henkg

Wijnmaken: Hoeveel suiker toevoegen? Druivensap is ideaal, daar hoeft meestal niets bij. Andere sappen bevatten vaak te weinig suiker, en suiker is nodig om het gewenste alcoholpercentage te bereiken. Maar hoeveel suiker moet je toevoegen? In paardenbloemen zit helemaal geen suiker. Makkelijk: elke 17 gram suiker op een liter geeft 1 procentpunt alcohol. Voorbeeld bij 5 liter en een gewenst alcoholpercentage van 12%: 5 * 17 * 12 = 1020 gram suiker toevoegen. Bij een goed recept is meten helemaal niet nodig. Er zit immers geen suiker in paardenbloemen. Vooraf is dus al bekend hoeveel suiker er moet worden toegevoegd, gewoon het recept volgen. Bij sappen die wel suiker bevatten ligt dat anders. Er moet wellicht suiker worden toegevoegd, maar hoeveel? De ene vrucht is de andere niet, en ook bij dezelfde soort vrucht kan het suikergehalte enorm varieren. Een recept kan daar natuurlijk geen rekening mee houden. Meten dus, maar hoe en waarmee? 1. Hydrometer. Dit is een soort dobber met een schaalverdeling. Een zoet sap heeft een hogere dichtheid (soortelijk gewicht) dan een minder zoet sap. De dobber zal hoger, of minder hoog in het sap staan. De schaalaanduiding geeft het soortelijk gewicht, meestal in 1000-tallen. Voorbeeld: 1105. Meten gaat het best in een maatglas (of iets anders dat smal en voldoende hoog is om de dobber te laten drijven). Per meting ben je wel 150 a 200 ml kwijt. Teruggieten verhoogt de kans op infectie. Kosten ongeveer: hydrometer 5,- maatglas 5,- 2. Refractometer. Je meet hetzelfde, maar volgens een geheel ander principe: de brekingsindex. Er zijn slechts een paar druppels nodig. De schaal-aanduiding is meestal in Brix waarden. Met behulp van een tabel of formule kun je de afgelezen waarde omrekenen naar suikergehalte. Kosten ongeveer: refractometer 20,- (Chinese ebay variant) Zoiets dus: http://www.ebay.com/itm/RSG-100ATC-Brix-Beer-Sugar-Wine-Wort-SG-0-32-ATC-Refractometer-blue-rubber-/300618823944?pt=BI_Cellular_Optical_Television_Test_Equipment&hash=item45fe473908 In beide gevallen weet je nu hoeveel suiker je oplossing bevat. Met een tabel of formule kun je bepalen hoeveel suiker er moet worden toegevoegd. (en daarna kun je eventueel opnieuw meten) Metingen kun je ook tijdens, en na afloop van de vergisting doen. Je weet dan het eind soortelijk gewicht. Daaruit valt het bereikte alcoholpercentage af te leiden, en ook of alles wel geheel uitvergist is. Teveel doorvergisten na bottelen kan immers bommetjes geven. Ik vind een hydrometer onmisbaar: die geeft je het antwoord op de vraag: 'heb ik wel genoeg (en ook weer niet teveel) suiker toegevoegd?'. Een refractometer is meer voor gevorderden (of voor boys with toys zoals ik), groot voordeel is dat je veel minder monster kwijtraakt bij een meting, wel belangrijk als je regelmatig de vergisting wilt volgen.

