Meer organische stof toevoegen

[prinske86]

Hallo medeforumers,

 

Ik ben vorig jaar komen te wonen waar ik nu woon. Om mijn moestuin aan te leggen is met een kraan de grasmat van het voormalige weiland minstens een meter diep omgeploegd. Ik heb nu dus een flinke laag zandgrond tot mijn beschikking. Mijn probleem is dat de grond te droog/mul is. Het houdt geen water en voeding vast. Kortom, het organische stofgehalte is te laag. Mijn grond is dan ook niet bruin, maar lichtgrijs.

 

Mijn sugarsnaps en courgettes doen het uitstekend. Alle andere gewassen (verschillende slasoorten, rucola, pastinaak, uien, snijbiet, etc) blijven echter achter of komen helemaal niet op. Nu wil ik dus meer organische stof aan mijn tuin toevoegen. Ik weet dat ik hier nu niet veel meer aan kan doen en dat dit een zaak is om in de winter op te pakken. Maar ik maak me zorgen dat het prijzig gaat worden. Bijvoorbeeld als ik compost moet gaan kopen. Ik schat dat mijn moestuin ongeveer 80m2 is. Wie heeft ideeen om dit komende winter aan te pakken?

 

Kan ik behalve groenbemesting en het onderspitten van stalmest (waar ik wel vrij goedkoop aan kan komen) nog iets doen?

 

Alvast bedankt voor jullie ideeen!!

 

 

Een aantal foto's om de huidige situatie te illustreren:

 

Dit is de kleur van de grond. Grijs.

 

Dit is de grond zoals ik die de eerste centimeter kan oppakken. Dit ligt er als het ware als los poeder bovenop. Als je de korrels aanraakt vallen ze meteen uit elkaar is stof. De grond er onder is keihard.

 

Die losse laag is zo mul, dat ik hem als zand in een zandloper door mijn vuist kan laten lopen.

 

Iets dieper graven lukt me bijna niet met mijn blote handen. De grond is hier wat donkerder, maar dat komt omdat het de laatste dagen zo hard heeft geregend. Het bevat niet veel meer organische stof als de droge laag er boven.

 

Dit is de grond uit het gat. Het bevat wat vocht (door de intense regen) maar bevat verder geen organische stof

[weknow]

Mijn advies: compost maken, ook van de stalmest die je kunt krijgen. Je hebt nu al groenmateriaal uit je tuin + alle composteerbare materialen uit je huishouden + stalmest, zeker als er stro inzit = perfecte mix voor vruchtbare compost en humusopbouw. Groenbemester die bevriest en veel massa vormt is ook een prima idee, ik denk aan mosterdzaad in combinatie evt met incarnaatklaver.

 

Hiermee zul je al een flinke verbetering zien volgend seizoen, maar reken op een jaar of 4 voordat je van een echte humuslaag kunt spreken. Inspitten lijkt me een heel slecht idee! Met een cultivator inwerken of bovenop leggen en door wormen in de grond brengen is veel beter. Door te spitten kan zich nooit een gezonde humuslaag vormen, die maak je weer kapot door te spitten. Het gaat echt om de toplaag van 20 tot 30 cm. Waar je planten in groeien.

 

Als je toevallig bij een milieustraat in de buurt gratis compost kunt krijgen (zoals hier in zeeland, west brabant dacht ik ook) dan kun je met wat metselkuipen of een aanhangwagentje ook daarvan geregeld een laagje toevoegen. Die is wel niet erg voedzaam, zoals eigen compost met meeverteerde mest, maar helpt wel om de structuur van je grond te verbeteren.

[prinske86]

Hoi weknow,

 

Bedankt voor je antwoord! Heel nuttig. Ik heb nog wel wat vervolgvragen, ik hoop dat je daar ook duidelijkheid over kunt geven.

 

Compost maken

Als ik met het loof dat ik nu heb (en ook grasmaaisel en snoei'afval' in de herfst) compost ga maken, dan is dat toch in het voorjaar nog niet klaar? Of gaat dat wel zo snel?

 

Groenbemester gebruiken

Op mijn vorige tuin heb ik dit nooit gebruikt. Hoe gaat dit in zijn werk? Gaat deze vanzelf platliggen alsie uitgegroeid is (zodat ik hem kan inwerken) of moet ik deze op een gegeven moment uit de grond trekken? En als ik hem bijv met een cultivator inwerk, blijf ik dan heel de zomer stengels houden in de bodem, of vergaat het snel tot organische stof?

 

Planning

Ik neem aan dat ik de groenbemester zo rond oktober ga zaaien? Wanneer kan ik dan het beste stalmest op het land opbrengen? Valt het opbrengen van stalmest uberhaupt te combineren met het zaaien van groenbemester?

