Aardappelziekte: phytophthora infestans

Aardappelziekte – Phytophthora infestans
Phytophthora aantasting bij aardappels (wiki: aardappel). Een aantasting vertoont enige gelijkenis met Alternaria (Alternaria) Voor een phytophthora aantasting bij tomaten zie: Aardappelziekte Tomaat.

Symptomen / herkennen

Bij een phytophthora aantasting verschijnen op de bladeren licht- tot donkerbruine plekken. Deze bruine plekken zijn aan de rand veelal omgeven door een licht groene of gele kring. De aantasting begint vaak aan de zijkant van het blad.De plekken worden later zwart en beperken zich niet tot de bladnerven en kunnen zelfs samensmelten met andere aangetaste plekken. Aangetaste bladeren verkleuren, verwelken en verschrompelen. Op het grensvlak van het afgestorven gedeelte en het gezonde gedeelte is meestal een zone herkenbaar waar de schimmel actief is. Ook op de stengel en stelen ontstaan zowel grote als kleine onregelmatige donkerbruine tot zwarte vlekken. Zie foto’s hiernaast en/of hieronder.

In een later stadium, bij warm en vochtig weer is ook witgrauw schimmelpluis zichtbaar aan de onderzijde van het blad en/of op de stengels.

Na aantasting van de bovengrondse delen kunnen de aardappels zelf worden aangetast. Een aantasting op de aardappel is in een vroeg te herkennen aan ingezonken bruine vlekken die later gaan rotten.

Tip:

Een eenvoudige test om phytophthora vast te stellen: stop één of enkele aangetaste blaadjes in een plastic zak, voeg er een paar druppels water bij en leg de afgesloten zak in het donker bij kamertemperatuur weg. De volgende dag kan Phytophthora worden herkend als zich aan de onderkant van de aangetaste blaadjes wit schimmelpluis heeft gevormd.

Oorzaak

Phytophthora wordt veroorzaakt door een schimmel. De sporen kunnen tot enkele kilometer verspreid worden door wind, insecten en door opspattend water. De schimmelaantasting doet zich voornamelijk voor vanaf half juni en kan bij warm en vooral vochtig weer snel uitbreiden. Ideaal voor de ontwikkeling van de schimmel zijn relatief koele nachten en warm dagen in combinatie met een hoge luchtvochtigheid. Met name lange perioden waar het blad niet kan opdrogen door regen en mist bevorderen de schimmel. De sporen ontwikkelen zich wanneer het blad minimaal 7 – 10 uur vochtig blijft. De schimmel activeit wordt onderbroken bij droog weer en bij temperaturen boven de 27 graden. De sporen kunnen ongeveer één tot drie jaar overleven in de bodem, op plantenresten en op onkruid.

Aantasting van de aardappels zelf kan plaatsvinden doordat de sporen door regen en wind van het blad af de bodem ingespoeld worden waarna ze door kunnen dringen tot de aardappel. Ook tijdens het oogsten kunnen de aardappels besmet raken doordat ze in aanraking komen met de sporen of besmet loof. Aardappels die beperkt tot niet bedekt zijn met grond (aanaarden) worden sneller aangetast dan de aardappels die goed bedekt zijn.

Maatregelen en voorkomen van Phytophthora

Phytophthora is aan het eind van het seizoen bij vochtig en warm weer moeilijk te voorkomen. Toch zijn er een aantal belangrijke preventieve maatregelen om de aantasting zo lang mogelijk uit te stellen en te beperken.

Preventieve maatregelen

Wisselteelt bij aardappels is zeer belangrijk. Omdat de sporen enkele jaren kunnen overleven is minimaal 3-4 jaar tussen de teelt op het zelfde stukje grond aan te raden
Plant alleen ziekte vrije aardappels. Met gecertificeerd pootgoed van de zaadhandel, tuincentrum of op de markt kan je er bijna zeker van zijn dat je gezond pootgoed gekocht hebt.
Een preventieve bespuiting behoort tot de mogelijkheden. Neem contact op met de zaadhandel of tuincentrum voor de meest recente middelen.
Plant bij voorkeur vroege of middelvroege aardappels in plaats van late aardappelrassen.
Vroeg planten – rond maart – april kan helpen om de ergste aantasting aan het eind van het seizoen voor te blijven.
Voorkom een bemesting met een te hoog stikstofgehalte.
Aard aardappels voldoende aan (<+link> aanaarden)
Hanteer Voldoende afstand tussen de rijen en planten zodat het gewas snel kan opdrogen door de wind.
Teel zoveel mogelijk (deels) resistente rassen.

Maatregelen bij besmetting
Eenmaal een besmetting geconstateerd probeert men door het verwijderen van de aangetaste bladeren en stengels de ziekte te beperken. Voer het loof af naar de vuilverbranding en ontsmet handschoenen en snoeischaar. Voer voor het verwijderen een preventieve bespuiting van de rest van het gewas uit en wacht tot dit droog is.

Als de schimmel zich rond half juli-half augustus manifesteert hebben de knollen al een redelijke omvang. Overweeg dan om het loof af te knippen zodat de schimmel zich niet verder kan verspreiden en de knollen verder af kunnen harden voor bewaring.

Voorbeelden: