GWB

Dat andere draadje kan ik zo snel even niet vinden, maar ik herinner me nog dat daarin werd verwezen naar het volgende artikel: http://www.earth-matters.nl/7/7500/duurzaam-20/strijd-om-de-macht-over-zaaigoed-nog-lang-niet-gestreden.html Dat artikel is van 1 mei en daarin wordt aangegeven dat deze regelgeving voorlopig weer van de baan zou zijn. Dat wil echter niet zeggen dat het in een later stadium niet alsnog kan worden ingevoerd, er loopt inmiddels trouwens ook een petitie op Avaaz tegen dit voorstel. Deze petitie heeft helaas nog niet de aandacht gekregen die het verdient... Nog geen tweehonderd handtekeningen. Misschien toch maar eens tekenen? http://www.avaaz.org/en/petition/STOP_the_restriction_on_seeds_and_plants/

En wat denken jullie van tomatenplantjes, nu in de kas? Ze hebben net hun eerste echte blaadjes ontwikkeld. Een paar weken geleden heb ik een heleboel tomaten gezaaid en die afgelopen weekend allemaal opgepot. Het grootste deel staat netjes in de slaapkamer voor het raam (lekker fris en toch licht). Maar ik had er zo veel dat ik dacht: tijd voor een experiment, ik zet er een stel in de koude kas. Wie weet overleven ze het. Maar met de minimumtemperaturen voor de komende week (tot min 4 hier ter plaatse) betwijfel ik zelf serieus of ze het halen.... Wat denken jullie?

Holy Moly, dat meen je niet! Nou, ik kan wel zeggen dat ik nu extra blij ben met mijn watertimertje Ik ben dit weekend al druk bezig geweest met aanleggen van mijn druppelleidingen. Het gedeelte van het vat tot binnen in de kas is al af, de daadwerkelijke druppelleidingen leg ik als de tomaten de kas ingaan. Hij staat nu nog vol met spitskolen en dergelijk. Tegen de tijd dat het af is zal ik wat foto's plaatsen.

Ik wil eerst even kwijt hoe blij ik ben met dit topic, hier staat tenminste echt duidelijk uitgelegd hoe je zo'n druppelsysteempje aanleg, ook zonder electriciteit of stromend water. Ik ben op dit moment de onderdelen aan het verzamelen om een druppelsysteempje aan te leggen in mijn tomatenkasje, ook gevoed vanuit een 200 liter vat. Ik liep er toevallig tegenaan dat die Gardena T1030 card op het moment erg goedkoop is bij een internet shop genaamd WWW.slimkopen.nl, slechts €39,95 en da's een stuk goedkoper dan bij andere winkels (bij de praxis hier op de hoek kost dat apparaat ruim €80!). Ik heb 'em zelf bij die webshop besteld en kreeg hem de volgende dag keurig thuisbezorgd. Ik schijf dit nu niet om reclame te maken (ik ken die shop verder niet) maar denk dat dit voor andere lezers van dit topic misschien een goed moment is om goedkoop zo'n Gardena T1030 card aan te schaffen...

Ik heb in oktober twee soorten tuinbonen gewoon buiten gezaaid, verder zonder enige bescherming. Na de eerste vorstperiode in januari gisteren eens even de balans opgemaakt. Beide soorten hebben wel wat schade opgelopen maar ik was toch niet ontevreden. Naar schatting: - 3 x wit: 80% overleving (wat beter dan ik van tevoren gedacht had) - Aguadulce: 60% overleving (wat slechter dan ik van tevoren gedacht had) Het is hier op zijn koudst een keer -12°C geweest in de nacht, maar toen lag er wel een laagje sneeuw op de tuinbonen.

Dit weekend, binnen peper en paprika's gezaaid en een vroege preisoort (Malabare). In de kas voorzichtig een rijtje radijs gezaaid, en nog wat sla. Buiten wat veldsla gezaaid. En gisteren ook lekker veldsla geoogst die ik in oktober buiten gezaaid had. Heeft de vorst prima overleefd! Was smullen.

