sokrates

Ik heb, waarschijnlijk op dit forum, ooit eens gelezen dat iemand knolvoet vermeed door kolen in ingegraven bakken te kweken. Zo houdt je de grond wel schoon natuurlijk. Ik zit niet op zandgrond, en de kans op knolvoet is bij ons in de klei/veen aanmerkelijk geringer. Mijn vader teelt wel op zandgrond, en hij heeft het kweken van kool zo ongeveer opgegeven. Boerenkool uitgezonderd, maar die is ook veel minder veeleisend en heeft veel minder last van knolvoet. Een teeltwisseling van 7 of 8 jaar lijkt me voor veel mensen ondoenlijk. Als tuinder moet je het redelijke doen om knolvoet te vermijden, maar als de tuinhygiene de eisen van een operatiekamer gaat benaderen, is de lol er wel een beetje af. Als ik op zandgrond zou telen zou ik het daarom als volgt doen: Alleen kolen kweken die weinig last hebben van knolvoet (boerenkool, spruit). En als je echt niet zonder sluitkool of bloemkool kan, in grote wasmanden of speciebakken.

Een koude bak is een laag kweekbed dat wordt afgeschermd met glas (de zogenaamde eenruiters). Ideaal voor het vroeg kweken van lage groenten zoals sla of andijvie, of fruit als aardbeien. Ieder raam kan afzonderlijk worden geopend. In een kas of serre kan je staan en hoge planten, zoals tomaten, kweken. En heeft een deur.

Ja die kas hè. Ik ben altijd al een enorme fan van broeikassen geweest. Van die grote in botanische tuinen of mooie houten kassen bij oude boerderijen - kreun. Daarbij steekt dat geërfde aluminium bouwsel van mij toch schril af. Totdat ik de prijzen van dat soort houten kassen zag - allemachtig! Dat ding van 't Hart is trouwens gloednieuw, kijk maar naar het houtwerk. Zal me niks verbazen als dat er voor de serie speciaal is neergezet, want volgens mij is hij helemaal niet zo'n kaskweker. Ik heb eens in de lijst met afleveringen gekeken: eigenlijk heeft hij, qua groenten die in de serie worden besproken, alleen tomaten als kasgroente (aflevering 19 mei). Zelfs de komkommers kweekt hij in de koude bak. Met zo'n kas kan je half Warmond voorzien van tomaten. Trouwens, knolselderplantjes kosten erg duur in Leiden. Bij de kweker in Stolwijk neem je ze mee voor 20 cent. Sla kost een duppie.

Da' s een flinke diameter voor een preiplantje. Heb je de aardappelpoter gebruikt? Maar ze groeien vanzelf recht. Geen steun nodig. Bit: ik heb dit jaar ook de capucijners ter plekke gezaaid. Het gaas stond allen te dicht bij de opkomende zaailingen. Nu hebben die #@&! fazanten mijn hele bed vernageld. Stelletje vandalen! Opnieuw zaaien dus...

Tot vorig jaar deed ik dat ook: In februari of begin maart zaaien en de planten opkweken op de zonnige en warme vensterbank. De planten groeien dan veel sneller, en gingen eind april naar de kas om na een paar weken in de grond gezet te worden. Voordeel: al heel snel mooie, grote planten. Nadeel: De vensterbank staat vol met erg tere plantjes, het is veel werk, en ik ontdekte twee jaar geleden dat het niet echt nodig is. Ik zaai mijn tomaten nu gewoon in bakjes in de koude kas, vanaf eind maart tot eind april. De groei gaat wat langzamer en de planten blijven in eerste instantie korter door de koude nachten. Ze ontwikkelen zich zoals jouw planten dat nu ook doen. Maar dat trekt in juni, in de vaste kasgrond, razendsnel bij. UIteindelijk, zo ontdekte ik, zijn zelfs de laatst gezaaide planten hooguit een week of twee later met vruchten geven dan de binnen opgekweekte exemplaren. Meestal scheelt het minder. Voor het gemak van een lege vensterbank wacht ik dus wel een weekje. Een kanttekening: ik heb ook ontdekt dat dit helemaal niet opgaat voor paprika's. Want die komen in de kas in maart gewoon niet op. Die zaai ik dus weer gewoon eind januari. In de vensterbank. En ik heb nog nooit gehoord van planten met ruimtevrees. Bestaat dat echt?

