henkg

Hij is er weer, het apparaat van de Lidl. Vanaf 19-11-2018. Zal dan waarschijnlijk (?) ook wel in de winkel liggen. Prijs: 24,99 https://www.lidl-shop.nl/SILVERCREST-Vacumeermachine/p100247411

Erwtensoep, staat nu net op. Nu met werkelijk álles uit eigen tuin (UET), of andermans tuin (UAT). Op de spliterwten en kraanwater na. Knolselderij, snijselderij, prei, winterwortel, laurier, peper: UET. Ui, aardappel: geraapt: UAT. Karbonade, rookworst: van Zelhems veldvarken: UAT. Zelfs het zout is zelf gewonnen, van zeewater uit de Oosterschelde.

Kaasgrot / gistingskast van (oude) koelkast maken. Daar is op een aantal forums erg veel over te vinden. Helaas soms weliswaar uitstekend, maar onleesbaar véél, of heel soms onleesbaar warrig. En alles daar tussenin. Hieronder mijn -hopelijk duidelijke, en correcte- samenvatting: Benodigdheden: - Thermostaat (liefst met twee uitgangen: 1x koelen, en 1x verwarmen. - Koelkast (liefst eentje zonder vriesvak, want dan heb je meer ruimte) - Optioneel: iets dat warmte geeft. Werking in het kort: De sensor van de thermostaat wordt binnenin de koelkast geplaatst. Als de temperatuur binnenin de koelkast hoger wordt dan de ingestelde temperatuur krijgt de koelkast stroom. De stroom wordt weer onderbroken als de temperatuur onder de ingestelde temperatuur komt. Resultaat: een constante temperatuur. Voor de duidelijkheid: de standenknop van de koelkast zelf blijft op de middenstand staan. Alleen de benodigde thermostaat regelt de temperatuur In lekentaal: die thermostaat trekt als het ware de stekker van de koelkast eruit, of stopt de stekker er weer in. Optioneel: Als de koelkast binnenshuis staat zal het -bij gebruik als kaasgrot- niet nodig zijn om de temperatuur te verhogen. Want lager dan de ingestelde temperatuur (13 a 15 graden voor kaas) zal het binnenin de koelkast dan niet worden. Anders wordt het als de koelkast in een koude schuur staat, of als je de koelkast ook wilt gebruiken om -ook- hogere temperaturen te handhaven. Denk aan vergisten van bovengistend bier (ca. 20 graden) of van rode wijn (ca. 23 graden). Dan is er vaak ook verwarming nodig. Dat kan heel simpel door een gloeilamp (of een IR warmtelamp) binnenin de koelkast te monteren, en die op de verwarm-uitgang van de thermostaat aan te sluiten. Een warmtematje (terrariummatje) of warmtekabel op 230V kan ook prima, en is minder onveilig dan een lamp. Wat je ook gaat gebruiken: ca. 30 a 40 Watt is echt genoeg, ook bij een omgevingstemperatuur van 0 graden.. Je hebt dan wel een 230V aansluiting binnenin je koelkast. Denk dus aan veiligheid (1) (2). Je kunt ook een 12V warmtematje gebruiken, maar dan heb je als extra een transformator nodig (die uiteraard buiten de koelkast geplaatst is). (1) Rijpende kaas vereist een hoge luchtvochtigheid. Een hoge luchtvochtigheid én 230V is een slechte combinatie. (2) Ook bij een lage luchtvochtigheid blijft er een risico, zeker met kinderen en huisdieren. De kans is weliswaar klein, maar de impact is heel groot. Mijn voorbeeld: Bovenop de thermostaat en de transformator. Ik gebruik hiervoor een oude PC-voeding. In de koelkast is een warmtematje (12V) gemonteerd, en als extra een 12V PC-ventilator. De warmtefolie is op een aluminium plaatje geplakt, voor een betere warmtegeleiding. Het dikke 12V snoer gaat door het condensafvoergaatje, het dunne snoer van de sensor gewoon los tussen het afsluitrubber. Welke thermostaat? Zelfbouw: https://www.braumarkt.com/inkbird-itc-1000f-temperaturecontroller.html Kant en klaar: https://www.braumarkt.com/inkbird-itc-308s-temperatuurregelaar-eu.html De totale prijs is vergelijkbaar. Bij zelfbouw heb je namelijk nogal wat extra materiaal (doos, stopcontacten, lasklemmen, etc.) nodig, én nogal wat algemene handigheid, en handigheid met elektriciteit. Voor heel veel informatie over beide thermostaten, zie: - STC-1000: https://www.hobbybrouwen.nl/forum/index.php/topic,17829.0.html - Inkbird: https://www.hobbybrouwen.nl/forum/index.php/topic,29874.msg456497.html#msg456497 Trek voor het lezen wel een dagje uit … (De STC-1000 is er ook in een versie met één uitgang, die je kunt gebruiken óf om te koelen, óf om te verwarmen, maar niet -afhankelijk van de temperatuur- beide. Energieverbruik: Een oude koelkast verbruikt fors meer dan een nieuwe. Toch valt het verbruik erg mee omdat de te handhaven temperatuur meestal veel minder verschilt van de omgevingstemperatuur dan bij "normaal" koelkastgebruik, en omdat deze toepassing lang niet het hele jaar in gebruik zal zijn. Tot zover, voor nu. Ik merk wel of er vraag naar meer informatie dan wel discussie is.