Kan onbeperkt lang bewaard worden. Let alleen wel op dat het niet vochtig wordt want dan kan het grote klanten gaan vormen.

Eén van de meest genoemde Nederlandse Permacultuur boeken is "tuinen van overvloed", van Fransje de Waard. Op zich geen verkeerd boek, alleen vind ik dat er op het gebied van de moestuin niet zo heel veel praktische zaken in staan. Het gaat meer in op de achtergronden en principes van de Permacultuur, op allerlei gebied (dus niet alleen de moestuin). Ik heb zelf geen probleem met Engels en daarom lees ik toch vooral Engelse boeken of internet sites. In het engels is er veel meer info te vinden dan in het Nederlands. Je kan natuurlijk wel een Permacultuur ontwerp cursus doen bij een Nederlandse leraar (maar dat kost wel flink wat geld) .... Over dieren: die kunnen zeker een nuttige rol spelen, maar ik denk dat je daar zeker ook zonder kan hoor, ook in onze streken. Permacultuur gaat er juist over dat je het maximale haalt uit de middelen die je ter beschikking hebt. Als daar geen dieren bij zitten, dan zonder dieren (bij mij op de volkstuin zijn dieren bijvoorbeeld niet toegestaan, dus dan houdt het snel op). Dus laat je vooral niet afschrikken als je geen dieren hebt of mag hebben. Ook voor ons klimaat zijn er genoeg stikstofbindende struiken beschikbaar, zoals Elzen, Eleagnus soorten (Goumi), en natuurlijk vlinderbloemigen - en die zijn er dan weer in eenjarige en in meerjarige soorten. Voor de kali en de fosfaatbehoefte zijn dan weer andere plantensoorten beschikbaar. Bijvoorbeeld van Smeerwortel is bekend dat die met name kali uit de diepere bodemlagen kan halen met zijn diepe wortelstelsel. Dus hoewel dieren echt nuttig kunnen zijn denk ik niet dat je ze persé nodig hebt. Oh Appelvrouw: als Permacultuur in de praktijk wilt zien moet je eens naar De Enk in Rotterdam gaan. Da's een educatieve permacultuur tuin. Ik ben er zelf nog nooit geweest, maar heb van andere Permacultuur enthousiastelingen begrepen dat deze tuin echt een heel goed beeld geeft van wat je met een Permacultuur systeem kan bereiken.

Bij mij op de volkstuin is Fytophtora het grote probleem bij de buitentomaten. Van de zes tomaten die ik buiten gezet had, zijn er eind juli al 5 kapot gegaan - nog voor de eerste vruchten geplukt konden worden. Eén heeft het min of meer overleeft en daar kon ik zowaar vorige week één vleestomaat vanaf halen! (Marmande). Ik had ook wat tomatenplanten in de achtertuin gezet, in potten. Die hebben het stukken beter gedaan omdat ze geen Fytophtora kregen. Dat waren cherry en peertomaatjes. Dus of het wel of geen succes wordt om buiten tomaten te telen zal met name afhangen van of je er in slaagt om de Fytophota weg te houden. (afdakje tegen de regen maken zodat de bladeren niet nat worden, óf weg houden uit een gebied waar de schimmel veel voorkomt).

Heel leuk stukje, zeg! Top!