Dat is rucola, geen twijfel. Wel vreemd die smaak. Ik ben juist gestopt met wilde rucola omdat de smaak mi veel te scherp was. Misschien nog te jong?

Man, ik kan niet wachten op je eerste tomaardappels. Dit draadje leest echt als een spannend boek! Respect voor je wetenschappelijke benadering van het geheel.

Als je plek binnen tekort komt, kan je ook de hele kluit uit de pot halen en tijdelijk in de tuin op een goed bemest stukje planten. De hele kluit dus. Zo kan de prei wat beter groeien. Mijn ervaring is namelijk dat het bereiken van potlooddikte in een pot veel lastiger is. Je moet dan ook steeds blijven bewateren.. Daar heb je in vaste grond minder last van. Kies wel een stuk waar geen uien hebben gestaan en bedek eventueel met insectengaas of een plastic koepeltje tegen de preivlieg.

Vlakbij Gouda zit aan de IJsseldijk een houtbedrijf dat aan bouwmarkt en levert. Eens per jaar, in september, verkopen ze het hout dat in het tuin seizoen niet is verkocht tegen dumpprijzen. Ook tuinhuisjes, maar daarvoor moet je vroeg zijn. De files staan tot ver op de dijk... De datum wordt aangekondigd in de huis- aan- huis bladen.

Ook mijn herfstframbozen worden lenteframboos. Sterker nog, ik heb gele, herfst- en zomerexemplaren (weet niet welke - allemaal krijgertjes), en in iedere plant zitten bloemknoppen. Ik heb niks teruggesnoeid, misschien scheelt dat...

Het is natuurlijk maar net wat je erin gaat kweken hè. Begin eens met op een rij te zetten waar je de serre voor wilt gebruiken. Dan komt de grootte vanzelf. Koop hem echt niet te klein, dat is ook fijn qua bewegingsruimte. En over het algemeen geldt: hoe groter de kas, hoe lager de kosten per m2. Ik ook niet. Weggegooid geld imho. Dat is mijn serre ook, maar ik vind het te laag. Ik moet bukken om de kas in te komen, en dat zie ik liever anders. Veel lager moet je niet gaan: komkommer en tomaat kunnen dan niet heel hoog groeien. Lijkt me prima. Maar ik zou, in jouw geval, de volledige ruimte die toelaatbaar is benutten. Voor zover de uitgaven het toelaten, natuurlijk.

Ik zou daar echt even mee wachten. Vergeet niet dat het tropische planten zijn; ze groeien uitstekend in de warme, losse potgrond in de vensterbank, maar er komen buiten weer koude nachten aan, ook in de serre en tunnelkas. Daar kunnen ze slecht tegen. Ziet er prima uit hoor! Wacht met plukken tot de scheuten ietsje langer zijn, en laat ze dan even wortelen in een glas water. Die planten in de hangmanden zijn volgens mij een andere (sier) varieteit.

Persoonlijk was het precies wat ik hoopte: een mooi vormgegeven serie over een schrijver in zijn tuin. Ik las al enige tijd geleden zijn bundel over tuinen op klei (even vergeten hoe het heet) en hoopte dat ik die tuin eens mocht zien. 't Hart is een puur en interessant mens, en ik blijf de volgende afleveringen kijken hoor. Zijn hele manier van lopen en praten in die tuin is schitterend, en zegt veel over hoe hij in het leven staat. En die scharminkeltjes van kolen - tragisch en prachtig! Voor mensen die dachten tips te krijgen over rassen, kweekmethodes en bemesting komen bedrogen uit. Het is geen Gardener's World. Ik snap trouwens niet dat er in Nederland, toch de bakermat van de volkstuinbeweging, geen echt tuinprogramma bestaat. Onze belastingcenten gaan wel naar Pownews en DWDD, maar een goed informatief tuinprogramma zonder sponsoring van de Intratuin oid - ho maar. Dat doet de BBC toch beter... 't Hart is trouwens gewoon getrouwd hoor...

