weknow

Zowel bananenschillen als koffiedrab bevatten vrij veel kalium. Misschien dat dat wat schimmel-onderdrukkend werkt? Ik moet eerlijk zeggen, Geert, dat ik dat hele microbiologische verhaal niet erg overtuigend vind. Het klinkt erg als bij elkaar gegooglede detailinformatie met grote conclusies over de werking die het heel misschien daardoor zou kunnen hebben. En aangezien wij bijna uitsluitend biologische bananen kopen, zou het dan niet werken? Tot hier toe denk ik dat schoon werken en zorgen voor voldoende ventilatie en niet te nat, goede praktische tips zijn. Ook de steriliseren in de oven tip van Robo vind ik handig. In mijn ervaring is in het overgrote deel van de gevallen schimmel geen probleem bij het opkweken van zaden en planten. Er zijn wat soortjes die wat gevoeliger zijn en wat speciale aandacht kunnen vragen. Soms zelfs is schimmelvorming een hulp bij het ontkiemen, hebben bepaalde zaden dat nodig en in andere gevallen (zoals nu met mijn gezaaide perkels) groeien zaailingen er gewoon doorheen.

Okay...even een zij-sprongetje. Ha, ha...Erny...nu zit je op mijn vakgebied! Over waar dat allemaal mee samenhangt en hoe "kennis" in elkaar zit, wat ze waard is en - uiteindelijk - altijd gebaseerd is op aannames en overtuigingen kan ik wel wat bomen opzetten. Maar dat wil niet zeggen, dat we niet van alles kunnen "weten" en dat ook nodig hebben om te leven en overleven. We hebben ervaring opgedaan met gemalen graszaden (meel), waarmee we voedsel kunnen bereiden dat voor ons nuttige en opneembare voedingsstoffen bevat (en dat mensen over het algemeen smakelijk vinden) en dat we na winning (oogst) over de tijd verdeeld ter beschikking willen hebben om ons van voedsel te voorzien. Bewaarmethodes daarvan achten we zinvol en we hebben ervaring opgedaan (en met andere kennis leren begrijpen) hoe dat kan. Die kennis kan veranderen (evolueren) doordat we nieuwe gegevens krijgen, waardoor we de toepassing ervan kunnen verbeteren en soms blijkt, doordat de kennis niet werkt of door nieuwe kennis, dat het concept (de samenhang van wat we weten) bijstelling nodig heeft. Je weet dat iets juist en correct is, als je het proefondervindelijk, onder dezelfde omstandigheden, steeds opnieuw kunt waarnemen + het kunt beredeneren/onderbouwen met zo veel mogelijk (samenhangende) gegevens, die dit de meest redelijke uitleg maken. Dus: "Onder die en die omstandigheden is de kans het kleinste dat meel bederft en wordt geïnfecteerd door (schadelijke) insecten", is een voorbeeld van iets dat je kunt weten. Wie dat bepaalt? Mensen met hun ervaring + gezond verstand. Maar laat ik een wedervraag stellen: Wat heb je er aan om dit soort weten, niet te gebruiken en naast je neer te leggen? Dit is geen kwestie van "mening", maar van al of niet juiste gegevens en hun samenhang (en dat is lang niet altijd makkelijk). Overigens hoort bij gezond verstand ook dat je kritisch blijft onderzoeken en vragen, wat het precies waard is wat je weet/denkt te weten...nieuwe ervaringen of andere/bijkomende gegevens kunnen goede redenen zijn om verder te onderzoeken. Je hoort mij niet zeggen dat kennis voor eens en altijd vast staat. Maar ook niet dat alle kennis uiteindelijk maar schijn is en willekeurig door iets anders kan worden vervangen.

adviseert Loes. Laat ik nu juist van huis uit meegekregen hebben en er bij mij diep ingeworteld zijn, dat meel goed droog en NIET afgesloten bewaard moet worden. Dus zeker niet in een tuperwaredoos met deksel of een blik of een afgesloten plastic zak o.i.d. omdat je dan schimmel en bijv. meelwormen kunt krijgen. Wel in een dichtgevouwen papieren zak of zo. Ik ben te overtuigen dat ik het verkeerd geleerd heb, maar tot hier toe nooit problemen gehad met welk meel dan ook op deze manier. En ik ga toch al even mee in de meelbranche..... Wie weet het echt?

