weknow

Zaailing onderstammen zijn heel gangbaar voor hoogstam. Ongetwijfeld zijn er tegenwoordig geselecteerde zaden voor in de beroepsteelt...hoewel hoogstam echt niet meer gebruikt wordt in beroepsteelt...dat is meer voor liefhebbers en pomologen...maar eeuwenlang was dit de standaard. Ook al ken je de eigenschappen van de appel niet (hoeft ook niet) op zich geeft het normaal gesproken een grote en gezonde boom. Wanneer? Als het boompje 2 of 3 jaar oud is, kun je op de gewenste hoogte de onderstam afknippen en een stukje van in principe elk gewenst ras er op plaatsen. Makkelijkste is als enthout en onderstammetje ongeveer even dik zijn. Tuurlijk kun je ook veel langer wachten, totdat de stam dikker is en er een kroonenting van evt. meerdere soorten op maken. Ik denk dat het wel wijs is om het onderstammetje als een boom, zonder zijtakken, wegknippen, op te kweken tenzij je juist iets struikachtigs wilt kweken. Duurt wel even voordat je vruchten krijgt....kan best 10 jaar of meer. Omgekeerd, ADOPEG, kan natuurlijk wel dat je de zaailing op een andere onderstam zet. Maar of dat een goede, lekkere, gezonde appelsoort (altijd een kruising met onbekend resultaat) oplevert....? Dat weet je pas na een heel aantal jaartjes. Kan leuk zijn om te proberen, je eigen unieke soortje, maar als je zeker wilt zijn van een door jou gewenste appel, kun je beter enthout van een gekend ras nemen...... Of het allemaal loont....? Onderstammen, ook van zaailingen, kosten niet veel. Het is leuk om te doen. Zo ben ik van plan om, na proberen op wat onderstammetjes daarvan, allerlei peren, mispels en kwee te enten in meidoorns die ik heel veel heb staan. Zie wel in hoeverre dat lukt

Ziet er okay uit, Richard. Niets aan doen! Omdat grof bruin materiaal veel langer verteert, kan het best dat er in toch rijpe compost resten daarvan zitten. Dat is niet erg. (Zie mijn vorige reactie) De vertering van vers materiaal in compost is een ander proces dan wat bodemleven verder doet met compost die je opbrengt. Het verteren zelf van (vers) organisch materiaal trekt andere organismen aan en dat werkt groei op zichzelf tegen (in onrijpe compost kan weinig zaad kiemen en weinig groeien!) Dus als er gezegd wordt dat je beter onverteerd organisch materiaal op/in de bodem brengt is dat m.i. kletskoek. Tweede nadeel is dat in goede compost er optimaal stabiele verbindingen worden opgebouwd in de koolstof (dat heet met een duur woord: humificatie) Bij mulchen en op de grond laten verteren is die oh zo gewenste "humificatie" niet te controleren en gebeurt ze niet of weinig ...zeer grote kans dat heel veel nuttige ingrediënten vrij snel verloren gaan. Dat is een tweede reden voor mij om compost-maken te adviseren...zeker in de moestuin.

Ha.deze foto's zijn wat duidelijker. Inderdaad al wat bloemknoppen te zien op de foto's in je bericht van 18.38 uur. Boompjes zijn inderdaad al wat gesnoeid voor de vorm en ik denk, nu, 3 jaar of misschien zelfs al 4 jaar oud.

