Bodemcheck en nu?

[lionne]

Vandaag bij de Welkoop een grondcheck laten doen.

 

De zuurtegraad is 5.0 en de voedingstoestand is zeer laag.

We hebben leem/klei.

 

Hoe gaan we ons landje oplappen en wat kunnen we volgend jaar het best verbouwen?

[harms1]

Afhankelijk van wat u wilt gaan verbouwen, kunt u de bodem natuurlijk verrijken met compost, champost, verteerde stalmest enz.

Succes!

[pippi]

Ik zou er ook een lekkere laag compost opgooien, wellicht nog een laag mulch erbovenop, en dan in het voorjaar nog een keer testen (je wil immers kunnen vergelijken). En je moet gewoon verbouwen wat je wil eten, lijkt mij.

[harms1]

Ja mulchen is ook een goed idee inderdaad! [THUMBS UP SIGN]

[RobO]

ik vind het wel een beetje vreemd: kleigrond met zuurtegraad ph 5, meestal ligt dat rond de 6,5-7

is er iets raars met je grond gebeurd? was de test wel goed?

 

welk onkruid groeit er goed bij jou?

[harms1]

Ja inderdaad Rob, nu dat je het zegt..

[svvoorden]

Bijmesten met stalmest of compost zal de bodem weer voeden maar de lage pH zul je waarschijnlijk toch moeten verhelpen met een gift van kalk. Ook niet teveel, want wat erin zit kun je er niet meer uithalen.

Je moet echter beiden niet tegelijk doen maar de mest in deze tijd mengen en in het voorjaar kalk opbrengen.

Tenzij je graag heel veel blauwe bessen wilt gaan zetten, die houden van zuurdere grond:)

[paddestoelengek]

ik vind het wel een beetje vreemd: kleigrond met zuurtegraad ph 5, meestal ligt dat rond de 6,5-7

is er iets raars met je grond gebeurd? was de test wel goed?

 

ik krijg als het meezit vanaf januari een tuintje op kleigrond. Ik heb met mede tuinders gesproken en die geven aan dat kleigrond uiterst vruchtbaar is dus hoe kan de voedingstoestand zeer laag zijn?

Als je de mogelijkheid hebt zou ik de test nogmaals door iemand anders laten uitvoeren want ik zou ook zeggen "was de test wel goed?"

 

 

 

gr Adriaan

[lionne]

ik vind het wel een beetje vreemd: kleigrond met zuurtegraad ph 5, meestal ligt dat rond de 6,5-7

is er iets raars met je grond gebeurd? was de test wel goed?

 

welk onkruid groeit er goed bij jou?

Pispotjes en wat heermoes en veel brandnetels.

 

Volgens man hebben we meer leem dan klei.

 

Verstuurd vanaf mijn ALE-L21 met Tapatalk

[RobO]

nou, een wat wisselend beeld:

pispotjes willen graag redelijk rijke bemeste grond en een ph tussen 6-7, redelijk vochtig

brandnetels willen lemige grond met een stikstofrijke bovenlaag, ph 6-7

heermoes is een liefhebber van wat armere vaste vochtige grond, wat zuurder ph 5,5-7

 

volgens deze kaart hebben jullie zand en löss (leem) dus prima kweekgrond

 

als ik hier van uitga lijkt het er op dat er stikstofvoeding genoeg is, de grond wat te vast, misschien plaatselijk iets onder de gewenste 6,5, iets te vochtig

 

dus ik zou goed losmaken (niet-kerend spitten of woelen) en compost inbrengen, een kleine kalkgift, niet stikstofmesten maar mulchen, evt greppeltjes aanbrengen voor waterafvoer of bedjes iets verhogen en verder goed schoonmaken/houden/schoffelen

[appelvrouw]

Wat Robo zegt, losmaken met de grenilette bijvoorbeeld, en ik zou de compost óp, en niet ínbrengen...

[RobO]

ik dacht: de bovenlaag (15 cm) ) wat luchtiger maken met organisch materiaal, wat verrijken met bacteriën en schimmels en de grondregenwormen aanmoedigen nog wat overteerd spul te gebruiken, dus toch een beetje inbrengen,

maar misschien werkt het niet zo

[weknow]

Hier ook nooit "inbrengen" maar altijd bovenop. Is dan de best mogelijke mulch (met ook die voordelen)....de rest gaat vanzelf.