Zou het "witte vlieg" kunnen zijn? Ze zien er uit als hele kleine witte motjes. Daar bestaan meerdere soorten van, maar in de praktijk is het meestal de zgn. kas-wittevlieg die last oplevert. Sommige planten zijn er gevoelig(er) voor en de beestjes komen gewoon een keer "aanwaaien" en vinden dan in het klimaat van een kasje of woonkamer een voor hen fijne plek. Ze kunnen wat schade geven (knabbelen aan onderkant van bladeren of jonge stengels en de plant "verdedigt" zich door wondjes en sapjes af te scheiden) maar meestal valt dat wel mee. De eieren zijn nauwelijks te zien en de voortplantingscyclus is heel snel. Dus overleven er wel een paar op hun favoriete planten en zijn, ook na verplanten, snel weer aanwezig. De witte larven die vallen in de donkere potgrond wel op. Als je dat al zou willen (ik niet!) hebben insecticiden weinig zin, omdat ze al lang resistent zijn tegen de meeste. Ze zijn gewoon moeilijk te bestrijden. Je plantjes op een plekje zetten waar witte vliegen het niet zo perfect vinden, lijkt me de beste aanpak. Een plek waar het een stuk koeler is en zo gauw ze naar buiten kunnen, buiten zetten. Als de maden wat anders zijn, dan kunnen ze niet uit de zaden komen. Wel uit de potgrond of van insecten die in de potgrond hun eitjes gelegd hebben. Edit: De meeste kruiden ( zoals salie) sterven in de winter af, om in het voorjaar weer terug uit te lopen. Die hoeven dus niet dood te zijn. Dat ze door witte vlieg-aantasting dood gaan, dat kan wel, maar niet zo gauw. Zou het kunnen dat ze te nat staan, water niet weg kan waardoor de wortels geen zuurstof krijgen?

Inderdaad niet meer dan ervaringen onder mijn specifieke omstandigheden. Waar ik mulch met bladeren, gemaaid gras e.d. (zo doe ik het in de gewone tuin) vind ik volop slakkeneieren tussen de mulch. In de moestuin composteer ik in vaten. In de beginfase, als ik tuinafval, keukenafval en mest verzamel in een vat, zitten er natuurlijk ook slakken bij. Die zitten bovenop, in de hoekjes en tegen de deksels e.d. Maar in de rijpe compost vind ik geen slakken of eieren meer terug. Die overleven de compostering blijkbaar niet, waarbij ik alles zeker 2 of 3 keer omzet en meng/bijvul. Ben dus vrij zeker dat ik zo via de compost geen slakken toevoeg en heb bovendien sterk de indruk dat een voortdurende mulchlaag met compost over de tuin, zoals ik dat toepas, na enkele seizoenen de slakkenpopulatie sterk doet verminderen. Slakken zitten graag en volop in spleten en gaten en randjes op en net onder het bodemoppervlak en leven daar van planten en vooral afstervende planten. In goed verteerde compost vinden ze blijkbaar weinig van hun gading en geen goede schuilplaatsen....daar heb ik er weinig last van in ieder geval. Door je bedden bovendien schoon van onkruid en verterende plantenresten te houden en te zorgen dat er zo weinig mogelijk schuilplaatsen zijn (houten richeltjes, grote stenen e.d.) kun je ze ook in de hand houden. Mijn tuin is dus zeker niet slakkenvrij, maar ze zitten vooral in het gedeelte waar fruitstruiken e.d. staan en in hoekjes e.d. Op de bedden valt het erg mee en valt er mee te leven, vang ik er wel eens weg bij sommige gewassen (kolen e.d.) maar hoef ik er niet echt wakker van te liggen. Of het op een composthoop of in een open compostbak wel een probleem is (of dat kweekplaatsen voor slakken zijn) durf ik niet zeker te zeggen. Als je die geregeld omzet en zorgt dat er actieve compostering plaatsvindt (dus niet zo van: "laat de hoop maar liggen...wordt wel een keer compost") zouden ook daar slakken geen paradijs moeten vinden, lijkt me. Maar ik ben wel benieuwd naar ervaringen van anderen hiermee.....