 

Soort groenbemester

Je gaf aan dat mosterd en klaver bij mij goed zouden werken. Adviseer je dit omdat met name deze soorten veel voeding of organische stof vrijgeven? En kan ik die gewoon door elkaar zaaien? Zaad mengen en strooien maar?

[Agronoom]

Waarom voegen we aan zulke bodems (zand) eigenlijk geen klei toe?

 

Klei zorgt net als humus voor chemische bodemvruchtbaarheid, het houdt water vast en het bindt zich aan humus zodat het de werking van humus versterkt.

 

Als je teeltlaag 30 cm is, en je oppervlak 80 meter, dan heeft je bodem een volume van 24 m3. Door 5 m3 klei toe te voegen, gaat je kleigehalte al over de 20%. (meer zou ik niet doen omdat de grond dan zwaar wordt)

 

Bovendien gaat klei -anders dan humus- levenslang mee: zolang je het kleigehalte niet verdunt door diep te ploegen of de klei afvoert, blijft het zitten.

[prinske86]

Zoals bentoniet? Zal wel werken als je het goed kunt mengen, maar 5m3 , daar zal nogal een prijskaartje aanhangen....

[Agronoom]

Zoals bentoniet? Zal wel werken als je het goed kunt mengen, maar 5m3 , daar zal nogal een prijskaartje aanhangen....

 

Ik zou -afhankelijk van het aanbod- gebruik maken van rivier- of zeeklei. Wel rekening houden met het zandgehalte, het zand telt natuurlijk niet mee bij het volume dat je toevoegd

[weknow]

Klei toevoegen is een theoretische oplossing en overbodig. Theoretisch krijg je een mengsel van zand met klei en dat zou de ideale grondsoort zijn. Maar op elke grondsoort is er een goede moestuin mogelijk: de kwaliteit van je grond is daarvoor de sleutel. Ik heb tuinen gezien die grotendeels uit stenen en rotsen bestonden, die in enkele jaren vruchtbaar werden gemaakt: niet door de rotsen te verwijderen, maar door te bouwen aan een vruchtbare laag. Laat maar een half vrachtwagentje klei komen...voor 80 meter2...en dan nog maar hopen dat het niet vervuild is.....Dan heb je nog geen vruchtbare tuin, ookal is je grondsoort theoretisch de meest gunstige! Zandgrond heeft zijn beperkingen (houdt slecht vocht vast, risico van uitspoelen voedsel en kan verzuren) maar ook eigen mogelijkheden: bepaalde gewassen doen het juist goed op zandgrond en bewerken is niet zwaar. Ook het risico van een te natte modderzooi die verhardt, zoals bij echte klei, is er niet. Maar de beste en langdurige oplossing is, precies zoals Prinske vraagt en wil, om je grond te verbeteren en de structuur op te bouwen. Dat verbetert zandgrond en werkt ook prima op zware, dichtslaande, kleigrond en, zoals ik in Frankrijk in een droge, steenachtige streek gezien heb, ook op een keienbodem.

 

Zorgen dat er een teeltlaag ontstaat vol met humus, een 20 a 30 cm. dik, waar vocht wordt vastgehouden en er een gezonde en voedzame bodem voor je gewassen te vinden is. Organisch materiaal dat in je zand wordt opgenomen. Als je dat, stap voor stap, doet en onderhoudt, dan wordt je zand (en ook kleigrond of droge rotsgrond) snel al een stuk beter en in een jaar of 4 tijd krijg je een prima moestuinlandje!

Je compost is het belangrijkste element. Dierlijke mest helpt ook, bevat organisch materiaal - zeker als er stro o.i.d. in gemengd is en ook groenbemester kan dit ondersteunen.

 

Compost kun je zelf maken. Het direct op je land brengen van dierlijke mest zou ik op zandgrond afraden. En als je het doet pas aan het einde van de winter (februari/maart). Veel slimmer is composteerbaar groen en afval uit je tuin + uit je huishouden SAMEN MET dierlijke mest te composteren: mengen! Want dierlijke mest direct op je zandgrond, betekent dat de nitraten en deels ook de kali uitspoelen en verloren gaan (en als ammoniak schadelijk zijn voor het milieu!). Als je het toch wil doen, doe het dan niet in het najaar, maar - voorzichtig en afhankelijk van je teeltplan alleen bij die gewassen die veel voedsel vragen en verdragen - pas in februari! Door te composteren en het te mengen met tuin- en huishoud-compostmaterialen, gaat de compostering beter en sneller. Een vat of hoop die je nu goed opzet is in het voorjaar beschikbaar en een veel mildere en geleidelijkere voeding voor je tuin! De dierlijke mest is dan samen met je plantaardige materiaal verrot en verteerd, fijn van structuur en kun je gewoon bovenop je bedden toepassen waar nodig. Door dit, ook gedurende het seizoen, te blijven doen...steeds laagjes van een paar centimeter hooguit, heb je 3 constructieve voordelen: A.een geleidelijk werkende basisvoeding voor al je gewassen; B: Opbouw van de teeltlaag en bodemleven dat de vruchtbaarheid vergroot en C. Structuurverbetering van de grond (o.a. beter vocht vasthouden). Spitten is niet echt nodig dan (op kleigrond wordt het in traditionele landbouw gedaan om de zware dichtslaande grond te laten doorvriezen en in het voorjaar zo een fijne kruimelstructuur te verkrijgen...op zandgrond heeft het geen echt nut!) Het is zelfs ongewenst, omdat je iedere keer de voedzame teeltlaag die je graag wilt en het bodemleven erin, ondergraaft en de goede grondstructuur die je wilt hebben kapot maakt: je werkt jezelf tegen dan!

