Sjellik Mei kool?

[Bully043]

Hallo mensen, ik ben nieuw hier en ben op zoek naar zaad of eventueel planten van de kool soort Sjellik.

Deze groente werd vroeger geteeld hier in Maastricht en dan vooral op en rond de Sint Pietersberg.

Ik weet niet zeker of de kool in de rest van het land bekend is, misschien onder een andere naam? Ik heb gezocht op internet maar kan er heel weinig over vinden. Het enige wat ik kan vinden is de naam Meikool en dat dit jonge planten zijn van de Savooiekool, ik weet dat mijn vader deze koolsoort (Sjellik) vroeger had in zijn tuin en het zag naar mijn idee niet uit zoals Savooiekool. Wie kan me helpen hiermee?

[LeonieZ]

Als ik Sjellik google kom ik hier uit:

http://www.horecaverswinkel.nl/producten/groente-koolgewassen/meikool-sjellik/

 

als ik dan de lat. naam Brassica oleracea var. Capitata daar genoemd over neem en hem in google invoer krijg ik (na wat doorklikken en zoeken:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Sluitkool

 

De naam wordt dan verder uitgebreid door eerst convar. en dan var. te noemen:

Brassica oleracea convar. capitata var. sabauda (Savooie)

Brassica oleracea convar. capitata var. alba (Witte)

 

Ik denk dat het een vroeg gezaaide sluitkool is die niet rood of spits is... Maar ik ben geen bioloog.

 

Wat zijn in jouw ogen de verschillen tussen de jonge Savooi en de Sjellik?

[weknow]

Misschien is het een kwestie van spelling van de klanken van een oud/dialect woord?

Dus heb ik even verder gezocht met "sjelk" , "schelk" (want de sch wordt in Maastrichts dialekt als sj uitgesproken). Ook "schelck" kom ik tegen.

 

Hier enkele vervolg links: http://moestuintips.nl/mobile/vraag.php?vraagid=404 met ongeveer dezelfde vraag als jij en een mogelijke verwijzing naar eeuwig moes.

 

Op de site van Luc Dedeene (bekend van een groententeelthandboek) vind je in de reacties ook wat verwijzingen: http://www.plantaardig.com/groenteninfo/berichten/chinese-kool-oogsten-tijdens-de-wintermet-uitgebreide-fotoreportage/ Lees vooral door tot helemaal onderaan!

Hier wordt het in verband met chinese kool opgevat als een teeltwijze van koolblad. Kleine jonge kropjes die aan een overwinterde koolstronk komen, bijvoorbeeld ook bij spruiten. Maar er zijn ook reacties die het over een apart ras hebben en een naam en telefoonnummer van iemand die daarvan zaad zou hebben.

4 januari 2014 aangepast door Gast

[weknow]

Vervolg links:

http://www.denationaleproeftuin.nl/proeftuin/column/column.asp?id=86

http://forum.tuinadvies.be/forum_topic.php?hid=1&sid=14&page=16&tid=25736 met foto!

http://www.slowfood.nl/index.php?page=114

en toen ben ik maar even gestopt....

 

De verwarring houdt aan....?! Savooiekool? Zwarte kool? Eeuwig moes? Of toch jonge kropjes van - allerlei? -overwinterde koolsoorten die plaatselijk werden geoogst (en geselecteerd) op wat later in bloei schieten, zodat er eerst nog kleine kropjes worden gevormd? Het kan allemaal, want al die koolvariaties zijn genetisch zeer uitwisselbaar (= kruisen meer dan gemakkelijk)......zouden op dezelfde manier geteeld/gebruikt kunnen worden...en in een vroege voorjaarsstamppot ook niet zo heel anders smaken.

[Bully043]

Hartelijk dank dat jullie me op weg helpen , ik heb inmiddels wat mails verstuurd na de info die ik van jullie gekregen heb.

Ik hoop dat ik zaad of planten op deze manier kan krijgen want het is een heerlijke kool om te eten.

Iedereen zou het moeten proeven, ik weet zeker dat deze kool dan niet meer zo zeldzaam zou zijn

[weknow]

Ha, ha, Bully. Het forum is geen "jullie" maar meer een "ons". Ik ben ook zo maar iemand met een moestuintje die dan reageert op je berichtje omdat ik het interessant vond. Zo kun jij ook weer op de berichten van ieder ander reageren. Geen "officiele redactie" of "medewerkers" hier dus, die het allemaal regelen of organiseren. Alleen maar gewone tuiniers die met elkaar berichtjes uitwisselen.

