opnieuw beginnen; hoe mulch ik het best?

[lucie]

alvast mijn excuses voor een lang verhaal, maar ik zou heel graag jullie advies willen voor de doorstart van mijn moestuin.

 

even een situatieschets: Mijn moestuin is gelegen op een zuidelijk, iets hellend stuk ex-bosgrond die we volledig hebben ontgind. De grond bestaat vnl uit (rode) klei waardoor deze zeer plakkerig en nat is in winter/voorjaar, en keihard wordt in de zomer. De bovenlaag vormt dan zo'n korst, dat water geven haast geen zin heeft en onkruid wieden echt onmogelijk is.

De tuin van zo'n 500 m2 bewerkbare grond heeft de vorm van een cirkel, met aan de buitenrand allemaal fruitstruiken. Buiten de cirkel is een (jonge) boomgaard van nog eens 2000 m2. Het geheel is omgeven door bos (vnl eik en tamme kastanje).

Ik heb 12 percelen gemaakt, welke zijn opgehoogd. Stilstaand water heb ik daardoor gelukkig niet. De afgelopen jaren heb ik heel veel gedaan om de aarde losser en humusrijker te maken, met respect voor het bodemleven want ik wil het zo ecologisch mogelijk.

Dit betekent grondbewerking met de grelinette, mulchen met wat ik voorhanden had, groenbemesters en toevoeging van (helaas niet genoeg) compost en stalmest (koe).

 

Ondanks al mijn inspanningen is mijn tuin en de opbrengst ervan, niet verbeterd, eerder achteruit gegaan . De grond is eerder slechter van structuur geworden dan losser, ik heb ontzettend veel muizen in de grond die alle zaai- en plantgoed opvreten, en er komt steeds meer (kweek)gras te staan. Blijkbaar doe ik iets niet goed...

 

Het moet dus anders, maar hoe? Mijn tuin is erg groot, en ik zou liever minder (zwaar) werk willen dan meer (wie niet ). Na veel googelen en ook hier lezen spreekt het no-dig en continue mulchen systeem mij het meeste aan. Ik ben al begonnen de structuur van mijn tuin zodanig te veranderen dat ik straks kleinere bedjes heb van max 1.20 breed zodat ik er niet meer in hoef te lopen.

Maar over dat mulchen heb ik wel veel vragen, zelfs na het door'spitten' van het topic hierover op deze site

 

*waarmee het beste? ik heb onbeperkt de beschikking over dode bladeren van eik en kastanje, al is het veel werk om genoeg te verzamelen voor mijn grote tuin. ik heb wat compost van gft, wat paardenmest en kippenstrooisel, maar dit is vrij weinig. wel mooi spul, want de kippen zijn dagelijks in de weer op mijn composthoop en dan gaat de omzetting heel snel! daarnaast kan ik aan hooi, stalmest (ligt een half jaar buiten) en eventueel aan houtsnippers komen.

 

*hoeveel moet je gebruiken om te voorkomen dat het onkruid, en dan met name het gras, doorkomt? ik ken iemand die hele dikke lagen hooi gebruikt, maar werkt dat geen schimmels en vooral (nog meer) muizen in de hand? En krijg je dan niet ontzetten veel graszaad in je grond?

 

*als je veel mulch gebruikt, hoe kun je dan nog zaaien? en krijg je niet enorm veel slakken?

 

*moet je nog bemesten als je mulcht? en zo ja, hoe dan?

 

*blijft de mulch jaarrond liggen dus steeds toevoegen? of haal je in het voorjaar alles weg? en wanneer begin je dan weer met mulchen?

 

En vooral, wat doe ik nu als eerste? Ik heb het afgelopen jaar op het grootste deel zwart landbouwplastic laten liggen in de hoop dat dit veel onkruiden zou doden. Bovengronds is inderdaad alles dood, maar ik weet niet hoe het met de wortelonkruiden is gesteld en ben bang dat als ik ook maar iets met de aarde ga doen, dan alles dan weer van voor af aan begint. Dus hoe ga ik nu verder?

 

alvast dank voor jullie reacties!!

[weknow]

Even wat gedachten bij je verhaal.

 

Om je bodem te voeden als moestuin, waar je dus ook van alles uithaalt door oogst, is alleen mulchen niet zo effectief. Mulchen is vooral bodembescherming.

 

Om zo veel grond te voeden heb je heel veel materiaal nodig. Compost die je maakt van bladeren, mest en groen dat je blijkbaar in beperkte mate voorhanden hebt is de beste optie. Reden is dat in een evenwichtige verhouding gecomposteerd, de meeste voedingstoffen langdurig worden gebonden. Bij mulchen gebeurt dat niet of minder....tenzij je a.h.w. op de bodem composteert. Ook dan slinkt je materiaal enorm....10 cm. compacte mulch opgebouwd uit groen en bruin spul is uiteindelijk misschien maar 1 cm compost. Dan heb je een basisvoeding en bouw je geleidelijk een voorraad op waarmee planten voldoende gevoed gaan worden. Structuur verbetert vanzelf daardoor. Maar je hebt veel nodig en steeds weer.