 

Groenbemesters zijn er vele, met verschillende eigenschappen en werking. Verwacht er geen wonderen van, maar ze kunnen wel ondersteunend werken! Ik noemde er twee die je nu nog kunt toepassen op vrije of vrijkomende stukken van je tuin en op zandgrond. In rijen zaaien en laten opkomen (niet in zaad laten komen, maar dat zal waarschijnlijk niet meer gebeuren als je in augustus of tot - ik denk uiterlijk - half september zaait. Normaal gesproken zullen mosterdzaad en incarnaatklaver wel bevriezen in de winter of je trekt ze gewoon uit en laat ze op het land liggen om weg te rotten. Ze vormen een flinke massa organisch materiaal, dat aan het begin van het nieuwe seizoen ver is verteerd en met je grond gemengd met een cultivator, of als je dat netter vindt: via de composthoop, bijdragen aan je grond. Organisch materiaal dus om je grond te verbeteren! De incarnaatklaver wordt niet zo groot als de mosterd, maar brengt wel ook wat langzaamwerkend stikstof in je grond en gezien je verslagje van dit jaar, is dat gunstig voor je resultaten. Daarom noemde ik juist deze 2 soorten....maar er zijn ook andere mogelijk. Bijvoorbeeld phacelia is bijna altijd een goeie, vooral omdat ze geen familie is van andere groenten gewassen en dus niet storend in een plan voor vruchtwisseling, een echte bijenplant overigens, maar die moet al in mei of evt. juni gezaaid worden. Of bepaalde graangewassen, maar die zijn winterhard en leveren pas later stro dat je eventueel via de compost - dan weer aan je grond toevoegt. De twee die ik nu noemde kun je direct nu nog inzetten en hebben voor het volgende seizoen al een gunstige bijdrage aan jouw tuin.

 

Eigenlijk is mijn uitleg niets anders dan een proberen te vertalen van de basiswerkwijze van biologische/ekologische landbouw naar jouw tuintje en wat je daarover vertelt. Centraal staat het opbouwen van een gezonde, voedzame bodem met een goede structuur. Je grootste probleem is het verkrijgen van voldoende organisch materiaal om daarmee, geleidelijk, zo een goede bodem op te bouwen (zich te laten opbouwen). Het vraagt wat geduld, maar op deze manier kun je volgend jaar al een aanzienlijk betere en vruchtbaardere tuin krijgen. Als ik er cijfers op zou plakken, dan zit je nu op pakweg een "4", volgend jaar via de beschreven werkwijze haal je al een 6 a 7 en over een jaar of 3 a 4 komt je tuin op een 8 of 9. Succes....en hou ons op de hoogte

[prinske86]

Hoi Weknow,

 

Je gaf al aan dat je advies niet meer dan de basisbeginselen van eko landbouw. Daarom voel ik me ook sterk tot je werkwijze aangetrokken. Wederom bedankt voor je uitgebreide en verhelderende antwoord.

 

Als ik op deze manier te werk ga en volgend jaar al aanzienlijk verschil kan merken (en over 4 jaar een humuslaag heb) zou ik zeer tevreden zijn! De verandering die moet worden ondergaan is namelijk niet niets en ik snap dat hier tijd voor nodig is.

 

Ik gaf met mijn openingsbericht aan dat ik veel organische stof mis. Je bevestigde dit en gaf aan dat ik dit met compost op kan lossen. Maar om een laagje van 2 a 3 cm compost over 80m2 wil verspreiden dan heb ik een behoorlijke hoeveelheid nodig. ALs mijn berekening correct is dan is dat 2m2 voor een laagje van 2.5 cm. Zoveel krijg ik voor het voorjaar niet bij elkaar gesprokkeld. Heb je nog tips om mijn hoeveelheid compost te verhogen?