Moeilijk om een goed beeld te vormen en van wat je precies bedoelt en er iets constructiefs van te zeggen dan. Ik werk op dezelfde manier, maar weet niet of ik je indruk herken...en of er daarmee een probleem is? Misschien kun je een foto maken? Compost maken verloopt in 2 fasen (die niet precies na elkaar komen, in de praktijk deels door elkaar lopen). A. Afbraak en B. Omzetten naar nieuwe complexe koolstofverbindingen. Daarvoor is inderdaad "groen" en "bruin" nodig. Groen levert de benodigde stikstof. Vertering gebeurt vrij snel en door bacteriën vooral. In het begin van compostering loopt daardoor de temperatuur ook vaak op. Bruin materiaal wordt omgezet door schimmels en bacteriën en andere organismen, ligt er wat aan wat het is (hout, stro en welk soort, bladeren...), dat gaat aanzienlijk langzamer. Na de vertering heeft de compost nog een behoorlijke tijd nodig om goed = rijp te worden en stabiel (de vastere koolstofverbindingen moeten zich kunnen vormen). Ik durf niet te zeggen wat er aan de hand is. Was je compost echt rijp? Hoeveel en hoe grof was het bruine spul dat je gebruikte en wat voor een hout? (sommig hout, bijv. veel coniferen, verteert zeer langzaam) En of er een probleem is? Met wat herkenbare stukjes takken of hout tussen de compost zit ik zelf niet zo als die er ook bij liggen op de bedjes. Sommige mensen zeven hun compost en doen het duidelijk nog niet verteerde deel weer terug. Dat het grovere spul bovenop blijft en het fijnere deel makkelijk zakt en wellicht al in je bovenlaag is opgenomen door het bodemleven is op zich niet abnormaal en ook vrij logisch. Ik denk niet dat het echt kwaad kan als het al behoorlijk gecomposteerd is, maar als het je stoort zou je bruin spul dat duidelijk nog niet verteerd is inderdaad wat bij elkaar kunnen harken en nog een keer mee laten gaan in de compostbak/hoop. Als er echt nog een laag onverteerd hout op je grond blijft kan het beter zijn om dat eerst elders te laten verteren (om te voorkomen dat er tijdelijk stikstof uit de bodem gehaald wordt voor de vertering). Gaat het toch om redelijk verteerd houtachtige en grovere resten, dan zou je het gewoon kunnen laten liggen als voedsel voor de bodemschimmels en omdat precies ook de grovere (en dus nog zichtbare) delen van de compost veel bijdragen aan de structuur van de bodem...... Nog een edit: Het laagje takjes e.d. werkt ook als bescherming en zal normaal gesproken de komende maanden ook verteren. Compost is natuurlijk ook een soort mulch, zeker een zo dikke laag als jij aanbracht. Dus al met al denk ik dat er niks raars aan de hand is, integendeel.

Ter vergelijking voor jou Adopeg: Nu eerste blaadjes te zien van mijn 2 exemplaren najaar 2014. Nog geen bloei. De 4 die ik in november 2015 plantte zijn nog zonder blad.

Wanneer appels gaan dragen is van meerdere factoren afhankelijk. De keuze van de onderstam maakt veel uit. Laagstam betekent in de praktijk een traag groeiende onderstam waarop is geënt. Door de tragere groei, komt zo een boompje sneller in bloei. Soms betekent een halfstam dat dezelfde onderstam is gebruikt als bij laagstam, maar dat de hoogte waar de eerste zijtakken komen rond de 80 a 100 cm. is (bij laagstam lager). Soms echter ook dat een wat sterker groeiende onderstam is gebruikt Ook het ras maakt wat uit...sommige rassen zijn sneller vruchtbaar dan andere. Verder kun je nog denken aan manier van snoeien. Je zult van serieuze liefhebbers en telers vaak horen dat ze zo snoeien dat de eerste jaren de bloei wat wordt tegengehouden en de boom vooral een goede vorm wordt gegeven, waardoor die in de jaren erna veel sterker is en extra goed vruchten kan dragen. Zij snoeien zo, dat er binnen 2 a 3 jaar veel "vruchthout" wordt gevormd door de boom: meer horizontaal gerichte takken, met volop korte zijtakjes waar dan telkens enkele appels aan komen. Zo geeft zo een boompje de beste oogst en is er ook minder kans op beurtjaren, waar sommige rassen nogal last van kunnen hebben. Zij zullen vaak ook zeggen dat als je dit jaar al bloei zou krijgen, je die zelfs beter nog zou weghalen. (Kun je nu al vrij goed zien: bladknoppen zijn smaller; bloemknoppen dikker en ronder...het zou kunnen dat op de onderste foto in het midden en erboven enkele bloemknoppen zitten.....kan het niet echt goed zien). Ik schat jouw boompjes 2 jaar, drie zou ook nog kunnen. Normaal zou je mogelijk in het derde en vrij zeker in het 4e jaar de eerste vruchten moeten krijgen, tenzij je een soort hebt die laat vruchtbaar wordt...dan kan het nog een jaartje langer duren. Dat geldt voor laagstam. Bij een hoogstam-appel kan het ook 7 a 10 jaar duren. Halfstam ergens daartussen.

