dekruudhof

We hebben de voorjaarssla opgeruimd, de grond opnieuw bemest en zijn begonnen met het uitplanten van nieuwe aardbeiplanten. Ook de boerenkool willen we graag gaan uitplanten, maar helaas zit er hier en daar knolvoet in. Die kunnen we beter weggooien.

Er is nu zo veel te oogsten op de tuin! Peultjes, verse kapucijners, doperwten, tuinbonen, courgette, drie soorten sla, snijbiet, rode biet, worteltjes, sjalotten, knoflook. En dan heb ik het nog niet over de bessen, bloemen en kruiden.... Hoogzomer! Dus vandaag de winterprei en de andijvie voor de herfst uitgeplant. Tuinieren is vooruitzien...

Op dit moment groeit alles spectaculair hard op de tuin. De warme dagen van vorige week werken duidelijk nog door. En dat in combinatie met regen… Zo kon het gebeuren dat we halverwege de week ineens prachtige grote bloemkolen op de tuin hadden. Een tuin kan altijd voor verrassingen blijven zorgen.

De aardbeien lijken nog enige hinder te hebben van de lange en koude winter die we gehad hebben. Zoals het er nu naar uitziet, krijgen we niet de enorme hoeveelheden, die we vorig jaar hadden. We kunnen dus dit jaar niet met zijn allen jam maken, maar het is beslist wel mogelijk bij elk bezoek aan de tuin een flinke bak aardbeien voor direct gebruik mee te nemen. Nu maar hopen dat het weer een beetje mee werkt, dan kunnen we nog een paar weken blijven plukken.

Voor komende week hebben we een bijzondere klus op het programma staan, die we dit keer eens echt met zijn vieren willen aanpakken: het opzetten van een nieuwe composthoop. Er ligt een flinke berg tuinafval klaar, en rondom de tuin zijn nog een heleboel ruige plekken met brandnetel, die gemaaid mogen worden. Dat levert mooi vers groen op voor de composthoop. Compost maken is enerzijds heel simpel: alle organisch materiaal vergaat uiteindelijk. Als je de natuur zijn gang laat gaan, kan het niet mislukken. Maar als je rijke compost wilt hebben, die niet boordevol zit met onkruidzaad, moet je er toch wel wat aandacht aan besteden.

We kunnen beginnen met het plukken van aardbeien! We hebben stro onder de planten gelegd om de aardbeien vrij te houden van de grond. Zo blijven ze schoon. Binnenkort maken we ook het vogelnet af, dat de aardbeien tegen de merels moet beschermen. Natuurlijk maken we daar een "deur" in, zodat u er wel in kunt om te plukken. Het begint een beetje zomers uit te zien op de tuin. De tuinbonen dragen volop vruchten. Die zijn nog klein en dun, en kunnen als sperzieboon worden gegeten. Voor de echte liefhebber die niet kan wachten! De raapstelen en mizuna staan er prachtig op. Als het echt warm wordt, zullen deze voorjaarsgroenten snel gaan bloeien. Zoals je nu ook al ziet gebeuren met de spinazie: die gaat de laatste week in. Mizuna vergt wat toelichting, omdat het een onbekende groente is. Het lijkt wat op raapsteel, maar is steviger van "bite". U kunt het als raapsteel klaarmaken, maar het leent zich ook prima om te wokken. Wokken gaat ook heel goed met de jonge meiraapjes, die hier vlak bij staan. Ze vormen nu groot stevig lof met knapperige stengels, en nog maar een heel klein knolletje. En feite hebben we de raapjes te dicht op elkaar gezaaid om echt uit te groeien tot een knolletje. Dat betekent dat we nu plantjes er tussen uit kunnen halen, om ze als bladgroente te eten. Ook dit gaat prima in de wok (smaakt een beetje zoet zelfs). En verder is het wachten op de eerste peultjes. Dat kan niet lang meer duren... Toch ook al weer aan het werk voor de herfst: deze week savooiekool en spitskool uitgeplant.