 

Daarom zou ik het ook wel weer leuk vinden als je meer info vindt of zaad/plantjes, dat je "ons"(= andere lezers) op de hoogte houdt en misschien t.z.t. weer wat zaden ruilt of zo zodat ook anderen van die lekkere schelk kunnen proeven

[Bully043]

Zo gauw ik zaad heb zal ik er zeker aanbieden hier. Deze koolsoort mag niet vergeten worden

[LeonieZ]

Mooi man Veel succes!

[Bully043]

Hallo inmiddels heb ik zaad weten te bemachtigen, ik kan er wel wat van missen, wie heeft interesse?

Tevens wil ik graag weten over de teelwijze van deze koolsoort, ik denk wel het meeste te weten maar had toch graag voor de zekerheid advies van iemand met ervaring

[thea]

Meikool-Sjellik

Vraag gerust of het aanwezig is en anders wordt het wachten op de nieuwe oogst.

 

Brassica oleracea var. Capitata

 

Tot in de jaren twintig van de vorige eeuw werd er nog sjellik geteeld in het Zuid-Limburgse tuindersdorp Sint Pieter. Het tuinders van het dorp, gelegen aan de gelijknamige berg, stopte met het telen van groenten toen de cementfabriek zijn stofregens over de velden uitstrooide.

 

Aan de veiling van Sint- Katelijne-Waver wordt nu nog meisavooi aangevoerd. Het is een gewone savooiekool, welke in de winter onder glas wordt gezaaid. In maart worden ze, bij goed weer, buiten uitgeplant. Over de jonge planten wordt een wit vliesdoek gelegd, de regen kan door het doek heen, maar de temperatuur onder het doek is zo’n vijf graden warmer dan daarbuiten. Vorst en kou hebben dan iets minder kans om het gewas te beschadigen. De oogst begint begin mei en duurt een kleine maand.

 

De groente is licht verteerbaar, losser van structuur dan de gewone kool en de bladeren zachter en wat zoeter van smaak.

 

De kolen die niet verkocht worden, blijven op het veld staan en groeien uit tot de gewone savooiekool.

 

 

Streekpoduct=Limburg===www.horecaverswinkel.nl

[weknow]

Goed zeg, dat je het hebt gevonden! Misschien dat degene van wie je zaad kreeg, zelf ervaring heeft met de teelt? Want ik had niet de indruk dat er op dit forum veel mensen zijn die schelk kennen.

 

Anders zul je moeten experimenteren. Op grond van de informatie in de links, vermoed ik dat als je een teelt zoals boerenkool aanhoudt (met name de wintervaste rassen, die in het voorjaar nieuwe eetbare scheutjes vormen), dat je in de goede richting zit voor een succesvolle teelt. Ik ben wel erg benieuwd naar je zaai-, teelt en smaakervaringen!

 

Op dit moment heb ik zelf zeker niet de ruimte om enkele plantjes te zetten hiervan. Maar wellicht zijn er op dit forum andere gegadigden? Maar misschien dat ik ze een van de komende jaren toch ook wel eens wil proberen als oorspronkelijke Limburger. Kwestie van je cultuur kennen

 

Het zou geweldig zijn, als het je ook nog lukt om er zaadvast vers zaad van te oogsten om deze traditionele groente in stand te houden onder liefhebbers...... De planten laten bloeien en zaad vormen zal niet zo moeilijk zijn, maar juist bij koolsoorten is de kans heel groot dat er kruisbestuiving met allerlei andere wilde of geteelde koolachtigen optreedt (o.a. koolzaad, mosterd en doorgeschoten kolen op het land zullen in dezelfde tijd bloeien en makkelijk voor ongewenste bevruchting zorgen) Om zeker te zijn dat het zaad van de schelk weer echte schelk oplevert, zul je dan voor strikte afscherming moeten zorgen om kruising te voorkomen..... Hoe je dat voor koolachtigen precies doet, is wel ergens te vinden.

 

In ieder geval wens ik je veel succes met de teelt en voor begin 2015 alvast een lekkere schelk-stampot

[thea]

Het is een gewone savooiekool, welke in de winter onder glas wordt gezaaid. In maart worden ze, bij goed weer, buiten uitgeplant. Over de jonge planten wordt een wit vliesdoek gelegd, de regen kan door het doek heen, maar de temperatuur onder het doek is zo’n vijf graden warmer dan daarbuiten. Vorst en kou hebben dan iets minder kans om het gewas te beschadigen. De oogst begint begin mei en duurt een kleine maand.

