marcelru

Cydonia oblonga, "Sobu"

Welk ras appel is het? Gisteren in onze boomgaard rondgelopen, foto's gemaakt. Een paar bomen hebben nauwelijks bloesem, terwijl hun collega's van hetzelfde ras volop in bloei staan. Kan door de ligging komen (deze bomen staan een groot gedeelte van de dag in de schaduw van een paar joekels van eiken), of ze hebben een beurtjaar. Het lijkt rasafhankelijk te zijn, de Jonagolds bloeien allemaal als een dolle, de Schonen van Boskoop en Notarisappels ook, maar bij bijvoorbeeld Dijkmanszoet is het beeld wisselend.

Het beste, het beste ... is allemaal relatief. Er is geen vaste maat voor, iedereen heeft zijn eigen voorkeuren. Teveel uitbuigen stopt de groei volledig, en bevordert doorbuigen tot voorbij horizontaal. Bij jonge boompjes wil je dat niet, want dan blijf je met behoorlijk slappe takken zitten. Hoogstammen buigen we zelfs hooguit tot 30 graden met de harttak uit, die beweging naar horizontaal komt vanzelf ...

Nee, is voor elke soort wel zo'n beetje hetzelfde. Dus voor rassen helemaal.

Ik zou om te beginnen 45 graden doen. Die laatste 15 graden krijg je vanzelf als er fruit aan komt te hangen.

Aatree is een gunstige uitzondering. Jan weet bijzonder goed waar hij het over heeft en levert materiaal dat niet zomaar overal te krijgen is.

Uitbuigen kan altijd wel, is niet aan ras of soort gebonden. Ik zou de twijgen niet te horizontaal maken, na verloop van jaren buigen ze vanzelf stukje bij beetje verder.

Hmmm, ja, dat weet ik niet precies. Ik bestel elk jaar een paar bossen onderstammen en dan maak ik mijn bomen zelf. In de reguliere handel is het een beetje gedoe, de meeste leveranciers zijn dozenschuivers en weten zelf niet eens hoe hun fruitbomen in elkaar gezet zijn, om over de betrouwbaarheid van labeling maar te zwijgen. Het proefbedrijf Randwijk (rivierklei van de Nederrijn) heeft alle peren op Kwee MC staan. Groeien prima daar. Kwee MA is een sterkere groeier. Kwee MC heeft voor een heel aantal rassen wel een tussenenting nodig, verenigbaarheid met (vooral oudere) perenrassen is slechter dan bij Kwee MA. Zelf heb ik geen ervaring met Kwee MC, op zand doet die onderstam het niet zo best. Hetzelfde geldt voor M9, onze appels op M9 groeien voor geen meter, het is echt een onderstam voor gebruik op kleigrond. Een paar jaar geleden hebben we M9.T337 gebruikt voor de appelgenenbank in Randwijk, die bomen doen het goed en hebben verleden jaar zowat allemaal vruchten gedragen. Inmiddels zijn we daar overgestapt op Geneva 41, die onderstam zou betere herplanteigenschappen hebben. Handig als je een appelboom wilt planten op een plek waar al een appelboom gestaan heeft (en dat is in de genenbank het geval). Brompton heb ik geen ervaring mee, Brompton wordt volgens mij voor hoogstammen gebruikt. Geeft een mooie boom, maar wel een grote. De Wangenheim-kloon Wavit geeft mooie bomen, maar groeit wel een beetje sterker dan St Julien A, tenminste op het Brabantse zand. We hebben een heel rijtje laagstam pruimen op Wavit staan, is elk jaar wel behoorlijk wat werk aan. De pruimenman in Nederland (en mijn onderstammenleverancier) is ook weer van Wavit afgestapt, gebruikt nu Adaptabil onderstammen voor zijn pruimen en abrikozen. Maar die onderstammen zijn vrij lastig te krijgen. Janssen in Nederweert heeft ze, maar verkoopt ze niet aan particulieren. De kans dat je een kant-en-klare pruimenboom op Adaptabil in de detailhandel vindt is niet zo bar groot. Ik realiseer me dat ik het niet gemakkelijker heb gemaakt. Het probleem is dat bij de meeste leveranciers in de detailhandel primair naar kosten wordt gekeken, niet zozeer naar kwaliteit/groeieigenschappen van een boom. Dus: goedkope onderstammen, waar zonder gedoe een appel of peer op geent kan worden, en dan alleen bekende rassen, want iets aparts verkoopt niet zo goed.

De eerste geente peren (Heerepeer, Krukpeer, Peppelpeer, Bongerspeer en Leempeer op Kirschensaller) uit verzamelpotten overgeplant in individuele 3L potten. De tuingrond bewerkt voor inzaaien. Verder nog zo'n 400 foto's van appelbomen en bloesems gemaakt (laat ik maar weer niet zien ). Prima dagje vandaag.

