Wel of niet de moestuin omspitten?

[vandeB]

Dag forumleden,

 

Sinds kort ben ik de trotse mede-eigenaar van 300m2 moestuin. Inmiddels heb ik zo'n 2/3 hiervan omgespit en ineens struikel ik over allerlei berichten dat omspitten juist niet wenselijk is. Bijvoorbeeld deze website: http://wroeten.nl/moestuin/niet-spitten/ en vanochtend nog een artikel in het Dagblad van het Noorden. Ik weet niet anders dan dat mensen ieder voorjaar hun moestuin omspitten.

 

Spitten jullie je tuin om? Waarom wel of waarom juist niet?

Als het niet nodig mocht blijken te zijn dan kan ik in ieder geval nu de indeling zo goed mogelijk plannen; een frisse start als het ware.

 

[Piroska]

Ik spit alle nieuwe stukken 1x om, dus als er voor het eerst iets op geteeld wordt. Daarna gebruik ik mulch (compost, blad en gras) en in de winter dek ik af met blad en of hooi/stro. (hierop takken tegen het wegwaaien)

 

In het voorjaar takken en overtollig hooi/stro en blad weghalen, beetje wroeten en klaarrrr..... Zo blijft de grond (licht kleiige-leem/zand) mooi los en verstoor ik het bodemleven niet. Maar iedereen doet het anders, ook afhankelijk van de grond.

Edited April 5, 2013 by Guest

[Bit]

Oei !! Dit is een heikele kwestie

 

Er zijn waarschijnlijk ook al wel heel wat topics over te vinden hier op het forum: een gewetensvraag welhaast !

 

Voordat ik m'n verhaal start, denk ik dat je misschien vanwege de lieve vrede met je mede tuinierster en vooral haar vader, heel omzichtig onze hier aangedragen adviezen moet voorleggen. Onze adviezen zullen zeer divers zijn. Er zijn spitters, er zijn niet spitters. Er zijn gelovigen en er zijn streng ongelovigen. Maar er zijn ook 'Van-Alles-Wat-Met-Mate' -mensen.

Niemand van ons heeft de waarheid in pacht, al zullen er een aantal zijn die heel hard het tegendeel willen verkondigen. Het gaat inderdaad bijna om een 'geloven in '. ( ik hoop dat ik niemand kwets )

 

Ik geloof in van alles wat. Net wat op dát moment, op dié grond, in dié bodemgesteldheid , en dát seizoen past. En met welk doel ook ?

 

Je hebt een nieuwe tuin. Een nieuwe start. Een nieuwe indeling ( oude paden worden teeltgrond ? ). Ik zou spitten en helemaal from scratch opnieuw indelen enzo. Maar goed. Dat ben ik.

Ik heb graag overal in elk hoekje van mijn tuin de grond in mijn vingers. Bodemverbetering pas ik toe, dáár waar het naar mijn idee moet. Daar dit, daar dat. Ik rommel en pruts maar wat aan. Ik wil elk hoekje door mijn vingers laten gaan. Ik zou wél spitten. En later afhankelijk van de jaarlijkse keuze's van teelten, soms wel spitten , soms niet. Soms frezen, soms niet. Soms composten op de vorige teelt, soms mesten, soms groenbemester, soms niet. Soms braak leggen ook.

 

Hier zijn boekenwanden over vol geschreven. Ik zelf heb de waarheid niet. Ik doe maar wat, naar wat ik denk en aanvoel dat het beste is. Maar je krijgt vast veel van de anderen te horen.

[Sovreze]

Ik denk dat je vooral voor jezelf moet beslissen tot waar je gaat inzake het 'rekening houden met de natuur' en zijn werking, en de bijkomende nadelen (en voordelen) van sommige zaken wel of niet doen.

 

Het is idd een verhitte discussie soms, maar heb tot toe weinig doorslaggevende argumenten gehoord voor WEL spitten als standaard handeling. Hier op de volkstuin gooit iedereen één of meer keer per jaar de grond tot ruim 20cm diep om, maar dat zou ik zelf alleen doen als de grond er erg slecht aan toe is (dichtgeslagen, zwaar, deken van onkruid). Het lijkt me persoonlijk een logisch verhaal bij de 'no-dig methode' zoals ze dat noemen, dat je simpelweg het bodemleven aantast en zonder bergen met toevoegingen zoals boven beschreven nergens anders komt dan het bodemleven steeds verstoren, zonder duidelijke voordelen. Tevens maak je alle onkruidzaden keer op keer weer actief, wat weer zijn eigen gevolgen heeft.

