Castaneda

Ik ben erg benieuwd naar het proces dat je buurman gebruikt, zou je dat hier kunnen posten? Is het alleen suikerwater en gft afval? Moet het bijv. luchtdicht of juist belucht worden, of gewoon laten gaan? Je maakt me erg nieuwsgierig Met een aantal aannames kan ik wel een beetje gissen naar de werking van dit suikerwater. Het zal in deze vorm van compost voornamelijk gaan om de bacteriën en schimmels die gekweekt worden. Deze micro-organismen leven namelijk voornamelijk van koolstoffen (voornamelijk suikers, dit is ook wat planten en bomen via hun wortels afstaan aan de bodem ten behoeve van deze micro-organismen, die op hun beurt weer mineralen afbreken naar een voor de plant opneembare vorm), in zo'n suikerwater compost vermenigvuldigen deze beestjes zich veelvuldig en tegelijkertijd zetten ze het organisch materiaal om in hoogwaardiger materiaal. Er zullen ook misschien wel wat mineralen etc vrijkomen in het proces, waardoor het eindresultaat een levende mineraal(rijke?) vloeistof wordt, vol met kwaliteitsbevorderende bacteriën en schimmels. De bacteriën en schimmels in combinatie met de extra mineralen die het suikerwater compost met zich meebrengt, hebben een directe relatie met de kwaliteit van je planten en dus ook ziekten en plagen, en de groei van onkruid. Op een werkelijk gezonde bodem heeft onkruid weinig te zoeken, gezien hun taak in de Natuur. Natuurlijk groeit er altijd wel wat, maar de hoeveelheid die groeit op een ongezonde bodem (bijna al onze bodems) is vele malen groter, onafhankelijk van de aanwezigheid van zaaiende onkruiden in de nabijheid. Bokashi is waarschijnlijk inderdaad een soortgelijk proces, maar het gaat hier om een vloeistof (zoals ik het interpreteer) en dat maakt me heel nieuwsgierig..

@Robo: mijn informatie wat deze betreft komt uit 'When weeds talk' - Jay L. McCaman. Meer info staat ook hier en daar genoemd door Dr. William A. Albrecht in zijn boeken. Door zijn informatie ben ik er van overtuigd geraakt dat de pH inderdaad een 'relatieve' waarde is, die van zeer veel factoren afhankelijk is en zeker geen directe verhouding heeft met calcium (hoog pH is dus per definitie geen hoog gehalte aan calcium in de bodem, vaak juist het tegenovergestelde (kleibodems schijnen vaak juist calcium tekort te komen, in verhouding)), zoals die regulier wel vaak wordt toegekend. Sindsdien richt ik me op de mineralen en hun evenwicht in de bodem en heb ik eigenlijk niet verder gezocht naar meer info over pH. Misschien kun je directe studies vinden op het internet? Ik heb er zelf naast mijn boeken nooit naar gezocht, dus kan je daarin niet wijzen. Ik denk dat zoeken op William A. Abrecht in relatie tot pH en calcium en andere mineralen het 1 en ander zou kunnen opleveren. Hij deed zeer veel onderzoeken en veldtesten en zijn bevindingen zijn 'redelijk' frequent beschreven.

Laat ik voorop stellen dat ik geen ervaringen heb met het meten van pH, dus daar kan ik niets over met je delen. Wel heb ik enkele resultaten van studies naar pH in de bodem gelezen en daar kwamen wat punten uit naar voren die misschien toch niet algemeen bekend zijn. Als je pH waarde klopt dat had je op dat moment een zeer mooie waarde. Maar pH blijkt net als bijv. je bloedsuikerniveau of je bloeddruk enorm te kunnen fluctueren en is van vele factoren afhankelijk. Vaak wordt de hoogte van het pH gehalte gerelateerd aan het niveau van kalk dat in de bodem zit, maar dat is totaal niet juist. Er kunnen zich verschillende omstandigheden voordoen waardoor je een hoog pH gehalte hebt en juist een zwaar tekort aan calcium, in welk je geval je juist moet kalken omdat je planten anders van slechte kwaliteit zullen zijn. In zo'n geval krijg je van een laboratorium juist het advies om niet te kalken, maar je grond en planten schreeuwen er juist om. pH waarden zijn van vele verschillende factoren afhankelijk: mineralen: calcium (heeft inderdaad een effect, maar net zo goed als de volgende mineralen), magnesium, kalium, natrium, ammoniak, ijzer en sulfaat, maar zo ook temperatuur en vochtigheidsgraad. Zelfs de fase van de maan bleek invloed te hebben, uit veldtesten bleek dat bij volle en nieuwe maan de pH waardes hoger waren dan in de periodes daartussen. Uit een test kwam een landbouw grond naar voren waarin binnen 1 groeiseizoen de pH waarde steeg van 4,8 naar 8,4 en daarna weer terug daalde naar 4,8, maar niet 1, maar meerdere keren in dat seizoen. Uit een andere test kwam naar voren dat de pH waarde veranderde van 4,8 naar 6,5 alleen door het natuurlijke nat of droog worden van de bodem. Uit die studies en andere info over de werking van mineralen concludeerde ik dat de waarde van pH eigenlijk een ondergeschikt iets is. Het vertelt je iets over weerstand in je bodem, maar eigenlijk alleen over een 'relatief' korte periode rondom dat meet moment. Maar als jij makkelijk de pH kan meten kun je dat testen, als je bijv. elke week, of maand een test doet en kijkt hoezeer de pH schommelt, of juist niet. Veel belangrijker dan de pH waarde is de beschikbaarheid van mineralen en hun verhoudingen in de bodem. Calcium moet je eigenlijk in eerste instantie toevoegen omdat het een van de voornaamste mineralen is die de plant voorziet van groei energie. Ook is het zeer belangrijk voor de kwaliteit van de groei, daar calcium zeer belangrijke functies heeft in de cel-vorming binnen de plant. Dr. William A. Albrecht schrijft ook dat de verhouding van mineralen in de bodem van eerste belang zijn en dat wanneer die voldaan zijn, dat de pH dan vanzelf rond de 6,5 gaat zitten. Succes