Mijn zaden in 2 porties verdeeld en gezaaid begin december. Het deel dat buiten in een gesloten transparant doosje met vermiculiet staat is de enige soort van een 30 zaaisels op dezelfde manier, die sterk schimmelt. Vrees dat die niet veel gaan worden. De andere helft zit in een zakje met wat licht vochtig vermiculiet in de koelkast om te stratificeren. Tot hier toe geen schimmel. Ben benieuwd...fingers crossed!

Voor mij een reden om op zaterdagen te stemmen, Jorg. Geen zin om dat hele stuk alleen te rijden.

Beertjerinke verstuurt de doos morgen. Lichamelijk sukkelen en familieomstandigheden die de oorzaak waren voor de vertraging, wil ik even prive laten. Zaaizee...geef je een berichtje hier als je de doos ontvangen hebt? Dank je wel!

Leuk he, Estemy! Plotseling ligt er gewoon eentje op het nestje. Hier ook "" ineens" weer volop eitjes. Tot enkele dagen na kerstmis maandenlang niets....moesten er zelfs gaan kopen....en ruim een week later hebben we er weer volop. Gisteren zelfs alweer 4 eitjes van de 5 dames, waarvan twee jonkies van rond de 38 weken oud. In al die jaren dat we al kipjes hebben, heb ik het nooit zo plots meegemaakt. Er was er altijd wel een die wat langer doorlegde en een of 2 andere die wat eerder begonnen. En ik proefde weer hoeveel lekkerder eigen eitjes zijn dan gekochte. Ook al waren die biologisch. Graan, oud brood, veel afval of minder mooi spul uit de moestuin...daar toveren die meiskes toch iets echt lekkers van

Was het maar zo duidelijk. Resistentie is hooguit plaatselijk en tijdelijk. Wordt steeds binnen enkele jaren doorbroken omdat de verschillende stammen van het schijnschimmel zich aanpassen. Goede kennis van wat phytophtora is, waarom echte resistentie (nog) niet bestaat en waarom het vaak toeslaat helpt veel in wat je hierover zegt. Je idealisme, Bozo, mag dan indrukwekkend zijn, maar met betere kennis van zaken en onderbouwing zou het me meer aanspreken. Bovendien ben ik er niet zo van gecharmeerd hoe je Antoine "aanpakt". Als jij je verantwoorde levensstijl dan al helemaal op orde hebt en precies weet wat goed en slecht is in dat opzicht, vind ik het te gemakkelijk om iemand die goed bezig is, maar het niet helemaal volgens jouw boekje doet , in "de hel der dommen en gedoemden" onder te brengen. Ik zou zeggen: Draag bij op dit forum met kennis en argumenten, want daar komen we allemaal verder mee. Mijn indruk is , dat bijvoorbeeld Antoine daar zeker oren naar heeft. Daarmee kom je verder en word je beter begrepen. Och...en ik sluit niet uit dat jij ook nog wel wat kunt opsteken van anderen...als je bereid bent "ons" serieus te nemen Edit: Deze post en de laatste van Bozo zijn tegelijk geschreven.

Dat valt wel mee Is een vrij zeldzame wilde plant in Nederland en ook tuinplant. Maakt wortelstokken of kan zich licht uitzaaien. Staat graag op luchtige, goed doorlatende grond in volle zon (zegt misschien iets van je tuin?!) en verwildert soms op stukjes waar gewerkt is, tussen puin en zo. Zal waarschijnlijk nog een wortelstok gezeten hebben of zaden weggeschoten (letterlijk, met een flinke knal bij deze soort) ergens in de omgeving? Als je ze uittrekt, zijn ze weg. Dus geen echt lastig onkruid (Als het dat al is), gewoon een plantje dat zich in je wat verwaarloosde tuin blijkbaar goed voelt. Is wel gifig (zoals vele plantjes in je tuin).

uhh..Robo....wat zijn eigenlijk SR-klantjes? Tof Geert!! Hier ligt niets geen sneeuw. Maar met het zonnetje en zo veel sneeuw bij jou, moet het heerlijk geweest zijn! Waar bloempotjes al niet goed voor zijn