In de grond kan compost niet zoveel (tenzij je het alleen ziet als organisch materiaal = koolstof, die je in de bodem brengt...zo is er lang naar gekeken....maar met meer kennis van bodemleven zijn inzichten toch wat veranderd ). Als voeding van bodemleven is beschikbaarheid van zuurstof essentieel voor processen....laat de kleine beestjes en schimmeltjes het zelf maar oplossen.

Bovendien is weinig bewerken op zichzelf onkruid-beperkend. De talrijke zaden in de bodem breng je niet steeds bovenop, waar ze alsnog gaan kiemen.

[lionne]

We hebben ook mest (oude stalmest van paarden) gevonden.

Is het een idee om dat DOOR de aarde te spitten en dan compost er bovenop?

[weknow]

Als de paardenmest echt oud = rot* is, dan kun je het beschouwen als compost en er ook zo mee werken. Dus ook dan advies om de bodem ermee te bedekken en de bodem verder zo veel mogelijk met rust te laten, zodat zich een rijk bodemleven kan ontwikkelen. Kerende bodembewerking (zoals spitten) verstoort de opbouw van het bodemleven steeds. Niet kerende bodembewerking verstoort in ieder geval de opbouw van netwerken van wortelschimmels (mycorhiza), die zeer nuttig zijn voor voeding en gezondheid van planten. Door bodem weinig te verstoren ontstaat vanzelf en veel effectiever geleidelijk een goede bodemstructuur en een ideale voedingsbasis voor je groenten.

 

(* Je herkent dit aan dat ze rul is donkerbruin en keutels onherkenbaar. Evt. stro er in zal wellicht nog wat zichtbaar zijn, maar ook donker verkleurd)

 

Als ze nog niet verteerd is, is het prima spul om (gemengd met een aanzienlijk deel "bruin" materiaal) te composteren.... daardoor behoud je de meeste voedingstoffen voor langdurige voeding van je bodem en bodemleven. Door te composteren, waarbij bruin (koolstofrijk) en groen (stikstofrijk, mest hoort daar ook bij) samen verteren wordt er geleidelijk iets humus-achtigs, stabiele verbindingen met stikstof en andere voedingstoffen voor planten, opgebouwd uit de ingrediënten. Deze worden gegeten door bodemleven en zeer geleidelijk beschikbaar gemaakt voor planten als voeding, maar daarmee vormt zich ook een goed bodemleven.

 

Werken met onverteerde mest is vanuit ecologisch oogpunt achterhaald. Het verteren zelf geeft een aanzienlijk verlies in milieu van stikstof, fosfor en CO2. Via compostering wordt het afbrekende materiaal optimaal omgezet naar nieuwe complexe biochemische verbindingen. Die opbouw gebeurt bij compostering veel meer dan als je het "gewoon" laat verteren.

[paddestoelengek]

Aangezien ik net als sommige andere mijn twijfels heb over de juistheid (betrouwbaarheid) van de bodemcheck waar dit draadje mee begon, ben ik wat gaan surfen over het net. Daar kwam ik deze test tegen welk je zelf eenvoudig kan uitvoeren en het resultaat zou een algemeen inzicht geven hoe het met de bodemgesteldheid is. Het lijkt mij een logische test maar in de zaadjes zelf zit natuurlijk ook veel voeding voor de eerste dagen van het plantje....

Toch interessant genoeg om te delen hier denk ik

http://www.boomkwekerij-frijns.nl/info+bodemonderzoek.kbdc:gv72kt98

gr Adriaan

[henkg]

Over compost/mest inbrengen of alleen bovenop doen:

Zo zag mijn kleigrond eruit (na minstens 10 jaar afgedekt te zijn), en sommige stukken zijn nog steeds zo:

 

Ook dan compost alleen bovenop brengen en niet spitten of frezen, ook niet eenmalig?

Lijkt me -zonder ervaring of kennis van zaken- niet logisch, zeker niet als je niet jaren wilt wachten voordat je iets kunt gaan telen.

 

Zoals je ziet heb ik toen in 2014 wel gespit (alleen de bedden voor aardbeien, frambozen en zo) en daar compost doorheen gewerkt. Op sommige andere plekken heb ik aardappelen aan het werk gezet, daar was in het begin wel een grondboor nodig om staand regenwater weg te krijgen.

[weknow]

Dat idee klei herken ik goed, Henk. Ik beperk me nu dus even tot mijn ervaring daarmee...