@Simke: je hebt gelijk dat er maar weinig informatie te vinden is over de taak die onkruiden dienen voor onze bodems. In het Nederlands heb ik eigenlijk nooit wat kunnen vinden, in het Engels echter wel. Er is bijv. een boek verkrijgbaar van Jay L. McCaman 'When Weeds Talk' (voorheen Weeds and Why they Grow) waarin hij onderzoek deed naar de omstandigheden waarin honderden verschillende soorten onkruiden groeiden. Het boek bestaat uit een deel tekst en uitleg en daarna uit een tabel die per onkruid aangeeft in welke mineralen tekorten en overschotten het desbetreffende onkruid groeit. Voorbeeld: Je ziet de verschillende mineralen en condities genoemd met daaronder per onkruid aangegeven of dit een conditie is waardoor het onkruid groeit: L = laag, EL = erg laag, H = hoog, EH = erg hoog. Er staan in de tabel in het boek nog meer condities per onkruid (poreusiteit, vochtigheid etc), maar die heb ik buiten beschouwing gelaten in dit plaatje. Zo groeit een paardenbloem bijv. in bodems waar de beschikbaarheid van calcium erg laag is, maar kalium juist erg hoog en weinig humus. De paardenbloem groeit met zijn diepe tapwortel naar de diepere lagen in de bodem en boort daar voornamelijk calcium aan en brengt die in zijn levenscyclus door het afsterven van het blad langzaam weer in de toplaag van de bodem. (Net zoals Mijke uitlegde) De beschikbaarheid van mineralen is iets anders dan waar de reguliere bodemtesten op testen. Normale bodemtesten gebruiken zeer zware zuren en chemicalien om alle mineralen die aanwezig zijn in de bodem te analyseren. Maar dit is totaal iets anders dan wat er aan mineralen beschikbaar is voor de plant, want planten maken gebruik van veel zwakkere zuren om mineralen uit de bodem los te weken. In termen van het kosmische schijnen onkruiden inderdaad een soort antennes te zijn die specifieke energien opvangen, veel heb ik hierover niet gelezen en ik weet ook niet meer precies wie het schreef. Er zijn vele boeken nodig van verschillende schrijvers voor een goed beeld van het geheel, onkruiden zijn ook maar een klein aspect in het geheel. Interessante boeken zijn bijv. de boeken van Peter Tompkins en Christopher Bird over planten en bodem, de boeken van Phillip S. Callahan over energien en de boeken van Dr. William A. ALbrecht over de bodem en mineralen, net als die rondom Dr. Carey Reams. De meeste van deze boeken worden uitgegeven door Acres Usa, maar zijn ook elders verkrijgbaar. Wanneer je alle onkruiden in het boek van Jay L. McCaman bekijkt zie een patroon ontstaan in de gebreken en overschotten: bijna alle onkruiden wijzen met hun eigen specifieke verschillen onderling op tekorten aan beschikbaarheid van calcium, fosfaat en humus en overschotten aan kalium en magnesium. Waarom dit is wordt duidelijk wanneer je informatie van Dr. William A. Albrecht en Dr. Carey Reams (Dan Skow, Dr. Arden B. Andersen) leest. Onkruiden zijn er dus inderdaad om onze bodems te verbeteren, maar voor ons tuinierders soms praktisch zeer vervelend. Wanneer je dus weet welke taak de specifieke onkruiden dienen, kun je zelf de bodems verbeteren met de benodigde mineralen en andere toevoegingen. De Natuur heeft geen haast en de bodem verbeteren via onkruiden gaat tergend langzaam en duurt misschien wel honderden jaren. Op dat punt hebben wij het voordeel dat wij direct dingen kunnen verbeteren mochten wij de kennis hebben wat er precies verbeterd moet worden. Als je de onkruiden hebt bestudeerd en je leest daarna de oorzaak voor ziekten en plagen (luizen op rozen, lapsnuitkevers, meeldauw, roest etc.) in het boek van Dr. Arden B. Andersen - 'Life and Energy in Agriculture', dan zie je dat de mineralen gebreken die de oorzaak zijn van de meeste ziekten en plagen eigenlijk hetzelfde aangeven als de onkruiden. Dat is wel mooi om te lezen ; ) ! Het verwijst dus allemaal naar de kwaliteit van onze bodems en daarmee ook naar de kwaliteit van onze planten.

