en Malus enten doorgaans tamelijk gemakkelijk, zeker als je het vergelijkt met Juglans, Carya, Cornus mas, Magnolia etc.  Natuurlijk speelt de kwaliteit van het entwerk, de kwaliteit van de onderstammen, en de ervaring van de persoon die ent een rol bij het uiteindelijke slagingspercentage.

Op 24-4-2021 om 13:26, Roland zei:

Ik vermoed st. Julian A maar ben niet zeker

Die is wel te herkennen...duidelijk anders dan bijvoorbeeld Brompton of Wangenheim.  Relatief klein en vrij donker blad. Stuur eens een foto mee...misschien geeft dat zekerheid?

Relatief vroeg snijden en vroeg enten kan helpen. Maar juist bij prunus kan het ook werken om enthout niet op te slaan, maar zeer vers te snijden en meteen te enten vroeg in het jaar (jan-februari- tot begin maart). De ervaring dat schipbudden vooral, maar ook occuleren in de zomer succesvoller is, hoor ik ook nogal eens. 

Toch vind ik het wel een goede prestatie, temeer omdat je ze in huis in je woonkamer  (vrij droog...niet zo gunstig denk ik) hebt gehouden. Dus wat mij betreft een echt succes en een compliment. Mijn eigen slagingspercentage van Prunus is eerder 1 : 4 met voorjaarsenting. Zomer lukt ook wat beter. Kers lukt ook wel redelijk met voorjaarsenting.

Nu zegt uitlopen van de ent nog  niet alles. Want in het hout zit voldoende voeding voor eerste uitlopen en bladgroei. Pas rond mei kun je met vrij grote zekerheid zeggen dat enten gelukt zijn. Die eerste uitloop is bij mij ook tegen de 100%, maar een groot deel van de Prunus-enten valt de maanden erna al;snog uit. Bij appels en peren is mijn slagingspercentage heel veel beter...die lukken bijna allemaal wel als het enthout goed is.