Bladrandkever. Waarschijnlijk groeit de plant er wel doorheen.

Mag ik vragen waarom ze niet in de grond staan? Waarom is dat niet geschikt? Is het vervuilde grond? Ik heb al jaren een japanse wijnbes, en mijn ervaring is dat het ding makkelijk groeit in een pot, maar in de vaste grond pas echt vrucht geeft. Een pot is toch te beperkt voor het wortelgestel. Bij groeit ie al jaren tussen de tegels in mijn achtertuin, en hij doet het prima. Ik geef nooit water (toegegeven, ik zit op laagveen met een hoge grondwaterstand), laat staan voeding/mest. Mijn ervaring met kleinfruit in potten is eigenlijk altijd negatief.

Papaja is een tropische boom, die pas na een paar jaar vrucht geeft. Ik acht de kans op een succesvolle teelt op nul procent. Tenzij u de beschikking heeft over een zeer hoge, tropisch verwarmde serre...

Plukken van de scheuten kan het best als ze meer dan 10cm zijn, maar beter is het te wachten tot een lengte van 20cm. En als antwoord op een eerdere post: de ranken klimmen niet (echt), ze hebben geen hechtdraden en wikkelen zich ook niet omhoog als de inheemse familieleden.Tenminste, dat heb ik nog nooit gezien. Misschien ten overvloede: ik heb hier een kweekhandleiding geschreven. https://www.moestuinforum.nl/topic/11545-handleiding-zoete-aardappel-bataat/

Bij de knolgewassen lijkt me (qua bemestingseisen) meest logisch, maar bij ruimtegebrek zou je ook kunnen kijken of ze na een vroege groente in een ander vak kunnen. Na de tuinbonen bijvoorbeeld, of de vroege aardappelen. Ze kunnen toch pas laat de tuin in. Ze hebben geen familieleden onder de kweekgroenten, dus zolang ze niet ieder jaar in hetzelfde vak staan, is er weinig aan de hand...

Nog even over het klimmen: het is weliswaar familie van de haagwinde, maar klimmen doen ze echt niet, het zijn zware en redelijk vlezige stengels. Ze hebben geen hechtranken en ik heb nog niet gezien dat ze zich omhoog wikkelen.