In het boek 'Gaia's Garden' wordt nog een combinatieteelt beschreven die hier nog niet genoemd is. Hij is bekend onder de naam 'Ianto's polycultuur'. Bij deze polycultuur gaat het er vooral om de grond zo snel mogelijk te bedekken en plantencombinaties te kiezen die op een verschillend tijdstip te oogsten zijn en elkaar versterken (of in ieder geval niet in de weg zitten). De planten groeien allemaal door elkaar heen. Het gaat om radijsjes, slasoorten, dille, goudsbloem, bonen, kolen en pastinaak. Zaai de kolen in potjes voor, zo'n twee weken voordat je de rest gaat zaaien. De kolen plant je namelijk pas later tussen de andere planten, als er gaten gaan vallen. Als eerste komen de radijsjes op en zorgen voor schaduw op de grond (grond droogt minder snel uit, minder last van onkruid). Je kan dan ook al snel iets gaan oogsten. Als de radijsjes geoogst zijn dan wordt de sla langzamerhand oogstbaar. Hierbij moet je niet wachten met oogsten tot het grote kroppen zijn, maar de kleine slaplantjes al beginnen te oogsten. Naarmate je je 'een weg door de sla eet', kunnen de kolen op de leegvallende plekken gezet worden en ook bonen gezaaid worden. De goudsbloem staat er tussen om mieren weg te houden en levert bovendien eetbare bloemen. De dille staat er tussen om gunstige insecten te lokken, en is ook eetbaar. Naarmate het seizoen vordert zullen de bonen oogstbaar worden en langzamerhand ook de kolen (zorg voor verschillende kolen, vroege zoals spitskool maar ook latere, om zo lang mogelijk te kunnen oogsten). Helemaal aan het eind, tot diep in de winter, zijn de pastinaken nog te oogsten. Eventueel kan je helemaal aan het eind van het seizoen ook nog overwinterende tuinbonen zetten, zodat de grond zoveel mogelijk bedekt blijft, ook in de winter. Als richtlijn voor hoeveel je zou moeten zaaien wordt geadviseerd om op 5 m2 pakweg 2000 zaden te zaaien (in totaal). Ook kan je ongeveer 10 koolplanten kwijt op die 5 m2. Ik ga deze polycultuur dit jaar zelf voor het eerst uitproberen in mijn moestuin. Drie weken geleden heb ik een gedeelte ingezaaid en afgelopen weekend een ander stuk. Ik denk dat je nog niet te laat bent als je dit nog wilt proberen (zeker niet met dit koude voorjaar).

Kalium is vooral nodig tijdens de bloei en vruchtvorming. Calcium wordt door de planten opgenomen in de celwand en zorgt voor sterkere planten. Ook bijvoorbeeld een 'ziekte' als neusrot bij tomaten wordt toegeschreven aan een tekort aan calcium. Vaak zit er wel voldoende calcium in de grond, zeker als er regelmatig bekalkt wordt. Calcium is namelijk een onderdeel van kalk. Alleen is die calcium niet altijd even makkelijk opneembaar door de plant, omdat het maar weinig oplosbaar is in water. Daarom kan je calcium ook op een andere manier geven, bijvoorbeeld als kalksalpeter (calcium gecombineerd met nitraatstikstof). In die vorm reageert het niet basisch en is het wel volledig wateroplosbaar. In de moestuin zijn er volgens mij maar weinig telers die, naast kalk, nog extra wateroplosbaar calcium geven. Welke planten hebben wat nodig en wanneer moet je het geven? Ja dat blijft lastig precies te zeggen. Maar planten die vruchten maken hebben zowiezo kalium nodig, dat begint al tijdens de bloei en ook tijdens de vruchtvorming. Dus als je kunstmest wilt geven, zorg dan voor een meststof met veel kali tijdens de bloei en de vruchtvorming. Je kan ook smeerwortelgier maken en dat bijvoorbeeld bij je tomaten gieten als ze bloeien en tomaten dragen (smeerwortel is een plant die specifiek veel kali uit de bodem opneemt). Calcium zit, zoals gezegd, vaak al in voldoende mate in de grond dus hoef je meestal niet apart tijdens de teelt nog bij te bemesten. Maar als je veel last hebt van zwakke planten (verslijmende bladeren, snel knakkende stengels, snel rottende vruchten) dan zou je kunnen overwegen om de planten iets sterker te maken met wat extra calcium (strooi dan juist geen kalk tijdens de teelt (want dan gaat de pH van de grond omhoog en worden andere meststoffen slechter opneembaar) , maar kies dan voor wateroplosbaar calcium). Ook om vruchten langer te kunnen bewaren speelt calcium een rol. Bij aardappels is er bijvoorbeeld een rechstreeks verband tussen hoe lang je ze kan bewaren (voor ze gaan rotten) en het calciumgehalte in de schil.