Ik zie geen reden om een jaar te wachten. Braak liggen op zich is geen voordeel. Begroeide of bedekte grond is een betere voorbereiding voor een moestuin. Misschien is de grond vrij vast geworden? Je kunt er dan bijv. (vroege) aardappels planten (die profiteren van de mest die er vast nog ligt en laten een vrij kruimelige grond achter) of een groenbemester inzaaien (of een mengsel eenjarige bloemen) of een mulch opleggen. Spitten kan ook, als een beginnetje, een eerste "schone" keer, als je dat prettig vindt. Maar persoonlijk spit ik niet meer, omdat ik denk dat het niet alleen geen voordeel heeft, maar zelfs nadelig voor een goede en gezonde moestuin. Spitten, freezen en dat soort "stoere" praktijken is in mijn ogen voor een gezonde moestuin volledig achterhaald omdat het je tuin in geen enkel opzicht vooruit brengt: geen echt betere structuur (hooguit tijdelijk even), niet gezondere bodem, niet minder onkruid, geen betere opbrengst..... Maar ieder moet eigen keuzes maken in hoe hij/zij het doet

Dat kan. Maar bij veel zaaisels zijn er ook wat "minkukels", plantjes die minder vlot kiemen of groeien. Dat kan aan zaadkwaliteit (dat ze kiemen is een, maar viriliteit van zaad is ook een factor...zeker bij wat ouder zaad hoeft kiempercentage niet echt lager te zijn, maar de krachtigheid van kiemen en groeien wordt dan vaak ook wat minder ) liggen of aan dat sommige zaden beschadigd/niet rijp/afwijkelingen zijn. Kan ook liggen aan dat elk plekje anders is (kluitjes of onregelmatige verdeling in grond, voedselverdeling, verdeling van de zaden enz.) Och, het hoort er allemaal bij. Zelf zaai ik 2x a 3 x wat ik nodig heb of een plekje kan geven. Wat niet lekker groeit, wip ik er uit. Wat ik over houd, geef ik wel weer aan iemand.

@ Antoine. Natuurlijk maak je je eigen keuzes. Toch nog een gedachte/tip: Het probleem van aardappelziekte op tomaten kun je bijna helemaal oplossen als je die onder een soort overkapping kunt telen. Iets dat licht doorlaat en waar liefst ook de wind kan waaien. Doordat de bladeren niet nat worden en vochtigheid ook snel opdroogt, krijgt fytoftora geen kans. Mijn ervaringen daarmee zijn goed, zelfs beter dan in een kasje, waar het toch makkelijk warm en vochtig wordt Als je daarnaast kiest voor rassen die vroeg of middenvroeg zijn (late rassen kan ook, maar in een mindere zomer worden die misschien niet rijp) kun je je kosten van spuit en chemicaliën sparen en volop tomaten telen. Dit (onderaan) is mijn versie. https://www.moestuinforum.nl/tomatenafdak-wie-bedenkt-ontwerpt-iets-praktisch-t12218-50.html Is prima bevallen. Alleen het witte zeil, wordt volgend jaar transparant en bevestigd met spin-snelbinders tegen het gaas. Bovendien wordt ie dan 2x zo groot. En vooral dat ie makkelijk te verplaatsen is en zo de tomatenvakken kunnen meedraaien in de teeltwissel, vind ik een plus. Zo voorkom je bodemziekten, waar je na enkele jaren tomaten in een kasje toch veel last van krijgt.

Recente wetenschappelijke informatie over wat aardappelziekte precies is en hoe het werkt (Ik denk toch wel vrij goed leesbaar voor ons leken): - http://www.kennisakker.nl/kenniscentrum/document/de-aardappelziekte Dit gaat vooral over aardappelen en de grootschalige beroepsteelt. Toch zie je dat de meer ecologische benadering van Velt in de link hiervoor, goed aansluit op deze kennis. Spuiten, als dat al een keuze is voor een amateur, is maar een kleine bijdrage aan oplossing (of beter nog leren omgaan met) van problemen met fytophtora. Andere maatregelen zijn veel essentiëler en maken veel meer het verschil. Bovendien is in de niet biologische beroepsteelt spuiten deskundigenwerk en anders compleet zinloos. Los van de gezondheidskant en ecologische kant, is er nauwelijks een oplossing van te verwachten voor het telen van tomaten of aardappelen door een liefhebber.