Na twee jaar zoete aardappels kweken onder verschillende omstandigheden, leek het me tijd om een handleiding te schrijven met mijn ervaringen. Er staat veel over de kweek op Amerikaanse websites, maar veelal gaat het om warme gebieden. In Nederland en België hebben we toch onze eigen omstandigheden, en de bataat is maar weinig beschreven in de vakliteratuur. Ik hoop dat jullie er wat aan hebben. Voel je vooral vrij om je eigen ervaring/aanvullingen te vertellen. Ik zal het blijven aanpassen. Zoete aardappels zijn geen familie van aardappels, maar eigenlijk een tropisch familielid van onze haagwinde. Als je goed kijkt lijken de bladeren op elkaar, maar het is pas echt goed te zien wanneer de planten bloeien. De vaak fraai gekleurde bloemen zijn duidelijk dezelfde als de pispotjes van de haagwinde. De zoete aardappel is een tropische plant, die commercieel wordt gekweekt in het zuiden van de VS en in Latijns Amerika, maar met de juiste maatregelen is ook de kweek in onze gematigde streken heel goed mogelijk. Het is zeker leuk om eens te proberen, maar voorwaarde is een warme plek om te beginnen en een beetje medewerking van het weer. De plant Net als de gewone aardappel groeit de bataat ondergronds. De zoete aardappel is een verdikking van de stengel, en groeit in Nederland en België aanmerkelijk langzamer dan de gewone aardappel. Boven de grond vormt de plant lange takken van soms meer dan een meter lang, en vormen later in het seizoen bovendien kleine zijscheuten in de bladoksels van de stengel. Op die manier bedekt de plant de grond. Het wortelstelsel kan groot worden. De plant maakt een fijn netwerk van worteltjes, waarvan sommigen verdikken tot een knol. Bij goede losse grond kan het stelsel heel diep gaan. Het begin Om te starten heb je een zoete aardappel nodig. Iedere verkrijgbare variëteit (er zijn er heel wat) werkt, maar een aantal professionele zaadverkopers hebben speciale knollen die geschikt zouden zijn voor ons klimaat. Ook een zoete aardappel uit de supermarkt volstaat. Let wel op: veel soorten worden behandeld met een kiemremmend middel, waardoor het kiemen pas heel laat of helemaal niet plaatsvindt. Kies daarom een bataat uit de biologische winkel (of bestel bij een zaadhandel), om dit uit te sluiten. Start in de late winter of vroege lente (maart/april). De planten krijg je door de knol te laten spruiten. Dat kan relatief makkelijk, maar moet op een warme plaats gebeuren. Thuis op de vensterbank is een prima plek. Warmte en veel vocht zorgen ervoor dat de knol, net als een gewone aardappel, op de oogjes uitloopt. Dat zie je vanzelf: onderaan vormt de knol wortels, en bovenaan verschijnen de -soms paarse- scheuten. Dit ontspruiten kan op verschillende manieren. Op internet zijn veel filmpjes te vinden van mensen die de bataat half in een glas met water zetten, eventueel omhoog gehouden met een paar tandenstokers. Dit werkt prima, maar de knol kan ook in een bedje met vochtige aarde worden gelegd. Als er in eerste instantie maar warmte en vocht is. Als de spruiten verschijnen, is er wel (direct) zonlicht nodig. Het meest puntige deel van de knol is de onderkant. Het ontspruiten kan lang duren. Het heeft bij mij wel eens zes weken geduurd voor er iets gebeurde, dus heb geduld. Als de knol onverhoopt gaat rotten of zacht wordt en er zijn geen spruiten, begin dan opnieuw. In sommige handleidingen staat dat je de knol ook kan halveren om het makkelijk hanteerbaar te maken, maar ik heb daar geen ervaring mee. Uit iedere knol kunnen wel tien scheuten komen, maar meestal is het wat minder (4 à 5). Opkweek De groei van de scheuten (in het Engels “slips”) gaat in het begin erg langzaam. Het is een kwestie van geduld: de scheuten moeten een centimeter of twintig zijn om over te planten, en dat kan wel een maand duren. Heel erg is dat niet, want als je vroeg begonnen bent is het toch nog te koud om ze te verplanten. Je plukt de “slips” door ze voorzichtig van de plant te trekken. Als het lastig gaat, kan je ook een mesje gebruiken om ze uit de knol te snijden, maar meestal is dat niet nodig. Als de takjes breken, geen nood. Ook dan zijn nog prima te gebruiken. Als je de knollen laat spruiten in het water, dan zal je soms zien dat sommige onder water beginnen. Ze krijgen dan vaak al aan de scheut worteltjes. Die moeten de andere scheuten ook krijgen. Om dat te doen zet je ze een week (of twee) in een glas water, nog steeds in een warme omgeving. De wortels komen dan al na een paar dagen aan de plant. Wacht tot er een flinke bos wortels onder hangt. De grond In de tropen stellen zoete aardappels weinig eisen aan de grond, maar in onze streken zijn ze heel wat kieskeuriger. Dat is niet zo gek. De planten