Een goede vraag, waar menigeen een ander antwoord op geeft denk ik In de Hovenierswereld waar ik in werk zijn sommige nogal fan van het toevoegen van zand, en dat er dan doorheen frezen. Maar overal waar dat is gedaan, vind je na enkele jaren datzelfde zand als 1 laag zo'n 20 cm onder grond. Zand op zichzelf is dus geen blijvende verbetering. Wat mij betreft kunnen maar 2 dingen zorgen voor een werkelijke en blijvende verbetering van de structuur van welke grond dan ook: 1) bodemleven (bacterien, schimmels, wormen etc) in een rijke humuslaag en 2) de verhouding in mineralen. 1. Voor een rijk bodemleven dient er voldoende voedsel voor dit leven in de grond aanwezig te zijn: koolstof: dwz veel organisch materiaal aanbrengen, eventueel doorfrezen de eerste keer, en misschien nog een extra laag als bodembedekking aanbrengen. Dit organisch materiaal moet je dan zo rijk mogelijk zien te krijgen met zoveel mogelijk soorten positieve bacterien, schimmels enz. (denk aan compostthee, EM (effectieve micro-organismen), PHC (plant health care) of anders) De Natuur doet dit zelf ook wel, maar voor dat je dan een werkelijk goed bodemleven hebt, duurt het wel heel wat jaren. Dit organisch materiaal en het rijke bodemleven zorgt ervoor dat de grond goed gemengd wordt, afgebroken wordt en zo langzamer hand lichter en luchtiger wordt. Op een gegeven moment wordt dit het zo fel begeerde humus. In mijn optiek zou je hier de meeste aandacht aan moeten geven. 2. Een juiste mineralen verhouding zou in theorie ervoor kunnen zorgen dat de grond luchtiger wordt, hoe dit precies in zijn werk gaat weet ik nog niet, ik heb daarvoor nog niet ver genoeg gestudeerd. Wel weet ik uit betrouwbare bronnen dat de mineralen Mg (magnesium), Na (natrium) en Cl (Chloride) een verdichtend effect op de bodem hebben. Het is daarom zaak zo min mogelijk van deze voedingsstoffen toe te voegen, en dat is in het geval van Mg nog wel eens lastig aangezien dit juist in vele meststoffen als extra stof wordt aangeboden. Wanneer er een goede mineraal verhouding in de bodem is en een goed bodemleven aanwezig is, dan hoef je je nooit zorgen te maken over magnesium. Veel klei soorten zijn rijk aan magnesium en daarom is het zaak deze rijkdom aan magnesium in te dammen. Dit is bijv. mogelijk door Calcium aan te brengen. Een goede grond heeft een calcium - magnesium verhouding van 7:1. Deze kalk moet dan wel heel weinig magnesium bevatten, maar dat is vaak niet op de verpakking af te lezen. Ik heb zelf de chemische analyse van Viano Zeewierkalk opgevraagd en deze bevat 45% CaCO3 en 5% Mg, dit verbeterd de verhouding dus enigszins. Ik ga ervan uit dat Zeewierkalk van coccolieten allemaal ongeveer deze zelfde verhouding ca-mg bevatten en dus een goede kalk bron zijn. Voor andere kalkproducten kan ik niet spreken, maar Dolokal bevat bijv. veel te veel Mg, Vitakal daarentegen helemaal geen Mg, maar ik kan voor particulieren geen goed verkoopadres vinden. Wel is er Zeeschelpenkalk (Ostrea), die bijna 100% CaCo3 bevat, wat dus een goede bron is, maar vooral voor langere termijn, zeker als je de grove versie hebt. De CO3 in kalk heeft bovendien ook een bevorderend effect op de beluchting van de bodem, want zodra de kalk in de bodem reageert wordt het omgezet in koolzuurgas, net als in je frisdrank. Het is net als baking powder, je grond bubbelt zichzelf luchtig. Voor een goede verhouding zou je kunnen zoeken naar het La Motte systeem, onder andere besproken door Dr. Arden B. Andersen. En anders kan ik het wel even voor je opzoeken. Wat daarna echter van groot belang is, is dat wij de bodem zoveel mogelijk met rust laten. DWZ zodra het bodemleven op peil is: nooit meer spitten, frezen of wat dan ook. Al het spitten en frezen is funest voor het zeer tere bodemleven. Schimmels vormen een symbiose met vele plantsoorten en maken in de loop van tijd geweldige netwerken van zeer fijne "worteltjes" (die in het geval van schimmels een andere naam hebben), die zeer grote oppervlakken kunnen bestrijken. Zodra wij hierin gaan lopen roeren met een schep (spitten) of frees, dan vernietig je al deze zeer tere netwerken. En die netwerken hebben dan weer een aardig tijdje nodig, willen ze zich weer volledig hebben hersteld. Des te minder we in de bodem doen (binnen het praktisch mogelijke) des te beter. Dit is wat mij betreft het enige wat kan zorgen voor een Werkelijke verbetering van je structuur.

Onkruiden groeien alleen maar op onze gronden omdat ze deze proberen te herstellen, dus ze doen ons in principe een gunst. Het is voor ons moestuinierders alleen soms wat lastig, omdat ze alle ruimte innemen en onze gewassen soms overwoekeren. Daarom is het zaak eerste de onkruiden te bestuderen, wat vertellen ze ons over onze bodemconditie, waarna we maatregelen kunnen nemen en de onkruiden kunnen verwijderen. Hetzelfde geldt voor slakken, die zijn er alleen maar om de boel op te ruimen, d.w.z. ze eten ziek of zwak plantenmateriaal. De BBC had hier laatst een prachtige documentaire over, maar ik weet de naam er niet van, het ging over slakken in het amazone gebied. Zodra jou aardperen dus van goede kwaliteit zijn, zullen slakken ze met rust laten. Zolang planten worden aangetast door wat dan ook, een ziekte of plaag, zijn ze niet gezond. Gezonde planten, net als gezonde mensen, kunnen onmogelijk ziek worden. Het punt is alleen dat wij, door alles wat we geleerd krijgen, een zeer beperkt beeld hebben van wat gezondheid nu werkelijk is. Zoek naar werkelijke kwaliteit en je zult zien wat er mogelijk is. De basis van elke kwaliteitsgrond is een goede laag van organisch materiaal, humusrijk, vol met een grote verscheidenheid aan bacteriën en schimmels en ander bodemleven, rijk aan mineralen in juiste verhoudingen (vergeet NPK + mg, absoluut geen kunstmest (deze dood alle kwaliteit), denk voornamelijk Ca (weinig Mg) en P (in natuurlijke vorm), daarnaast een goede basis macro-mineralen, en de meest grote verscheidenheid aan spoorelementen (gesteentemelen, zeemineralen bijv.)). Zonder deze basis vol leven en natuurlijke mineralen is het groeien van kwaliteit niet mogelijk. De vraag is dus, hoe is het met onze bodem gesteld?

In reactie op de Cola of ander suikerwater. Suikers zijn voedsel voor bacteriën, en in het geval van Cola of ander suikerwater waarschijnlijk snel beschikbaar voor de bacteriën, waardoor deze zich kunnen voortplanten. Bacteriën leven o.a. of voornamelijk van Koolstoffen en suiker is daar een voorbeeld van. De rest van je keuken en tuin afval is trouwens ook voornamelijk koolstof. Daarom is een goede compost dus belangrijk in de bodem, het is voedsel/leefomgeving voor bacteriën en schimmels, zeer belangrijke partners in het kweken van Kwaliteit gewassen. (Al heb ik toch wel mijn twijfels bij het gebruik van Cola als iets kwalitatief goeds, de suiker in de Cola is ok voor bacterien, maar de rest is troep. Een gewone suiker lijkt me beter, melasse natuurlijk helemaal goed, omdat daar alle natuurlijke mineralen die in oorspronkelijke suiker zitten nog bewaard zijn gebleven ) Het kan dus ook helemaal geen kwaad en wordt soms zelfs aangeraden om gewoon suiker over je bodem te strooien, gelijk een soort mest, maar dan voor je bodemleven. En zo'n starter toevoegen kan ook nooit kwaad (ik ga ervan uit dat de inhoud werkelijke goede bacterien en schimmels bevat), het vergroot misschien toch net weer de verscheidenheid aan bacterien en schimmels, die misschien nog niet op natuurlijke wijze aanwezig waren. Er zijn zoveel verschillende bacterien en schimmels, elk weer met hun eigen taak. Des te groter wij dus de verscheidenheid aan positieve micro-organismen in onze compost en bodem kunnen maken, des te beter. Er is zeer veel mogelijk, maar weinig mensen verdiepen zich in de verschillende bacterien en schimmels en hun taken, en dus de positieve invloed die ze kunnen hebben voor onze moestuin. Zoek ze eens op, voeg ze toe, doe er je voordeel mee.