 

Die grond kun je namelijk ook anders, meer natuurlijk, bereiken door verrijken, ophogen, mulchen etc. Zo laat je de beestjes waar ze zitten, maar bereik je ook een rulle luchtige voedzame grond. Zo ook dat ik eenmaal heb gefreesd om nieuw te beginnen, de tuin opnieuw te kunnen indelen en het eerste jaar flink wat aan de grond toe te voegen. Mijn verhoogde bedden thuis doen het nu een STUK beter, zonder al dat gespit. Bemesting en andere toevoegingen doe ik idd per gewasgroep op wat ze nodig hebben. Zelden wordt iets grof ondergewerkt bij mij. Ik ben iig om naar 'no dig', maar er zijn misschien genoeg argumenten om de oude methode aan te houden? Ik heb helaas weinig goede argumenten gehoord

 

Het is dus vooral aan jezelf. Kwestie van informatie opzoeken, afwegen en een keuze maken. Of natuurlijk half-half in je tuin, dan zie je na 3 jaar vanzelf een verschil.

[vandeB]

Gevoelsmatig nijg ik heel sterk naar wat jij zegt, Sovreze. Ik geloof ook dat de natuur heel veel zelf regelt en dat zoiets als spitten in de grond een evenwicht verstoord. Tot nu toe ben ik nog zo groen als gras in het moestuingebeuren en ik zal wat dit onderwerp en wat alle andere onderwerpen betreft nog ervaring moeten opdoen.

 

Vooralsnog bedankt en ik zal de discussies op dit forum met belangstelling volgen en af een toe zelf een onbedreven vraag plaatsen.

[Stan]

Hoi, zoals er vele wegen naar Rome zijn ....

In een aantal gevallen kan je zware problemen hebben met je bodem als b.v. een verdichte laag(capillair) in je tuin waar door het water niet weg kan. In dat geval zeer zeker spitten. Zelf heb ik een boom en struiken dicht bij mijn moestuin gedeelte van de tuin. Dat spit ik 1 steek diep anders heb ik allen wortelen geen winter maar boom en struik wortelen. Hou er ook rekening mee dat per plantensoort er andere omstandigheden nodig zijn als voorbeeld als je een berm ziet met wat we wildeflora noemen is deze net als onze heide en veel bossen gecultiveerd op zich niets mis mee maar als je deze wildeflora stroken niet ieder jaar licht freest/omwoeld krijg je o.a.geen klaprozen meer(deze plant is een pionier op losse grond) maar steeds meer verkruiding en verhouting. Kort om het is maar net wat je wil gaan doen in je (moes)tuin. Er zijn dus planten die juist van losse of zeer dichte bodem houden laat je soort keuze dan bepalend zijn voor wat je gaat doen.

[Jorieke123]

Zie bijvoorbeeld ook dit topic: spitten-zegen-of-vloek-t1366.html

En hier: wat-is-de-beste-grondbewerking-t517.html

[vandeB]

Ik merk wel dat een antwoord op deze vraag grotendeels een kwestie van ervaring en de zoekfunctie van dit forum raadplegen is.

[weknow]

Verleden jaar rond 1 mei "kreeg" ( nou ja: kocht) ik mijn nieuwe moestuin. Ca. 180 m2. Kleigrond die altijd als moestuin gebruikt is, maar 5 jaar onbebouwd was. Het enige wat de vorige eigenaar bleef doen was 1 a 2x per jaar alles omspitten, zodat het er netjes (= kaal, schoon) bijlag. De vorige eigenaar gebruikte alleen kunstmest.

 

De grond die ik ter beschikking kreeg was dus redelijk onkruidvrij en het eerste seizoen heb ik, ook omdat het al een stukje in mei was en ik laat was met diverse gewassen, alleen de cultivator gebruikt en ben ik heel erg terughoudend geweest met mest (alleen wat gedroogde koemest e.d.) toedienen. Wel heb ik voor zover voorradig compost gebruikt. Oogsten waren niet super, maar ook niet heel slecht en wisselden wat per gewas. Grond sloeg snel dicht en water bleef staan. Ik heb het eerste seizoen vooral gekeken hoe mijn grond is om de komende jaren te kunnen gaan opbouwen. Waar grond vrijkwam in juli/september wat groenbemester (koolzaad, lupine) gebruikt. Tot hier toe gebruikte ik een 10m2 uit onze gewone tuin als moestuin. Daar heb ik nooit gespit, maar door geregeld gebruik van compost (met ook mest van kippen/konijnen erin verteerd) en aanvullend wat gedroogde koemest wel gezien hoe in pakweg 3 a 4 jaar op dat stukje de meeste gewassen "vanzelf" gingen groeien. Die verbetering per jaar was heel duidelijk waarneembaar, bijvoorbeeld aan de groei van prei of uien of andijvie of rode bietjes: Dat soort gewassen teelde ik er volop.