De Evie2 (frigostekken van Erwin, geplant op 14 maart) gaat goed: Om de dag inspecteer ik ze, en verwijder beginnende bloemstengels. Bij twee van de twintig plantjes doe ik dat niet, om later het verschil te kunnen zien. De Sarians (onder, begin vorig jaar gezaaid) gaan iets trager: De Solemacher (2 april gezaaid) gaat traag: Toch heb ik er vertrouwen in. Mijn Sarian zaailingen groeiden in het begin ook voor geen meter, en dat is later helemaal goedgekomen. Binnen zit er eindelijk schot in: Tomaten: Balkonstar; Roma VF; Gardeners delight. De Balkonstar is te herkennen aan het aardappelblad. Helaas heb ik slordig verspeend. Ik weet nu niet meer wat de Roma's en wat de Gardeners delight zijn. Voorgrond: Een paar onlangs gezaaide afrikaantjes; de wedstrijd aubergine; (en een mottig rozemarijn stekje) (Geen foto van de paprika en de peper. Die zijn nu ongeveer 7 cm hoog, wel al redelijk bossig. Deze blijven zeker nog twee weken binnen. Buiten hebben ze niks te zoeken, want nog te koud.) En dan nu de vraag die velen bezighoudt: Wanneer naar buiten? Nachtvorst zal er na komende zondag niet meer komen (?), maar hoe zit het met de temperaturen daarna? Ik zie (nu, vr 11 mei) dat t/m zondag 20 mei de maximum dagtemperaturen schommelen tussen de 12 en 15 graden; de minimum nachttemperaturen tussen 6 en 8 graden. In andere jaren (behalve in 2011, toen was de maand mei idioot warm) zag ik dat met name de tomaten de eerste weken buiten maar een beetje stonden te niksen, en pas hard begonnen te groeien toen het daarna wat warmer werd. Ik houd alles dus nog naar even binnen, tenzij het echt te groot (en daarmee te lastig met watergeven) wordt. Ook nog even het buitenbeentje, de paardenbloemenwijn. Geen foto. Inmiddels weer overgeheveld. Brix waarde was 7,4. Zou duiden op 14% alcohol. Na overhevelen tot vol (5 l) aangevuld met 0,5 l water en 0,5 liter chardonnay. Wel een beetje muffig geurtje, hopelijk geen infectie. Maar eens afwachten.

Nou, vanaf aanstaande maandag (14 mei) moet er maar eens het een en ander naar buiten. Let trouwens even op de minimum temperatuur op zaterdagnacht/zondagochtend! Raar hoor, een tijdje geleden groeiden mijn zaailingen voor geen (centi)meter. Ik maakte me zorgen of het wel iets zou gaan worden. En nu moet ik al 2x per dag een beetje water geven. Naar buiten met die dingen! Dagtemperaturen op langere termijn blijven wel laag. Twijfel: misschien toch nog iets langer binnenhouden? http://www.knmi.nl/waarschuwingen_en_verwachtingen/ensemble.html

Even wat rekenwerk. Ik heb geen tuin, laat staan een vijver. Op een accu kan vast wel, als de pomp een 12V versie is. Echter: stel dat een klein pompje 12 Watt verbruikt. Op een volle 66 Ah accu draait dat pompje dan theoretisch maximaal 66 uur (volledig leegtrekken van een accu is funest voor de levensduur ervan). In de praktijk misschien maximaal 48 uur. Hoe krijg je daarna de accu weer vol? Daar heb je een fors zonnepaneel voor nodig. Ik denk dat je met deze vraag meer kans maakt op vijver-forums ....

Dank Jorg, dat wordt dus wachten. Ik hoop het al aan de eerste bloemtros te kunnen gaan zien. Jammer dat die twee soorten precies hetzelfde blad hebben. Mijn derde soort, Balkonstar, ook nog maar 10 cm hoog, haal ik er zo uit, zelfs vanaf 5 meter afstand, door dat rare aardappelblad.

Ander blad Gardeners delight / Roma tomaat? Na het verspenen van zaailingen ben ik slordig geweest. Ik weet nu niet meer wat de Gardeners delight (cherry), en wat de Roma (plum) is. Beide zijn nu inmiddels ongeveer 10 cm hoog. Het blad ziet er precies hetzelfde uit. Nu wil ik het verschil kunnen zien, zodat ik met plaatsing op de definieve locatie daar rekening mee kan houden. Maar wanneer kan ik het verschil gaan zien? Pas bij de eerste bloemtrossen (heel veel bloemen = cherry, veel minder = roma), anders?

Geen ervaring mee. maar: - Als ze in de volle grond staan moet het toch mogelijk zijn om met een spade mooie, zo groot mogelijke kluiten uit te steken (ook diep genoeg), en die kluiten in zijn geheel op de nieuwe locatie te zetten, in precies passende gaten, zonder de kluiten te verstoren / uiteen te laten vallen. - Iets soortelijks bij aardbeien in bakken, maar dan uitsteken met bijvoorbeeld een broodmes, weer met een zo groot mogelijke kluit. (Gaat dit werken? Dat weet ik niet. Jullie zouden er een paar niet kunnen overzetten, dan kun je over een tijdje vergelijken)

