Vraag voor project

Hallo mensen,

Ik ben voor een opdracht, een bepaald gebied aan het beschrijven. Dit gebied bevindt zich aan de westkant van Middelburg en behoort bij Koudekerke. Ik heb geobserveerd dat er in dat gebied op zeeklei voornamelijk aan grasland wordt gedaan. Ook zie ik daar bedrijven die er voor gekozen hebben om aardappels en suikerbieten te telen.

Weten jullie waarom veel van deze mensen in dit gebied voor grasland hebben gekozen?

En hebben aardappels nou voedselrijke of voedselarme gronden nodig? En Nat of Droog?

Is dit landgebruik dan kenmerkend voor een zeeklei gebied?

Alvast bedankt!

Hallo ProjectZeeklei,

Het zou leuk zijn als je vertelt waarom je deze vraag stelt. Opdracht van school, interesse in een studiegebied?

Geologisch gezien is Zeeland nieuw land dat na de laatste ijstijd (na 9000 v.Chr.) werd opgebouwd door aanslibbing van zeeklei en opbouw van veengronden. Daardoor heeft Zeeland gronden die rijk zijn aan mineralen en organische componenten. Dit in tegenstelling tot de dorre hogere zandgrond in Drenthe, waar ik woon, en waar altijd veel meststoffen moeten worden toegevoegd, en die ook weer uitspoelen door regen.

Zeeland heeft een bodem die rijk is aan mineralen en organisch materiaal en daar groeien de lekkerste aardappels en groeit het beste gras. En toegevoegde meststoffen zakken er niet zo snel in weg als op zandgrond.

Op de Zeeuwse en Hollandse gronden met goed gras groeien ook de beste koeien die de vetste melk produceren. Denk eens aan de bekende Hollandse kazen: Leidse, Goudse, Edammer. Kaas van koeien die grazen op klei en veen.

Aardappels kun je op veel grondsoorten verbouwen, maar voor consumptieaardappelen zijn gronden zoals in Zeeland het meest geschikt. Hier in Drenthe worden ook veel aardappels verbouwd, maar dat zijn fabrieksaardappels, die minder geschikt zijn voor consumptie, en die vooral industrieel worden verwerkt tot zetmeel

Als je je werkelijk wilt verdiepen in deze materie dan raad ik (archeoloog) je dit boek aan: Atlas van Nederland in het Holoceen. Zoek ook eens op internet naar Paleografische Kaarten. Dan zie je de hele wordingsgeschiedenis van Nederland voor je, en kun je leren waarom Zeeland uitzonderlijk is.

Succes met je project!

Aardappelen gedijen goed op rijke grond, en zijn droogte-tolerant. Deze zomer was erg droog, en daardoor was de oogst wel iets minder groot, maar de teelt was makkelijker door minder ziektedruk - vocht geeft nogal wat bijkomende problemen die er deze zomer niet waren. Klei is goed in staat om voedingsstoffen en vocht vast te houden, beter dan zandgrond in elk geval, zoals Vinky al zei.

Zelf zit ik in de Friese kleistreek, dat is ook vooral grasland, bouwboeren zijn hier niet zoveel, maar op volkstuinen worden erg veel aardappels verbouwd. Ja, ik vind dat gebruik wel kenmerkend voor een kleistreek in een noordelijk klimaat. Dat klimaat is natuurlijk ook doorslaggevend. Voor veel gewassen is het hier te koud. Druiven, olijven, sinaasappels: vergeet het maar. Tomaten en komkommers en zo lukt alleen goed met kassen.

Maar voor gras is het hier ideaal; niet te heet en droog in de zomer, waarbij dus de klei helpt om vocht vast te houden als het een tijd niet regent, en niet te koud in de winter. Gras is in Nederland haast het hele jaar door groen, en dat komt op zeer weinig plaatsen in de wereld voor.

Aardappelen hebben als voordeel dat ze maar een kort seizoen nodig hebben, daardoor lukken ze nog wel in een kouder klimaat.

Traditioneel hoort veeteelt bij een laaggelegen gebied dicht bij de zee. Zeker vroeger bleven grote delen van Nederland niet altijd droog, en vee kun je dan naar drogere plekken drijven, maar gewassen niet. Nederland is door de hele geschiedenis heen meer afhankelijk geweest van veeteelt dan ons omringende, hoger gelegen landen.

Ik kan daar nog aan toevoegen de kennis die ik heb van een aangetrouwde neef die ongeveer de meest noordelijke boerderij van Nederland heeft: topje van Groningen. Hij produceert pootaardappelen voor over de hele wereld - tot in Azië. Door de zeewind in het waddengebied verwaaien insecten die kwalijke virussen kunnen afzetten op aardappelplanten.