 

Op het stuk "bostuin" 2 km. van zee ook zeer zware jonge zeeklei....een lap van bijna 1 hectare groot is al vele jaren grotendeels onbewerkt, begroeid met gras en wilde planten, op de slechtere plaatsen kweek, distels, boterbloem e.d. Bovendien is die grond sterk gecompacteerd (samengedrukt) omdat het wel af en toe met zware machines bereden wordt (om te maaien e.d.). (Het andere deel van ruim 1 ha. is grotendeels een nogal eenzijdig begroeid bos). Met de schop kom je er nauwelijks in...in de zomer keihard, je zou een houweel nodig hebben....nu is het een zuigende, zompige massa.

 

En op grond van ervaring (want het gaat niet alleen om theorie, maar een werkwijze die zo goed mogelijk werkt!) is mijn keuze toch om deze te bedekken met compost/blad, maaisel, houthaksel......omdat het beter en sneller werkt in mijn ervaring.

 

De traditionele werkwijze op kleigrond is om in het najaar de tuin grof om te werken (diep ploegen voor de boer, spitten voor de tuinier). Daarbij wordt mest (stalmest o.i.d.) ingebracht. Door de winterkou en vocht verkruimelt deze grond en in het voorjaar, voor het zaaien gaat de boer er met een frees door....en dan nog de eg om het nog fijner te maken. En inderdaad hebben moestuiniers hier ook allemaal een freesje, waarmee in het voorjaar de grond wordt verlucht en dan lekker te bewerken is. Dit werkte redelijk omdat de grond zo jaarlijks bewerkt werd en inderdaad zullen slimme boeren tegenwoordig compost of gewasresten (in plaats van of naast die stalmest) inploegen en heeft een al klein percentage organisch materiaal een positief effect op de opbrengsten. (Die liepen terug door vooral kunstmestgebruik = uitmergeling, door compactie vanwege machines en nog een slecht effect was dat er een ondoordringbare korst ontstond (uitgespoelde zouten!) vlak onder de diepte waar jaarlijks geploegd werd.)

Jouw werkwijze is een soort liefhebbers-versie van wat boeren doen. Zo een geploegd veld in najaar/winter of een stuk land dat in het voorjaar zaaiklaar ligt ziet er ook mooi en verzorgd uit. Waarschijnlijk mooier dan mijn moestuin, waar nog van alles te oogsten is en er - soms spontaan - nog groenbemester opkomt.

 

Nog een opmerking: Afgelopen zomer was het in de bostuin extreem droog (droogte door grondwaterbeheer, wind, weinig regen in dit droogste stukje Nederland (!) en in het bosdeel bomen die veel verbruiken) de zomerse droogte is er sowieso een probleem. Ik zag de kurkdroge, gescheurde, ontoegankelijke bodem (zelfs waar compost of ander organisch materiaal was opgebracht....minder extreem, maar toch) en heb serieus overwogen om de werkwijze aan te passen en naast het opbrengen van compost e.d. ook een portie in te laten freezen in de bovenste 30 cm. bodem, op de stukken waar ik eerst verder wil om aan te leggen en in te planten. De eigenaar van de grond wil een aantal vrachtwagens compost kopen en laten bezorgen en voor een trekker is een aantal stroken freezen nog geen uurtje werk, dus kleine moeite (ik hoef niet te spitten hoor ) Intussen heb ik besloten om de vrachtwagens met compost die hopelijk komen (hoef ik niet steeds naar de milieustraat aanhangwagentjes vol te scheppen ) toch alleen als mulch te gebruiken.

 

Want in het najaar, toen alles bijkwam van de droogte, heb ik het verschil gezien tussen waar ik met bodembedekking werk en de stukken (onder andere een randstrook die open moet blijven om sloot te kunnen maaien en omdat daar leidingen liggen, die jaarlijks bemest wordt, gefreesd en ingezaaid met bloemen) waar "traditioneel" beheerd wordt. De aanplant bestaande uit diverse struiken en (fruit-)bomen waar met bodembedekking wordt gewerkt stond beter, gezonder, geen uitval en de bovenlaag van de bodem is er vol leven en goede structuur....met duidelijk een veel groter effect en tot aanzienlijk grotere diepte waar dit al meerdere jaren gebeurt. Op de traditioneel bewerkte stukken overleven een deel van de planten, struiken en bomen het niet en is het beeld veel meer kwijnend. De grond blijft slecht, vol vervelend onkruid dat nauwelijks te wieden is.