Voor je ca. 30 m2 effectieve moestuin is 1 kuub een flink begin. Ruim 3 centimeter. Herhaal het, als je wilt, nog een jaar of 4 a 5 en dan heb je een bodem die zelfs de meest veeleisende gewassen kan voeden. Je zult zien dat het per jaar snel vooruit gaat met opbrengsten. Daarna wordt het een kwestie van aanvullen wat je verbruikt aan voedingstoffen en zul je aan een 300 a 350 liter per jaar voldoende hebben. De gewassen die wat meer stikstof vragen (kolen, prei, vruchtgewassen en sommige bladgewassen....) kun je dit jaar evt. wat bijvoeden met een paar handjes gedroogde koemest of een andere organische brede meststof. Als je de mogelijkheid hebt om zelf compost te maken, zeker doen. Een vat van een 350 liter is vanuit een tuin + gezinshuishouden + misschien mest van kleindieren meestal goed haalbaar. Kun je wat andere dingen extra regelen (Ik denk bijv. aan gras van een gazon van de buren, bladeren in de herfst, wat hakselhout of wat mest van iemand met kippen/schapen, pony's - liefst mest wat variëren per jaar - waarin ook stro zit) dan is ook 2 of 3 van die vaten per jaar goed te doen en ben je wat betreft bemesting nagenoeg zelfvoorzienend (en kun je over 5 jaar of zo gaan uitdelen) De truc van deze werkwijze is dat je een vrij stabiele koolstof-voorraad opbouwt in je bodem en het bodemleven voedt. Die voorraad zal o.a. door dat actieve bodemleven jaarlijks voor een beperkt deel mineraliseren (=omgezet worden naar voor de planten goed opneembare voedingstoffen) waardoor je bodem op zichzelf de planten goed (en gezonder!) kan laten groeien. Dat is dus een totaal andere benadering van "mest geven" dan in de 20e eeuw algemeen gebruikelijk was. Doordat er sinds 10 a 20 jaar steeds meer bekend wordt over de rol van bodemleven dienen zich andere (ook veel milieubewustere) manieren van (moes-)tuinieren aan, die voor de meeste mensen nog vreemd zijn. De nu dit jaar opneembare voeding uit de compost die je opbracht is nog beperkt...verwacht dus nog geen grote kolen of hele dikke prei, maar voor veel andere gewassen (ui, wortelgewassen, peulvruchten, fruitstruiken, een kropje sla of zelfs een courgette) moet het toch al voldoende zijn om toch al heel redelijk te kunnen oogsten. De volgende jaren wordt het steeds beter.

Spitten (op klei voor de winter, zodat de vorst voor kruimeligheid zorgt) en freezen "verbeteren" de luchtigheid en doorlatendheid van de bodem voor enkele maanden op zijn best en verstoren of vernietigen het bodemleven. Een goed verzorgde bodem (met een breed en goed ontwikkeld bodemleven) zorgt voor een permanente goede structuur. Dat krijg je door toevoegen van organisch materiaal, jaar na jaar verbetert het. Inwerken ervan in de bodem is nutteloos, daar komt te weinig zuurstof en is het niet effectief voor het bodemleven. Inharken/schoffelen in de bovenste 5 tot maximaal 10 centimeter kan, zelf geef ik de voorkeur aan geheel niet spitten. Als er voldoende organisch materiaal = koolstof (liefst verteerd, dus compost) inde bovenlaag zit is even harken/met de cultivator krabben of schoffelen voldoende om een kruimelig oppervlakte te hebben. Ik denk dat je even geduld moet hebben. Hier (ook zware klei) was na 1 jaar een toplaag compost van 5 a 10 centimeter (+ inderdaad een drainagebuis) het probleem al volledig opgelost in een moestuin waar alle water uit de buurt naar toe stroomde. In mijn tuin , die nog steeds even laag ligt, geen poelen en riviertjes meer en na een hevige regenperiode is al het water binnen een half uur in de bodem verdwenen. Je merkt het al Ik ben zeer pertinent over de onzin van spitten en freezen omdat ik steeds weer zie dat het NIETS helpt.

Leuke en goed opgezette website, Bubbels. Compliment ook voor de duidelijke en overzichtelijke informatie die je erbij geeft en de hulp voor wie zelf zijn soortjes wil vermeerderen. Complimenten

Zaaien en stekken kan allebei. Stek is in het voordeel omdat het vrij makkelijk gaat en je zeker de zelfde plant krijgt + sneller een grote plant. Stek in de zomer, half verhoute scheuten in een pot met mix van zand en potgrond. Je kunt een bosje stekken samen steken, grond nat maken, plastic zak over pot met stekken en op een plekje waar weinig zonlicht komt. Na een week of 8 a 10 zouden de meeste stekken wortels moeten hebben....die zet je dan elk apart in potten. Zaaien kan ook, nu of spoedig op kamertemperatuur of ietsje warmer. Gewone manier, vochtig, maar zeker niet nat. Pas op voor schimmels (ventileren, schone bakjes....) Hoewel je plant waarschijnlijk zichzelf bestoven heeft, is kans dat je dezelfde nakomelingen krijgt niet zo groot, omdat planten uit de handel geen zaadvaste soorten, maar sterk geselecteerde variëteiten zijn. Succes niet verzekerd omdat zelfs niet zeker is dat je zaad vruchtbaar is.

