Bessenstruiken maken geen nieuwe uitlopers.

[Anneliesdj]

Ik heb een paar bessen struiken staan die niet willen.

Het gaat om 2 stekjes van kruisbessen die ik 2 jaar geleden heb gekregen. Eerste jaar deden ze niets, ik heb ze vorig jaar terug gesnoeid en ze hadden dat jaar 2 uitlopers van een paar cm, dit voorjaar weer wat terug gesnoeid in de hoop dat ze meer zouden reageren maar ook nu gebeurt er bijzonder weinig. Blaadjes komen er wel aan een en paar dunne takjes maar het geheel is nog maar 30cm hoog.

 

Daarnaast 2 grote rode bessenstruiken gekregen die knap verwaarloosd zijn qua snoei, ik heb hier en daar al wat gesnoeid maar ik wil de oude taken eraf halen maar krijg dus geen goede uitlopers. Uit de grond komen alleen een paar dunne slappe takjes, het meeste komt bovenuit de oudere takken en dat is het al vol.

 

Wat moet ik eraan doen?

[Erny]

Het klinkt een beetje alsof je je bessenstruiken behandelt als frambozenstruiken?

 

En een foto helpt ook mee bij het inschatten van je situatie.

[pippi]

Stoppen met snoeien en eerst even afwachten?

[Anneliesdj]

Het klinkt een beetje alsof je je bessenstruiken behandelt als frambozenstruiken?

 

En een foto helpt ook mee bij het inschatten van je situatie.

Hoe bedoel je? Ik heb frambozen maar die krijgen een andere behandeling

 

Bij bessen is het toch de bedoeling dat je een paar stevige hoofdtakken hebt die je om de paar jaar vernieuwd?

En een stek knip je toch terug om nieuwe uitlopers te stimuleren?

[Erny]

Vanwege het rigoreuze terugsnoeien het vergelijk met de frambozen.

Denk dat je gewoon teveel hebt weggesnoeid waardoor het struikje geen kracht over heeft misschien?

 

En in wat voor grond staan ze?

 

Maar plaats eens een foto?

[weknow]

Een vraag waar vele factoren kunnen spelen. Weinig informatie erbij...en daardoor best moeilijk om te beantwoorden. Mensen proberen het om je verder te helpen...maar je reageert bepaald niet enthousiast

 

Laat ik toch proberen enkele relevante dingen in te brengen:

 

1. Voor een zwarte bes is het gewenst om geregeld nieuwe grondscheuten te verkrijgen en de struik zo te verjongen. Ieder jaar verwijder je enkele oude scheuten tot aan de grond en laat je enkele vervangingsscheuten groeien. Zo gaat die lang mee en geeft een goede oogst.

Maar de groeiwijze van rode bes en kruisbes is anders. De methode zoals bij zwarte bes zal kunnen, maar is heel onpraktisch en geeft maar heel matige oogsten. De beste methoden bij kruisbes en rode/witte/rose aalbes (ook wat afhankelijk van de natuurlijke groeiwijze van een ras) om of ze als "snoeren" te laten groeien (= een of 2 lange aangebonden takken) ofwel als een meerstammige struik. Daarbij is het heel praktisch om een de splitsing van stammen niet in de bodem, door middel van scheuten, te laten gebeuren maar op een zekere hoogte. Zo zijn de struiken veel makkelijker te bereiken en het helpt ook tegen bepaalde mogelijke plagen. De struik zijtakken laten vormen kan op pakweg 30 centimeter tot pakweg 1 meter...in het laatste geval krijg je de vorm van een kleine boom ( "Stammetje")

 

2. Kruisbes en rode/witte/rose aalbes kunnen best wel (en zelfs makkelijk) in de grond zijscheuten maken, maar meestal is dit dus niet zo gewenst w.b. de vorm (tenzij je na een aantal jaren echt wil verjongen vanaf nieuwe gesteltakken) en worden nieuwe grondscheuten juist weggesnoeid. Om veel vruchten te krijgen aan juist meerjarig hout (zwarte bes draagt echter vooral op jong hout) probeer je, net als bij een appel of peer...veel korte zijscheuten te krijgen waar de struik, elk jaar opnieuw, weer kan dragen.