Een tussendoortje, met een beetje valsspelen. Valsspelen: het sap komt niet uit eigen tuin, maar uit een wijnmaakpakket met concentraat voor 20 liter wijn. Dit pakket: https://www.braumarkt.com/australian-blends-cabernet-sauvignon-20-23-liter-rode-wijn.html De gisting is prima op gang gekomen: Het staat nu in de uit een container geviste koelkast. De temperatuur (nu 23 graden) wordt gehandhaafd door een thermostaat die óf de koeling van de koelkast óf de zelfbouw verwarming doet aanslaan.

Voor binnenkort, en voor pas veel later: flessen. De eerste heftige gisting kan prima in emmers want dan ontstaat veel CO2. De CO2 is zwaarder dan lucht en zorgt zo voor een beschermende deken. Voor de langdurige nagisting en rijping is een fles veel beter. Bij vullen tot aan de hals is er nog maar een klein contactoppervlak met de lucht. Direct laten vergisten in gistingsflessen kan ook. Houd dan wel rekening met de eventuele pulp (die is er erg lastig weer uit te krijgen), en in ieder geval met de benodigde kopruimte voor het schuim dat tijdens de heftige gisting gevormd wordt. Voor de (na)gisting en rijping vind ik de 5 liter flessen ("oortjesflessen") het prettigst. Handelbaar en stevig. Een 15 liter mandfles is weliswaar 3x zo groot, maar ook 3x zo duur, kwetsbaarder, en minder makkelijk te hanteren. Verder is het lastiger om hoeveelheden tot krap 15 liter aan te vullen, dan tot krap 5 liter. De fles moet immers vrijwel vol zijn. Voor veel later: de flessen waarin gebotteld gaat worden. Hier een selectie: Vlnr: Champagne (WK/KK29), wijnfles zwaar (WK), wijnfles licht (WK), Grolsch beugelfles (BE), Heineken flesje (KK26). - WK=WijnKurk - KK=KroonKurk (26 mm voor bierflesjes, 29 mm voor champagneflessen) - BE=Beugel. Met draaidop-afsluitingen heb ik geen ervaring. Hergebruik is af te raden, en voor het perfect plaatsen van een nieuwe dop heb je een prijzig krimpapparaat nodig. Grolsch beugels (0,45 L) zijn het makkelijkst: je hebt geen extra afsluiting nodig. Ze zijn ook bestand tegen enige druk. Champagne: Mijn favoriet. Zeer goed drukbestendig. Makkelijk af te sluiten met een kroonkurk, maar ook met een gewone (nieuwe) wijnkurk. Wijnfles zwaar: Prima te gebruiken, kan alleen afgesloten worden met een wijnkurk. Wijnfles licht: Minder zwaar, dus minder stevig glas. Bierfles Heineken (0,3 L): Tweede favoriet. Prima maatje om tussentijds de rijping te testen, en om als proefflesje weg te geven. Of gewoon alles hierin bottelen, 300 ml is immers een mooi maatje: twee glazen. Waarom Heineken: groen glas oogt een stuk minder lelijk dan de standaard bruine flesjes. Als ik aan ruim voldoende champagneflessen zou kunnen komen, dan zou ik alleen die gebruiken. Naast een aantal 0,3 L bierflesjes, om te proeven / weg te geven. Grolsch beugels zijn dus het makkelijkst. Ik vind ze echter té lelijk, lastiger te ontsmetten, en ik heb toch al een kroonkurkapparaat en een wijnkurkapparaat. Prijsidee: kroonkurk 26 mm: 0,02 / kroonkurk 29 mm: 0,05 / wijnkurk 0,20. Kroonkurkapparaat: van 10,- tot 25,- en meer. Wijnkurkapparaat: van 10,- tot 35,- en meer. Heb je een echt mooie wijn die nog lang (> 1 jaar) op fles kan liggen, gebruik dan wijnflessen, met goede kurken. Waarom is het beter om drukbestendige flessen te gebruiken: ik het begin heb je wellicht het proces niet voldoende onder de knie, met een onbedoelde hergisting op fles als gevolg. Bubbels in je wijn is niet zo erg, ontploffende flessen wél. Voor cider en andere varianten met bedoelde bubbels: altijd goed drukbestendige flessen gebruiken. Bottom line: begin nu al met het sparen van geschikte flessen, zeker ook champagneflessen (denk aan de Kerstbrunch & Oudejaarsavond). Nieuw kopen kan ook: champagnefles 1,20 / wijnfles 0,80. Zelf opsparen loont dus. Mijn groeiende voorraad gewone wijnflessen (beter mee verlegen dan om verlegen, ze kunnen altijd nog in de glasbak): Een volgende keer: Mijn bramenwijn, hoe staat het daarmee?