groeien niet of nauwelijks bij een temperatuur onder de 15 graden, dus de grond moet de snel kunnen opwarmen. Bovendien moet het lichte grond zijn, om het fijne wortelstelsel niet te hinderen. Dat betekent dat de kweek in klei- of veengrond vrijwel uitgesloten is. Maar ook in zand- en lossgronden zijn teeltmaatregelen aan te raden, door bijvoorbeeld het gebruik van ruggen die worden ingepakt in landbouwplastic. Gewone teelt in de vaste grond zal weinig opbrengst geven. Ik kweek de planten op veengrond, maar in bakken. Dat heeft een aantal voordelen: bij een slechte zomer zijn de bakken te verplaatsen, eventueel naar de kas/serre, en ze bieden bescherming tegen ondergrondse vraat van woelmuizen, ratten en ander gespuis. Om de bakken niet te laten uitdrogen is regelmatig begieten geboden. Dat kan aanzienlijk makkelijker worden gemaakt door de bakken onderin van gaten te voorzien en deels in te graven. De planten kunnen overigens prima tegen wat droogte. Zorg voor flinke bakken, zoals speciekuipen of die handige wasmanden van de Action. Als je gebruik maakt van bakken is potgrond alleen eigenlijk al te vast. Verluchtig de grond dus met scherpzand, compost en/of cocopeat. Luchtig is het toverwoord. Bemesting Net als bij andere knolgewassen is compostrijke grond afdoende. Overbemesting met koemest of andere stikstofrijke mest zorgt voor een flinke bladgroei, maar minder knollen. Kali is welkom, dus wat houtas of patentkali komt de knolvorming ten goede. Groei Plant de scheuten pas in de grond wanneer de temperatuur buiten gemiddeld (overdag) boven de 15 graden komt. Dat is meestal pas in de zomer, dus juni. Beschik je over een kas waar nog voldoende plek is, dan kan je daar een maand eerder beginnen. Die extra groeitijd is handig, want de knollen hebben de volledige zomer nodig om te vormen. Hoe langer het groeiseizoen, hoe groter de opbrengst. Vier, vijf of zelfs zes maanden in de grond is ideaal. Maar dat hangt enorm af van de weersomstandigheden. Het planten zelf is niet moeilijk: zet de takjes een centimeter of acht diep. Ook als er nog weinig worteltjes zijn, dan vormen die vanzelf als de planten in de grond staan. Zet twee a drie planten per bak, of zorg voor twintig a dertig centimeter afstand in een rij. Belangrijk is een beschutte, zo zonnig mogelijke plek. Mijn ervaring is dat planten in een relatief warmere kas, maar met minder licht, een kleinere opbrengst hadden dan de planten die de hele zomer, aanmerkelijk koeler, buiten in de volle zon stonden. De takken zullen eerst in de lengte groeien, en aan de voet komen vaak nieuwe scheuten. Later in het seizoen neemt de lengtegroei af, en vullen de takken wat meer op met nieuw blad. De bladeren zijn overigens eetbaar, en een lichte snoei schijnt weinig kwaad te kunnen. Problemen De planten zijn redelijk probleemloos, maar wel populair bij vraatzuchtige dieren. Dat geldt voor de knollen (woelmuizen) maar ook voor de planten, die populair zijn bij slakken, rupsen en luizen. Buiten is de vraat zelden zo serieus dat maatregelen nodig zijn. Is de plant eenmaal goed aangeslagen, dan is het een taai gewas dat goed tegen weerswisselingen kan. Het komt wel voor dat bepaalde scheuten niet goed groeien. Die vormen dan ook geen knollen. Je kan ze het best verwijderen. Oogst Van de knolgroei is niets te zien, maar poolshoogte nemen kan wel. Woel voorzichtig in de aarde om te voelen of er al een knol zit. Na een maand of twee is er al wat waar te nemen, maar probeer geduld te houden. Rek het groeiseizoen zoveel mogelijk, en oogst pas als je weet dat het echt koud gaat worden. Tot oktober kunnen ze zeker blijven staan. Grote knollen kunnen tussendoor voorzichtig geoogst worden. Maar de plant kan er ook in een keer uit: verwijder het bladerdek en zoek voorzichtig de knollen onder de grond met de hand. Dat moet in lichte grond makkelijk kunnen. Wrijf ze voorzichtig schoon, verwijder kleine worteltjes en leg ze naast elkaar in een kistje of bakje. Van iedere plant oogst je meestal een of twee grotere knollen en een heleboel kleine of dunne exemplaren. Als je alleen maar dunne exemplaren hebt, dan is het groeiseizoen te kort geweest. De diktegroei vindt pas op het laatst plaats. Bewaren Om ze echt lekker zoet te krijgen, moeten bataten nog rijpen. Dat doe je door ze in een warme omgeving te leggen. Volgens de boekjes moet dat op 25 graden, maar dat is in ons klimaat vrijwel onmogelijk. Ik leg ze in de huiskamer enkele weken bovenop de boekenkast in een houten kistje. Daarna kunnen ze droog nog maanden worden bewaard in een donkere, vorstvrije ruimte. Gooi de kleine bataatjes niet weg: die zijn het lekkerst! Veel succes! Links: Grow sweet potatoes - even in the north