 

3. Er zijn allerlei bruikbare methoden om fruit en ook kleinfruit te snoeien. Een kweker met vele honderden planten zal daarbij vooral letten op pluk- en verzorgings-efficiëntie (in weinig tijd, zo veel mogelijk machinaal) zijn aalbessen of kruisbessen kunnen onderhouden en verzorgen en vaak zijn adviezen aan liefhebbers hiervan afgeleid terwijl die heel anders kunnen kweken. Maar als je de tang in een boom of struik zet, heeft dat altijd (gewenste of ongewenste) gevolgen voor hoe die struik verder groeit. Wat kennis van de groeiwijze van een plant en de invloed een bepaalde knip heeft is erg nuttig dan. Hoe snoeide jij en wat wilde je ermee bereiken?

 

Over hoe je een kruisbes op een juist voor liefhebbers gunstige manier goed kunt snoeien, zodat hij na enkele jaren (de eerste 2 jaar is de opbrengst nog heel klein) en daarna heel lang zeer productief wordt, verwijs ik graag naar de prima uitleg op de site van de Kruisbessenproeftuin. Voor rode/witte/rose bessen kun je krek dezelfde snoeiwijze gebruiken (en in grote lijnen zelfs voor kiwibessen, druiven en appels en peren )

http://www.proeftuin.eu/Nl/KLF/kruisbes.php Even doorscrollen naar hoofdstuk 4

 

4. Moeilijk te zeggen dus of jouw planten niet goed groeien. Misschien heb je de verkeerde verwachtingen?? Vele andere factoren kunnen een rol spelen waardoor een struik het niet goed doet: bodem, verzorging, standplaats, voeding, manier en tijdstip van snoeien, plantdiepte....maar ik ben er even vanuit gegaan dat je die dingen allemaal goed in orde hebt.......

 

Bij bessen is het toch de bedoeling dat je een paar stevige hoofdtakken hebt die je om de paar jaar vernieuwd?

Alleen een zwarte bes. Andere aalbessen en kruisbes niet. Daar bouw je een aantal jaren aan een goed en open takkengestel en korte vruchtloten.

 

En een stek knip je toch terug om nieuwe uitlopers te stimuleren?

Je snoeit inderdaad om een goede vorm te creëren. Maar dat is niet alles tot op de bodem wegknippen....waarmee moet die plant nog groeien zonder blad en dus fotosynthese?....zo moet ie iedere keer vanaf 0 beginnen en ontstaat er nooit een struik...laat staan vruchten. Terugknippen tot de bodem is soms een noodscenario om - op hoop van zegen - met een probleemstruik nog eens opnieuw te proberen beginnen.

[Frans D]

Mooi uitgebreid en goed te begrijpen uitleg.

Ik had me al goed ingelezen, maar dit verduidelijkt het e.e.a. nog beter.

Mij heb je er in ieder geval al een plezier mee gedaan, bedankt.

[Anneliesdj]

Ik snap niet waar je leest dat ik niet enthousiast ben, anders zou ik het toch niet vragen?

Ik begreep alleen de link met de frambozen niet.

 

Bedankt voor je uitleg.

Het gaat om 2 stekjes van kruisbes die ongeveer 40cm waren toen ik ze kreeg. Ik heb ze niet terug gesnoeid tot de grond maar slechts 5/10cm om de reden die jij ook noemt. Enkel de top eraf met het idee dat ze daardoor meer gestimuleerd zouden worden.

 

De ene rode bes heeft vooral 1 dikke scheve stam waar bovenaan veel jonge scheuten aan komen, die maakt nu mondjes maat wat jonge grond scheuten. De andere heeft meerdere stevige takken maar dat groeit vrij kris kras omdat daar bovenaan ook veel jong spul komt. Deze maakt nu wel wat meer grond scheuten.

 

Snoeien heb ik maar weinig gedaan omdat ik vooral bang ben teveel eraf te halen. Ik heb vooral de dikke takken wat ingekort en de slappe en dunne takken weg gehaald.

Ik vond overal op internet dat je moet zorgen voor goede gestel takken en daar korte zijtakken aan moet krijgen. En gezien de chaos die het nu is leek het me wel handig dat mee te beginnen.

Snoeien heb ik gedaan in het voorjaar, begin maart.

 

De tuin grond hier is gewoon zandgrond maar ik heb ze bij het planten potgrond in het plant gat gegeven met koemest erdoor. Ik geef ze in het voorjaar compost en 2 handjes koemest en aan het einde van de zomer nog een keer 2 handjes koemest. Kalk heb ik niet gedaan omdat ik niet goed kon vinden of ze daar behoefte aan hebben.

 

De beide rode bessen zitten wel elk jaar vol met blad luizen. Dat is me ook een raadsel. Ze dragen wel vrij goed en zag vanmiddag dat er ook een paar kruis bessen in één van de struikjes hangen.