Hierna als link de, zeer uitvoerige en informatieve!, beschrijvende fiche over honingbes van de kruisbessenproeftuin. Jouw ras wordt niet genoemd. Maar volgens Marc Geens zijn alle soorten deels zelfbestuivend, maar dragen ze veel beter als ze staan met een andere soort die tegelijkertijd bloeit. Een gewone blauwe bes is een ander geslacht (plantengroep) en kan de honingbes niet bestuiven. http://www.proeftuin.eu/Nl/KLF/Haskap_kweken.pdf

Is bij mij nu, Jasmin. Stuur ze a.s. zaterdag of maandag door naar jou. Okay?

Er leiden meerdere wegen naar Rome. Ik kan spreken en adviseren met de ervaring die ik heb en wat ik zie en wat ik leer van studiedagen, publicaties e.d. Nooit te oud om bij te leren, hoor. Maar hier toch een weloverwogen praktijk om in de moestuin te mulchen (ofwel: de bodem steeds gedekt te houden) met compost, al vele jaren en met uitstekende resultaten. Daarom beveel ik het graag aan als een methode die werkt en die ik ook het beste kan rijmen met bodemvruchtbaarheid/bodemleven als uitgangspunt. Zal uitleggen waarom en hoe dat werkt. Overigens werk ik in de siertuin en de zeer grote bostuin wel volop met bodembedekking, mulchen, met de materialen die beschikbaar zijn....blad, maaisel, houthaksel e.d. zonder de "omweg" om die eerst tot compost te verwerken. Het grote verschil is dat in de siertuin (waar ook allerlei eetbare fruit en planten staan...was al een soort permacultuur voordat dit woord mode werd en te pas en onpas opdook) en in de bostuin (met ook volop eetbare gewassen) in principe zelfvoorzienend zijn, terwijl in een moestuin waaruit veel geoogst wordt voortdurend aanvulling nodig is. Bij Jaydot en Pippi lees ik dat ze bij "mulch" denken aan spul dat je aanbrengt om onkruid tegen te houden en de bodem te beschermen. Ik herinner me hierover een discussie in een topic...alles waarmee je bodem bedekt is een vorm van "mulch"...zelfs kiezel of grit. https://www.moestuinforum.nl/mulchen-een-paar-vraagjes-t9774.html Wat mulch zou zijn is voor Jaydot en Pippi dus afhankelijk van waartoe je het gebruikt. Als ze dan zeggen dat compost geen mulch is, bedoelen ze blijkbaar: dat is niet zo geschikt om onkruid tegen te gaan en de bodem te beschermen......? Eerlijk gezegd is dat helemaal niet mijn eerste doel om een voortdurende toplaag compost op mijn moestuin te brengen: onkruid bestrijden en bodem beschermen. Onkruid wied ik consequent, al moet ik zeggen dat door systematisch te zorgen dat onkruid weinig kans krijgt en zich weinig verspreidt (geen zaad vormt, tijdig wordt weggeschoffeld of uitgetrokken) + door vermijden van bodemkering waardoor er niet steeds nieuw zaad boven komt + door de bedekking met compost (waarin wel eens wat, maar toch niet veel onkruidzaad zit) onkruid in mijn moestuin geen echt probleem is. Daarvoor heb ik geen aparte mulchlaag nodig. Bescherming van de bodem tegen compactie (door slagregens e.d. en belopen), tegen erosie en dichtslaan vind ik op de jonge zeeklei hier zeer belangrijk. Dat probleem is prima opgelost na 4 jaar steeds aanbrengen van compost. (Daarnaast probeer ik vooral ook, 's winters, veel van mijn tuin begroeid te laten met wintergewassen of tussengewassen/groenbemesters.) Eens een beetje compost bovenop zal zeker te weinig zijn om dit effect te bereiken, maar hier heb ik jaar na jaar veel compost bovenop gebracht: 1e jaar 5 a 10 cm laag en jaren daarna een 3 cm. Het gevolg is dat de bodemstructuur enorm veranderd is: Veel bodemleven en toenemende hoeveelheden koolstof in de bodem zorgen daarvoor , water wordt direct opgenomen (geen riviertjes of poeltjes meer) en bodem blijft luchtig en kan veel vocht vasthouden...Bovendien komt in het voorjaar het bodemleven snel op dreef, hetgeen echt een voorsprong geeft. Neen, ik zie niet wat het apart opbrengen van lagen stro of blad daar nog aan kan toevoegen...dat gaat hier direct in de compostvaten zodat het optimaal tot evenwichtige compost wordt omgezet. En dat is, Jaydot, wat je denk ik over het hoofd ziet. Als je je compost evenwichtig maakt is er weinig verlies van voedingstoffen tijdens dat proces (het maximale wordt gebonden) en is het resultaat ook stabiel....er gaat niet veel verloren door weer een laagje bovenop te brengen....het is directe voeding voor het gewenste bodemleven omdat het al afgebroken is en vervolgens omgebouwd tot de stabiele verbindingen die een florerend bodemleven nodig heeft. Twee opmerkingen snap ik overigens niet zo goed. Dat je door mulchen zorgt dat planten het niet te koud krijgen en winterse omstandigheden (vooral kou) blijkbaar minder vat op de bodem hebben. Is dit een item? Is er hier een probleem? Wat 's winters in de tuin staat, moet daar maar tegen kunnen denk ik dan. Wat zeker zinvol is, is dat na de winter je bodem kan opwarmen. Loes verwijdert daartoe het winterdek...lijkt me prima. Compost zorgt door de donkere kleur voor iets betere opwarming, hetgeen op klei die relatief langzaam warmte opneemt waarschijnlijk wel prettig is. Waar ik wel zeker van ben is dat de in het voorjaar toenemende aktiviteit van bacteriën e.d. in de bodem bijdraagt aan een betere start, dan waar dit niet is. Pippi zegt dat compost een slijmlaag zou vormen. Eerlijk gezegd nog nooit iets wat daar op lijkt tegengekomen of gehoord in de 40 jaar dat ik compost maak en gebruik....... Jaycot heeft ervaring dat compost uitdroogt. Ook dat herken ik niet zo goed als een ongewenst effect. Alle grond kan uitdrogen, maar grond met veel organische stof (koolstof) zal dit veel minder doen en veel meer vocht binden en vasthouden dan waar dit ontbreekt. Dat is een enorm voordeel, temeer omdat het tevens ook luchtig blijft. Kan best wel eens gebeuren hoor dat ook de bovenlaag met compost droog wordt en zonder vocht zullen misschien bepaalde processen even stilstaan tot de volgende ochtend of de volgende regenbui. Maar dat is niets waar ik me zorgen om maak.