@Huibert1: Als je het op deze manier doet en er geen hinder van ondervind (sommige mensen willen bijv. mooie kale onkruidvrije grond (wat in de meeste gevallen niet echt best voor de grond, en het leven daarin, is)) dan is dit een perfecte manier. De Natuur gebruikt precies hetzelfde proces en de Natuur weet het toch meestal het beste. Wanneer dit niet zo lijkt te zijn, dan is vaak eerder toe te schrijven aan het gebrek van ons begrip van de Natuur. Dit blijkt telkens maar weer wanneer je werkelijk de Natuur en haar processen gaat bestuderen. Een ander voordeel van het proces op deze manier is dat het een koud proces is, waardoor er weinig of geen energie verloren gaat uit het organisch materiaal. Je voed je grond op Natuurlijke wijze en dat kan niet anders dan goed zijn, je zou alleen de vraag kunnen stellen of het genoeg is voor werkelijke kwaliteit, mocht je die wensen. Is de verscheidenheid aan mineralen en vitaminen bijv. wel groot genoeg in bladafval en kippenmest? Het is al redelijk goed denk ik, maar kan naar alle waarschijnlijkheid nog beter, mocht je dat willen (ik neem aan dat je groentes/fruit op je grond verbouwd). Bladeren vallen op de grond, dieren (en mensen) poepen en piesen hier af en toe weer overheen, het bodemleven (bacteriën, schimmels, wormen enz.) verteren deze, en zetten zo het organisch materiaal weer om in voor de plant opneembare mineralen, vitaminen etc.. Planten nemen de voedingsstoffen weer op uit de bodem (voor een zeer groot deel ook uit de lucht) en maken op hun beurt weer suikers en andere voedingsstoffen aan, die weer als voedsel dienen voor de bacteriën en schimmels. Onkruiden en andere planten spelen op hun beurt weer een rol doordat ze via hun soms diepe wortelsystemen, of andere capaciteiten, mineralen en andere voedingsstoffen naar het oppervlak brengen en daar uitscheiden via hun wortels of door hun dood. De beschikbaarheid en variatie aan mineralen en andere voedingstoffen wordt op deze wijze dan ook weer vergroot (langzamerhand)(heel langzaam de Natuur heeft alle tijd). Het is maar net hoe ver je wilt gaan en hoe ver je interesse reikt. Je kunt je dus bijv. afvragen of er genoeg bacteriën en schimmels (en ander bodemleven) in de grond zit en of dit ook wel de goede soorten zijn en de verscheidenheid groot genoeg is. In de Natuur gaat dit allemaal vanzelf, maar het duurt heel lang voordat er een werkelijk goede kwaliteit grond is gecreëerd. Wij zouden om dit proces te verbeteren en te versnellen dus bijv. EM (effectieve micro-organismen, in welke vorm dan ook) aan de bodem kunnen toevoegen, om het aantal bacteriën en schimmels, maar ook de variatie daarvan, te vergroten. (Denk aan compostthee, EM, PHC etc.. Het is in het begin een investering, maar naar verloop van tijd (3-5 jaar) is het niveau en verscheidenheid van micro-organismen en ander bodemleven zo hoog dat je ze amper of niet meer hoeft toe te voegen. Zeker als je op jou wijze het organische materiaal op peil houdt, want dat is weer het voedsel voor deze kleine organismen.) Hetzelfde geldt natuurlijk voor de mineralen in onze bodem: zijn ze wel allemaal aanwezig en in juiste verhouding en hoeveelheden? En misschien nog belangrijker voor het toevoegen van eventuele mineralen: wat is hun functie in de bodem en de plant en hoe gaat dit proces werkelijk in zijn werk? Als ik een magnesium tekort heb in de plant, moet ik dan wel magnesium toevoegen aan de bodem? Kan kunstmest werkelijk de bodem en plant kwalitatief voeden, of is dit uiterlijke schijn? Enz. enz. Het is super oke wat je doet en een compostbak is dan ook niet nodig, soms kan deze alleen wel eens handig zijn uit praktisch oogpunt (mocht je voedselresten/beetje kranten enz willen composteren, die kan je ook wel zo op de grond gooien (doe ik ook wel eens), maar dat is misschien niet altijd wenselijk). Maar mocht je je willen richten op steeds hogere kwaliteit van je bodem en planten, dan zou je dus nog meer kunnen doen.