Die 21-7-21 is laag in fosfaat en vrij hoog in kali en stikstof. Gezien bonen inderdaad zelf de stikstof uit de lucht kunnen halen zou ik deze niet gebruiken. Als je dan toch kunstmest wilt geven, dan zou ik eerder een meststof kiezen waarbij het eerste getalletje lager of nul is (het eerste getal staat voor de stikstof). Echt kwaad kan het niet hoor, alleen heb ik zelfs weleens gehoord dat bonen geen stikstof meer uit de lucht halen als je ze zelf al veel stikstof geeft. Dus dan heb je geld uitgegeven voor kunstmest terwijl de boon het net zo goed zelf had kunnen produceren. Beetje zonde. Dan kan je die kunstmest beter op een ander gewas gebruiken. Misschien wel een aardige meststof voor bijvoorbeeld kolen, die willen wel veel stikstof en wat kali kunnen ze ook goed gebruiken.

Beste Frank, Kun je er dan alvast een paar voor mij reserveren? Ik zou er graag 7 willen... Boskoop is voor mij nog wel aan te rijden, maar die aanbieder op marktplaats zit ergens in Friesland, dat vind ik wel erg ver weg.... En voor zover ik kan nagaan produceren alle Eleagnus soorten eetbare bessen, of ze allemaal even lekker zijn is natuurlijk wel de vraag. Daarom wil ik graag de multiflora. Dit staat er over deze soort in de eetbare planten database van http://www.permacultuurnederland.org: Langstelige olijfwilg Elaeagnus multiflora Plant familie: Elaeagnaceae (Duindoornfamilie) Plantenlaag: Struiken Plantenfuncties: fruit, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, windkering, omheining, groenbemester, bijenplant, Bloeitijd: oktober - december Oogsttijd: april - juni Beschrijving: Familie van de Duindoorn. De olijfwilg leeft in symbiose met een bacterie van het geslacht Frankia die in wortelknolletjes stikstof bindt. Dit proces vindt vooral plaats in jonge wortels. Door de stikstoffixatie is er lokaal meer stikstof in de grond. Bladverliezende struik met eetbare friszure vruchten. De hoogte na 10 jaar is 2 m. De bloemkleur is lichtgeel. Deze plant is goed winterhard en kan ook tegen zout. De vitaminerijke vruchten zijn aantrekkelijk rood, met zilveren glans en ongeveer 2 cm lang en 1 cm breed. De zuurzoete, wrange vruchten geschikt voor jam, confituur en voor vers gebruik. De eiwit- en vetrijke zaden kunnen na het pellen rauw of gekookt opgegeten worden en hebben een fijne smaak. Uit de vruchten kan ook olie worden geperst. Om te kunnen oogsten is een warme, beschutte standplaats noodzakelijk. Een ondersoort is de Elaeagnus multiflora ovata Eetbaar hiervan zijn de zaden en het fruit. De bessen moeten heel rijp zijn voor ze rauw te eten zijn. Door hun zure smaak worden ze vaak verwerkt, in taarten en jam. De zaden zijn ook zowel rauw als gekookt te eten. De kleine bloemen hebben een heerlijke geur. Het is een gemakkelijk plant die het op veel verschillende bodemkwaliteiten goed doet. Als struik ook bruikbaar voor windkering. Als soort ook te vinden onder de naam Goumi. Er zijn nog verschillende andere eetbare Elaeagnus soorten te vinden in de Plants for a Future Database (http://www.pfaf.org).