1. Compost. Die van de ZRD milieustraat (Smerdiek, Sint Maartensdijk dus) is prima, bijna altijd onbeperkt verkrijgbaar, en gratis. En je woont er erg dichtbij. Zie: https://www.zrd.nl/milieustraten/locaties/locatie:tholen.htm 2. Weet ik niet, maar mijn peertje (stoofpeer Gieser Wildeman) doet het prima op enkel klei, met heel af en toe een klein beetje paardenmest en wat compost. 3. Zie 2. 4. Mijn peer staat op minder dan 3 meter van de kreek, op hoogstens 80 cm boven het waterniveau. Gaat prima, voor peer. Afwatering bij jou: houd het een beetje in de gaten tijdens en na hevige regenval. Bij mij (NAP+1) zijn na 40+ mm regen in korte tijd de plassen binnen een paar uur weer weg.

Locatie Smerdiek? Niet iedereen weet dat dat vlakbij Stalland (?) ligt. Welkom, en groet uit Flupland (niet het dorp, maar de polder).

Het wordt koud vannacht, zeker aan de grond, NO wind en helder. Geen risico genomen en de laatste knolselders eruit gehaald. De lichtste was 1103 gram, de zwaarste 1515 gram (zonder loof: 1368). Van deze negen stuks nog vier voor mezelf, binnenkort te gebruiken dan wel blancheren en invriezen. De overige vijf uitgedeeld aan buren, ik was heel snel los. Totale oogst was 23 stuks, uit 24 zaailingen. Ras: Monarch. Ik begrijp echt niet wat er nou zo moeilijk aan is

Ja, de vorst denk ik buiten te kunnen houden. Sterker nog: de gewenste temperatuur (ca 20 graden voor bovengistend bier) constant te houden. Daarom ook die gloeilamp. Zo werkt het: De gebruikte thermostaat (STC-1000) heeft twee uitgaande stroomaansluitingen. Eén voor koelen, één voor verwarmen. Binnenin te warm? -> koelkast gaat aan (en gloeilamp gaat uit) Binnenin te koud? -> gloeilamp gaat aan (en koelkast schakelt uit). Komend weekeinde (nachttemperatuur ca +3 graden) ga ik zien of verwarmen met 40 Watt voldoende is. Ook ga ik aan de buitenkant 2 cm dikke piepschuim platen plakken, met tweezijdig plakband. Ook als het niet echt noodzakelijk is om de temperatuur te handhaven, maar om het energie-verbruik zoveel mogelijk te beperken. Het hoeft in dit geval niet perfect mooi, want de koelkast staat (inmiddels) in een schuurtje. [Edit januari 2019]: De verwarming is inmiddels wat netter geworden, 12V warmtefolie, slechts 36 Watt. Genoeg om ook bij -3 graden de temperatuur in de koelkast op 20 graden te houden: kaasgrot-gistingskast-van-oude-koelkast-maken-t24792.html

