Bokashi starter zelf maken

Beste mensen,

ik ben me aan het inlezen in Bokashi. Ingewikkeld, maar ook interessant. En in ieder geval zijn de meeste gebruikers erg enthousiast lijkt het wel. Maar waar ik nu tegenaan loop is het volgende: het voelt niet goed om aan deze methode te beginnen aangezien je continu bokashi starter nodig hebt. Het is niet een eenmalige investering, maar je blijft afhankelijk van dit product. Heb al linkjes gevonden waar wordt uitgelegd hoe je zelf de starter kunt maken. Maar je blijft afhankelijk van de grondstof 'EM-1'.

Nu heb ik een klein beetje ervaring met fermenteren (zuurdesembrood en zuurkool) en de ervaringen die ik daarbij heb is dat je zelf de starter kunt maken en vervolgens kunt vermenigvuldigen. Het gaat tenslotte om natuurlijke bacteriën die sowieso aanwezig zijn.

Nu snap ik niet waarom het niet mogelijk is (helemaal) zelf bokashistarter te maken, vergelijkbaar met andere vormen van fermenteren. Of op zijn minst een starter 'in leven' te kunnen houden die je onafgebroken kunt blijven gebruiken.

Ik vind het ingewikkelde materie, maar is er iemand die me kan uitleggen hoe het zit?

Ik hoor het graag. Alvast dank!

natuurlijk is het wel mogelijk om je starter te maken:

en deze zal je denk ik al gevonden hebben

ervaringen-met-bokashi-emmers-t970.html

succes

Hi Paddenstoelengek, dank voor je reactie.

Heb het filmpje bekeken en nog steeds blijft mijn vraag staan. Ik snap tarwezemelen en melasse ed, maar hij voegt ook nog 'effective microbes' toe (de plastic fles op 2 minuut 50) die hij al gefermenteerd heeft. Maar om dat te maken heb je volgens mij dus een grondstof nodig EM-1 (Effectieve Micro-organismen) die je telkens opnieuw moet kopen.

Nu lukt het mij ook niet om tarwezemelen zelf te produceren, maar ik heb er wel een beeld bij. Maar wat zijn toch die Effectieve Micro-organismen? Het klinkt zo hocus pocus. Is er een Effectieve Micro-organismen-fabriek? Zit er een patent op? Wie maakt het? Dat soort vragen komen bij me op.

@ Merel:

De firma achter EM https://www.agriton.nl/ heeft in zijn naamgeving aan de EM producten het de consument niet gemakkelijk gemaakt. Er is een boek van Franz-Peter Mau: EM in de praktijk, uitgegeven door Jan van Arkel. Daar staat het allemaal in. Maar ik moet zeggen, het valt niet mee al die producten te doorgronden. Ik hou het bij Bokashi starter, dat werkt eenvoudig.

Ik heb geen antwoord op je vraag hoe Bokashi starter helemaal zelf maakt, maar ik vind Bokashi starter in verhouding niet duur. In bovengenoemd boek staat beschreven hoe je Bokashi starter maakt, maar je blijft afhankelijk van een EM product. Ik doe met een zak Bokashi, die misschien inmiddels 7 euro kost, bijna een jaar. Daar heb je een zeer vruchtbare toevoeging voor je tuin voor, in combinatie met je keukenafval of fijn tuinafval. Je houdt meer 'massa' over als bij composteren en een sap dat je (sterk) verdund kan gebruiken als voeding voor je tuin en je planten. Kortom ik vind het zijn prijs wel waard. Zelf maken kan natuurlijk handiger en goedkoper zijn als je heel veel nodig hebt. Bovendien is het fijn om te weten hoe het moet.