Voor mijn permacultuur moestuin ben ik eigenlijk op zoek naar Goumi-struiken, in het Nederlands ook wel Olijfwilg genoemd. Dit zijn meerjarige bessenstruiken die stikstof in de bodem vastleggen (net als bonen). Liefst de soort Eleagnus Multiflora want daarvan schijnen de bessen ook erg lekker te zijn. Wie weet waar ik die in Nederland of België kan kopen? Ik ben er al een flinke tijd naar op zoek, heb vorig jaar via een webwinkel wel zaden op de kop kunnen tikken, maar die willen tot nu toe nog niet ontkiemen. Dus misschien is een struikje dan toch handiger.....

Om eerlijk te zijn word ik niet zo enthousiast als ik de beschrijving lees. Wel veel blabla over allerhande stimulaties, maar totaal geen kwantitatieve info over wat er nou eigenlijk bereikt is. Iedereen kan schrijven dat zijn product de groei stimuleert of de stress vermindert. Maar daar hoef ik als tuinier op zich nog niets aan te hebben als mijn "niet-gestimuleerde" of juist "wel-gestresste" plantjes uiteindelijk net zo veel oogst, of net zulke mooie bloemen opleveren. Er wordt verwezen naar testresultaten, maar die worden in de beschrijving niet bijgevoegd. Heb even op internet zitten zoeken en daar zijn wel testresultaten te vinden, die zien er op het eerste gezicht erg goed uit. Maar er wordt niet duidelijk beschreven ten opzichte van wat er precies verbeteringen bereikt worden. Ik kan als critische consument daarmee niet goed beoordelen of dit product zijn geld waard is. En zou er dus geen geld aan uitgeven. Gratis monster? Da's dan wel weer leuk, dan kan je het zelf uittesten. Zorg dan wel dat je een deel van je planten behandelt, en een ander deel niet. Zodat je in elke fase van je teelt goed kan vergelijken of het product meerwaarde heeft.

Een 9-6-15 is niet echt een sterke stikstofmeststof, er zit wel een beetje in (9%). En van tomaten is ook bekend dat ze met name kali willen (de 15 staat voor de kali), dus als deze meststof speciaal voor tomaten is, dan zal hij ook wel voldoen voor andere gewassen die weinig stikstof maar wel kali en wat fosfaat willen. Dus ik zou het met deze meststof gewoon proberen. Gedroogde koemest heeft trouwens een samenstelling van 2-1-2 (NPK). Dus daar zitten per kilo minder nutrienten in dan in de 9-6-15 (logisch want al die organische koolstof moet ook nog in die kilo 'passen'). Alleen de verhouding tussen de stikstof en de kali is wel heel anders: allebei 2, dus een 1 op 1 verhouding. Relatief dus veel meer stikstof dan in jouw tomatenmeststof. Dus de tomatenmeststof lijkt mij de handigste als je moet kiezen. Je kan ook beginnen met een klein beetje gedroogde koemest in de pot. Daarmee geef je dan toch wat stikstof in het begin van de teelt, en omdat planten met name stikstof nodig hebben in de bladeren is dat in het begin van de teelt niet zo gek. Als de bloemknoppen en vruchten dan later gaan komen kan je een klein beetje bijbemesten met de tomatenmeststof (bloemen en vruchten hebben met name kali en een beetje fosfaat nodig). Geef liever regelmatig een klein beetje dan in één keer een flinke hoeveelheid!

Leuk! Dat ga ik dit jaar ook op één stukje grond proberen de 3 zusters te verbouwen. Ik ga het met Suikermais Bantam, Stokslaboon Cobra en Courgette proberen. Er is trouwens een mooi boek (weliswaar in het Engels) waarin de methode uitgelegd wordt. Het boek heeft Gaia's Garden en een pdf ervan is hier gratis te downloaden. Zie pagina 149. Ik vind dit trouwens een zeer inspirerend en lekker leesbaar boek over permacultuur, ook als je niet specifiek naar de 3 zusters op zoek bent. Verder zijn er nog wel een paar filmpjes op youtube te vinden over de 3 zusters. Ik ben erg benieuwd hoe het gaat lopen in onze tuinen!