Ik ben een absolute leek in het compostmaken, ik heb er ook de ruimte niet voor. Wel altijd geinteresseerd in doe het zelf projectjes. Ik denk dat composteren een continue proces is. Vers spul bovenin, halfklaar spul meer naar beneden. Compost onderin. Dan lijkt het me handig om de compost onderin af te kunnen tappen, via een soort brievenbusopening onderin (10cm hoog, 30 cm breed?, groter maken is makkelijker dan kleiner maken). Beluchtingsgaten boren in kunststof gaat heel goed met een speedboor, b.v. 15 of 22 mm (op langzaam toerental, eventueel eerst voorboren met een klein ijzerboortje). Van twee kanten boren met de speedboor voorkomt happen en splinteren. Hier heb ik trouwens wél ervaring mee, bij het boren van afwateringsgaten in bloembakken. De kliko onderkant dichtlaten heeft het voordeel dat je de kliko ook op betegeling kunt plaatsen, en verplaatsen. Je zult er dan wel zelf wormen in moeten doen. Als je echt de ruimte hebt, dan lijken me kippengaas / houtwerk constructies beter. Ik kwam dit tegen, geeft je misschien meer ideeen voor het modificeren van je kliko: http://www.kliko.nl/kliko/attachments/092_17.%20Biovat-k.pdf Of jij hier iets aan hebt weet ik niet. Ik weet nu in ieder geval iets meer over composteren ....

Een wijze reactie. Ik denk: geleerd van het verleden, een nieuwe start, en zand over het verleden!

Ik denk dat dat wel mee zal vallen. Ik heb even een foto opgezocht (uit 2010) waarop je een beetje kunt zien dat er niet zoveel vertakkingen zijn. En zeker niet onderin, vanuit de eerste twee a drie bladeren. En gaandeweg de groei -als er al voldoende bloemtrossen zijn- dan dief ik ook. Eén plant trekt niet veel meer dan 6 trossen a 5 tomaten. Ik ben nooit verder gekomen dan maximaal 30 tomaten per plant, heel ruim een kilo. En juist van die ene plant heb ik toen uiteraard zaad gewonnen. Zo uit het hoofd heb ik nooit meer dan 1 a 3 Y-vertakkingen gehad (heb ik toegestaan). Cherry struiktomaatjes -veel kleinere vruchten- kunnen waarschijnlijk veel meer vertakkingen aan. In een kas is -mits de potten echt groot zijn- misschien meer te bereiken? Bij mij heeft elke plant hoogstens slechts 5 liter aarde (daarom ben ik ook zo blij met de Blumats: bij heet weer zou ik anders 2x per dag -beter nog 3x- water moeten geven) Over de groei van zaai-aardbeien: Op basis van nog slechts één ervaring, met de Sarians van vorig jaar. Het kiemt (vrij langzaam), daarna gaat het redelijk tot ze een centimeter hoog zijn. Dan gebeurt er een paar weken erg weinig. Daarna groeit het hard.

De stand van zaken op Koninginnedag: De (gekochte!) rozemarijn heeft een plekje gekregen, vol in de zon, tegen een warm muurtje: De tomaten Action Gardeners delight, en de aardbeien Baron Solemacher, gezaaid op 2 april: . De bosaardbeitjes zijn bijna allemaal opgekomen. ze zijn nog erg klein, staan vanaf nu buiten. In de (half)schaduw, op een beschut, redelijk warm plekje achter een door de zon verwarmd muurtje (aan de andere kant) De verspeende zaailingen zijn aangeslagen. Zoals ik eerder schreef: ze kwamen op, en daarna gebeurde er helemaal niets meer. Ik heb ze toen verspeend naar een andere potgrond. Lag het aan de potgrond? Volgende keer laat ik er een paar staan in de grond die het níet doet, dan kan ik vergelijken. Ik lig nu wel fors achter ten opzichte van andere jaren. De Balkonstar: De Roma VF: Het is allemaal nog klein. Kleiner dan ik gewild had. Maar goed, ze hebben -gezien de voorspellingen- nog een dag of 20 voor ze naar buiten gaan. De Sarian aardbeien (onder, zaailingen van vorig jaar) zijn langzaam ontwaakt. Gaat niet snel, maar wel gestaag, de eerste bloemknoppen worden zichtbaar (die ga ik verwijderen). De Evie2 (boven) frigo-stekken gaan nog steeds heel goed: Ook nog even het buitenbeentje, de paardenbloemenwijn. Geen foto, aan een grote fles met troebele prut valt weinig te zien. Op 22 april (nu 8 dagen geleden dus) gestart. De gisting loopt nog lekker door. 12 a 15 bellen per minuut door het waterslot. Zonet met een pipet even een monster genomen: uiteraard nog zoet, een licht overheersende citroensmaak. Geen vieze bijsmaakjes. Refractometer geeft 11,9 aan (stom genoeg geen begin-meting gedaan). Zou kunnen duiden op nu een kleine 10% alcohol.