 

Ik heb wel eens gelezen dat het goed is om mengsel van bruin (stro, verdroogde bladeren) en groen (vers gemaaid gras, planten) te gebruiken. Kan ik dan bijvoorbeeld ook een deel van mijn gazonmaaisel laten verdrogen (bruin), dat mengen met vers maaisel (groen) en dat vervolgens aanbrengen op de composthoop?

 

En heb je wellicht nog andere manieren om meer te composteren (bijv. smeerwortel o.i.d. uit de bermen trekken )

[Bit]

Ik ben zelf een fan van Phacelia als groenbemester. Nú nog gezaaid, komt dat nog in bloei ook ( nog net ), dit in tegenstelling wat weknow schrijft. Maar dat in bloei komen wil je soms liever niet met een groenbemester, ivm zaadzetting ( vind ik zelf niet erg )

 

Groenbemester ( zei weknow ook al ) is ook een goeie manier om snel organische stof te hebben voor compostering ( de gewone afvalhoop ( langzame composthoop ) dood geen zaad )

 

Dat hele klei verhaal van eerdere poster is op zich best een optie, maar acht ik niet zo reeël om in te zetten. Beter is het inderdaad te accepteren op welke grond je zit ( je brabantse zand hoeft overigens helemaal niet voedselarm te zijn, daarvoor: check je onkruiden. Wat groeit er ? aan de hand daarvan zie je ook veel aan voedingsgesteldheid )

Verder het verhaal van weknow. Respect !

[weknow]

- Goeie aanvulling (en correctie denk ik over phacelia), Bit.

 

Om over meer compost te kunnen beschikken:

- Als je stalmest kunt krijgen....misschien is er die al een paar maanden ligt en al wat verteerd is, zou ik er nu al om gaan en het composteren starten. Vooral paardenmest is vrij makkelijk te krijgen. (Paardenhouders moeten voor hun mestopslag allerlei maatregelen treffen, zoals speciale betonnen vloer en betalen om hun mest te laten afvoeren door een bedrijf. Een paard produceert zoiets als een kruiwagen vol per dag! Die zijn vaak blij als tuiniers het komen halen of willen het misschien zelfs brengen! Het beste is paardenmest gemengd met stro ...en dat spul composteert erg goed en snel. Als je ander groen mee-mengt, verteert ook dat vlot. Als je nu een of 2 bakken opzet, kun je er in het voorjaar over beschikken voor je tuin. Als je gemaaid gras laat drogen, wordt het wel bruin = droog, maar blijft het gras.... Gewoon mengen in je compostbak of hoop! Als je in de natuur of bij kennissen o.i.d. meer composteerbaar materiaal kunt vinden...prima. En denk aan je huishouden: koffiefilters, schillen en resten van groente en fruit..van bloemen... Wij hebben met 2 mensen zeker wekelijks een emmertje. Je kunt eventueel ook wat fijngemaakt onbedrukt verpakkingskarton, wc-rolletjes e.d. bijmengen..... Misschien een buur met kippen of konijnen..? Stro van tussen de aardbeien....?

En denk ook aan de milieustraat. Hier kan ik halen van hun compost zoveel ik wil. Gebruik dat overigens met mate...als aanvulling zeg maar. Vraag het eens na...misschien is er ook bij jou in de buurt wat te verkrijgen?

 

Mijn (nieuwe, sinds 2012) moestuin is dubbel zo groot als die van jou (180 m2) en op die manier heb ik ook het eerste jaar overbrugt. Intussen 6 compostvaten in gebruik (kan ik mengen en ook bijvoorbeeld bladeren van bomen verwerken, die wat langer nodig hebben om te verteren) en nu, het 2e seizoen, heb ik voldoende voor moestuin en de siertuin met fruitbomen (met daarin een stukje moestuin) die we al lang hebben. Volgend jaar is je eigen groenproductie en dus composthoeveelheid ook al veel groter. Weliswaar heb ik kleigrond, maar ook daar zie ik in een jaar al enorme verbeteringen in de groei.

 

Vergeet niet dat er ook gewassen zijn die weinig vragen (erwten en bonen groeien ook wel zonder veel compost en voeding, radijzen verdragen te veel niet eens en ook worteltjes e.d.zullen het zonder toevoegingen bij jou al beter doen dan bij mij op de klei). Verder kun je je ook goed behelpen en je behoefte aanvullen met gedroogde (koe)mest o.i.d. (In Belgie kan ik biologische droge mest van koe/paard en kippen gemengd kopen) en bij de Action hebben ze tabletten voor 10 liter kokosvezel voor ca. 70 cent, dat ideaal is als je plaatselijk wil werken....bijvoorbeeld bij zaaien. Dat spul is ideaal om een zaairijtje mee te mulchen, de zaailingen te beschermen en de grond eronder vochtig te houden.