Omdat er nog geen andere reactie is, toch een kleine duit. Je kunt deze boom geleidelijk gedrongener maken.....de langste takken in stappen inkorten en stimuleren dat ze op lagere takken verder groeit en daar nieuwe uitlopers en vruchttakken maakt, die je dan door bijsnoeien lager houdt. Maar doe het beter niet in een keer, maar over enkele jaren gespreid. Zo kun je meer een parasolvorm van pakweg 3 a 4 meter hoog maken. Gevolg is wel dat je gedurende de hervorm-jaren weinig oogst zult krijgen, maar als het goed gaat behoud je een gezonde, toegankelijke en vruchtbare boom. Voor zover ik het kan beoordelen ziet de boom er gezond maar erg stakerig uit. Inderdaad een aantal jaren ongebreideld laten gaan. Die 4e geknotte stomp is lelijk en gevoelig voor een schimmelaantasting, probeer die te verwijderen met zo weinig mogelijk wonden en dan zeker een wondafdekking toepassen. Gebruikelijk is om pruimen na de oogst te snoeien (juli tot september) maar het kan vanaf pakweg mei/juni. In ieder geval moet je nu nog even wachten met de zaag er in zetten omdat de kans op schimmelaantasting (vooral loodglans) erg groot is.

Ja, leuk en informatief artikel inderdaad.

Zal allebei wel kunnen, als je rekening houdt met wat nodig is. Meestal wordt het advies gegeven, zoals Appelvrouw het beschrijft. Zorg voor contact met de bodem, zodat wat daar zit aan schimmels, bacteriën enz. makkelijk ook naar je vat kan. Zo doe ik het ook. Als dat contact tussen bodem en inhoud vat er niet is, zul je er op andere manieren voor moeten zorgen dat levend spul in het uit kan. Zoals enten uit een ander vat, ruimte tussen stenen laten en daar wat compost of compostrijke grond tussen leggen..... Zuurstof is ook erg belangrijk. In een goed vat is de bodem niet geheel vlak en zitten er rondom ook openingen voor ventilatie. Die af en toe eens open maken kan nodig zijn. Geregeld keren, roeren met zo een speciale beluchtingsstok enz.( heeft ook het voordeel van mixen en voorkomen van niet werkzame plekjes aan randen of luchtgaten) zijn ook manieren om lucht in te brengen. Wat ik ook doe is proberen om het vat steeds wat luchtig op te bouwen...op de bodem en ook ertussen af en toe een laagje met geknipt snoeihout of haksel of hennepstro....kan op allerlei manieren.

@ Appelvrouw Oerprei nu verplanten zal wel gaan om door te geven maar niet voor de oogst, temeer omdat je de bolletjes niet hebt uitgeplant. De makkelijkste manier is bolletjes oogsten en die weer planten of verspreiden naar anderen. Oogst bolletjes in juli, uitplanten eind augustus of september. Vergelijk het met een knoflook. Jij heb een bol met alle teentjes samen staan....geeft vele sprieten. Die haal je in april uit de grond. Hiermee heeft de volgende op zich wel iets om mee verder te kweken in een volgend seizoen, maar geen knoflookbol in juli om te oogsten. Die teel je door een teen, meestal best in het najaar, zich tot een nieuwe bol te laten ontwikkelen. Als je ze met veel aarde direct verplant kun je een opgroeiende knoflook in april in geval van nood wel verplaatsen. Maar of reisje van een aantal dagen in vochtig krantenpapier geen nadelige gevolgen heeft voor de oogst komende zomer.....ik betwijfel het.