Vorig jaar was ideaal. Ik heb op 5 mei, na raadplegen van de lange termijnsverwachting van het KNMI, alles buiten gezet. Het was de eerste dagen ook 's nachts zo warm dat ik zelfs niet aan afharden heb gedaan. Is helemaal goed gegaan. Dit jaar ziet het er -althans op dit moment- minder rooskleurig uit: (De 10-daagse ensemble verwachting van het KNMI vind je hier: http://www.knmi.nl/waarschuwingen_en_verwachtingen/ensemble.html) Ook al komt er misschien geen nachtvorst meer, de dagtemperaturen zijn te laag voor bijvoorbeeld tomaten / paprika. Ze zullen misschien niet doodgaan, maar groeien zullen ze zeker niet. Daarom blijft bij mij het spul voorlopig nog binnen. Hieronder een overzichtje van minimum temperaturen. Bijeengesprokkeld van: http://www.weerstatistieken.nl/2011/mei (De Bilt, op 1 meter hoogte, aan de grond zal het kouder geweest zijn): Is er na ijsheiligen geen nachtvorst meer: ja, meestal niet meer. Is er tijdens/vlak voor ijsheiligen wel altijd nachtvorst: nee. Toch maar het zekere voor het onzekere nemen: in 2010 was er op 15 mei nog nachtvorst in De Bilt.

Eerst het draadjesvlees aanbraden en laten sudderen, dan nog even de wijn maken. En drie uren later aan tafel. Ging het maar zo snel!

Meten is weten. Ik heb 20 Evie2 plantjes staan (doordragers). Vanaf nu zal ik bij 4 plantjes de bloemen niet meer verwijderen. Bij de rest wel, tot medio / eind mei. Eerste resultaten pas over een maand of twee. Die zal ik hier posten.

Ik heb een kort verhaaltje geschreven over wijngisting, in het wijnmaken topic: wijn-maken-t2506-20.html#p93408 Literflessen voor de (na)gisting zijn dus niet echt handig. Je hebt dan veel watersloten, met passende aansluit-kurkjes nodig. Bij gebrek aan watersloten zou je bij de nagisting misschien je pan strak af kunnen sluiten met huishoudfolie. elastiek eromheen. En met een naald een minuscuul gaatje middenin de folie prikken. Zodat de CO2 kan ontsnappen, en vliegjes geen kans hebben. Geen garantie dat dit gaat werken ....

Wijnmaken voor beginners. Een superkorte uitleg van de gisting: Wijn is een gegiste suikeroplossing, meestal van vruchtensap (druiven!) Suiker + gist geeft alcohol, met als afvalproduct CO2 (koolzuur) Eigenlijk is de alcohol ook een afvalproduct: gistcellen willen leven en groeien. Ze verteren de suiker, pissen in de oplossing (alcohol) en laten winden (CO2). De CO2 moet tijdens het gisten wegkunnen, en er mag geen lucht (zuurstof) bij de oplossing komen. (Waarom niet: alcoholvorming door vergisting is een anaeroob proces, zuurstofloos.) De CO2 moet eruit kunnen, lucht mag er niet in. Daarvoor is het waterslot uitgevonden. In het begin gaat de vergisting snel. Er wordt veel CO2 gevormd. CO2 is zwaarder dan lucht, en fungeert als een beschermende deken. Daarna is het vergisten nog lang niet klaar, maar gaat minder hard. Een waterslot is dan onmisbaar. Het waterslot laat de CO2 ontsnappen, en voorkomt dat er lucht (zuurstof) en/of beestjes (fruitvliegjes) inkan. (Buiten scope van dit korte verhaaltje: Tijdens het gistingsproces wil/moet je wellicht een of meerdere malen overhevelen om sediment kwijt te raken.) Pas als de gisting helemaal voorbij is kun je gaan bottelen, in geheel af te sluiten flessen. Bij een niet lekkend waterslot kun je zien wanneer de gisting voorbij is: het waterslot bubbelt niet meer. (Daarnaast is meten met een hydrometer aan te bevelen). Er mag daarna geen gisting meer plaatsvinden: de dan gevormde CO2 zou tot exploderen van de flessen kunnen leiden. (Bij champagne wordt vlak voor het uiteindelijke bottelen nog een beetje suiker toegevoegd. Die gaat weer vergisten. Dat geeft een beetje CO2: de belletjes, maar ook overdruk in de fles. Champagne zit daarom in die zware dikke flessen, om de CO2 druk te weerstaan. Dit principe wordt ook toegepast bij biermaken thuis. Bierflesjes -die gewone van 0,3 l- zijn een stuk sterker dan gewone wijnflessen.)