 

Om een idee te geven: Voor een start begin je met een flinke laag compost. 5 a 8 cm......dat is voor 100m2 pakweg een 5000 liter. Omdat de laag vrij dik is en compost ook direct al wat voeding geeft, kun je hiermee toch al wat oogsten.

Dan een aantal jaren een 3 cm. = 3000 liter compost per 100 m2.

Als na 5 a 7 jaar er een behoorlijk gehalte organische stof in de bodem zit en een goed ontwikkeld bodemleven kom je in een meer onderhoudsfase, aanvullen wat je weghaalt, en dan kun je wellicht volstaan met een 500 a 1000 liter per are.

Zou je met mulch werken en je zou zo evenwichtig mulchen dat er iets ontstaat dat vergelijkbaar is met compost, dan zou je de getallen hierboven met misschien wel 5x of 7x moeten vermenigvuldigen.

 

Hoe goed de bodem van het weggehaalde bos was, kan ik niet zeggen. Als het een oud en gezond ontwikkeld bos was, was het weghalen van alles misschien niet zo slim, maar heb je van wat daar in de bodem zat in enkele jaren verbruikt...en met het weghalen van de begroeiing ook een bepaald evenwicht dat voor voeding had kunnen zorgen verstoord. Misschien moet je overwegen, ookal omdat het stuk zo groot is, om snel je stuk weer grotendeels als een soort bos te beplanten met soorten die je ook kunnen voeden en die passen in een bostuin...een systeem van planten (noten, bessen, fruitsoorten, meerjarige planten enz.) die in een soort samenhang groeien en een kringloop vormen en waarvan je ook (wat) kunt oogsten. Dat vraagt wel wat kennis en experimenteren..... Als je dat goed opbouwt, houdt het zich in principe zelf in stand (permacultuur of bostuin zijn woorden waarmee je eens verder moet zoeken dan) ...alleen reken op vele jaren voordat je er bent. Dan nog kun je een klein stukje aanhouden als intensievere moestuin, maar daar zul je voeding aan moeten toevoegen.

[Bit]

Hele herkenbare problemen hoor. Zeker als de maat van je tuin wel heel fors is, dan kan het alles wel een hele steile berg lijken. Is niet de bedoeling he ? Je moet de lol die je ( toch ) hebt in het tuinen niet laten ontnemen.

 

Denk dat ik een paar dingen zou overwegen. Allereerst goed afwegen welke maat beteelbare grond je nodig hebt, en wil hebben en ook praktisch haalbaar is ( eerlijk zijn, je ervaringen van afgelopen seizoen(en) meenemende ).

 

Dan de beslissing nemen, dat een deel van de nu braak liggende 'eventueel in de toekomst te betelen grond' onder zeil mag verdwijnen. Ziet er niet mooi uit, is ook niet best voor je bodemleven, niet lief voor de beestjes en de bloemetjes, maar wél effectief tegen onkruiden, ook wortelonkruiden. Die vakken of delen van je tuin kunnen nu onder zeil en laat je 2 seizoenen onder zeil liggen. Je weet dan dat je op die delen over 2 jaar heel goed schoon kan werken. De winter voor je 3e seizoen daar trek je het zeil weg en mulch je lekker dik in het najaar vóór je teeltseizoen daar. Het leven keert dan terug in dat deel en je kan dat stimuleren verder ( uitzetten wormen enzo )

 

Je huidige tuin is nu kleiner en je deelt het op in vakken met padenstelsel. Dát deel moet je dan wel schoonmaken en schoonhouden kwa heftig onkruid, brandnetels, kweek enz.. Maar goed, dat doe je dan ook wel, want het is én een stuk kleiner, én je gaat er telen en oogsten.

 

Hoe je daar werkt is verder aan jou, zie bv Weknow z'n adviezen , of volg je eigen inzicht. Je opbrengst zal lager zijn ( kleinere oppervlakte ) maar wel beter te behappen kwa onderhoud. En vooral : je hoeft je geen zorgen te maken over het deel wat onder zeil is gegaan. Je weet dat na 2 seizoenen daar ál het onkruid ( ook wortelonkruiden , kweekgrassen, grassen, enz ) dood zullen zijn. Die steken daar niet meer de kop op, tenzij weer nieuw in dat stuk gearriveerd.