 

En als ik je reactie lees, heb je zelf al allerlei plannen en ideeën. Aken en Keulen zijn ook niet op een dag gebouwd.... Het heeft allemaal wat tijd nodig... Volgens mij gaat het helemaal goedkomen daar bij jou, ha,ha!

[Agronoom]

Klei toevoegen is een theoretische oplossing ...

 

Wat is er precies theoretisch aan 5m3 klei toevoegen? Het is geen schaars materiaal of zo, en redelijk tastbaar. Zeker voor de tuinier. Als je al je ziel en zaligheid in een stukje van 80m2 steekt kan het lonen. Genoeg klei op marktplaats te vinden (al zou ik kritisch zijn over de herkomst om ieder risico van vervuiling uit te bannen).

 

Humus zonder klei breekt snel af, en wordt -anders dan cocopeat- bij droogte waterafstotend. Als je snel organische stof wil opbouwen is klei toevoegen dus een logische optie. Zeker als je begint met een tuin is je toplaag een keuze. Een moestuin gebruik je immers redelijk intensief.

 

In de natuur zie je alleen hoge humusconcentraties op zandgrond:

 

- Wanneer het vochtig genoeg is om veen te vormen

- Wanneer de grond permanent bedekt is door vegetatie

 

Moestuinen voldoen meestal niet aan die eigenschappen, dat betekent dat je voortdurend organisch materiaal van elders moet aanvoeren. Een beetje klei maakt dat werk wat lichter.

[weknow]

@ Agronoom. Ik denk dat ik je nu beter begrijp. Ik las je reactie als: "Als je klei bij je zandgrond doet, dan is je probleem opgelost" en daarmee als een ontkenning van het belang van humusopbouw en toevoegen van organisch materiaal. Met andere woorden als een zuiver minerale oplossing van het probleem. Nu begrijp ik dat je een aanvulling wilde geven. Ik lees het nu als volgt: Omdat zandgrond weinig vermogen heeft om voedingsstoffen op te slaan en kleigrond wel, wordt het toevoegen van voeding en organisch materiaal efficiënter als je ook wat kleigrond aan je zand kunt toevoegen. Zo gaat de humus in combinatie met de klei ervoor zorgen dat de grond een vocht en voedingsvoorraad kan opslaan. En daarin heb je gelijk!

[prinske86]

Ik ga het nu als volgt aanpakken. Ik heb hier een kleine oude composthoop, die niet goed is opgebouwd, dus waar niet alles van is vergaan.

 

Ik ga hiernaast twee compostvaten zetten. Ook ga ik een paar kruiwagentjes paardenmest halen hier in de straat. Dan voer ik steeds beetje bij beetje, laagje voor laagje alles aan de compostbakken op:

 

- groen (loof, etc)

- paardemest

- oude composthoop

- maaisel

- keukenafval

- stukjes karton

 

Begin oktober ga ik over de gehele oppervlakte van de moestuin groenbemester zaaien. (ik ben daarna tot februari op reis)

 

Over de klei wil ik nog even iets kwijt. Zijn er anderen die hebben geprobeerd om zulke hoeveelheden aan klei zandgrond toe te voegen? Hoewel het best zou kunnen werken, weet ik niet of het in de praktijk toegepast wordt. Ben benieuwd.

[Agronoom]

 

.....

 

Over de klei wil ik nog even iets kwijt. Zijn er anderen die hebben geprobeerd om zulke hoeveelheden aan klei zandgrond toe te voegen? Hoewel het best zou kunnen werken, weet ik niet of het in de praktijk toegepast wordt. Ben benieuwd.

 

In NL zie je dat m.i. nauwelijks. Wanneer mensen grond bestellen voor hun tuin is dat m.i. voornamelijk op compost gebaseerd. Dan kan de hovenier/het tuincentrum na een paar jaar opnieuw grond verkopen...

 

Ik raad vrienden en collega's die met tuinieren beginnen aan de serie "how to be a gardener" van de BBC op youtube te kijken (2 seizoenen, gebruik S0101, S0102 etc in je zoekterm om de afleveringen in de juiste volgorde te vinden). BBC programma's zijn minder commercieel dan Nederlandse tuinprogramma's. In zo'n Engels tuinprogramma wordt gewoon uitgelegd waar je op moet leggen als je een nieuwe topsoil koopt.

[Bit]

waar je op moet letten als je een nieuwe topsoil koopt.

 

Jawel. Je redenatie kan ik ook wel volgen. Je hebt ook wel gelijk dat een toevoeging van klei aan een bodem die geen klei bevat zo z'n voordelen heeft ( met name vasthouden voedigsstoffen en vocht ) Prima. klopt.