Ik ben Hovenier van beroep en ik en al mijn collega's (bij verschillende bedrijven) hebben een felco 2 (maar andere nummers zijn waarschijnlijk net zo goed). Dag in dag uit snoeien we met die dingen en ze gaan eigenlijk een leven lang mee (misschien na een tiental jaren een nieuw onderdeeltje (mesje of iets)). Dat is, zo lang je hem niet kwijt raakt, voor 1x 50 Eur een snoeischaar voor heel je leven. Wel natuurlijk af en toe slijpen met een wetsteentje of iets dergelijks. Als ie goed scherp is knip je makkelijk takken van 2cm door. (Als het hout niet al te hard is) Onze takkenscharen zijn zo oud dat ik geen merk kan vinden, ik gebruik ze eigenlijk ook niet. Ik heb eigenlijk standaard mijn snoeischaar en inklapbaar bahco takkenzaagje in mijn broek zitten en daar doe ik eigenlijk al het snoeiwerk mee. (Buiten kettingzaag om natuurlijk)

Ik heb ervaring in de zin dat ik het er op heb gegooid 2 jaar geleden (zandgrond in Akersloot), maar ik zou niet kunnen zeggen wat het effect ervan is. Ik kan alleen zeggen wat ik er theoretisch van weet, maar dat zal je zelf waarschijnlijk al hebben opgezocht als ik je zo kan peilen... We hebben hier wel prachtige grond moet ik zeggen, ziet er prachtig uit (structuur), ruikt lekker. Maar ik kan met mijn blote ogen niet zien hoe het met de mineralen, bacterien, schimmels en ander bodemleven gesteld is. Als je werkelijk wil weten wat voor effect het heeft zul je daadwerkelijk moeten gaan meten denk ik, bodemkwaliteit, kwaliteit van je planten (Brix) etc. Of testen door stukje met en stukje zonder te telen. Ik heb daar nooit de moeite voor genomen. Ik vind het altijd moeilijk iets zinnigs te zeggen over de werking van dit soort dingen (gesteentemelen, micro-organismen), ik kan het met mijn ogen niet opmerken. Wel ben ik meer dan overtuigd door de theorie erachter. Bentoniet kan wat mij betreft dan ook niets dan positief zijn op je zandgrond. Maar daadwerkelijke tastbare bewijzen heb ik niet...

In aanvulling op beide antwoorden kun je misschien ook kijken of er specifieke onkruiden veelvuldig groeien op jou stukje land, dit vertelt namelijk wat over de bodemgesteldheid en geeft jou de mogelijkheid om de juiste verbetering te plegen. Meer info over wat onkruiden vertellen over jou stukje land is hier wel een beetje op het forum te vinden. Anders zijn er boeken van Jay L. McCaman en Ehrenfried Pfeiffer (Weeds and Why they Grow en Weeds and what they tell) die er uitgebreid over vertellen, maar dat kost wel weer wat en ze zijn er alleen in het Engels. Ik zou zeggen boots zoveel mogelijk, en zover als jij wilt gaan, de Natuur na. Dan zullen je resultaten het beste zijn. Alleen de vraag is: wat is de Natuur? Niet alles is duidelijk. Maar een compost laag net als in een bos (@Jorg) lijkt me bijv. inderdaad al een geweldige start. Het bodemleven, eventueel aangevuld door jou, doet het werk van het verwerken daarvan helemaal voor jou en vanzelf.

Ik ben geen specialist dus ik kan geen eenduidig Werkelijk antwoord geven. Maar inderdaad worden bijna alle orchideeen door kwekers en ook bij mij thuis in boomschors gezet, de meeste groeien in de Natuur dan ook in de bomen, zonder contact te maken met de aarde. Er zijn daarentegen wel soorten die in de aarde groeien, bijv. Aardorchideeen (hier vallen enkele soorten onder), maar volgens mij ook enkele ("slipper" orchideeen heb ik in mijn hoofd, maar weet niet of die naam klopt) variaties met die soort kelken. En er zijn ook orchideeen die gewoon in de tuin kunnen, dus die staan ook in de grond. Misschien is die potgrond voor dat soort orchideeen, staat dat niet op de zak vermeld? Degene die jij hebt (Phaleonopsis) groeit volgens mij in de bomen en dus het liefst in boomschors. Voldoende voeding zou ik niet over in zitten. De orchideeen hier in huis groeien en bloeien al jaren op weinig anders dan water (zelfs gewoon uit de kraan). Nu weet ik dat voor de plant kwaliteit niet echt geweldig is, maar dat zie je niet aan het uiterlijk, ze zien er goed uit. Maar ideaal gezien zouden we ze natuurlijk moeten kunnen geven wat ze in hun Natuurlijke omgeving ook krijgen: Tropisch regenwater en misschien wat bladafval (?, ik heb geen flauw idee wat ze daar voor de rest krijgen). De voeding die onze commerciele potgronden zit en ook in de Pokon flesjes, is natuurlijk eigenlijk slechte voeding voor de planten. Dat is als je ze Werkelijk gezond wil hebben. Pokon is daarom voor ons ruim toereikend, want wij hebben geen last van dat kwaliteit verschil. Het enige wat je misschien krijgt is last van wat luis op je orchidee, wat een teken is dat je orchidee niet gezond is, maar dat is ook alles. Voor de rest groeien en bloeien ze gewoon mooi. Succes.

Deze discussie gaat nu over verschillende dingen: 1 ) het wel of niet laten staan van onkruid en 2 ) onkruid als indicator plant van de gesteldheid van onze bodem. Aalterse-willy en Bit hebben natuurlijk gelijk: laat je onkruid werkelijk zijn gang gaan en het hele proces der Natuur dan wordt het op een gegeven moment heel moeilijk om je moestuingroentes en fruit te kweken. Maar naar mijn interpretatie (maar ik kan het ook mis hebben, want mijn interpretaties kloppen niet altijd, het blijft lastig ... ) was dit ook niet de vraagstelling van Mijke. Zij vroeg zich af of het onkruid misschien ook met een doel bij haar op de tuin groeide. En of je dat onkruid om die reden misschien ook gedeeltelijk zijn gang kan laten gaan, tot op zekere hoogte. Zodra groentes enz in gedrang komen wordt er natuurlijk wel ingegrepen, dit schrijft ze ook. Mensen met een nette moestuin die het onkruid nagenoeg geheel verwijderen zullen dit misschien gek/raar vinden (of wat jullie er van vinden, en misschien ook niet). Ik persoonlijk vindt een nette moestuin ook mooier, opgeruimd en netjes, groentes en fruit hebben al ruimte. Maar onkruiden lezen als indicator planten lijkt me toch zeer goed, zij vertellen je eigenlijk wat en hoe je moet bemesten, zie ook in de volgende link: https://www.moestuinforum.nl/grondgesteldheid-en-onkruiden-t3989.html?hilit=why%20weeds Nadat je je onkruid hebt gelezen of niet, wat je wilt, kun je het weg schoffelen of niet, ook maar weer net wat ieder zijn voorkeur is. Hierboven enkele onkruiden en wat ze vertellen over de bodem volgens 'Weeds and Why they Grow' - Jay L. McCaman. Ik heb enkele mineralen en condities eruit gelaten, anders werd het plaatje veel te breed. Ik krijg het plaatje niet erg duidelijk... Als je het hele boek en alle onkruiden bekijkt zie een patroon ontstaan => nagenoeg alle onkruiden wijzen op een tekort aan Calcium, Fosfaat en Humus tekort in de bodem. De andere genoemde mineralen zijn bijna altijd in overschot bijna nooit een tekort, maar daar zit geen patroon in, alle onkruiden geven weer wat anders aan.