 

Paden in je tuin makkelijk onderhoudbaar maken. Maaien is naar mijn idee in zo'n grote tuin de beste optie. Ook met zulke vette kleefklei. Maaimashine en striemer/bosmaaier moet je wel hebben.

 

Onder zeil leggen van een deel van je tuin heeft overigens niets met mooi en lief of 'natuurlijk' te maken nee, dat is wel waar. Maar echt kwaad doe je de tuin er ook niet mee hoor. Het is niet giftig ofzo he ? Woelmuizen nemen eerst wel bezit ook van dat deel, maar moet je toch iets op verzinnen, wélke oplossing je ook neemt. De gezondheid kun je later laten terugkeren, maar dan zonder de aanwezigheid van de wortelonkruiden.

[lucie]

dank jullie wel voor het meedenken ik droom onderhand van mulchen en compost, zoveel ben ik er mee bezig. Maar vind het ook leuk hoor, wil echt weer een nieuwe boost geven aan mijn tuin!

Als ik jullie adviezen combineer, kom ik op het volgende uit.

Een deel (ik denk 2 percelen, plus de 2 kruidenbedjes die ik al heb), ga ik vol gooien met compost om nog dit seizoen in te kunnen telen. Vrij klein dus, hoewel nog altijd zo'n 80 m2 dus daar kun je best wat mee doen. Ik zal dit jaar nog veel tijd kwijt zijn aan structuur vernieuwen en mulch verzamelen dus dan is dit behapbaar.

Een deel (nog nader te bepalen, afhankelijk van hoeveel mulch ik nog denk te kunnen verzamelen deze zomer) ga ik volgooien met heel veel organisch materiaal. Gewoon alles wat voorhanden is. Hier kan ik dan volgend jaar ook goed mee aan de slag.

En dan het laatste deel houd ik onder plastic. Heel fijn te horen dat na 2 jaar ook het ergste wortelonkruid weg is! Dat geeft moed...

 

Toevallig ontdekte ik vandaag dat ik 'rijker' ben dan ik dacht: ik heb op mijn erf een flink stuk grond waar ik al jaren blad naar toe blaas, waar ik oud hooi op mik, en waar mijn paarden poepen als ik ze aan huis heb. Dit is dus een hele mooie (half)verteerde compostmix die ik denk ik prima kan gebruiken op de dit jaar te bewerken percelen. En het is echt een substantiele hoeveelheid! Waar een mens al niet blij van kan worden he

 

Ook zat ik even met het feit dat ik vooral zuur eikenblad heb, terwijl mijn moestuin al iets aan de zure kant is. Maar ik denk dat ik dat aardig op kan lossen door houtas te strooien (ik stook op hout), of heb ik dat mis?

 

Wel maak ik mij zorgen om die muizen. Onder de zeilen die er nu nog liggen, is het een en al muizen-gatenkaas. Lekker luchtig, dat wel, maar hoe kan ik die nu weren uit de bedjes die ik in gebruik wil nemen. TIPS???

 

En ja, die paadjes daar groeit gras en die maai ik regelmatig.

Wat betreft het Perma-systeem: ik heb er het een en ander over gelezen en het spreekt me erg aan. Maar ik denk dat mijn tuin al best in die richting komt: groentes en allerlei kruiden en 'hulpplanten' zoals calendula en borache. Fruitstruiken en daaromheen de boomgaard en daaromheen weer bos. Diverser is haast niet mogelijk lijkt me. Ik zet nog wel eens wat fotoos...

[weknow]

Ook zat ik even met het feit dat ik vooral zuur eikenblad heb, terwijl mijn moestuin al iets aan de zure kant is. Maar ik denk dat ik dat aardig op kan lossen door houtas te strooien (ik stook op hout), of heb ik dat mis?

 

Eikenblad bevat een looizuur, waardoor het wat moeilijker en langzamer verteert. Maar als je het composteert, is de compost echt niet zuur daardoor.

Houtas, maar alleen van zuiver en schoon hout!, kun je in kleine hoeveelheden gebruiken als kalimeststof. Denk aan een poederdun (!) laagje bij gewassen die wat kali nodig hebben (vruchtgewassen, wortelgewassen, fruit evt. peulvruchten). Dus niet zo zeer om grond minder zuur te maken...en echt niet te veel. Compost werkt sowieso PH verhogend.

 

Woelmuizen kan ik zo moeilijk beoordelen wat best te doen.Trek roofvogels aan, laat katten jagen, gaas rond fruitwortels als bescherming.....dat kan al veel schelen...in mijn ervaring in bostuin is het grootste probleem tijdelijk en ontstaat er na 1 a 2 seizoenen een evenwicht...niet dat er geen meer zijn, maar geen echte plaag die systematisch planten(wortels) aanvreet.