Toch. Je hele redenatie is erg gebaseerd op de maakbaarheid van je tuin. Die maakbaarheid kan ver gaan, ben ik met je eens. Maar er is ook een punt waar je je kan afvragen of het reeël is, of zelfs wenselijk , om de grond die je voor je hebt ( gewoon aanwezig is ) totaal moet negeren, ontkennen, en je je eigen grondje moet gaan aanbrengen.

Ik ben toch wel voorstander van de geleidelijke weg die weknow beschrijft. Het betaald altijd terug om met je grondje méé te tuinieren, dan er tegen in. Overigens een uitgangspunt die Gardeners World al jaren lang aanhangt.

Zelf heb ik ervaring op vele gronden. Nu zit ik op rivierklei, opgegroeid op dun zand ( midden Veluwe ), Klapzand in Brabant, op veen, en zelfs op pure mergel.

Niet dat ik daarmee de wijsheid in pacht heb hoor, helemaal niet. Maar mijn mate van ingrijpen op die gronden gingen soms ook best ver. In het grote plaatje achteraf en veel meer factoren afwegende dan alleen die grond ( de grond, hoe belangrijk ook , is tenslotte ook maar 1 van de voorwaarden voor een plant om te groeien ) zou ik topic-starter willen adviseren om gewoon te beginnen. Gewoon doen. Teleurstellingen accepteren. De komende tijd, jaren dus , gewoon langzaam gaan bouwen aan je grondje, zonder grote kunstgrepen. Geen grote hoeveelheden externe grond aanvoeren. Geen 'moestuingrond' van de Intratuin aan laten rukken. Gewoon beginnen. Er zijn zat zaken die het ook zelfs nú al op die grond goed zullen doen.

 

Tuurlijk, 5 m2 klei aan laten rukken kán wel ( ik heb voor mijn huidige moestuin 18 m2 grond opgebracht ( en nog eens 8 m2 zand ), maar dat was weer met ándere afwegingen.

Het is heus niet zo , dat dit brabantse zand totaal niets voortbrengt.

Accepteren , en aan de slag ! ( en een doel voor ogen houden waar je naar toe wil werken , met een jaar of 4 )

[Agronoom]

Maar de "maakbaarheid" in een moestuin is per definitie al vrij groot. Je wil geen planten die langzaam groeien. Die worden houtig. Je wil planten die snel groeien. Die zijn sappig, knapperig, fris. Dus zorg je voor optimale grond, bemesting, water, licht etc. Het is tuinbouw, geen akkerbouw.

[mw vogel]

Mag ik nog een kleine toevoeging doen aan deze interessante discussie?

Er wordt steeds gesproken van het verbeteren van het hele perceel. Een andere optie is om nu alvast het teeltplan voor volgend jaar te maken (op basis van vruchtwisseling), waardoor je veel beter weet wat welk deel van je moestuin aan structuur en voedingsstoffen nodig heeft. Dat maakt namelijk nogal wat uit per type gewas. Een paar voorbeelden:

Je wilt volgend jaar misschien 6 courgetteplanten neerzetten. Dan kun je een stuk van 6 m2 overslaan om dit najaar te bewerken. Je graaft in mei 6 flinke gaten, vult die met rijpe compost en verteerde stalmest, planten erin, goed blijven gieten en voila. Tussen de planten kun je wieden, er hoeft verder niets te groeien.

Bonen gaan goed op je arme grond. Prima! Niets meer aan doen. 20 m2 vrijhouden voor allerhande soorten bonen, eventueel dat perceel deze maand nog inzaaien met phacelia die je in oktober-november in de grond werkt. Volgend jaar de bonenplanten na de oogst niet uit de grond trekken, maar de wortels laten zitten = stikstof = goed voor een volgende teelt van bladgroenten en prei.

Op deze manier kun je een kleiner deel van je tuin dit najaar flink verwennen met stalmest en compost. Namelijk het stuk waar je van plan bent wortel- en knolgewassen op te zetten Slimme teeltwisseling dus.

Succes en ik ben benieuwd naar je ervaringen volgend jaar!

[hoekman]

@ mw vogel

 

Dan wil ik daaraan ook iets aan toevoegen.

Heel interessant allemaal maar ik denk er toch anders over.

 

Wat betreft courgettes: niets op aan te merken.

 

Wat betreft bonen en vooral tuinbonen. Dat ga ik nooit meer doen. Ten eerste heb ik door prima bemesting voldoende stikstof in de grond. 2: het is veel meer werk om de wortels te laten zitten. Uittrekken en op de compostbak is veel gemakkelijker. Wat ook lastig is het onkruid wat om de wortels zit weg te krijgen. Met de schoffel wil dat niet en mag je het er met de hand uittrekken. Zoals ik het doe, kan ik de grond plaatselijk losmaken en onkruidvrij maken en de nieuwe planten op de juiste afstand van elkaar zetten op nieuwe rijen.