@Mijke: wat een goede vragen stel jij ... Ik stelde die vragen ook en ben een beetje gaan zoeken naar antwoorden. Er zijn zoveel werkelijk interessante dingen die aan jou verhaal vast zitten. Er bestaat een boek, dat voor een groot gedeelte uit tabellen bestaat, met de oorzaken voor het groeien van 1200 specifieke onkruiden. Het boek heet Weeds and Why they Grow - Jay L. McCaman, waarschijnlijk alleen via Internet uit Amerika verkrijgbaar, maar ik vond het zeer de moeite waard. Hier staat dus in onder wat voor omstandigheden specifieke onkruiden groeien => tekort aan mineralen, juist een overschot, humus gebrek, enz. Jou eerste bedenking is dan ook een juiste => onkruid groeit inderdaad om de bodem te verbeteren. Alleen doet de Natuur daar aardig lang over, wanneer de mens niet in zou grijpen. Zou je dus de gebreken en overschotten kennen van de onkruiden die in jou tuin groeien, dan kun je daar een specifiek bemestingsplan op maken. Zo versnel jij de bodemverbetering van de Natuur en zul je inderdaad merken dat initiële onkruiden zullen verdwijnen langzamerhand. Dan stel ik me wel eens de vraag: maar groeien er dan op een gegeven moment helemaal geen onkruiden meer, zodra de bodem in goede staat verkeerd? Dat is ja en nee: als je onkruiden gewoon bekijkt als planten, dan zal de Natuur altijd de bodem bedekt willen houden, dus planten blijven er altijd groeien. Alleen worden de planten naarmate de bodem verbetert van een iets hogere orde. Wat wij over het algemeen onkruiden noemen zijn namelijk vaak stugge pioniersplanten, zij kunnen leven onder moeilijke omstandigheden. Des te slechter de grond des te stugger en groter is het onkruid probleem. Zodra jij de grond gaat verbeteren zul je dus inderdaad merken, dat het onkruid 'vriendelijker' wordt, om het zo maar te noemen. (Ik heb me verder nog niet werkelijk verdiept in de orde van planten, dus hoe planten precies op die schaal staan weet ik niet, maar er zit duidelijk een structuur in) De reden van het groeien van onkruiden blijkt na mijn onderzoek ook samen te hangen met de oorzaak van ziekten en plagen. In het boekje 'The Anatomy of Life and Energy in Agriculture'- Dr. Arden B. Andersen staat namelijk een grafiek met de oorzaken voor verschillende ziekten en plagen bij een beperkt aantal planten ( o.a ziektes en plagen bij Rozen, Appels, Aardappelen, Frambozen, Selderij, Tomaten, en nog enkele). Heel interessant want er blijkt een grote overeenkomst te zijn tussen de oorzaak van al deze ziekten en plagen, en die overeenkomst is precies dezelfde als de oorzaak voor alle onkruiden, want daar zie je dezelfde trend. Als hoofdoorzaken voor nagenoeg alle ziekten en plagen (in het ene boekje) en als hoofdoorzaak voor nagenoeg alle onkruiden (in het andere boek) wordt genoemd een gebrek aan Calcium, Fosfaat en Humus (Bodemleven). Zodra deze worden opgeheven herstellen andere gebreken en overschotten zich bijna altijd vanzelf, volgens Dr. Andersen. Is dat toeval? Of probeert de Natuur ons inderdaad wat te vertellen....

Trek je er niets van aan Marc, dit soort mensen blijven er altijd. Zolang jij weet dat wat jij doet goed is, maakt het niet uit wat andere mensen er van vinden, hoe jammer of, inderdaad, hoe kwetsend dit soms ook is. Iedereen hier op forum die een beetje buiten de reguliere/doorsnee kennis stapt, vaak in combinatie met woorden die lastig/moeilijk lijken (wat alleen maar het geval is doordat we ze niet veel of nooit gebruiken), stuit op deze .... (een woord in de richting van afgunst, tegenstand of iets dergelijks). Het is een beetje: wat de boer niet kent dat vreet ie niet. Maar dat is ok, deze mensen reageren vanuit hun optiek en vanuit een ieders optiek is het altijd moeilijk om je te verplaatsen in iemand met een andere optiek, in dit geval de jouwe. Richt je op 10 a 20 % van de forum leden die je informatie wel interessant vinden, die zullen zich niets aantrekken van de commentaren of meningen die andere leden hebben op jou cursus. Ik heb je site gedeeltelijk gelezen en vindt al je onderwerpen zeer interessant, het is precies waar ik zelf ook allemaal mee bezig ben. Via Sepp Holzer en Viktor Schauberger ben ik vooral laaiend enthousiast geraakt voor dit soort dingen. En recent nog meer door de ongelooflijke overeenkomsten in de oorzaak van ziekten en plagen in planten en de oorzaak van de groei van onkruiden (pioniers planten), zoals beschreven in 'The Anatomy of Life and Energy in Agriculture' - Arden B. Andersen en 'Why weeds grow' - Jay L. McCaman. Precies wat Dr. Carey Reams beschrijft over het grote belang van vooral Calcium en Fosfaat in hoge kwaliteit planten (Brix waarden). P.s. ik ben nog even meer gaan lezen op je site en er staan voor mij ook nog wat nieuwe dingen op, geweldig! Je schrijft goed, duidelijk en goed onderbouwt.