Omdat je je aan het orienteren bent het volgende ter overweging:

Bokashi is wel bewerkelijker dan compost maken en gebruiken vind ik. Ik heb zowel Bokashi als compost. Dat werkt wel prettig en vult elkaar aan. Het is wat meer puzzelen met Bokashi , vooral als je een bescheiden tuin hebt. Er moet wel een leeg landje zijn om je klare Bokashi in te stoppen. En je moet een aantal weken wachten, vanwege de (tijdelijke) verzuring van de grond voor je kunt zaaien. Soms wil je dat niet. In de zomer wordt de klare Bokashi sneller verwerkt dan in de winter. Je kunt klare Bokashi wel bewaren tot het voorjaar in een donkere, afgesloten zak, maar dat is wel een heel gedoe. Nu gebruik ik Bokashi ook om mijn oude potgrond weer een boost te geven, dan kun je wat meer kiezen en voorzien in wachttijd. En je moet natuurlijk regelmatig je sap aftappen en uitgieten (hoewel, het schijnt ook goed te werken in de gootsteen). Bewaren is geen optie. Je komt nog wel eens oude resten Bokashi, die nog niet helemaal verteerd zijn, na een aantal weken tegen.

Op mijn website heb ik er een artikel(tje) over geschreven, met wat links.

Hi Koolrabi,

Dank voor je uitgebreide reactie! Het wordt me langzaam duidelijk. Al blijf ik weerstand voelen bij de afhankelijkheid van een bedrijf voor een essentieel product. Maar jij bent dus ook weer een enthousiaste gebruiker?! Ze doen wel iets goed bij Agriton! Heb nog geen negatieve gebruikers gevonden op internet.

Prachtige site heb je ook. Die ga ik nog uitgebreider bekijken. Wij zijn ook ooit begonnen met makkelijke moestuinbakken. Nu hebben we inmiddels een huis met een grote tuin en ik ben op zoek naar de beste methode om afval te verwerken en voeding voor de grond te maken. Een composthoop ligt voor de hand, maar daar gooi ik liever niet teveel etensresten op ivm ongedierte. Eigenlijk dacht ik aan een soort stappenplan. Voor in huis bokashi. En dan de bokashiresten met (oude) grond verwerken tot compost/goede voedzame grond. Zo doe jij dat ook begrijp ik?!

Nou, ik ga dat artikel op jouw site opzoeken en lezen en alles eens goed op me in laten werken. Dank nogmaals!

Hoi Merel, ja ik ben wel enthousiast over het feit dat ik alle keukenafval kan omvormen tot een waardevolle voeding voor de tuin met behulp van Bokashi starter. Mooi gerecycled. Maar zoals gezegd, je moet het proces wel even in de vingers krijgen. Het vraagt wel aandacht en tijd. Een composthoop hoef je alleen maar een paar keer om te zetten en het maakt niet zo heel veel uit wanneer. Maar je houdt minder over. De Bokashi emmer gaat gemiddeld eenmaal per maand leeg en kun je niet overal zomaar kwijt.

Als ik een heel grote tuin had zou ik het wellicht wat groter (en eenvoudiger) aanpakken. Zoals dat bv. gebeurt bij https://www.dorpstuinhurdegaryp.nl/. Grote luchtdicht afgedekte stapels met afval die fermenteren. Voor jou misschien interessant. Ik heb de mensen daar niet gehoord over EM toevoegingen, maar wel over een paar andere middelen zoals bv. kleikorrels en nog iets. Wat ik begrepen heb is dat ze in de dorpstuin bijna alles voeden met eigen gemaakte Bokashi zonder erg veel geld te besteden aan de toevoegingen. Ik moet daar ook nog eens meer van horen. Ik zal eens vragen als ik er in het voorjaar weer kom en iemand tref die er meer van weet.

Ik begrijp dat jij ook in het noorden woont. Je woont niet ver van Agriton. Ik ben er een keer geweest, alhoewel het niet gewoon is consumenten daar te woord te staan. Ik heb een rondleiding gehad in hun fabriek. Wel indrukwekkend. Maar over al die soorten EM producten ben ik niet veel wijzer geworden. Ook bij Mulder Agro in Kollumerzwaag is veel kennis over Bokashi, met name ook voor de landbouw. Ze verkopen daar ook de EM producten. Daar zijn ook grotere Bokashi emmers te koop, voor mensen met meer afval.