De twee bommetjes van Henk? Dat was een testje, om even de verhoudingen uit te proberen. 50% klei / 50% potgrond. Verder niets, ook geen zaden. Op de onkruidzaden in de klei na.

Re-use & inmaken en bewaren ... Al ruim een jaar wil ik het bierbrouwen weer oppakken. Maar ja, geen gistingskast, om de temperatuur constant te houden. Daar wordt heel vaak een koelkast voor gebruikt. Kleine warmtebron erin, en een thermostaat die afhankelijk van de temperatuur de koelkast laat aanslaan dan wel de warmtebron inschakelt (natuurlijk niet alletwee tegelijk). Aan een 2ehands koelkast is makkelijk aan te komen, voor weinig. Maar tot nu toe veel te ver weg, en een koelkast past niet in mijn autootje. Maar vanochtend kon ik er niet meer omheen, bijna letterlijk. Want in de grootvuilcontainer van de buurman die aan het klussen en opruimen is, zag ik dit: Niet ver weg, want op nog geen 20 meter van mijn huis. Even gevraagd. "Gaat naar de stort, mag je hebben. Hij deed het prima, ik heb hem wel nogal ruw in de container gekwakt". En hij doet het nog steeds prima. Testopzetje buiten: Gloeilamp 40W als verwarming, thermostaat (STC-1000) nog niet aangesloten: Hoog model, zonder vriesvak. Ideaal, daar passen twee gistingsemmers in. Energieverbruik van een oudere koelkast zal wat hoger zijn, maar hij hoeft meestal maar tot 20 graden te koelen, en lang niet het hele jaar. Zelfde geldt voor de gloeilamp, die zal vaker niet dan wel branden. Gebruiken als kaasgrot? Ja, kan prima. Maar eerst maar eens bier gaan maken.

Volgende week moest ik ook maar eens beginnen. Temperatuur begint eindelijk een beetje normaal te worden. En precies 10-10? Vorig jaar: eind oktober, en nog wat begin december. Geen verschil te zien. Wel met die paar van begin januari, die deden het erg slecht. Straks beginnen. Met de gewone Spaanse (roze) van AH. Gaat al jaren prima, ook de eigen oogst ervan. Dit komende jaar ook met de witte van AH (die in voordeelverpakking 250 gram). Die ken ik nog niet, misschien behandeld tegen uitlopen? Dus maar even een kiemtest gedaan, dan kan ik eventueel toch meer roze gaan zetten. Nou, die witte gaat heel prima. Binnen een week bij kamertemperatuur, sneller dan de roze: (De eigen 2018 oogst -alleen roze AH- was door roest aan de kleine kant, en die in totaal 60 mooie bolletjes, die komen echt wel op vóór de 1019 oogst). O ja: vorig jaar heb ik er ook een aantal in een grote bloembak gezet, om vroegtijdig te oogsten voor de stengel en het loof. Dat doe ik niet meer want in de volle grond deden ze het vele malen beter.

Zes kilo stoofpeertjes (Gieser wildeman, UET) verwerkt. Met: beetje water, rode wijn, port, beetje suiker, beetje geraspte gember, beetje pepperflakes, vier laurierblaadjes. En na goed afkoelen verpakt: Daarna in de vriezer. Die al behoorlijk vol is. Ruimte gemaakt door vier kilo bramen eruit te halen. Die zijn inmiddels ontdooid: het maken van bramenwijn is gestart (maar dat ga ik beschrijven in mijn wijnmaaktopic).