Dat wil ik in mijn nieuwe moestuin ook bereiken.

 

De herfst en het begin van de winter gebruikt om een stevig begin te maken met verdereopbouw van een goede grond. Draineerbuis gelegd, afwatering verzorgd, verhoogde bedden, geregeld wat metselkuipen met gratis compost van de milieustraat, 6 compostsilo's, enkele karretjes wat oudere paardenmest (meestal in de compost) en een keer bijna alles omgespit met de spitvork zodat de klei lekker door kon vriezen. De grond is daarmee al een stuk lichter en kruimeliger, slaat niet meer zo gauw dicht en hoeveelheid humus neemt toe. Met hak en cultivator en hark kan ik nu meestal prima uit de voeten. Ik zeg niet "nooit", maar ben eigenlijk niet meer van plan om te gaan spitten en wil doorgaan met opbouwen van de grond door armere (tuinafval, van de milieustraat) en rijkere (met mest) compost voortdurend toe te voegen, afhankelijk van de gewassen.Verder gebruik ik gericht soms wat kalk met magnesium, kali en gedroogde koemest. Op deze manier hoop ik over een jaar of drie een goede basis te hebben en tot dan in ieder geval jaarlijks de oogsten en opbrengsten te zien groeien. Door kijken en ervaren elk stukje van de tuin te leren kennen (zoals Bit het ook beschrijft).

 

Het idee uit de biologische landbouw om te streven naar een rijke, gevarieerde, vochtregulerende teeltlaag van pakweg 30 a 35 staat me hierbij voor ogen. Die probeer ik op te bouwen. Als die goed is en ik onderhoud ze en vul ze steeds aan, dan zou spitten niet meer nodig moeten zijn of zelfs ongewenst worden, omdat je dan die laag kapot maakt.

[Zeeuw]

Ik zelf ben voor spitten

 

Hieronder hoe ik het doe.

 

Ik begin in december met spitten niet vroeger. De vele november regen kan anders gemakkelijk je grond weer dichtslaan.

Tijdens het spitten werk ik er giga hoeveelheden paarden mest met stro onder om te mesten en om een betere structuur te krijgen in de grond. Om de structuur te verbeten gebruik ik ook de gratis compost van de mileustraat.

In het voorjaar half maart in een droge periode met een week geen regen in het vooruitzicht ga ik frezen ik zorg dan ook dat er voldoende kalk in de grond zit en ik gooi er ruwe as en hout zaagsel over.

Het hout zaagsel gebruik ik omdat ik op vette klei zit en het verteerd rustig en zorgt er voor dat de klei minder blijft plakken.

 

Voor de eerste regenbui in de lente gaat er bij mij kunstmest over de tuin heen en na de eerste bui gaan de planten en zaden de grond in.

 

Wij vragen als volkstuinders enorm veel van onze tuin. Op de zelfde plek heb ik elk jaar soms wel drie teelten staan. Dat is mijn reden om intensief te bemesten tijdens het spitten en tijdens de groei.

 

Na het frezen heb ik een laag van 15 cm van heerlijke grond waar alles in groeit en bloeit.

 

Maar zoveel mensen zoveel smaken

Kies wat voor jou grondsoort en levenstijl het beste is.

[D_SDennis]

Ik sluit me aan bij het verhaal van Bit. Met als bijval voor Stan dat heel veel van onze gewassen pioniers zijn. Een krop sla groeit in mijn ervaring het beste op geroerde grond. Een bessenstruik heeft daar helemaal geen baat bij. Een peen houdt ook van losse grond, maar dat hoeft niet perse geroerde grond te zijn. Alles hangt samen met je grond en de eigenschappen er van, en met de gewassen die je er op teelt. Een goed advies kun je denk ik niet krijgen, maar wel een hoop richtlijnen, zijn hier al volop gegeven.

 

Ikzelf zit op arm zand. Ik heb eenmalig gespit drie jaar terug, toen ik mijn tuin kreeg. Maar sindsdien doe ik alleen met de riek loswerken zonder de grond te keren. En dat werkt bij mij heel prima. Dat loswerken doe ik nadat mest of compost een heel winterseizoen de tijd heeft gekregen op natuurlijke manier in de bodem te worden opgenomen. Dat spit ik dus niet onder.

 

En ja, een gespit tuintje ziet er natuurlijk wel heel netjes uit. En op klei kun je denk ik niet anders omdat er anders geen land mee te bezeilen is. Maar ja, je hebt lichte en zware klei en ga zo maar door. Neem de tijd je eigen tuin te leren kennen. Tot die tijd zou mijn advies zijn loswerken, maar meer ook niet. Kijk maar of dat in jouw tuin goed past.

[weknow]

Link: http://www.charlesdowding.co.uk/node/66 In het Engels.