Een groot pak watten van de drogist heeft ongeveer het volume van een literpak water (ongeveer net zo groot). Dat literpak water weegt een kilo. Het pak watten weegt nogal wat minder. Vervang nu "watten" door "paardenbloemen"

Mijn allereerste (en ook gelijk laatste?) paardenbloemenwijn. Op weg geholpen door dit topic van appelvrouw. Zondag bloemen geplukt, groene kroonblaadjes voor 3/4 afgeknipt. Toevoegingen: - 2 grote citroenen zonder schil, fijngesneden. Geen sinaasappel. - Beetje Nutrivit gistvoeding, 2 gram (had ik al). - Suiker 950 gram - ongeveer 100 gram fijn gesneden gedroogde (en geweekte) pruimen (i.p.v. rozijnen) - Beetje tannine (0,75 gram). Had ik al. - En uiteraard de paardenbloemen: ca 280 gram netto. Totaal volume: ca 4,5 liter. 5 minuten gekookt. Af laten koelen. De hele vloeistof, inclusief pulp, in een gistingsfles gedaan Wijngist, korrels, toegevoegd (had ik al, weliswaar voor rode wijn, maar ach). 24 uur later: Gezeefd. Pulp uitgeknepen, beetje korrelgist toegevoegd. Vloeistof staat nu weer verder te gisten: Is dit het ultieme recept? Nee, zeer waarschijnlijk niet. Zonder enige ervaring heb ik alleen allerlei verschillende recepten vergeleken, en daar mijn plan uit getrokken. Met het grotendeels afknippen van de groene kelkblaadjes -en het als vervanging toevoegen van wat tannine- hoop ik de rijpingstijd te bekorten, en toch een bite te behouden. Gezien de toch lange rijpingstijd moet ik binnenkort misschien maar eens een voorraadje paardenbloemen aanleggen, en invriezen voor later gebruik. Over het gebruik van wijngist: Dat is goedkoop te verkrijgen bij o.a. http://www.vanderkooyjubbega.nl/wijngistsachet-champagne.html Die berekenen (voor alleen wijngistsachets) geen verzendkosten. Eén zakje voor slechts 1,59.

Champagnegist is wel anders dan bijvoorbeeld gist voor Bordeaux, die weer anders is dan gist voor bijvoorbeeld Gamay, maar het geeft niet vanzelf belletjes. Met elke gist kun je belletjes maken. Meer bij het wijnmaken topic: wijn-maken-t2506-20.html#p92419 Dan gaan we hier weer verder met de paardenbloemenwijn. De geblancheerde/gekookte bloemen beginnen inderdaad naar spinazie te ruiken. Nu op naar de winkel, voor 2 citroenen, 1 sinaasappel, en een beetje rozijnen (Rotterdam: supermarkten zijn elke zondag open van 12:00 - 18:00u). Dan ben ik ruim op tijd terug voor de finish van Luik-Bastenaken-Luik.

Over verschillende soorten (wijn)gisten, waarom al die soorten. Gist is toch gist? Een gistsoort is bij het wijnmaken niet alleen van belang voor het omzetten van suiker in alcohol. Gistsoorten hebben ook invloed op de kleur, de aroma's van de wijn en het ontstaan van geurfouten. Verder zijn er gistsoorten die het soortkarakter van een druif kunnen versterken of verzwakken. Meer op o.a. : http://www.brabantsewijnbouwers.nl/index.php?section=14&category=&page=89 Trouwens, ik schreef hier op 5 april: Wat is dat toch met paardebloemenwijn, koffiewijn, en meer van dat soort fratsels? En nu heb ik vandaag paardenbloemen geplukt, en ga daar een drankje (kan het woord wijn nog niet uit mijn strot krijgen ) van maken.