[weknow]

Hmm...als de informatie van Thea klopt....dan zou je zelfs over 4 maanden al schelck-stampot op je bordje kunnen hebben

 

@ Thea De informatie die je doorgeeft was ik ook al tegengekomen. Probleem is dat de verschillende/sporadische bronnen elkaar nogal tegenspreken over wat precies die schelck of sjellik is. Als het inderdaad enigszins geforceerde savooiekool is, zoals jouw bron zegt, dan vraag ik me af of wat dichter op elkaar uitplanten dan normaal voor kool of zelfs het toppen van de opgroeiende planten zou kunnen bijdragen aan een wat grotere opbrengst? Want ik begrijp en zie op foto's dat de kleinere kropjes en jonge blaadjes de beoogde oogst zijn. Het leuke van je bijdrage is ook, dat je deze manier van telen in principe zou kunnen toepassen met alle zaad van savooiekool en wellicht ook andere koolsoorten. Zou er in Sint Pieter (Een Maastrichtenaar weet dat dat eigenlijk 2 dorpen waren/zijn : "Sint Pieter Boven" en vlak langs de Maas "Sint Pieter Onder", elk met een eigen kerk ook) een bepaald plaatselijk traditioneel ras savooiekool gebruikt zijn?

[weknow]

Op de site van Vreeken, kom ik nog het volgende tegen:

 

KOOL

167570 SAVOOIEKOOL 'Vroege Groene Spitse' / 'Kappertjes'

(Eng: Green Savoy)

(Brassica oleracea capitata var. Sabauda)

Zaaien in maart-april. Uitplanten op 60x60 cm voor grote soorten, mini-types ongeveer 20x20 cm.

Door de spitse, i.p.v. de ronde koolvorm is dit malse, groene savooiekooltje vroeg oogstbaar. Vroeger bestond het ras 'Maastrichter Schelk', door Belgen "driekopper" genoemd; aangezien dit ras uitgestorven is, kan het grapje ook met dit ras worden uitgehaald: in september zaaien, als weeuwenplant (onder glas) overhouden, in het vroege voorjaar uitplanten en in de vroege zomer oogsten; niet te diep snijden, groeit de plant weer door en vormt dan een paar (meestal 3) zijscheuten die heerlijk mals zijn en als kleinkropje worden geoogst: succes!

 

Hier de link: https://www.vreeken.nl/?gclid=CMbr5Z7b_bsCFUVf3godr1EAPA

[thea]

 

Ik zou graag 10 zaadjes over willen nemen?

[weknow]

Ik hoop maar, Thea, dat het verzoekje voor 10 zaadjes niet aan mij is gericht. Want ik heb geen bestelling ervoor lopen bij Vreeken.

Wel heb ik diverse leuke (zoetekes?) soortjes tomaten uit Canada, waarbij ik ook jou in gedachten had Volgende week meer daarover in het zoetekes project.

[thea]

Nee Bully43 bood de zaadjes aan vandaar heb ik gereageerd.

 

Als dat kan Weknow graag.

[Bully043]

Hallo Thea.

Laat me eerst zeggen dat Sjelk, Sjellik of schelk(niemand weet eigenlijk niet hoe je het schrijft) hier in Maastricht schrijven ze het zoals je zegt Sjelk dus

Sjelk is geen Savooiekool zoals in het artikel staat, het is een kool soort op zich.

Wat ik ervan weet is wat ik als kleine jongen heb opgevangen van mijn vader.

Ik weet dat je deze kool zaait ergens in juli en in augustus verspeent, september plant je hem uit op zijn vaste plek en dan april/ mei kun je hem oogsten.

Het is heerlijk om te eten, een beetje vergelijkbaar met spruiten koppen denk ik zo.

Tegenwoordig krijg je hem nergens meer omdat vooral de jongere mensen deze kool niet kennen. Als je hem geeten hebt kun je niet meer zonder

Zoals gezegd, ik heb zaad maar wil graag de juiste datums en werkwijze weten en dan het liefst van iemand die ervaring heeft met deze kool. Als er niemand is die het weet zal ik moeten gaan gokken en hopen dat ik dan volgend jaar weer eens Sjelk kan eten.

Oja van die man waar ik het zaad van heb, daar heb ik dan ook wat info gekregen van hoe en wat. dus wat hier boven staat dat klopt wel zo een beetje.

[jemscholing]

ik weet niet of je probleem al is opgelost. Via de zaden bibliotheek Heerlen heb ik deze lente zaadjes van de Maastrichtse Kool gekregen en geteeld. De bladen kan je eten. Lijkt qua groeiwijze en grootte op boerenkool.