Op het schor. Mooi weer, weinig wind, laag water: Deze zijn nog niet rijp. Wel heel mooi. Voor de leken: dat -op de foto- citroengele en roodachtige spul, dat is zeekraal. Ik denk nu dat de aren die er helemaal verdroogd uit zien, maar toch nog net ietsje vochtig voelen, goed zijn om te oogsten, en na te drogen: Dit is na wat handmatig kruimelen. Close-up: De zaadjes zijn echter nog niet mooi zwart. Of ze kiemkrachtig zijn? Wel valt me op dat er nu nog erg weinig kaf meekomt. Als ze helemaal gortdroog zijn is dat veel meer.

Het is gemaakt met 40% alc. brandenwijn. Dat zegt niet zoveel. Het gaat erom met hoeveel (druiven)sap je dat verdund hebt. Bij half om half is het alcoholpercentage 20%. Ik zou dan ontsmetten met heet water en soda, kwartiertje laten staan. Daarna goed spoelen met heet water. Bij lang bewaren: fles goed afvullen, dus eventueel een iets kleinere fles nemen.

Doorsnijden, en kijken, dat had ik zelf moeten bedenken. Mooie foto, die close-up. Dat doorsnijden (en kijken) ga ik morgen doen, met tegelijkertijd een paar stengeltjes van het schor. Dan rondom 14:15u laag water. Wordt dus vervolgd.

Frans, hoe en vooral wanneer oogst jij het zaad? Deze heb ik uitgetrokken, ze liggen nu binnen te drogen. Het beste moment (nét voor de zaadval) kan ik nog niet goed bepalen. Als ze net wel (of nog net niet) verdord zijn. Alleen in het allereerste jaar ging hier de zaadwinning goed. Beginnersgeluk?

De appels eerst in kwarten snijden is toch al nuttig, dan is het klokhuis snel te verwijderen. Weliswaar in kwarten. Pulpen: misschien juist wel redelijk vol doen, en tijdens draaien aanduwen met een vierkant plankje? Zelf vond ik de keukenmachine (een goedkoop ding van de Action) redelijk makkelijk werken. Er past ongeveer een kilo per keer in. Een cyclus, vanaf gevuld tot klaar, legen en opnieuw vullen neemt hoogstens een minuut. Maar ook hier eerst in kwarten snijden, anders “pakt” het mes niet goed. Maar ja, niet zelfvoorzienend, want er zit een stekker aan ... Wellicht zijn er veel handiger methodes. Die ken ik echter niet, want ik maak zoveel mogelijk gebruik van spullen die ik al heb. En heel misschien zit er bij jullie een wijnmaakclub of zo in de buurt. Voor mij is http://www.luctoretfermento.nl/ te ver rijden. Ze hebben wel: *Leden kunnen gratis gebruik maken van de fruitpers, pulpmolen, centrifuge, kurkapparaat, filtreeruniten en de BBQ Of anders zoiets, maar dan bij jullie in de buurt: https://landschapsbeheerzeeland.nl/nieuws-activiteiten/pers-uw-eigen-appels-kom-naar-vrouwenpolder Dat is een beetje vergelijkbaar met de methode Appelvrouw. Terug naar de fruitpers. Ik ben nog steeds blij met mijn goedkope 6 liter persje. Deze: henkg-s-wijnmaken-2018-2019-van-braam-appel-en-natuurlijk-druiven-t24597-10.html#p384697 Over een maandje of zo mag ie al weer aan de bak: restsap uit bramen persen. Dit apparaatje staat dus zeker niet te verstoffen.