 

Mijn conclusie, mede op grond van wat ik op dit stuk zie, is dat als je een aantal jaren compost en ander organisch materiaal opbrengt je sneller en effectiever werkt. Ook door organisch materiaal in te spitten zal je bodem beter worden, maar het is veel meer werk en gaat langzamer. In de bodem kan er zich niet echt een bodemleven opbouwen (deels omdat het organisch materiaal diep zit, gedurende tijden van het jaar an-aeroob alleen maar vergaat en bovendien wordt dat steeds verstoord....) en voor de voeding van je gewassen zul je veel sterker afhankelijk zijn en blijven van extra toevoeging van mest. Beide werkwijzen hebben tijd nodig om effectief te zijn, maar ik zie (ook in mijn eigen moestuin) dat via voort-durende bodembedekking met compost het sneller gaat, betere resultaten geeft en minder werk en kosten meebrengt. Misschien moeilijk te geloven als je altijd anders hebt gedacht en gewerkt....maar ik zou niet meer anders willen. Maar...je houdt van experimenteren en je hebt alles om het te doen aan huis......waarom gebruik je een klein stukje van je grond niet eens om de methode van steeds mulchen met compost c.q. niet spitten eens uit te proberen naast je eigen werkwijze.....Ik ben dan erg benieuwd naar je bevindingen na 1,2...3 jaar.

[henkg]

Weknow, dank voor je reactie.

Ik ga bijna helemaal mee met je verhaal (en andere teksten), op één ding na: éénmalig:

 

Zo zag mijn kleigrond eruit (na minstens 10 jaar afgedekt te zijn), en sommige stukken zijn nog steeds zo:

Ook dan compost alleen bovenop brengen en niet spitten of frezen, ook niet eenmalig?

 

Die grond (zie foto in mijn eerdere bericht) leek zo dood als een pier. Pieren zaten er ook niet in.

Er is dan wel bodemleven (hier verder “beestjes” te noemen), maar die beestjes zijn gespecialiseerd voor een zuurstofarme omgeving. Vergelijk het met vervuilde grond bij een tankstation. Ook daar is volop bodemleven, die beestjes daar zijn echter gespecialiseerd voor het leven in- en het eten van olie en benzine.

 

Meer lucht en de goede beestjes in de grond, hoe krijg ik dat voor elkaar. Waarbij ook belangrijk is dat zo snel mogelijk voor elkaar te krijgen, om in het eerste volgende voorjaar al het een en ander te kunnen telen.

 

Mij leek het éénmalig spitten en tegelijkertijd inbrengen van compost (die Zeeuwse milieuparkcompost: droog en een beetje houtig spul) de snelste manier. Een luchtiger grond: meer zuurstof, betere afwatering, de goede beestjes kunnen sneller dieper komen.

Let wel: éénmalig, alle volgende jaren niet meer spitten of frezen, maar compost en wat mest uitsluitend bovenop aanbrengen.

 

Mijn aanpak was alleen gebaseerd op eigen overwegingen, wel met verschillende ideeën over grondbewerking in het achterhoofd, voor zover ik die toen al kende.

 

Ik zal komend vroege voorjaar eens gaan vergelijken: de eenmalig gespitte aardbeibedden met bedden waar ik bijna niks aan gedaan heb en waar gewassen gestaan hebben met een klein wortelstelsel. Dan moet ik op een paar plekken wel even een heel klein stukje spitten

[weknow]

In mijn vorige reactie, Henk, beschreef ik hoe ik aan het einde van afgelopen extreem droge zomer, zelf ook getwijfeld heb over een dubbele aanpak: dus en compostlaag opbrengen en die laten freezen tot op 30 cm. en vervolgens meteen een laag compost daar bovenop. De compost die ik had opgebracht afgelopen winter en voorjaar leek er als een laag op te blijven liggen en er gebeurde zo weinig, leek het. Door die dubbele aanpak, dacht ik, zou het allemaal wat sneller gaan....alvast wat compost in de bodem...wordt ie misschien al wat luchtiger van......

 

Ik ben intussen teruggekomen op dit idee. In het najaar en nu, zie ik echter dat er terdege veel gebeurd is met die bodem en ik zie ik een groot verschil tussen waar ik 1 jaar en al 2 of 3 jaar een laag heb opgebracht. Dit nog los van wat ik in groei en gezondheid van planten meen waar te nemen. Het is duidelijk dat je het enkele jaren moet volhouden, maar dan ontstaat er terdege een teeltlaag van een 20 a 35 cm. diep, verschilt wat per plek.....en minder duidelijke overgang van rullere grond naar de duidelijke kleilaag. Wat ik ook zie is hoe weinig het eigenlijk uitmaakt op korte termijn (een jaar) als er alleen compost o.i.d. wordt ingebracht in de grond.....nee daarmee wordt je grond niet echt luchtiger en snel al een stuk beter, denk ik. Dan overschat je wat dat zou doen. Beide is nuttig, maar de inbreng-manier zal veel langer vragen voor een echt effect (en wellicht ook minder snel een bodemleven opbouwen, zoals ik het graag wil). Daarop baseer ik mijn (tot hier toe) conclusie dat zo veel mogelijk opbrengen het beste werkt en inbrengen een langzamere weg is.