Over de stand van zaken m.b.t. fytoftora en maatregelen die je kunt nemen: http://www.velt.be/Joomla/index.php?option=com_content&task=view&id=1252&Itemid=83

Dat duur zaad niet beter hoeft te zijn, dat is ook mijn ervaring, Bubbles. Tegelijk weet ik ook dat "kwaliteit" een prijs heeft of zou moeten hebben. Als ik zaad met jou ruil, kost het niets en weet ik dat het hoogstwaarschijnlijk prima is. Als ik voor 3 Euro een onderbroek koop in een goedkope winkel, heb ik dan een koopje of steun ik dan kinderarbeid in India en mensonterende en milieu-verpestende katoenteelt in China? En als ik voor 15 Euro een onderbroek koop in een "betere winkel", gaat die dan langer mee? Zit die beter? En is die dan van katoenarbeiders die niet voor een hongerloontje en slechte gezondheidsomstandigheden moeten werken en niet door kind-slaven in elkaar gezet? Zaad dat niet meer kiemkrachtig is, zou niet verkocht mogen worden. Het mag ook niet, trouwens, maar dat geldt alleen voor het bedrijf dat het zaad verpakt: Op dat moment moet een percentage van minstens 80% kiemen. Ideaal zaad is zo vers mogelijk. Dan weet je dat - afhankelijk van de bewaarbaarheid van de soort - je zo lang mogelijk met dat zaad kunt zaaien. Wat mij betreft zou correcte vermelding van de oogstmaand/jaar op elke verpakking zaad wettelijk verplicht moeten worden. Als zaad niet meer goed kiemt, kan de tussenhandel de oorzaak zijn. Als je een partij koopt, die je moet doorverkopen (en niet na een of twee jaar teruggeven wat niet verkocht is bijv.) dan nodigt dat uit tot het zo lang mogelijk verkopen van het oudere spul. Ook de manier waarop een koper zijn zaad behandelt en bewaart maakt natuurlijk veel uit. Een geopend zakje zal sneller minder worden bijvoorbeeld. Zelf heb ik ook niet altijd de discipline om alles direct droog, koel en vooral zurrstofvrij op te bergen Tenslotte is er het vaak onduidelijke of zelfs misleidende beleid van bedrijven voor zogenaamde (!) houdbaarheidsdata. Niets vermelden, veel te ruim, een standaardvermelding voor alle soorten..... Een gesealde en luchtdichte verpakking, draagt bij aan langere kiemkracht, maar kan ook een truc zijn om het zaad veel langer als "bruikbaar"te blijven verkopen. Ook de hoeveelheid geleverde zaden biedt een grote kans op onduidelijkheid/misleiding. Het zou een leuk "consumenten-onderzoekje" zijn om in dit opzicht eens alle zaadbedrijven en handelaren in Nederland onder de loep te nemen en beoordelen. Er zitten veel kanten aan zo een zakje zaadjes. En als koper ervan, is er zo veel dat we eigenlijk niet precies weten.....

Is het een kropsla? Lang niet alle sla maakt kroppen. Ook dan kun je veel eerder en langer oogsten door steeds de buitenste bladeren er af te eten en de plant verder te laten groeien. Verder is het afhankelijk van de daglengte en de temperatuur in je serre. Bij pakweg 15 graden kun je over een week of 4 a 6 beginnen bladeren oogsten. De sla-planten groeien gewoon verder, zolang je het hart intact laat. Je kunt dan doorgaan tot de plantjes in bloei schieten (mei?) Oogst je ze als krop, dan duurt het een week of 4 langer voor de oogst, en kun je ook niet meer doorgaan met plukken.