Op verzoek van Ciska. Mijn makkelijke recept voor de MTFD erwtensoep. Er zijn enorm veel recepten. Op het laten aanbranden na kun je eigenlijk niks fout doen. Wel vind ik het standaardrecept zoals op het Hak spliterwtendoosje erg karig met de hoeveelheid vlees, spliterwten en groenten. Voor ongeveer 4 liter 1 forse knolselderij 3 preien Een paar uien Een paar aardappeltjes Een paar winterwortels Flink wat snijselder (hoeveelheid ongeveer twee van die in cellofaan verpakte supermarkt zakjes, maar beter UET) Schouderkarbonade met bot, 4 stuks van gemiddelde maat. Optie: een paar botjes van karbonade (die vries ik rauw in, als ik ze eerder overgehouden heb van andere bereidingen) Een rookworst van 250 a 300 gram Spliterwten, ca 600 gram. Paar laurierblaadjes Zout, peper Vlees aanbraden, daarna met een kleine drie liter al bijna kokend water ruim een uur laten sudderen. Botten verwijderen, vlees in stukjes snijden / plukken. Terug in de pan. Spliterwten erbij. Nog ongeveer 2 uur laten sudderen Tussendoor, na het eerste uurtje de aardappeltjes erbij, in grove stukken. Regelmatig roeren. Als te dik: beetje water toevoegen. Dan het grof gesneden groen van de prei en de uien, en de in plakjes gesneden winterwortel erbij. Nog 15 – 25 min laten sudderen. Proeven. Zout, peper, misschien een heel klein scheutje vissaus of zo erbij? Op het allerlaatst de in plakjes gesneden rookworst, grof gehakte snijselder, en flinterdunne plakjes van het prei-wit erbij. Liefst niet meer echt laten koken. Optie, bij invriezen: de gehakte snijselder en fijngesneden prei apart invriezen, rauw. Bij later weer ontdooien en opwarmen dan pas toevoegen. Komt smaak en vooral geur ten goede. In doorlooptijd duurt het wel even, de handelingen vallen erg mee. Echt iets voor tijdens was(sen) draaien, stofzuigen, opruimen, en andere huishoudelijke narigheid. Voor alle tussenstapjes (o.a. regelmatig roeren) de kookwekker is je vriend, want aanbranden is je vijand. Hier mijn mise en place op de dag ervoor, voor 8 liter (excl. vlees en snijselder, die UET selder heb ik pas op het allerlaatst gesneden). Wortels en prei hadden wel wat meer gekund, maar ik wilde het UET principe zo veel mogelijk volgen. Poe, heel gedoe, een recept opschrijven. Meestal flikker ik het zootje bij elkaar, hoeveelheden op gevoel. O ja, variëren kan, moet zelfs. Met b.v. veel meer uien en prei krijg je een erwt/ui/prei-soep. Ook heel prima.

Tja, H2S rotte eieren geur. Dat heb ik nog niet eerder gehad. Enige wat ik gelezen heb is inderdaad voedingszout toevoegen. Zodat de daarna weer groeiende gist die eiwitproducten gaat opeten. Voor alleen heel scherpe -maar niet echt gore- geuren tijdens de gisting ben ik niet echt bang. Bier maken met b.v. Westmalle gist geeft tijdens de heftige gisting een heel scherpe geur, en een enorme strontlucht (als stalmest, dus zeker geen putlucht). Gaat vanzelf over.

Mysterieus gat in mijn tuin? Nee. Hier heb ik wat Zeeuwsche zeeklei (Zeeuwklei?) gespit, als ingrediënt voor de pillendraaiers.

Helaas klopte bij mij het label met de rasaanduiding niet. Dit voorjaar aangeschaft, ging dit seizoen al bloeien. Toch maar een paar beginnende vruchtjes laten zitten. En nu: Zelfs ik kan zien dat dit geen Schone van Boskoop is, maar Golden Delicious. Normaal laat je zo een jong struikboompje in het eerste jaar geen vruchten dragen (eerst maar eens groeien). Dan weet je pas na het tweede seizoen of het echt de soort op het label is. Voor bomen die vele jaren meegaan betaal ik toch liever een tientje meer, voor ook een mooier gevormd boompje. Terzijde: erg kleine kluit (volume was nog geen 3 liter), sloeg wel prima aan.

In dit onderwerp dus. Ga je gang ...

OK. Dat is echt last minute. Ben zonet even aan het zagen gegaan, nu is het donker, en morgen is het zondag. Bijbelgordel hier. Eén dag absolute rust, dat vind ik heel prettig. Wel om andere redenen.

Klei is gespit, staat klaar om mee te nemen. Even getest met 1/2 klei en 1/2 potgrond: na deels drogen geeft dat harde bollen. Die zullen zeker niet voortijdig uit elkaar vallen. Ik denk dat iets minder klei ook wel gaat. Het precieze recept laat ik helemaal aan jullie.