Het was te verwachten, maar kwam toch nog later dan gedacht: we vallen in één keer van een koude, eindeloze winter pardoes de zomer binnen. Wat een weer! De planten op de tuin kunnen dit wel waarderen. Ze zijn met zijn allen aan een inhaalslag begonnen. En dat mag ook wel: we lopen nog altijd weken achter "op schema". Toch zie je nu de bloemetjes verschijnen in de peultjes (weet u het nog? vorig jaar waren de peultjes op 1 juni al op!). In de kas kun je de tomatenplanten zien groeien. De asperges spuiten de grond uit. Asperges kunnen we blijven snijden tot 24 juni, dus profiteer er van nu het nog kan! De groene asperges moeten ook echt allemaal op tijd gesneden worden. Want elk stukje groene asperge dat boven de grond steekt, trekt aspergekevertjes aan. Het oude aspergebed, direct naast de kas, is al ernstig aangetast. Dit bed gaan we ook afdanken. De nieuwe planten willen we heel graag beschermen tegen de kevertjes. In de kas ontwikkelen de bloemkoolplanten zich stormachtig. Temidden van het enorme grijsgroene blad kun je in het hart van de planten het eerst wit van de bloemkolen zien schitteren. Dit is een kwestie van dagen, en dan kunnen we bloemkool gaan oogsten. In de platte bak, dus ook onder glas, zijn de eerste bietjes oogstbaar. Deze malse jonge bieten kunnen met blad en al gegeten worden.

Hoe goed we ook ons best doen op de tuin, met deze kou groeit er niet veel. Of we hoog springen of laag springen, warmte is nodig voor de groei van onze gewassen. Het enige wat goed groeit met dit weer, is gras en onkruid! Toch is er wel weer wat nieuws te zien op de tuin: we hebben twee nieuwe kruidenperken aangelegd. Op de scheiding tussen de boomgaard en de groentetuin is een lang perk aangelegd, waar we alle keukenkruiden bij elkaar zetten. Er staat al heel wat, waar van geplukt mag worden: tijm, kervel, dragon. Peterselie, koriander, selderij en dille komen er ook nog bij. Het andere kruidenperk, tussen de platte bak en de eikenboom, is nu helemaal ingericht met theekruiden. Ook hier verschijnt steeds meer waar al van geplukt kan worden: witte dovenetel, pepermunt, marjolein enz. Over een goede week, op zondag 2 juni, houden we Open Tuin. Voor deelnemers is het natuurlijk elke dag open tuin, maar we willen u evengoed uitnodigen om op deze feestelijke dag te komen. We hebben dan ook wat gasten: de plaatselijke imker komt met zijn producten, tuinontwerpster Riet Wolsink laat zien wat ze in huis heeft, en de Permacultuuracademie Nederland verzorgt demonstraties compost maken.

Een leuk aardigheidje op de tuin is bosknoflook. Dit zijn hele jonge knoflookplantjes, die dicht op elkaar geplant zijn en in zijn geheel kunnen worden gegeten. Er zit dus geen echte knoflook bol aan, het gaat juist om het blad. Fijngesnipperd kan het in salades of op het laatst mee in gerechten. Het hele plantje gebruiken, van top tot teen. De wintergroenten zijn nu zo langzamerhand echt wel op aan het raken. Mag ook wel, half mei. Op de tuin staan nog wat dunne preitjes; niet meer genoeg voor preitaart, wel nog voor een soepje. Ook staat er nog steeds pastinaak. Die is flink uitgelopen en vormt een malse toef groen blad boven de grond. Dat blad is gelukkig ook eetbaar. Voor de echte pastinaakliefhebber: maak eens een stamppot van aardappel met pastinaak, en stamp daar op het laatst het fijngesneden pastinaakloof doorheen. Lekker met uitgebakken spekjes. De groei van de nieuwe gewassen op de tuin is door de plotselinge kou weer tot staan gebracht. In elk geval hebben de asperges er weinig zin in met dit weer. Kleine porties dus weer! Daar staat tegenover dat er nog altijd volop spinazie is. Als het warm was gebleven, was die allang gaan bloeien. Nu is er lekker veel mals blad te snijden.

Het is weer heerlijk op de tuin, en wat groeit alles hard! De asperges groeien nu zo goed, dat er volop van gegeten kan worden. Met de raapstelen in de kas is het bijna gedaan. Ze zijn allemaal in bloei geschoten. Het en der is er nog wel wat uit te plukken, maar geen dikke bossen meer. De sla in de kas groeit mooi door, en ook de rode bietjes in de platte bak hebben er duidelijk zin in. In de serre kweken we intussen tomaten- en komkommerplanten op voor in de kas. Andere zomergroenten die we deze week zaaien zijn de pompoenen en sperzieboontjes. Dit zijn groenten die niet tegen een nachtvorstje kunnen, dus die kunnen we pas zaaien als we zeker weten dat het met de nachtvorst gedaan is. Zeker weten is natuurlijk wel veel gevraagd, maar vanouds hield men daarvoor de "ijsheiligen" aan: drie dagen eind mei, waarin de allerlaatste nachtvorsten mogelijk zijn. Daarna mogen de pompoenen en sperzieboontjes dus boven de grond komen. Voordat het zo ver is, kunnen we van het sperziebonenbed deze week wat jonge snijsla oogsten. Er staan een paar kleine rijtjes jonge slaplantjes, in verschillende tinten. Direct boven de grond afsnijden of helemaal uittrekken, even wassen en zó in de slakom. Lekker met bieslook, die er ook volop is. En de jonge spinazie is prachtig volgroeid en wil graag met u mee naar huis! Terwijl we zo langzaam naar de zomer toe werken, zijn we ook al weer bezig met de volgende winter: de typische wintergroenten pastinaak, schorseneer en rode biet zijn ook alweer gezaaid!