 

Hier een directe vergelijking van spitten/niet spitten gedurende 6 jaar. 2 perceeltjes worden gespit. 2 perceeltjes er naast niet. De beplanting en bemesting is dezelfde. De opbrengsten worden vergeleken.

 

En in een reclametekst zou nu staan: "Niet spitten geeft een grotere opbrengst". Maar het ligt wel wat genuanceerder...verschilt per gewas.

Oordeel zelf! Want je kunt het jaar-in, jaar-uit zelf helemaal volgen met foto's erbij.

 

Sowieso een erg leuke site! Vooral de aanbevelingen voor bepaalde rassen van verschillende groenten, die het erg goed doen in Engelse omstandigheden, die Charles Dowding er geeft. Die zullen voor mij zeker een rol gaan spelen bij mijn zaad-aankopen voor het volgende seizoen.

[wilmer]

Maar wat doe ik nou met de mest als ik het niet omspit, laat ik het gewoon erop liggen?

[weknow]

Soms kan dat, Wilmer. Of je kunt mest ook met een hark of "cultivator" (zo een kromme 3-tand) door de oppervlakte van de grond werken. Wat ik ook wel doe is een of meer handjesvol in het plantgat strooien.... Vele manieren om je plantjes te eten te geven!

[Bit]

Ook met de mest heb ik een aantal methodes die ik afhankelijk van de teelt toepas. Kolenveld kreeg bij mij de mest. Erover uitgestooid, en deels ondergefreesd. Dat ligt nu, en daar komen de kolen en later nog wat nateelt. Een deel van de mest laat ik verder besterven en ga ik later gebruiken , deels zelfs volgend seizoen pas. De aardappelen ( die willen geen te verse mest ) kregen een strooi gedroogde koemest. Niet te veel. De bonen krijgen niks. Die geef ik later wat kali. De uien en de knoflook hebben matige gedroogde koemest gehad en wat compost. De hele tuin krijgt regelmatig wat compost. Sommige zaken mest ik plaatselijk extra, met bv vloeibare complete mest of gerichter.

 

Ruwe mest moet je verder niet overschatten kwa mestwaarde. Is eerder een grond/structuurverbeteraar. Dan is het wat eenzijdig stikstof bepaald meestal. Geeft niet. Hebben de planten nu en komende weken het meest aan. Langer bestorven mest ( wegleggen : rusten ) is dat ook , en heeft dan eigenlijk alleen nog de structuurwaarde ( = ook bodemleven )

[Jorg]

Mijn ervaring is dat je zeker de eerste jaren moet investeren in de grond en daarmee o.a. het bodemleven. Zeker bij zwaar verwaarloosde tuinen en helemaal bij nieuwe moestuin gronden. Je ontkomt er dan niet aan om die eerste jaren (mest en compost onder) te spitten en te frezen. En dat betekent in ieder geval ook organische stof toevoegen in de vorm van compost, mest en plantenresten.

 

Dat wat je gecreëerd hebt met spitten en frezen moet je vervolgens in stand zien te houden. Zelf heb ik de afgelopen 4 jaar elk jaar netjes compost en paardenmest ondergespit. Dat heeft zijn vruchten afgeworpen, zeker voor de bodemvruchtbaarheid. Je creëert een goede structuur, die goed ontwaterd, de voedingstoffen makkelijk afgeeft aan de planten en makkelijk opwarmt.

 

Is de structuur naar wens dan kun je de keuze maken om niet meer te spitten of te frezen. Je brengt de mest en compost aan als mulch en werkt dit eventueel oppervlakkig in met een cultivator. In wezen laat je steeds meer het bodemleven zijn werk doen. Bij de ene tuin/grondsoort zal één jaar spitten en frezen voldoende zijn. In een andere tuin zal je wat langer moeten investeren in de grond. Geheel afhankelijk van onder andere de grondsoort en wat er de voorgaande jaren is gedaan.

 

Ik ben er zelf steeds meer van overtuigt dat als je grond een beetje op orde is en je de gelaagdheid wat betreft het bodemleven en de structuur in stand moet proberen te houden. Ik neem daarbij een bos waar elk jaar een laag bladeren de grond bedekt als voorbeeld. Overschakelen van spitten naar steeds meer mulchen is dan ook wat mij betreft een optie om over na te denken.

 

Enkele mooie goed leesbare basis (landbouw)informatie:

http://edepot.wur.nl/211205

http://www.spade.nl/upload/boeken/BLGG0042_ONTW_BOEK_W.pdf

De door dennis genoemde successie is interessant om eens wat over te lezen.

 

en nog een duidelijk filmpje over het bodemleven:

 

@weknow: het laatste boek van Charles Dowding is ook zeer leerzwaam.