Leuk Bit!! Heb je hem nog in je kasje staan of intussen naar buiten verhuisd? Het is alleen niet een zaailing van een platte perzik, maar van een zgn. "perkel"...een kleine "wilde" perzik (d.w.z. geen cultivar) zoals die tot voor een jaar of 30 a 40 geleden op vele plaatsen in Brabant, Zeeland en Vlaanderen bij boerderijen en woningen stond. Verwacht geen superzoete vruchten, eerder vele kleine groenbruine vruchtjes die ietsje bitter zijn maar wel veel aroma hebben. Ik vind ze lekker vers en verwerk ze ook graag in jam of compote. In dit draadje meer info. https://www.moestuinforum.nl/kent-iemand-perkels-t1073.html Je hebt een zaailing van ruim 2 jaar geleden (najaar 2013 gezaaid). Ik heb er de afgelopen jaren een stuk of 30 uitgedeeld aan wie er een wilde, om een nagenoeg verdwenen oude soort wat in stand te houden. maar er afgelopen najaar geen meer gezaaid omdat iedereen die er belangstelling voor leek te hebben wel voorzien was. Heb er zelf 1 oude in onze tuin bij huis staan en nog 3 zaailingen van nu ca. 80 cm. om uit te planten in de bostuin.

Eikenblad bevat een looizuur, waardoor het wat moeilijker en langzamer verteert. Maar als je het composteert, is de compost echt niet zuur daardoor. Houtas, maar alleen van zuiver en schoon hout!, kun je in kleine hoeveelheden gebruiken als kalimeststof. Denk aan een poederdun (!) laagje bij gewassen die wat kali nodig hebben (vruchtgewassen, wortelgewassen, fruit evt. peulvruchten). Dus niet zo zeer om grond minder zuur te maken...en echt niet te veel. Compost werkt sowieso PH verhogend. Woelmuizen kan ik zo moeilijk beoordelen wat best te doen.Trek roofvogels aan, laat katten jagen, gaas rond fruitwortels als bescherming.....dat kan al veel schelen...in mijn ervaring in bostuin is het grootste probleem tijdelijk en ontstaat er na 1 a 2 seizoenen een evenwicht...niet dat er geen meer zijn, maar geen echte plaag die systematisch planten(wortels) aanvreet.

Is een sneller groeiend soort eik geschikt? Ik denk bijvoorbeeld aan steeneiken, die aanzienlijk sneller groeien en ook goed als een soort haag te planten zijn. Voor mij is de goede zeewindbestendigheid en wintergroenblijven een overweging om ze op te kweken voor een windbreek-haag aan de westzijde van de bostuin. Zijn gemakkelijk te kweken uit zaad (eikels) en halen toch iets van een halve meter groei per jaar. Kan de moeite lonen om eens te duiken in de verschillende soorten binnen de groep Quercus lijkt me dan alleen de zomereik. (Maar ik weet niet of ze allemaal even geliefd zijn door shi-takes en in hoeverre traditioneel voorkomen in Nederland van belang is voor je? Steeneik komt bijvoorbeeld uit gebied rond Middellandse zee, maar is hier wel goed winterhard Overigens zijn heel veel - ook oudere - eiken in Nederland intussen Amerikaanse eiken...strikt genomen exoten, die niet alle natuurliefhebbers graag zien.

Diep overpoten en verder doen als andere jaren toen het beter ging. (Je zegt het zelf al ) Je hebt nog tijd zat voor een tweede zaai over 2 a 3 weken, mocht je zien dat het niet zo veel wordt. Zelfs een 3e zaai begin april kan nog. Met de lichtmeter van een fototoestel kun je zien hoe weinig licht er komt op een vensterbank in vergelijking zelfs met een halfschaduwplekje buiten. Je moet dan denken aan 1/1000 deel o.i.d. Het is altijd wat zoeken en roeien met de riemen die je hebt met voorkweken op vensterbank e.d.