Een wat wildere gedachte: je zou bijvoorbeeld ook een "keyhole" bed kunnen maken. Dat is een rond bed met aan één kant een looppad van buiten naar het midden. Zo'n bed zou als voordeel hebben (volgens de literatuur) dat er relatief weinig looppaden zijn en relatief veel grond. Je kan ook een aantal van die bedden aanéén schakelen tot een mandala garden. Plaatje van een keyhole bed vind je hier: http://southwoodsforestgardens.blogspot.com/2010/09/keyhole-beds-explained.html

Mijn pepers heb ik op 22 januari gezaaid; eerst in een verwarmd kweekkasje. Direct nadat ze opkwamen (de eerste na 6 dagen) heb ik ze naar de vensterbank verplaatst waar ze tot gisteren nog wel onder een plasticfolie gestaan hebben. Ze staan dus boven de verwarming bij 20 °C (huiskamertemperatuur), voor een raam op het oosten. Verder geen kunstmatig licht. De grootste heeft nu 4 blaadjes (twee kiemblaadjes en twee echte blaadjes), bij de kleinste komt nu net het 4e blaadje tevoorschijn. Ze groeien heel langzaam, maar je ziet wel steeds de blaadjes een klein stukje groter worden. Dus dat ze langzaam groeien is kennelijk normaal. Als ze helemaal niet groeien zou ik ze iets warmer zetten. Let wel op dat je dan ook genoeg licht geeft, anders gaan ze 'fileren' (lange stengels maken die makkelijk omvallen).

Vandaag buiten in de volle grond de eerste worteltjes gezaaid, hopelijk is het daar niet toch nog te vroeg voor. Amsterdamse bak en Yellowstone, een gele wortel. En dan in de koude kas in een zaaibakje een paar vroege rode kool zaadjes (Langedijker Vroege), spuitkool (Groninger), rode en witte zaaiuien, Doperwten, rode bietjes en Kervel. In de kas is het net lente

Erg interessant topic, dit. Ik wil ook smeerwortel gaan aanplanten, vooral om daar kalimeststof van te maken volgens één van de methoden die hier beschreven worden. Het groeit bij ons in de buurt ook 'van nature', vooral in de natuurgebieden langs de nieuwe Merwede. Maar om in een natuurgebied nou planten te gaan 'oogsten', dat gaat me wat te ver. Dus ik heb bij die bekende winkel hier in Dordrecht wat zaad aangeschaft. Volgens de zaaibeschrijving trouwens niet zó'n makkelijk te zaaien plant, moet een koudeperiode hebben in de koelkast (óf nu buiten zetten, misschien ). Ik laat jullie wel weten hoe het gaat met het zaaien en planten.

Zal ik doen appelvrouw (een foto maken). Overigens ben ik ook niet kapot van de smaak van die alsemperen, Maar als ingredient in een wokgerecht, samen met andere groenten, zijn ze wel goed te eten. Maar eerst nog zien of ik ze zowiezo opgekweekt krijg!

Dat zijn die superbittere komkommers, in Suriname worden ze geloof ik Sopropo genoemd. Heeft dus niets met peren te maken. In azië worden ze ook veel gegeten, dus toen mijn vrouw er een zakje zaad van zag liggen, was ze gelijk verkocht (ze komt oorspronkelijk van de Filippijnen). Het zijn wel echte tropische planten, dus ze zullen wel in de kas moeten concurreren om ruimte met de tomaten...

Zo, de pepers zijn gekiemd en kunnen van het verwarmde zaaibakje (een goedkoop ding, gekocht bij Vreeken) naar de vensterbank. Vandaag zet ik in het verwarmde zaaibakje wat Litchytomaten en wat Alsemperen. Ik ben benieuwd of ze een beetje willen kiemen. Net nog even bij mijn kasje wezen kijken, de minimax thermometer geeft -10 tot +6 aan voor de afgelopen week. Niet echt weer om in het kasje al weer iets te zaaien, nog maar tenminste één weekje langer wachten.