Nu lukt het mij ook niet om tarwezemelen zelf te produceren, maar ik heb er wel een beeld bij.

daar zou ik me ook niet druk om maken

20 kg voor 6.85

https://www.voergoed.com/Garvo-Tarwezemelen-6854

Al een rapport van 2008, kreeg de link nu via facebook:

https://www.vlaco.be/sites/default/files/generated/files/news/rapportem.pdf

Hi simonvb,

Wat een interessant onderzoeksrapport. Dank je wel! Ik heb het nu nog even gehouden bij de samenvatting, maar daaruit blijkt dat de positieve reacties van de gebruikers misschien wel onder het placebo-effect kunnen worden geschaard. Het kan werken, maar vaak lijkt het niets toe te voegen.

Ik ga nog even dubben of ik het zelf ga proberen of niet.

Ik heb over dit rapport, van 10 jaar geleden, gesproken bij mijn bezoek aan Agriton. Ik begreep van hen dat de vergelijking tussen compost en Bokashi in een aantal opzichten niet helemaal op ging. Het had meen ik te maken met de soort Bokashi die gebruikt is bij de metingen. Bovendien verschilden de uitkomsten niet steeds heel veel. Om op grond van dit rapport te denken aan placebo-effecten bij Bokashi lijkt me te ver gaan. Ik heb het rapport gelezen, maar niet op alle punten helemaal kunnen volgen en omzetten naar de praktijk van het tuinieren en de effecten daar op. Het is nogal technisch. Wat ik wel weet is dat in onze dorpstuin Bokashi bijna als enige voeding voor de hele tuin gebruikt wordt en met succes. Ik hoor daar enthousiaste verhalen over.

Compost is iets anders dan Bokashi met ieder een eigen bijdrage aan de kwaliteit van de grond waarin je verbouwt. Ik zie in elk geval het bodemleven uitdrukkelijk toenemen bij Bokashi, nu ik het een aantal jaren gebruik. En dat gebeurt ongetwijfeld bij compost ook. Wat beter is? Ik weet het niet. Wie weet komt er nog eens een nieuw onderzoek nu de ontwikkelingen wat betref Bokashi zoveel verder zijn. Gelukkig sluit het een het ander niet uit. Je zoekt wat bij je past. Ik gebruik met veel plezier zowel Bokashi als compost. het vult elkaar mooi aan.

Hi Koolrabi,

Ik denk dat je gelijk hebt hoor. Placebo-effect gaat te ver. Ik schreef ook al misschien.

Maar goed, feit is dat als er geheimzinnig wordt gedaan over 'EM' (ik geloof niet dat ze ergens een receptje delen zodat mensen het zelf kunnen maken), je op geen andere manier de werking kan testen dan zoals het in dat onderzoek is gedaan. In feite moet je Agriton maar geloven op hun blauwe ogen. En daar ben ik niet zo goed in. Ik ben bang dat ik iets te vaak 'Keuringsdienst van Waarde' heb gekeken en te weinig vertrouwen heb in bedrijven .

Vooralsnog ga ik voor het normale composteringsproces. Eens kijken wat dat me brengt.

Maar dank voor je reacties!

Dit is de link naar het project van de Wetenschapswinkel over Bokashi.

Op deze site vind je enkele artikelen die zijn verschenen n.a.v. het onderzoek.

In Wageningen is het onderwerp nog steeds actueel. Zie link

Dag Merel,

Ik moet eerlijk toegeven dat ik de eerste berichten van je topic gelezen heb en de rest niet.

Ik ben zelf bezig met de start van een wormen toren, en via een planten groep op FB ben ik bij BOKASHI terrecht gekomen.

De persoon in deze die daar heel enthousiast over is heeft een link ( in het engels) gedeeld hoe je de bokashi starter zelf maakt zonder dat je het steeds moet kopen.