Zonder iets gezien te hebben: Bruin en opgekruld aan de randen zou misschien! op teveel voeding kunnen duiden. Een foto (van zowel blad boven- als onderkant) is toch echt wel handig.

Als het al 7 dagen gegist heeft, zal het wel meevallen met het schuimen. Over champagne gist: Dat is niets anders dan een speciale wijn gist. Als die alle suikers uitvergist, zou je geen bommetjes moeten krijgen. De belletjes in champagne ontstaan door het achteraf toevoegen van iets suiker-achtigs. Die extra suiker gaat dan alsnog vergisten, en geeft CO2. Net zoals bij bier dus. Van een wijnprobeersel heb ik een paar bier-flesjes gevuld, en ongeveer 2 gram suiker per flesje toegevoegd voor het bottelen. Resultaat: iets lambrusco-achtigs. Niet doen bij gewone wijnflessen. Bierflesjes / champagneflessen zijn wel bestand tegen enige CO2-druk. (En wijn in euro bierflesjes (0,3l): het ziet niet uit, maar is wel veiliger, en erg makkelijk. Supersnel te kroonkurken, en een handige eenheid: 2 glazen per flesje.)

Ik schreef vanochtend: "Als ik binnenkort toevallig langs een veldje paardenbloemen loop, dan ...." Binnenkort was eerder dan ik dacht. Vanochtend mijn oude moeder bezocht, en wat zien ik daar: Veldje (op de foto slechts een gedeelte) was op een talud, achter een muurtje van zeker een halve meter hoog. Weinig kans dus op honden-vervuiling. Na nog geen 15 minuten plukken: 2,5 liter (ongeveer 350 gram). Dat moet voldoende zijn voor 4 liter wijn. Zonet de groene onderkanten voor driekwart eraf geknipt, en gelijk even geinspecteerd op viezigheid. Ging snel, ongeveer 1 per seconde. Het waren er trouwens 224 (steeds tot tien tellen, en eentje apart leggen; na afloop het aparte stapeltje tellen, en dan x 10. Netto nu 280 gram. @Jorieke, ik zie je foto van een 5 liter fles, met een waterslot erop. Zit die niet veel te vol? Tijdens de gisting kan het behoorlijk gaan schuimen, daar is nu geen ruimte voor. (Mijn tripel bier maak ik met gist uit twee Westmalle flesjes. Dat spul heeft een kopruimte van zeker 100% nodig!. Voor mijn aanstaande paardenbloemenprobeersel, met wijngist, in zo een 5 liter fles ga ik 1 liter kopruimte aanhouden.)

Wijn wordt gemaakt van druiven! Toch ben ik nieuwsgierig hoe paardenbloemenwijn smaakt, dus als ik binnenkort ergens een mooi veldje paardenbloemen zie, ga ik plukken, en aan de slag. Ook even naar appelvrouws oorspronkelijke recept gekeken. 4 kilo suiker is inderdaad erg veel, dat zou in theorie ruim 17% alcohol geven. Zeker bakkersgist trekt dat niet, resultaat zal een erg zoet wijntje zijn. Een kilo minder lijkt me inderdaad beter. Berekening maximaal alcoholpercentage met 3 kilo suiker: - handje rozijnen: pro memorie - 6 sinaasappel + 6 citroen: 1 liter (schatting) - 3 kilo suiker: 3 * 0,6 = 1,8 liter (als opgelost in water) - 10 liter water: 10 liter (ja, logisch) Totaal volume: 1 + 1,8 + 10 = 12,8 liter Elke 17 gram suiker in een liter geeft 1 procentpunt alcohol (bij volledige vergisting van alle suiker) 3000 / 17 / 12,8 = 13,8 % alcohol (maximaal) Met wijngist kan dat een droog wijntje opleveren. Bakkersgist gaat al dood bij 10 a 12% alcohol (de meningen hierover verschillen, sommigen zeggen 14% te halen)

Bier wordt gemaakt van gerst. Wijn wordt gemaakt van druiven. Punt. Uit. De meeste andere / vervangende ingredienten geven alleen een smaakje, en de toegevoegde suiker moet voor de alcohol zorgen. Maar goed, suikerbieten-suiker; margarine was eerst ook alleen maar Ersatz, en nu volledig ingeburgerd (hoewel ze geen cursus gevolgd hebben). Ik ben toch wel erg benieuwd hoe het gaat smaken.