 

 

Wortel en knolgewassen: die hebben eigenlijk ook weinig mest nodig. En zeker geen verse mest.

 

Waar heb je de mest wel voor nodig: Vooral voor kool, bladgroentes en aardappelen mest met niet te veel stikstof.

 

nb. de wortels van bonenplanten komen bij mij in de compostbak. Ik krijg dus compost met wat meer stikstof.

[mw vogel]

@ hoekman

het een sluit het ander niet uit denk ik.

mijn 'advies' ging vooral over dat je niet het hele terrein in een keer hoeft aan te pakken, maar alvast rekening kunt houden met de teelten die je volgend jaar wil zetten.

en er is mest en mest... mijn mest is nooit vers, maar stalmest met stro van minstens een jaar oud. dat brengt dus tegelijkertijd ook veel organisch materiaal in de grond. enne, ik tuinier op de klei

ik vond je verhaal over de bonenwortels wel grappig!

groeten, christa

[prinske86]

Bedankt allemaal voor de extra reacties. Ook een fijne toevoegin van mw Vogel dat ik inderdaad niet over de volle oppervlakte evenveel compost hoef te gebruiken. Maar het gaat mij niet alleen om het vasthouden van de meststoffen. Omdat de bodem zo mul is, is het ook bijzonder lastig water geven. Het water dat ik geef spoelt meteen af (door beetje verloop in de tuin) en het water dat opgenomen wordt door de grond spoelt snel uit of verdampt heel snel. Daarom is het voor mij toch belangrijk om over de volledige oppervlakte OS toe te voegen.

 

Heb dit jaar mijn buitentomaten in potten gezet en voor pompoenen en courgettes inderdaad aparte kuilen gegraven en daarin potgrond gemengd met mest en zand.

[jasmin]

Mooi topic. Ik had in januari hetzelfde uitgangspunt: ZAND!!!

 

@Weknow heeft prachtig beschreven wat ikzelf al zoekend en worstelend ook bij elkaar had gevonden aan info. Ha, ha...

 

Ik heb dus de meeste tips die ik hier heb gelezen inmiddels toegepast. Eerst vaste bedden uitgelijnd, vijf-jaren plan gemaakt. Afhankelijk van het type groentebed de bemesting aangepast. En al vrij vlot begonnen met onrijpe compost te gebruiken als mulchlaag. Ik heb alleen 1x 1 spade diep gespit, om het kleine terreintje egaal te krijgen, daarna niks meer gespit. In het begin was de onrijpe compost nogal grof, maar ja... je moet wat... Op een gegeven moment sloeg het enthousiasme voor compostmaken over op mijn man (die vond het eerst maar erg rommelig, dat mulchen), en die is er nou zowat dagelijks mee bezig, en de compostproductie gaat als een tierelier. Hij hakt alles eerst nog eens fijn, mengt en draait, zeeft, dekt het momenteel helemaal af met plastic en hout om de temperatuur omhoog te jagen, maar draait en keert ook steeds, dus zuurstof komt er op die wijze in. Dit jaar al 6 of 7 keer (ben de tel kwijt) een nieuwe laag mulch op de bedden gelegd (paden vallen ook af qua oppervlakte van je tuin) van steeds max. 2 cm dik. Er zit vanalles in: mest, keukenafval, tuinafval, onkruid, en sinds kort boscompost van halfverteerde bosbladeren.

Daarnaast maak ik plantengieren. Gewoon laten gisten in een emmer. Of soms thee: gekookt groenteafval uit de keuken opkoken, een nacht laten afkoelen, en je weet niet wat een mooie bouillon je krijgt... jammie... ben soms gewoon jaloers op de plantjes...

 

Ik begon dus ook met kaal zand, zonder humus. Nu in augustus gok ik dat ik een laag van ongeveer 4 cm heb liggen. De grens tussen mulch en zandgrond is vaag geworden, want volgens mij zakt dat organische materiaal ook naar beneden. Prima. Voorlopig ben ik niet bang dat voedingsstoffen wegspoelen... prima... want in de diepere lagen zitten ook de wortels van de dieperwortelende planten.

Het is niet zo dat die laag van 4 cm het resultaat is van 2x 2cm aanbrengen... de mulch verteert gewoon verder op de groentebedden. Als je niks doet, vallen er gaten en komt het zand vrij snel weer terug.

 

De spinazie en de bonen en de andijvie etc. snij ik af, en laat de wortels zitten.

Ik heb inmiddels zat wormen in de grond, en ander gekriebel. Toen ik startte, had ik slechts 2 a 3 wormen gespot bij het aanvangsspitten, wat mij treurig had gestemd.