Tip. Geloof alsjeblieft niet automatisch alles wat je op internet leest (Dit ook niet, zonder zelf ook kritisch na te denken) Als je te vroeg zaait kunnen planten zich niet gezond en evenwichtig ontwikkelen...wordt het sowieso niets. Als je ze niet de perfecte omstandigheden kunt geven voor opkweek: goede verhouding van licht, warmte, luchtvochtigheid, voeding enz. krijg je geen vroegere, gezonde planten maar alleen ziektes en slungelige planten die geen voorsprong hebben t.o.v. beter op tijd gezaaide. Rond half april is de beste tijd om als alles meezit net een oogst te kunnen halen. Klopt dat meloenen heel veel licht en warmte nodig hebben om dan in ons klimaat te kunnen rijpen. Goede tijd zaaien, goede raskeuze ( = vroege soorten die bovendien iets beter in ons klimaat kunnen) en goede kweekomstandigheden maken dan een succesvolle kweek net mogelijk. Dan nog moet ook het weer meewerken. Is een moeilijke teelt....een kasje en misschien ook een koude bak of warme beschutte plek en wat kennis en ook nog wat geluk (weer!) geven kans op succes.

Even wat gedachten bij je verhaal. Om je bodem te voeden als moestuin, waar je dus ook van alles uithaalt door oogst, is alleen mulchen niet zo effectief. Mulchen is vooral bodembescherming. Om zo veel grond te voeden heb je heel veel materiaal nodig. Compost die je maakt van bladeren, mest en groen dat je blijkbaar in beperkte mate voorhanden hebt is de beste optie. Reden is dat in een evenwichtige verhouding gecomposteerd, de meeste voedingstoffen langdurig worden gebonden. Bij mulchen gebeurt dat niet of minder....tenzij je a.h.w. op de bodem composteert. Ook dan slinkt je materiaal enorm....10 cm. compacte mulch opgebouwd uit groen en bruin spul is uiteindelijk misschien maar 1 cm compost. Dan heb je een basisvoeding en bouw je geleidelijk een voorraad op waarmee planten voldoende gevoed gaan worden. Structuur verbetert vanzelf daardoor. Maar je hebt veel nodig en steeds weer. Om een idee te geven: Voor een start begin je met een flinke laag compost. 5 a 8 cm......dat is voor 100m2 pakweg een 5000 liter. Omdat de laag vrij dik is en compost ook direct al wat voeding geeft, kun je hiermee toch al wat oogsten. Dan een aantal jaren een 3 cm. = 3000 liter compost per 100 m2. Als na 5 a 7 jaar er een behoorlijk gehalte organische stof in de bodem zit en een goed ontwikkeld bodemleven kom je in een meer onderhoudsfase, aanvullen wat je weghaalt, en dan kun je wellicht volstaan met een 500 a 1000 liter per are. Zou je met mulch werken en je zou zo evenwichtig mulchen dat er iets ontstaat dat vergelijkbaar is met compost, dan zou je de getallen hierboven met misschien wel 5x of 7x moeten vermenigvuldigen. Hoe goed de bodem van het weggehaalde bos was, kan ik niet zeggen. Als het een oud en gezond ontwikkeld bos was, was het weghalen van alles misschien niet zo slim, maar heb je van wat daar in de bodem zat in enkele jaren verbruikt...en met het weghalen van de begroeiing ook een bepaald evenwicht dat voor voeding had kunnen zorgen verstoord. Misschien moet je overwegen, ookal omdat het stuk zo groot is, om snel je stuk weer grotendeels als een soort bos te beplanten met soorten die je ook kunnen voeden en die passen in een bostuin...een systeem van planten (noten, bessen, fruitsoorten, meerjarige planten enz.) die in een soort samenhang groeien en een kringloop vormen en waarvan je ook (wat) kunt oogsten. Dat vraagt wel wat kennis en experimenteren..... Als je dat goed opbouwt, houdt het zich in principe zelf in stand (permacultuur of bostuin zijn woorden waarmee je eens verder moet zoeken dan) ...alleen reken op vele jaren voordat je er bent. Dan nog kun je een klein stukje aanhouden als intensievere moestuin, maar daar zul je voeding aan moeten toevoegen.