Sterker nog, er bestaat niet eens iets dat niet energetisch is... Alles om ons heen is energetisch/frequentie of welk ander dergelijk woord we er aan willen toekennen, van het kleinste deeltje (quarks, atomen, moleculen) tot het grootste. Iedereen en alles bestaat uit deze deeltjes en uit dus op deze wijze een energie of frequentie. Ieder object, iedere stof, ieder mens, iedere planeet heeft zo dus zijn eigen energetische waarde, bepaald door allerlei invloeden. Het moge duidelijk zijn dat al deze energieën/frequenties dus ook invloed op elkaar hebben, ook al is dat voor de meeste van ons (zeker zonder instrumenten) niet of nauwelijks merkbaar. Pure logica vanuit de grondbeginselen van onze wetenschap (Natuurkunde, Scheikunde enz) wijst dus al uit dat deze dingen wel degelijk bestaan. Het is dus niet meer dan logisch dat Lavameel en energetische werking heeft, maar dat geldt voor alles wat wij gebruiken in onze moestuin. Alles is energetisch, is energie en frequentie, dus ook onze compost, kunstmest enz. Ieder met zijn eigen trillingsniveau, die zelfs onderling natuurlijk gigantisch kan verschillen: compost kan op vele wijzen verkregen worden en kan dus kwalitatief zeer verschillend zijn. Lavameel is dus energetisch, de vraag is of dat ook werkelijk goede invloed heeft op onze grond en plantjes? Uit eigen ervaring kan ik niet zeggen dat dat zo is, maar mensen die het onderzocht hebben zeggen van wel. Maar zo is er natuurlijk veel onderzocht en zijn niet alle onderzoeken te vertrouwen, dus die twijfel blijft altijd voor de scepticus (en terecht). Dit dus alleen als reactie op het 'energetische' ; ) Ook onze inheemse klei is inderdaad geweldig en zit boordevol mineralen. Voor ons als moestuinierders is het denk ik erg lastig om Werkelijke oordelen te vellen of iets werkt of niet, daarvoor heb je vele dure apparaten en testen nodig die geen van ons zich waarschijnlijk kan en wil veroorloven. Wat dat betreft moet iedereen gewoon doen wat ie zelf denkt dat goed is, maar dat doet iedereen al ; )

Zie Bit. In de compostbak zelf zou ik ze niet weren, slakken zijn opruimers in de Natuur en verwerken ziek of dood materiaal. (Er is een prachtig stukje film over in een Natuurdocumentaire van de BBC, ik ken alleen de naam niet... ) Ze helpen dus bij het verteren van je compost. Of ze nog iets goed achterlaten ook, met hun slijm bijv. of hun huisje enz, weet ik niet. Pissebedden idem, en al dit soort dieren, alleen maar hartstikke nuttig. Er is bijna altijd wel een achterliggend verhaal/reden in de Natuur, en als je dat eenmaal leest/weet dan is alles zoveel mooier. Ik verwelkom slakken juist, eet mijn plantjes maar, dan weet ik dat ze van inferieure kwaliteit zijn voor onszelf.

Het is denk ik moeilijk te zeggen of iets echt werkt of niet... in ieder geval voor iemand zoals ik met nog weinig jaren gebruikservaring. Maar de theorie (mineralen en paramagnetische werking) overtuigt mij wel. De resultaten volgens onderzoeken zijn soms geweldig. Dus ik ben ervan overtuigt dat het werkt, je plantjes zullen zeker baat hebben bij de extra mineralen en energetisch werking. Het zal waarschijnlijk wel even duren voordat je bodemleven het lavameel heeft verteerd tot deeltjes die voor de plant opneembaar zijn, dus de werking zal niet direct zijn. Lavameel heeft wel alleen een specifieke mineralen verhouding, dus het kan zijn je bodem niet in alle benodigdheden wordt voorzien. Boeken als Bread from Stones, Paramagnetism - P. Callahan, enz zijn bijv. goede boeken met info over Lavameel. Misschien kun je op internet ook wel het een en ander vinden.

Je hoeft geen vieze sterke groente te kweken. Als je het over sterkte en zwakte hebt in de zin van kwaliteit, dan is sterke groente altijd lekker en zwakke altijd vies. Voorkeuren voor smaak daargelaten natuurlijk. Maar als jou lekkerste meest kwetsbare tere groentes van werkelijk goede kwaliteit zijn, dan zullen slakken deze niet opeten. Het gaat niet zozeer om sterke of zwakke soorten qua structuur, maar om de kwaliteit in alle soorten. Alles wat van goede kwaliteit is laten de slakken met rust, alles wat ziek of zwak is eten de slakken op. Tenminste, ik interpreteer dat jij sterk en zwak leest als bijv. sterk in (stevige planten) en zwak als in tere mooie sappige slablaadjes? Zo niet, dan zit ik mis. Het is dus puur een verhaal van kwaliteit, dat lieten ze in die serie ook mooi zien.

Het zou best een magnesiumgebrek (in de plant) kunnen zijn, maar dat hoeft niet te zeggen dat je een tekort aan magnesium in je bodem hebt. Het kan zijn dat je een tekort heb aan meer essentiele elementen als calcium en fosfaat, die zorgen dat magnesium de plant binnen kan dringen. Als je dit werkelijk wilt weten dan zou je een bodemtest moeten doen, maar misschien vindt je dat teveel van het goede. Ik lees hier op het forum wel dat mensen met bladvoeding, met magnesium, enz, goede resultaten verkrijgen op dat gebied. Misschien werkt dat, daar heb ik zelf geen ervaring mee, en weet dus ook niet wat voor effect het heeft op de werkelijke kwaliteit van je plant. Misschien helpt magnesium gift op je bodem ook wel, maar hou in je achterhoofd dat wanneer de calcium-magnesium ratio minder dan 7:1 wordt, dat dan de structuur van je bodem slechter wordt. De hoeveelheden zullen in dit opzicht niet van die mate zijn, maar mocht je dat jaar in jaar uit moeten doen als remedie, dan moet je toch even gaan nadenken dat er misschien wel eens iets anders aan de hand kan zijn.