Over kiemkracht (versheid, verpakking, de "informatie" over bruikbaarheid/houdbaarheid van zaad die op de verpakking staat en vaak ronduit misleidend of onzinnig is) zijn er heel veel topics. Die kwaliteit MOET gewoon in orde zijn. Maar wat je in hemelsnaam nog verder met kwaliteit bedoelt??? Ik kan echt niets anders bedenken dan raszuiverheid/rasechtheid of de specifieke kwaliteiten van een ras (raskeuze). Raskeuze is enorm belangrijk. Voor de grote zaadbedrijven is de liefhebbersmarkt (wij dus) hooguit bijzaak. Die leggen zich toe op (het afhankelijk maken van) grote monoculturen, gif-afhankelijkheid, patenten op zaden of eigenschappen van planten zodat ze het alleenrecht hebben of genetische manipulatie. Goed, het ligt iets genuanceerder dan ik het nu voorstel per bedrijf en zaadsoort, maar dit is de tendens want zo is het grote geld te verdienen. Daar heb je van kleinschalige, biologisch werkende zaadtelers veel meer te verwachten als liefhebber die graag smaakvolle, gezonde, voor je eigen moestuin bruikbare zaden wilt hebben. Als het om raszuiverheid, de best mogelijke kwaliteit binnen een ras, gaat (en de selectie en teeltmaatregelen die dat vraagt) denk ik dat de kundigheid en het idealisme van veel biologisch werkende telers meer garantie geeft op die kwaliteit dan de massa (door-)teelt door giganten die lang willen verdienen aan een teelt waarin ze weinig meer hoeven te investeren. Bovendien zou het assortiment en de keuze) aan zaden wel erg klein worden als de grote bedrijven alleen de markt konden bepalen...en helaas is dit al grotendeels de realiteit. Kleinschalig, bewust, vakmanschap en betrokkenheid bij de kwaliteit van je product en het assortiment is een enorm voordeel als het gaat om goed zaad voor mensen met een moestuin. Daar is hij/zij globaal genomen beter af met biologische zaadbedrijven dan met de grote spelers op die markt als Monsanto, die misschien wel 98% van de markt in handen hebben. Mijn punt is, dat ekologisch/biologisch werken en denken geen bijkomstigheid is, als het om zaad gaat, maar een keuze voor kwaliteit (een enorme keuze aan groenten, fruit, bloemen die door iedereen in principe overal geteeld kunnen worden, zonder noodzaak van zware bespuiting of onbetaalbaar dure rechten, omdat het zaad eigendom zou zijn van enkelen) het in stand houden en verbeteren van wat goed is, maar ook in democratisch eigenaarschap van zaden en van voedsel(voorziening) en de kwaliteiten die we in onze moestuin nodig hebben of zouden willen.

De invalshoek is dat dit topic is, als ik het goed begrijp, dat je potgrond zo weinig mogelijk aanslag op milieu en schaarse natuurlijke grondstoffen betekent. Maar ook wil je een zo goed mogelijk werkend en makkelijk mengsel. Over beide valt wel iets te zeggen. - Hier een interessant artikel uit Trouw, met informatie over ecologische kwaliteit en samenstelling van potgrond. http://www.trouw.nl/tr/nl/5009/Archief/archief/article/detail/1872050/2011/04/08/Potgrond-van-veenmos-of-kokos.dhtml - Ik moet er niet aan denken dat iedereen maar ergens uit bossen gaat graven voor eigen behoefte aan grond. Zou een enorme aanslag op onze natuur zijn! - De Hessenhof gebruikt vooral verteerde bladaarde als basis voor haar teelten. Met een beetje ruimte kan iedereen dat vrij eenvoudig zelf maken. Aangevuld met wat zand of klei (klei houdt ook veel vocht vast) en eventueel voeding waar nodig (koemestkorrels) ben je al een heel eind voor je potgrond. Ook gezeefde goed rijpe compost met zand/klei zou moeten voldoen. - Sommige zaailingen en opgroeiende planten zijn erg gevoelig voor schimmelaantastingen en zullen beter opgroeien onder schimmelvrije omstandigheden. Turf, vermiculiet, perliet, schoon zand en schone bakjes/potjes en gereedschappen helpen daarbij, omdat ze vrij zijn van kiemen. Toevoeging van kamille-thee (vanwege zwavel die er in zit) , kaneel of een knoflook-aftreksel worden bijv. aanbevolen als ecologische middeltjes en alternatief (bijvoorbeeld voor de turf).