 

Niet alles doet het superfantastisch, maar soms weet je niet of het aan je bodem ligt, aan het verschoven seizoen, aan het zaad dat weer anders is dan een vorig jaar....

 

Nog 1 extra tip: combinatieteelt. Ook dit jaar weer een paar opmerkelijke resultaten. Mijn mais doet het echt fantastisch, dikke stelen, hoog gewas. Ik wijt het aan de lage boontjes die ik aan de voet gezaaid heb. Ook de zonnebloemen staan megahoog en sterk. Tegelijk gezaaide zonnebloemen, zelfde zaad, zelfde datum, op kaal zand zijn veel ieler en lager gebleven. Groot verschil. Ook bij de zonnebloemen staan boontjes. En de mulch natuurlijk.

Komkommer deed het niet goed, en toen maar twee uitgegraven en tussen de klimbonen gezet: tiere-tierelier.... die gaan twee keer harder dan die andere komkommers.

[mw vogel]

goed verhaal, Jasmin! leuk is dat, als het met alle inspanningen begint te werken. op klei doe je dezelfde worsteling, kan ik je vertellen, maar dan omgekeerd: harde grond die zo kan omslaan in een zompige laag, waar je niet in kunt werken. ook hier veel organische stof toevoegen, maar voordeel van klei is wel dat de grond in potentie al heel vruchtbaar is, je hoeft het er 'alleen maar' uit te halen...

 

@prinske: dat water wegspoelt is idd lastig. ik zou toch op het vak waar je volgend jaar de bonen gaat zetten nu nog phacelia inzaaien (handige groenbemester omdat hij niet mee hoeft te doen met de vruchtwisseling). als je de planten eind oktober oppervlakkig inspit en na een natte periode afdekt met landbouwplastic, heb je toch een begin van een mulchlaag. iets anders dat je kunt doen bij stokbonen: de stokken in (door) een ingegraven plastic potje zetten. om de pot plant je dan de bonen. in droge periodes hoef je alleen maar de potjes vol te gieten en het water komt direct bij de wortels uit

ik werk trouwens so wie so heel veel met landbouwplastic. ieder vak dat vrijvalt dek ik af als de grond nog vochtig is. zo houd je het onkruid er onder en zeker in het voorjaar warmt de grond sneller op. bij onze koude klei wel handig!

[prinske86]

Ik ga dit weekend de twee compostbakken van elk 300 liter vullen. Ik denk dat ik een heel eind kom om ze te vullen, maar heb nog de volgende vragen:

 

-Kan ik 1 compastbak (laagje voor laagje opbouwend) in 1 keer helemaal volgooien, of is het beter steeds een paar weken te wachten ivm zuurstof

- Ik wil rond maart beroep gaan doen op de compost, heeft het nut compostversneller te gebruiken?

- Is het nuttig om de deeltjes zo klein mogelijk te maken (bijv blad versnipperen)

 

kan niet wachten met beginnen!

[hoekman]

@prinske 86

Vraag 1: Je kunt direct de hele compostbak in een keer vullen.

vraag 2: Niet nodig, omdat bacteriën en wormen er zelf inkomen. Als je aan een schep rijpe compost van de buurman kunt komen met wormen etc is dat wel aan te raden.

Vraag 3: Hoe kleiner hoe beter. Zeker houtachtige.

 

Ik maak eigenlijk alleen takjes maar klein en tuinbonen hak ik een maal doormidden. De rest gaat er bij mij zo op. Maar ja ik heb dan wat grotere bakken (1,5 m3). Wat mensen met die kleine dingen doen snap ik niet.

[mw vogel]

In de herfst kun je beginnen met bladaarde te maken. Dat is verbluffend eenvoudig.

1. Verzamel al het afgevallen blad dat je kunt vinden, liefst in een vochtige periode.

2. Vermijd het blad van walnoten en eiken. Verteert slecht en er zitten schadelijke stoffen in.

3. Vul gewone vuilniszakken met de bladeren, beetje aanstampen kan geen kwaad.

4. Prik met de riek een aantal keren in elke zak, zodat er wat zuurstof bij kan en het vocht eruit kan lopen, indien nodig.

5. Zet de zakken ergens beschut tegen regen, maar niet te koud, weg.

6. Niet meer naar omkijken tot mei volgend jaar.

7. Leeg alle zakken en maak de eventuele pakketten bladeren los met de riek. Je zult zien dat de vertering al begonnen is. Als de zaak erg nat is en er witte schimmels in groeien, uitspreiden en een dag in de zon laten drogen (niet te erg natuurlijk, moet wel vochtig blijven).

8. Terug in de zakken (je hebt er nu minder).

9. Met rust laten tot het najaar, dan heb je grove bladaarde die uitstekend als mulch te gebruiken is.

10. Met rust laten tot het volgende voorjaar en je hebt prima potgrond.