Ah ok, heel mooi. Ik heb het even opgezocht en heermoes duid op: tekort aan: calcium, fosfaat, humus overschot: chloor Bron: Weeds and Why they Grow - Jay L. McCaman. De fosfaat en humus wordt aangewerkt door de compost en mest enz, dus alleen de calcium nog.

Mijn antwoord is nooit een directe oplossing, dus daar kan ik je niet aan helpen. Maar het feit dat zwarte bes wordt aangetast is een indicatie dat deze niet gezond is, om welke reden dan ook. Als je voorgoed van het probleem af wil, zal je toch de kwaliteit van de bodem en daarmee de plant omhoog moeten proberen te brengen. En misschien is dat ook een goede manier om naar ziekte en plagen zoals deze te kijken: ze geven eigenlijk alleen maar aan dat er iets mis is met de gezondheid van je plant. Misschien voor ons moeilijk om om te schakelen, maar ze zijn dus eigenlijk heel positief in die zin. Als ik me goed herinner uit het boek: Life and Energy in Agriculture, is de oorzaak van luis sowieso een tekort aan Calcium en fosfor. Maar een goede indicatie van de hoeveelheden die je moet gebruiken, van welke van de twee dan ook, is eigenlijk alleen te maken met een grondtest en de nu beschikbare hoeveelheden van verschillende mineralen in je bodem. Heb je die? Want er hangen nog al wat dingen aan vast. Calcium blijkt in zeer veel bodems een te kleine aanwezigheid te hebben, dat kan komen door verschillende redenen. Maar wat voor ons moestuiniers geldt is vaak dat wij veel compost toevoegen, wat rijk is aan o.a. fosfaat, maar niet aan calcium. En als wij die calcium niet toedienen dan ontstaat er een scheve Calcium-Fosfor ratio die eigenlijk ongeveer 18:1 dient te zijn. Elementen als Stikstof en Calcium zijn namelijk mineralen die de groei van de plant voorzien, terwijl o.a. fosfaat voorziet in de reproductie (bloem, vrucht, zaad aanmaak). Vooral Calcium is belangrijk in de groei en als de ratio's scheef worden, dan stagneert de juiste groei en ontstaat er zwak/ziek materiaal. Dit is zo vlug maar even 1 ratio en mogelijkheid, als je de cijfers weet dan kan je echt wat doen.

Niet om deze discussie teniet te doen, ik begrijp het maar al te goed, maar meer als herinnering. Net 15 minuten geleden was er een programma op Ned 2: How Nature Works van BBC Earth, waar ook een stukje over slakken te zien was, waar voor mij weer eens bevestigd werd dat slakken een doel hebben hier in de Natuur op Aarde. Het doel / het werk van slakken is namelijk het opruimen van ziek/zwak of dood/rottend planten materiaal. Op tv ging het over hoe de slakken het rottende gras van ondergelopen moerasgebieden in Brazilie opaten en het zo mogelijk maakte dat het water en alle dieren erin in leven bleven. Ik begrijp heel goed dat mensen van hun slakken af willen. Maar onthou daarnaast dus wel dat slakken wel met een reden onze plantjes opeten en dat is omdat het plantmateriaal van inferieure kwaliteit is, om welke reden dan ook (genetisch gemankeerd zaad, te weinig bodemleven, te weinig mineralen, enz.). Als we ons zouden richten op het verbeteren van kwaliteit van de bodem en planten, dan is het mogelijk dat je binnen 3 tot 5 jaar helemaal geen last meer hebt van slakken, en misschien zelfs iets sneller. Dan laten ze je gewassen met rust en zullen ze je alleen nog maar helpen met het opruimen/verteren van je mulchlaag en je composthoop. In deze zin bewijzen slakken ons dus in wezen een dienst: zij laten ons zien dat onze gewassen van mindere kwaliteit zijn. Neem het als zodanig en probeer de kwaliteit op te voeren zodat de slakken steeds meer je planten met rust laten, of negeer het en je vecht je leven lang onnodig tegen slakken.

Niet om deze discussie teniet te doen, ik begrijp het maar al te goed, maar meer als herinnering. Net 10 minuten geleden was er een programma op Ned 2: How Nature Works van BBC Earth, waar ook een stukje over slakken te zien was, waar voor mij weer eens bevestigd werd dat slakken een doel hebben hier in de Natuur op Aarde. Het doel / het werk van slakken is namelijk het opruimen van ziek/zwak of dood/rottend planten materiaal. Ik begrijp heel goed dat je nu van je slakken af wilt en dat je daarvoor genoemde methoden wilt gebruiken. Ook gewoon mee doorgaan. Maar onthou daarnaast dus wel dat slakken wel met een reden jou plantjes opeten en dat is omdat het plantmateriaal van inferieure kwaliteit is, om welke reden dan ook (genetisch gemankeerd zaad, te weinig bodemleven, te weinig mineralen, enz.). Als je je naast slakkenkorrels ook richt op het verbeteren van kwaliteit van de bodem en planten, dan is het mogelijk dat je binnen 3 tot 5 jaar helemaal geen last meer hebt van slakken, en misschien zelfs iets sneller. Dan laten ze je gewassen met rust en zullen ze je alleen nog maar helpen met het opruimen/verteren van je mulchlaag en je composthoop. In deze zin bewijzen slakken ons dus in wezen een dienst: zij laten ons zien dat onze gewassen van mindere kwaliteit zijn. Neem het als zodanig en probeer de kwaliteit op te voeren zodat de slakken steeds meer je planten met rust laten, of negeer het en je vecht je leven lang onnodig tegen slakken.

Dat ligt aan je eigen wensen. Een Forsythia maakt nieuwe scheuten vanuit de grond en bloeit daar de volgende lente op. In principe kun je een Forsythia na de bloei gelijk met de grond afsnoeien, dan heb je elk jaar een verse nieuwe struik, die niet al te hoog wordt. Maar wil je een iets volwassenere struik, dan kun oudere takken wegsnoeien, zo dicht mogelijk bij de grond, zoveel als dat je er zelf nodig vindt. Dan behoudt de struik een beetje vorm. Je kan dus eigenlijk niets verkeerd doen, hij blijft altijd leven en bloeien op hout dat 1 groeiseizoen oud is.