Experiment: we hebben een deel van onze aardbeienplanten begin april (ze begonnen net wakker te worden na de winter) uitgegraven en opgeslagen in een koelcel. Na vier weken terug geplaatst op de tuin. Ze lopen nu echt achter bij de andere aardbeiplanten. Zal de oogst ook later zijn? We zijn benieuwd.

Op het moment dat ik dit schrijf, regent het eindelijk weer eens. Dat is goed nieuws voor alle planten en zaden die we deze week in de grond gestopt hebben: bloemkool, broccoli, koolrabi, spitskool, doperwten, peultjes, capucijners, rode bieten. Zelfs raapsteel en rucola hebben we nog maar een keer gezaaid. Normaal gesproken wil je die kunnen oogsten in april, niet zaaien. Maar het is geen normaal jaar, dus we proberen het gewoon. De mooie dagen die we deze week gehad hebben waren echt een kadootje. Je ziet de rabarber op de tuin groeien. Ook de aardbeiplanten, die inmiddels bijna helemaal bevrijd zijn van hun winteronkruid, groeien prachtig. En de rode bessenstruiken bloeien al!

Op het moment dat ik dit schrijf, sneeuwt het al weer. Het voorproefje van de lente dat we vorige week hebben gehad, lijkt wel een droom... Het werk op de tuin staat op dit moment letterlijk in de ijskast. We profiteren dan maar van de gelegenheid om flink door te klussen aan het cursusgebouw. Timmeren, stuccen, schilderen en schoonmaken. Het wordt steeds mooier. Ook aan het cursusprogramma wordt hard gewerkt. Vandaag de werving gestart voor de workshop Geneeskrachtige Planten. We beginnen in april met de brandnetel, en die is ondanks de sneeuw en de strengen vorst al te zien (en te fotograferen). En we maken de website nog mooier en (hopelijk) praktischer dan hij al was. Dus we vervelen ons nog niet. Maar we hebben onderhand wel zin in een beetje zon. De zaden, die nu onder de sneeuw in half bevroren grond liggen (spinazie, raapsteel, radijs) willen dat ook graag! De boerenkool op de tuin is zo goed als op. Helemaal achteraan staan nog een paar planten, maar die zijn wel beschadigd door het steeds bevriezen en weer ontdooien, en ook doordat we er steeds het beschermdoek overheen moesten trekken. Dat gaan we volgend jaar iets anders inrichten. De spruiten die nog op de tuin staan zien er ook niet mooi uit. De tijd van spruiten is ook eigenlijk voorbij. Maar als je ze af pelt blijken ze nog wel mooi te zijn en prima te smaken. Gelukkig is er nu volop witlof, zuurkool en nog altijd pompoen!

Vandaag de eerste groenten in de volle grond gezaaid: spinazie, raapsteel en radijsjes. Ze zeggen dat er weer sneeuw komt, dus dat wordt spannend. Meestal overleeft het zaad wel wat sneeuw en koude, zeker als het nog niet gekiemd is. Komt vast wel goed. Het voelt in elk geval goed aan om de grond wakker te schudden door ze te bemesten en met de cultivator open te trekken. Gedaan met de lange koude winter (hoop ik...) In de kas heeft de velsla geprofiteerd van een paar dagen zacht weer. Ze staat er prachtig bij. Het lukt gewoon niet om ze op te krijgen: steeds groeit er evenveel terug bij als we er uit plukken. Er staat zelfs weer prachtige rucola, overgebleven van het najaar. Lekker. De productie van witlof gaat intussen gestaag door. We krijgen binnenkort meer witlof dan we op kunnen eten.

Daar lopen wij ook elk jaar tegenaan: dat er een stuk van de tuin tot in mei ongebruikt blijft. Je kan proberen wat vroege en snelle teelten op dezelfde grond te doen, die al klaar zijn voordat je hoofdteelt er op komt. Sla bijvoorbeeld, en spinazie. Maar ja, hoe veel sla en spinazie kun je eten?