Valeriaan raak je niet meer zo maar kwijt. Zaait zichzelf erg makkelijk en overal uit. Met een plantje en een of twee jaar geduld heb je er volop. Misschien meer dan je lief is.

Is dat om alvast oliebollen voor 2016 te kweken, Geedee? Hoe gaat die teelt verder dit jaar? Laat het maar lekker groeien in 2015!

De kwaliteit van zaden is van vele dingen afhankelijk. De kundigheid van de zaadtelers en de secuurheid waarmee ze (ouderplanten voor) zaden selecteren is een hele belangrijke. Dat geldt voor alle zaden, biologisch geteeld of niet. Een belangrijk verschil is dat biologische zaden niet met bestrijdingsmiddelen (schimmelwerende toevoegingen meestal) behandeld zullen zijn, terwijl dat bij sommige andere zaadbedrijven standaard is. Velt (Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren), waar ik lid van ben, heeft jaarlijks een zaadverkoop onder haar leden. Ze verkrijgen hun grote assortiment (uiteraard) biologische zaden van een 12-tal kleine zaadbedrijven uit Nederland (o.a. De Bolster), Belgie, Frankrijk, Duitsland en ik dacht Zwitserland. Daarbij speelt naast dat de zaden biologisch geteeld zijn, nog een belangrijk criterium: Dat deze bedrijven zich erg inzetten voor behoud van oude waardevolle rassen en ontwikkeling van nieuwe biologische rassen en bovendien zeer hoge eisen hebben afgesproken voor de selectie en teeltwijze bij zaadwinning. Met het kopen van dit zaad steun je dus ook de kwaliteit en ontwikkeling van ecologisch gericht leven en mens- en milieubewust telen. Consumeren (wat je koopt) is dus ook een maatschappelijke keuze en daarmee kun je invloed uitoefenen. Bijvoorbeeld ook de vraag, wie er aan verdient (en ten koste van wie/wat) en de gevolgen van wat je koopt voor machtsverhoudingen, productiemethoden, afhankelijkheid, verdeling van welvaart, het milieu of dierenwelzijn kunnen een rol spelen. Of je dit belangrijk vindt, bepaal je natuurlijk zelf. Het maakt nogal een verschil als je bijvoorbeeld een veld zaait van het wortelras Flakkeese en er jaar in, jaar uit machinaal alle zaden oogst en herzaait. Dan kost zaad bijna niks. (Maar is de kwaliteit, en dat is veel meer dan of ze kiemen, niet zo best op den duur.) Een goede zaadteler zal alleen de allerbeste wortels selecteren en zaad laten zetten en iedere keer op nieuw zeer streng selecteren op de kenmerken van dat ras wortels, en daarnaast ook andere maatregelen treffen om het ras genetisch op peil te houden of te verbeteren. Dan zijn de productiekosten van zaad veel hoger en de hoeveelheid zaden die je kunt oogsten en verkopen veel kleiner. Vergelijk het met een plofkip of een kip die je zelf in je tuin laat lopen en voert met graan, groenresten e.d. Of er kwaliteitsverschil is en welke manier de voorkeur verdient......ieder zijn keuze.

Dat is een goede manier! Zo kun je opkomst beter controleren (bijvoorbeeld minder vraat) en al wat stevige planten uitplanten. Vergeet niet om ze af te harden...want ook daar kan het mis gaan. Maar het heeft geen voordeel om er nu al mee te beginnen. Wacht tot maart en op klei zeker tot einde maart met zaaien in rolletjes. Tuinbonen kunnen veel kou hebben, maar zullen niet lekker doorgroeien en kwijnen als je te vroeg bent.....kan goed gaan of niet zo....en uiteindelijk heb je toch geen echt vroegere oogst. In kasje kan het vroeger, maar het neemt veel ruimte in. Tot zeker einde juni kan er weinig anders in je kasje. Omdat die beschermde teelt niet echt nodig is, vind ik het zelf wat zonde van de beperkte plaats....gebruik die liever anders. Aquadulce is een ras tuinbonen dat je al in het najaar kunt zetten. De groei vindt dan al een stuk voor de winter plaats, waardoor je wel een vroege oogst kunt hebben (mei?) Maar ook dan is een koude bak of kasje veiliger.