 

Voor mij is nog een belangrijk voordeel van het zo snel mogelijk krijgen van een losse teeltlaag, dat ik er veel makkelijker dan in de kleigrond kan wieden.

 

Nu is mijn probleem vooral dat ik enorme hoeveelheden compost/organisch nodig heb. Op de milieustraat is er lang niet altijd, maar als het meezit lukt het me om 2 aanhangwagens (schat een 750 a 1m3 per keer) te halen per week....kar volscheppen....overscheppen in 12 a 14 kruiwagens....en dan zie ik wat voor een klein stukje van het geheel ik daarmee maar kan doen. (10 m2 of zo?)

Nu heb ik een groot bosachtig stuk, waar al heel veel gebeurd is, als achterland en....dat ik er niet eerder opkwam...dat ik sinds dit jaar als bron van veel organisch materiaal gebruik voor het nieuw aan te leggen stuk "weiland". Alle paden zijn al diverse jaren bedekt met hakselhout, er is een heel groot gazon en een stuk ongerept wild bos zal over enkele jaren verdwijnen omdat daar de nieuwe woning van de eigenaar gaat komen......door de dikke laag bladeren van de paden en het gras met bladhark bij elkaar te vegen (en wat half verteerd hakselhout mag daarbij) en ook in het bos grond + bedekking te nemen heb ik ook extra aanzienlijke hoeveelheden materiaal om te composteren of direct te ontginnen grond mee te bedekken voorhanden...... Voordeel van dat spul is dat vooral bruin en schimmelrijk is (en al van allerlei bodemleven bevat)...en dat is voor een bostuin ideaal. (Voor een moestuin waaruit je echt oogst is compost veel beter!) Na een of 2 jaar compost (voedzamer, want meer stikstof) werk ik verder met dit spul, dat ook geschikter is voor vaste planten...

 

Jouw probleem is vooral dat je echt in je handen moet spuwen en hard moet werken om een 10 of 20 m2 van die grond om te spitten om compost in te brengen. Ik heb zelf echt geen hekel aan een stukje spitten, maar in die zware klei die we hebben zou ik daar erg tegenop zien.

 

Mijn oplossing nu voor het geleidelijk aanleggen van het enorm grote stuk, is een stap-voor-stap-aanpak die ik ook tegenkwam in de boeken van Martin Crawford. Je begint met stroken/plekken voor te bereiden en in te planten. Je krijgt dus enclaves waar de grond beter is, temidden van het geheel en elk jaar maak je die breder/groter door opnieuw organisch materiaal op te brengen en dan weer een stuk erbij en dat werkt wel goed...het gebied waar de grond al goed is en waar je bijvoorbeeld ook kunt wieden wordt steeds groter en de planten, struiken, bomen die daar groeien helpen al mee...ik kies (en experimenteer) daarvoor gericht met bepaalde planten om te zien wat werkt.

 

Als ik me naar jouw situatie probeer te verplaatsen, zou je het volgende eens kunnen overwegen (beetje afgeleid van mijn werkwijze). In plaats van je hele moestuin-in-wording te bedekken of alles om te spitten......te werken in stroken of voren waar je de compost die je kunt krijgen/maken rijkelijk aanbrengt....een combinatie van er op en er in dus, maar dan niet overal....alleen waar je gewassen komen. Het enige waar je dan op moet letten is dat je nu al....een aantal maanden voor het echte kweekseizoen....deze teeltstroken alvast aanlegt, zodat de compost er nog gaan rijpen en de natuurlijke processen alvast op gang komen. Door zo elke winter je tuin een aantal jaren voor te bereiden...beetje plannen wat waar komt.....zorg je al voor wat vruchtbaarheid voor het moment, maar zal je hele tuin ook steeds beter worden......en je bespaart jezelf veel/hard spitwerk omdat je alleen die teeltstroken vrij ondiep hoeft te graven. Als je grond erg nat is en blijft, zou je zelfs kunnen overwegen om walletjes te maken van 10 a 15 cm. hoger, waarop je zaait en poot........