Groeihoogte wordt vooral bepaald door de onderstam, niet zozeer door het ras dat je erop ent, al zijn er wel verschillen in groeisnelheden bij verschillende rassen. De uiteindelijke hoogte van de boom bepaal je zelf (met een snoeischaar), maar bij sommige onderstammen heb je dan wel een dagtaak aan het snoeiwerk als je een kleine boom wilt. Voor appel zou ik een M9 type onderstam kiezen, groeit traag, doet het goed in kleigrond. Bijna alle appels in de commerciele teelt in Nederland zijn op deze onderstam geent. Rassenkeuze is een kwestie van smaak, maar Golden zou ik net als Tielse flipje afraden, niet te doen zonder spuiten. Persoonlijk vind ik Lunterse pippeling erg lekker, gezond ras van Nederlandse oorsprong. Bij de betere fruitboomkweker te krijgen, wel wat vatbaar voor fytoplasma. Ik weet niet waar je woont, maar probeer eens wat lokale rassen te pakken te krijgen. Persoonlijk vind ik Pinova niet bijzonder. Wordt aanbevolen voor de biologische teelt, maar is wat mij betreft erg vlak van smaak. Voor peer ben je op klei aangewezen op Kwee MC onderstammen. Alle andere groeien als een raket... ook pyrodwarf. Bovendien is pyrodwarf niet te betalen (verleden jaar EUR4,20 per stuk bij Lodder in Duelmen, Duitsland. Een Kwee MC kostte nog geen EUR 0,60...). Perenrassen zijn er veel. Doe jezelf een lol en koop geen ras dat gewoon bij de Albert Heijn ligt, maar pak iets bijzonders. Beurre van den Ham bijvoorbeeld, ook weer zo'n fraai Nederlands ras (en net als Lunterse pippeling van de Lunterse tuinbouw vereniging). Voor pruimen zou je St Julien A of Krymsk 1 kunnen proberen. Krymsk 1 zal niet zo makkelijk voorhanden zijn. En ik ben het wederom met Tielse flipje eens, Reine Victoria is niet echt de lekkerste pruim ooit, haalt het bij lange na niet qua smaak in vergelijking met de Reine Claude verte en andere Reine Claudes. Je hebt al een pruim staan, misschien kan die wel als bestuiver voor je nieuwe dienen (en andersom), zodat je meteen twee vruchtdragende pruimen hebt.

Vandaar dat ik dat geval niet kende. Wij trokken thuis de peeen gewoon met de hand uit de grond. Ging prima in zand :-).

Dit handgereedschap lag vandaag op de weggeeftafel op onze volkstuin. Ziet eruit als een paardebloemensteker of distelsteker. Maar is het dat ook?

Zou zomaar kunnen. Het ligt een beetje aan de leeftijd van de boom en het type onderstam. Appels geent op onderstammen voor spillen (typisch M9, G41 e.d.,) geven soms na twee maar meestal na drie jaar al fruit.

Niet van mij, deze foto, maar te mooi om niet te laten zien. Ik kreeg deze foto van Hennie Rossel, het is een stoofpeer IJsbout van ca. 150 jaar oud. Waarschijnlijk ergens in de Achterhoek.

Piepers en uien de grond in/op. De laatsten onder een netje. Oh, en nog zo'n 180 bloesemfoto's gemaakt ... zal die maar niet posten 🤔

Waarschijnlijk schurft. Heeft golden nogal last van, vooral in nat weer. Golden delicious is een erg schurftgevoelig ras, kan eigenlijk niet goed geteeld worden zonder er een hoop gif op te spuiten. Jonagold (kruising Jonathan en Golden) is niet veel beter wat dat betreft.

Nog iets: ik heb zelf geen belang of wat dan ook in dit project van Naturalis, maar onze boomgaard (Acht) doet wel mee.

Lijkt me van wel. Die kluit mag best scheef in de grond zitten.

Even wat aandacht voor een onderzoeksproject van Naturalis in Leiden vragen: Sinds verleden jaar loopt op Naturalis in Leiden een onderzoeksproject omtrent bestuiving van fruitbomen door bijen. Het gaat niet zo goed met de bijen in Nederland, en Naturalis probeert dat in kaart te brengen. Daar kan best wat hulp bij gebruikt worden, en daarom is er een publieksactie gestart om mensen met appelbomen in Nederland gedurende eenhalfuurtje bijen op hun appelboom of -bomen te laten tellen, zodat er wat meer duidelijkheid komt omtrent de aanwezigheid van verschillende soorten bijen in het land. Als je interesse hebt om mee te doen, lees dan de bijgevoegde poster, ga naar de website van Naturalis voor alle info, en ga aan de slag in je tuin of boomgaard.

Na 20 jaar mest en compost begint de grond zowaar ergens op te lijken. Maar ik zou het niet overschatten, het blijft Eindhovens klapzand 🙂

Ik zou ze even recht zetten, groeien ze mooi rechtdoor omhoog.

Prunus japonica of serrulata?

Kwestie van op termijn zomersnoei gaan toepassen, gaat de rem er wel op met die groei.

Laatste stuk tuin omgespit. Komend weekend eindelijk van start in de volle grond.

Beetje lastig te zeggen; een boom is een driedimensionaal ding en een foto is een 2D projectie van die boom. Wat meer foto's van alle kanten kunnen al helpen. Verder is de snoei nogal afhankelijk van wat je met de boom wilt: als je een stam wilt met een kroon erop is er nog wel wat te doen. Als je een spilvorm wilt zit je al een eind in de goede richting, voor een leivorm ben je al een beetje te laat, zo te zien. Voor je de snoeischaar ter hand neemt zou ik eerst een antwoord op die vraag formuleren. Dan is het ook nog van belang welk ras de appel is; niet alle appels worden op dezelfde manier gesnoeid. Dus: eerst wat meer plaatjes en plannen, is wat beter een beeld van de boom te vormen en snoeiadvies te geven.