 

Ik ga morgen even foto's maken.

Wat heb je nog meer nodig?

[Anneliesdj]

Ik dacht dat dit één stek was maar het lijkt erop dat het linkse deel een aalbes is.

2e kruisbes, deze heb ik een stukje terug gesnoeid vorig jaar.

[Anneliesdj]

Aalbes1:

 

Aalbes 2:

[weknow]

Zo zou ik het doen, denk ik:

 

Nu niet meer snoeien voorlopig en laten groeien...paar besjes lekker opeten.

 

Rond november:

Kleine kruisbes niets doen...laat eerst nog een jaartje groeien voor je gaat snoeien.

De tweede, grotere, wat in vorm snoeien (vorm is nu al grotendeels bepaald) tot een wat evenwichtiger struik. Ik denk ook dat die misschien nu wat breed wordt voor beschikbare ruimte. Laat 2 of 3 ongeveer even grote takken vooral wat de hoogte in groeien...dan heb je een evenwichtig gestel vanuit de grond. Lagere zijtakjes, zeker die naar binnen groeien, wegnemen....hoger in de struik zijscheuten inkorten tot op 3 bladogen.

 

De aalbessen eigenlijk hetzelfde verhaal als 2e kruisbes. Je eerdere snoei gaf een wel erg dichte struik die hoger en opener en hoger mag worden. Najaarsnoei mag gericht op 3 a 5 hoofdtakken, waaraan vanzelf wel zijscheuten komen. Onderin al de rest wegsnoeien....luchtig maken....hoger in de struik aan de gesteltakken zijtakken/scheuten inkorten op ca. 3 bladoogjes. Ziet er dan misschien wel kaal uit, maar zal snel weer bijgroeien. Eventueel met een bamboestokje een hoofdtak wat bijsturen in de gewenste groeirichting.

 

Al met al worden struiken na enkele jaren rond 1,5 meter hoog....je houdt ze zo wat hoger en smaller en beter toegankelijk. Voor of na zullen er nieuwe uitlopers vanuit de grond gemaakt worden....die haal je weg, tenzij je er een extra gesteltak van wil maken om de vorm te verbeteren.

 

Al met al heb je nu al een behoorlijk begin. Struiken zien er gezond uit...alleen wat hoekige en onevenwichtige vorm nog misschien en een wat "laag bij de grond" begin. Dat laatste is nu niet meer zo makkelijk te veranderen (zie stektip onderaan). Mijn snoeiadvies is er op gericht dat je nu vooral eerst een goed en mooi gestel krijgt...over een jaar of 2 mag je daarop een telkens goede oogst gaan verwachten (tot die tijd zijn besjes nog bijzaak....alvast meegenomen ) Wat betreft die nieuwe scheuten uit de grond: die heb je niet nodig en zeker niet gaan snoeien om ze te krijgen. Laat struiken maar lekker groeien en 1x per jaar onder handen nemen met snoeischaar zoals boven beschreven om naar een goede en vruchtbare vorm te begeleiden.

 

Stektip: Kruisbes en nog meer een aalbes stekken heel makkelijk. De gestekte struikjes hebben de neiging om op elke knop te gaan groeien, ook onder de grond, waardoor er weinig vorm in zit. Door van een stek (meestal 20 a 30 cm.) alle onderste bladknopaanzetten weg te nemen voordat je ze in een mengsel van zand + wat grond zet, krijg je een veel makkelijker begin.....een tak met 2 a 3 groeipunten al een stukje boven de grond...die je dan vrij eenvoudig in elke gewenste vorm (snoer of meer-stammige struik die pas een stuk boven de grond splitst naar een gestelvorm) kunt opkweken. Het weghalen van die onderste bladknoppen aan de stek bevordert ook de beworteling, want daar ontstaat een soort wondweefsel waar de plant makkelijk wortels maakt.

[Anneliesdj]

Ik weet niet of die behandeling voor dat kruisbesje gaat lukken, die heeft niet echt zijtakjes en het staat zo dicht op elkaar dat ik er weinig van kan maken. Als ik eraan zit breekt het af, stuk fragieler dan een aalbes. Die is ook echt nog klein hoor, cm of 40 max. De aalbessen zijn allebei rond 140cm.

 

Moet ik bij de aalbes de raar gevormde takken gewoon laten staan? En is het niet beter om nu al wat weg te halen voor meer licht en lucht? Ik las dat dat ook kan helpen tegen bladluizen?