Klopt. De Ipomoea Batatas is de zoete aardappel, maar er zijn ook varianten die specifiek voor de bloemen worden gekweekt (morning Glory). Dat jouw sierplanten knollen produceren lijkt me niet geheel onlogisch. De bataat bloeit maar heel zelden. Zie mijn vorige posts hierover. Er zijn twee soorten bataat. De meest verkochte variant in de supermarkt is deze, paarsschillige variant. Die andere variant zie je vooral in toko's. Ik koos voor de eerste, omdat die het beter zou doen in een gematigd klimaat. Hij is zeker eetbaar, want hij komt van een supermarktknol. Ik zou jouw knollen niet eten, voordat je zeker bent welke varieteit jij hebt. Uit je bladbeschrijving denk ik niet dat het om een bataat gaat.

Vorige week (eind oktober) heb ik de twee overgebleven bakken geoogst. Een zeer wisselend resultaat: - De bak die ik, samen met de eerder geoogste plant, buiten had staan heeft nu een extra maand in de kas gehad. En dat heeft gewerkt. Zeker vijf flinke knollen (ook hier 1 plant) en één echte joekel. Voor de schaal ligt er een 2 euromunt bovenop. - De bak die de hele zomer in de kas heeft gestaan deed het aanzienlijk minder. Slechts een paar kleine knolletjes, en relatief veel wortel. De verklaring lijkt me dat de plant de hele zomer teveel concurrentie in licht heeft gehad van de tomaten en komkommers in de kas. Tip voor volgend jaar: beter iets koeler buiten met veel licht, dan in de halfschaduw onder de komkommers. De in de kas verlengde plant heeft het dus het beste gedaan. Een lang groeiseizoen met veel licht maakt grotere knollen, als het tenminste op een warme plek kan. Op zich is het ideaal om, wanneer de komkommers en tomaten in september het veld ruimen, de plaats te benutten voor de bataat. Het warme oktoberweer heeft natuurlijk wel meegeholpen.

Dat zal ongetwijfeld zo zijn. Ik heb ook niks tegen permacultuur, integendeel. Maar we hebben het hier niet over een "extra impuls" hè. Zijn hele filosofie van groente kweken is dat hij bosgrond imiteert. Want daar groeien bomen gewoon door zonder mest. Maar in de praktijk gooit ie een half versnippert bos op zijn land, en vult dat telkens flink bij. Dat heb je het, mijns inziens, niet meer over een extra impuls, maar het verplaatsen van biomassa van de ene plek naar de andere. Wat is dan nog het verschil met traditioneel bemesten? Dat de meststof niet eerst door het darmkanaal van een koe is gegaan? Wat mij een beetje verbaasd is dat veel mensen dit kennelijk zien als een soort schuld-vrije, want ecologisch en natuurlijke manier van kweken. Ik durf de stelling aan dat mijn spaarzame gebruik van koeienpoep van een melkveehouder even verderop en compost van eigen tuin minstens zo ecologisch en natuurlijk is als honderden kilo's zaagsel van een productiebos.

Dan ben ik ook een zeur, want ik had precies hetzelfde. Ik kreeg soms echt de hik van dat strooien met bijbelcitaten, maar het is best leuk om te zien hoe die man dat doet. Er zit alleen wel een kneuter van een contradictie in zijn verhaal, en vooral in dat nieuwe natuur- idee dat veel van zijn volgelingen aanhangen: er is niks kringloop of perrmacultuur aan! De man heeft nota bene een deal met het plaatselijke houtbedrijf dat hij het zaagsel overneemt. Kortom, die biomassa die op zijn tuin terecht komt, komt eigenlijk uit het bos. Wat is dan het verschil met bemesten?