Omdat ik in de begin fase al spaak loop met beperkte informatie weet ik dus niet of het werkt en hoe het proces er verder uitziet.

Maar misschien heb je er wat aan.

Hierbij de link:

https://newspaperbokashi.wordpress.com/category/newspaper-bokashi/?fbclid=IwAR1qjY6rMoQZqYpsNF_O3txJGODU-JHT2OaQJWaFCXsfp9NJP-AVqGVJRJ0

Het artikel is al veel knip en plak werk geloof ik. Ik gebruik google translate om zeker te weten dat ik het juiste lees.

En toch komen er dan weer ugh nieuwe vragen.

Als je nog goede ervaringen hebt, zou ik ze graag uitwisselen met je

Evelien

Mooi dat het gevonden is, ik weet van Youtube video's over bokashi buckets door gebruikers dat het om melkzuurbacterien uit de groep Lactobacillus https://nl.wikipedia.org/wiki/Lactobacillus gaat. Welke variant(en) precies of dat dat niet uitmaakt, geen idee, misschien in dit oude promotiefilmpje, dat ik jaren geleden eens bekeek, dus geen idee meer wat het met steun van een universiteit gemaakte filmpje zegt:

Hier nog wat extra informatie. Ben benieuwd of iemand hier iets mee kan .

https://www.facebook.com/groups/808greenthumbs/permalink/2123721091078223/

Hoi Merel,

Precies de vraag die ik me stel. Google bracht me bij jouw vraag op dit forum (hoera G). En jij bedankt voor het hier plaatsen!

Heb net ook weer een paar potjes met aardbeienafval in de gangkast gezet voor azijn. Hoe moeilijk kan het zijn met bokashi, right?

Ik wil beginnen, dus ik ga toch een starter set bestellen.

Maar ik heb de vraag op Quora.com geplaatst en daar een aantal microbiologen etc. gevraagd om een antwoord. Quora is mijn goto voor vragen waarvan je weet dat er antwoorden moeten zijn als je maar de juiste persoon...

Ik zit niet op Facebook, maar ik begrijp van @wateetons dat ze daar heel actief Bokashi'en zelfs krijg je subsidie van de gemeente als je je groenton inlevert / ruilt voor bokashi (hier in Amstelveen is het hebben van een GFT kliko verplicht zucht). En dat er superactieve FB groep is. Misschien ligt daar een antwoord. Of @wateetonsvragen. Dat ga ik ook even doen.

Keep calm en bokashi on 😇✌️

Hallo Merel,

Ik vroeg me ook af of dit mogelijk is. Je vraag is al even geleden, maar ik kwam dit tegen. Gemaakt van rijst, water, melk en suikerstroop. Ik dacht: ik deel hem even. 

https://youtu.be/lcTEw5uchuQ

Gebruik het water na het wassen van het rijst, de rest laat ik weg duurt beetje langer.

Ik heb vorig jaar de starter gemaakt met een blok kokosspul van de Action (moet je eerst in een emmer weken). Ging goed, lekker goedkoop. Eerst ferment gemaakt van rijstwater en melk, ging ook makkelijk. 

Ik heb ook 'echte' starter, dus ik kon vergelijken, niet veel verschil in geur. Het eindproduct ging in een bestaande composthoop, dus de snelheid van verteren heb ik nooit kunnen bepalen. Het voordeel van Bokashi is dat je ook dingen kunt verwerken die anders niet direct op de composthoop kunnen, gekookt eten bijvoorbeeld. Komend jaar wil ik de Bokashi-emmers legen in een aparte ton ipv in bestaande composthoop, omdat het dus sneller gaat dan gewoon composteren. Dan kan ik ook kijken hoe snel het afbreekt. Ingraven doe ik niet, omdat ik geen gaten wil graven in mijn bedden. 

@jasmin even een vraag tussendoor: bij de bokashi in de composthoop hoe doe je dit, wat is verstandig?