Normaal is compost mulch, lijkt me. Bovendien is de meest doeltreffende manier om je bodem te verbeteren (tegen dichtslaan) het toevoegen van organisch materiaal, waarbij compost (die is evenwichtig van samenstelling en bevat vooral stabiele organische verbindingen als ze goed is gemaakt) het meest geschikt en doeltreffend is. In de bodem werken van compost is niet echt aan te bevelen, hooguit inharken in de bovenste paar centimeters, maar mulchen ermee werkt het beste. Compost is dus voeding van je bodem(leven) en in lichte mate ook directe voeding van je planten. Ik ken de techniek van mulchen met stro en op zich is dat een prima hulpmiddel om je bodem te beschermen. (Een begroeide bodem is overigens nog veel effectiever daarvoor dan mulch Probleem met stro is echter wel dat het veel residuen van landbouwgiften kan bevatten: gangbare tarweteelt is bepaald niet gif-arm! Dat kan een serieus bezwaar zijn. Het stro zal bovendien geleidelijk verteren en daarmee ook een heel klein beetje extra organisch materiaal aan de bodem geven. Dus dat is op zich ook gunstig. Toch zit er ook iets dubbels in de compost + stro-toepassing. In de praktijk zal het allemaal wel loslopen, maar toch werkt het elkaar in principe wat tegen. Compost is volledig verteerd en omgezet naar hapklaar spul voor je bodem(leven) en bevat vooral langduriger gebonden voedingstoffen die geleidelijk vrijkomen (ook door dat bodemleven). Stro is onverteerd, vrij bruin (= veel koolstof/weinig stikstof) spul dat om te verteren nog extra stikstof nodig heeft. Die zal het halen uit de bodem en compost, totdat het verteerd is. Wat het stro zo uit de compost haalt, is dus niet meer beschikbaar voor je bodem. Je merkt het al: In mijn zienswijze is compost + stro = dubbel-op en elkaar wat tegenwerkend. Ik weet goed dat er natuurlijke methodes zijn waarin stro en ander onverteerd mulch-materiaal een centrale rol spelen. Maar ik zie niet wat beide tegelijk toepassen echt kan toevoegen en denk dat, met de herbruikbare materialen die we binnen bereik hebben, rijkelijk compost maken en gebruiken het beste resultaat geeft en ook de meest effectieve manier is om bodem en planten te verzorgen en voeden. Dit vooral omdat je door de samenstelling van je composthoop/bak kunt zorgen voor een evenwichtige balans tussen stikstofrijk en koolstofrijk materiaal die een optimale omzetting naar een humus-achtig eindproduct geeft. Doordat compost vrij stabiel is, kun je er prima mee mulchen en wordt het vrij snel deel van het bodemvoedselweb. Het stro moet daarvoor nog eerst verteren en (met behulp van stoffen uit de bodem) omgebouwd worden tot de voor de bodem gewenste stabiele stoffen.

Ik zal proberen een compleet antwoord te geven op deze vraag: Gedroogde koemest is een 1.langzaam werkende 2. organische 3 soort mest met een lagere voedingswaarde Dat zijn op zich 3 gunstige en gewenste eigenschappen....veel gunstiger en beter inzetbaar dan kunstmest (die werkt snel en kort en heeft zeer slechte bijwerkingen voor de bodem, bodemleven en de echte gezondheid van de planten, is niet organisch en moet met een enorme energie verspilling geproduceerd worden en bevat veel van veel te weinig gewenste voedingstoffen) Met die 3 kenmerken is gedroogde koemest over het algemeen ook beter dan verse organische mest om te gebruiken. Verse mest werkt, afhankelijk van de soort, snel en kan gauw overbemesting geven en heeft hierdoor een vrij slechte belasting van het milieu. Ze is wel organisch, hetgeen gunstiger is dan kunstmest. De hoeveelheid gedroogde mest die nodig is voor dezelfde hoeveelheid plantenvoeding die je in de grond stopt is wel hoger dan verse mest. (Geen punt op zich want de beste manier om je planten te voeden is niet via het stoppen van veel voedingsstoffen in de bodem, maar door te zorgen voor een gezonde en levende bodem, die vervolgens zorgt dat je planten gevoed worden Maar....maar (!) waar de gedroogde koemest van de Aldi vandaan komt (hoe worden de koeien gehouden? Welk voedsel krijgen ze? Zijn er residuen van medicijnen in? enz.) dat weet je niet. Dat geldt overigens voor alle gedroogde mest die je koopt....niet alleen die van de Aldi. Er bestaat ook gedroogde mest van biologisch gehouden vee...niet eens zo veel duurder. Misschien ook nog niet het meest ideale spul in ieders ogen, maar daarvan mag je verwachten dat het risico van ongewenste residuen veel kleiner is en de leefomstandigheden van de dieren beter door de bank genomen dan van gedroogde mest van "gangbaar" gehouden dieren (lees: industrieel gehouden in megastallen of zo) In mijn idee van een goede en ecologische bemesting van je moes- en fruittuin is gedroogde mest (liefst van zo ecologisch mogelijke afkomst) een hulpmiddeltje, uitzondering, dat soms even handig kan zijn. De eigenlijke bemesting gebeurt met bodemverzorging door compost, met ter ondersteuning soms wat mulchen, groenbemesting e.d. Het kan zijn dat je soms even ergens wat extra nodig hebt, en dan kan een paar handjes gedroogde mest wel handig zijn. In ieder geval past gedroogde mest veel beter in goede bodemverzorging en duurzame bemesting dan verse mest. Verse mest wordt hier altijd eerst gecomposteerd of verteerd voordat ze in de tuin komt. Kunstmest is troep die er zeker niet op komt.