Ik gebruik sinds kort een bokashi emmer waarvan de 1e vol zit en heb deze week een compostvat, en krijg er nog meer. Begrijpelijk dat bokashi niet zomaar in een leeg vat kan, er zal eerst iets in moeten zitten, in goede variatie. 

Vraag: kan de bokashi gewoon bovenop de al aanwezige inhoud van het vat, of moet het ingegraven worden in de berg? Ik vraag dit omdat het mij niet helemaal duidelijk is omdat het wel in de aarde, in het zaaibed, moet worden ingegraven en dat ik ergens las dat bokashi ook kan schimmelen. 

Alvast bedankt voor je antwoord. 

Hier een website met enorm veel informatie uit de praktijk van gebruik met Bokashi https://www.provinos.nl/

Het lijkt erop dat de site niet meer actueel wordt bijgewerkt, maar er is genoeg interessants te vinden.

Ik heb zelf ook een fles Lacto (dat is dus de vegetairsche variant zonder de tweede fase met toegevoegde melk, enkel ricewash, staan. Maar ja wanneer is ie klaar, bubbelt nu weer rustig vooral na schudden, komt door het warmere weer. Maar zonder pH test weet je het niet zeker. Hij ruikt in ieder geval niet als een pH3 of lager zuur. Maar echte weeige van de rijst begint er nu af te raken na (2?) weken.

Waarom extra fermentatieronde en 1,25 of meer, wanneer het niet nodig is.

Bokashi is anaerobe decompositie, door je lacto bacillus bacterie cultuur. Gevolgd door aerobe afbraak onder invloed van grondleven. Het is juist om moeilijker te composteren materialen af te breken. Zelfs gekookte, gebakken, etensresten kunnen erbij.

Je kunt ook in de tweede fase een laagje grond in de emmer leggen ter afdekking en dan geen deksel maar afdekken met iets wat wel wat lucht toe laat, maar geen regen, in plaats van ingraven in een teeltbed, voor ons mensen zonder (veel) teelt bed, maar meer potten, zakken en bakken. Amerikanen noemen dat een earthbox.

Als je iets moeilijks afbreekbaars er in stopt kan het langer dan de veelal genoemde 2 weken duren voordat het helemaal afgebroken is. Naar ik begrijp is het eindresultaat vrij zuur, dus mooi voor zuurminnende planten, maar kan dan een rust periode gebruiken voor toevoeging aan een wormenbak.

Op Youtube heb ik twee filmpjes gezien waarin twee Nederlandse merken (25Kg zakken) poeder voor spreoi water werden gebruikt, dus er is ook hier iets commercieel te verkrijgen.

https://www.provinos.nl/bodem-bokashi/wat-is-bokashi/bokashi-als-bodemverbeteraar Agriton was daar een van.

Op 26-5-2023 om 10:01, Vlietzicht zei:

@jasmin even een vraag tussendoor: bij de bokashi in de composthoop hoe doe je dit, wat is verstandig?

 

Ik gebruik sinds kort een bokashi emmer waarvan de 1e vol zit en heb deze week een compostvat, en krijg er nog meer. Begrijpelijk dat bokashi niet zomaar in een leeg vat kan, er zal eerst iets in moeten zitten, in goede variatie. 

 

Vraag: kan de bokashi gewoon bovenop de al aanwezige inhoud van het vat, of moet het ingegraven worden in de berg? Ik vraag dit omdat het mij niet helemaal duidelijk is omdat het wel in de aarde, in het zaaibed, moet worden ingegraven en dat ik ergens las dat bokashi ook kan schimmelen. 

 

Alvast bedankt voor je antwoord. 

Ik doe simpel, gewoon op composthoop (evt. in een kuiltje in de hoop) en dan een boel zooi eroverheen. Afdekken dus. Ik kom het nooit meer bewust tegen, want ook m'n composthoop laat ik verder met rust. Als die vol is, ga ik verder met een andere compostbak. Pas in de lente ga ik alles zeven en gebruiken.