Warme zomer nu al voorbereiden?

[jasmin]

Ik ben nieuwsgierig naar jullie plannen om een warme zomer voor te bereiden. Ik gok erop dat we weer een warme zomer gaan krijgen met zo nu en dan een hittegolfje. Als het niet gebeurt is dat prima natuurlijk, maar de kans dat het wel gaat gebeuren is ook vrij groot. 

 

Op dit moment denk ik me suf over wat ik NU kan doen als voorbereiding. Ik wil niet mijn tuin aan een waterinfuus leggen, dat vind ik zonde van het water en niet praktisch (ik moet de watertoevoer ook delen met mijn moestuinburen tenslotte). 

 

Vorig jaar is vrij goed gegaan in mijn tuin, al was het regelmatig 'crisis bestrijding'. De dingen die goed uitpakten waren:

- gebruik van veel mulch op de plantenbedden 

- veel 'interplanting', dwz geen lege plekken in de bedden. Ik zet alles door elkaar en de planten hadden steun en schaduw aan elkaar. Je zou verwachten dat ze elkaar concurreerden om water, maar het ging heel goed.

- zo nu en dan doek spannen over delen van de tuin, tegen het verbranden van groen blad (alleen bij super hete dagen)

 

Wat ging er niet goed:

- courgettes gaven niet echt de spreekwoordelijke overvloed, ze overleefden, gaven vrucht, maar niet zoals andere jaren

- stokbonen deden niet veel, slechte groei omhoog, minimale opbrengst (stamboontjes gingen als een speer, maar die had ik tussen andere gewassen heen geplant)

- uien bleven kleiner

- wortels deden het niet goed/werden nooit volwassen

 

 

In mn tuin heb ik schaduwrijke gedeeltes en zon gedeeltes. Ik ben in elk geval van plan om het zonnige gedeelte te gebruiken met gewassen die daar voordeel van hebben: een hele batterij aubergines ipv drie planten bijvoorbeeld. Gewoon aanpassen aan de nieuwe omstandigheden. Daaronder de kruiden en de sla, geen aparte slabedden. 

Ik zit me af te vragen of ik niet beter op voorhand een soort geultjes kan graven om straks efficiënter water te geven. Of flessen ingraven, al houd ik niet van al dat plastic. Of misschien waterbehoevende planten in bakken zonder bodem te gaan zetten (emmers zonder bodem) zodat het watergeven straks doeltreffend zal zijn. Of stukken regenpijp met gaten in de grond te zetten bij dat soort planten. Of mini verhoogde bakken te maken in de bestaande verhoogde bedden voor hetzelfde doel (dat gegeven water plaatselijk direct de grond ingaat). 

Ook speel ik met de gedachte om bij alle groentebedden standaard bogen aan te brengen van electriciteitspijp om in geval van teveel zon snel tijdelijk doek erover te kunnen gooien. 

 

Veel meer kan ik momenteel niet bedenken. Hebben jullie nog geniale ideeën of goede ervaringen tijdens de voorgaande warme zomers?

Ik ga in elk geval ook weer veel zinnia's tussen de andere planten zetten. Prachtige bloemen, doen het uitstekend in de hitte en ze gaven vorig jaar ook schaduw aan de rest. 

[grasje]

Ik heb nu de beperkte ervaring van anderhalf moestuin seizoen in een warm en vooral droog klimaat. Ik moet nog steeds aan de slag met regenwater opvang. Bij grote hitte sluiten ze af en toe het leidingwater af dus dat maakt het nog wat urgenter. Ik ben nu ook voor het eerst in de moestuin gaan mulchen, meer op experimentele basis aangezien ik niet zoveel materiaal heb en even aan wil kijken of ik het prettig vind werken. 

 

Inmiddels plant ik alles inderdaad een stuk dichter op elkaar omdat ik de indruk heb dat het efficiënter is. Qua soorten doen de courgettes (gebruiken wel veel water) het goed en ook de aubergine, paprika, pepers, tomaten en stambonen. Stokbonen wil ik dit jaar voor het eerst gaan proberen, bij onze buurman doen ze het goed. Ook snijbiet geeft een prima opbrengst, bij hittegolven waarbij het een tijd rond de 40 graden is, heeft die het moeilijk maar komt er steeds weer bovenop. De pompoenen hadden het heel zwaar en die had ik eigenlijk al opgegeven maar die hebben me uiteindelijk nog verbaasd qua opbrengst. Orka gaf een leuke oogst maar geen gigantische hoeveelheden, gewoon een leuke aanvulling. Veel kruiden doen het ook goed, platte peterselie is hier populair maar ook dille, rozemarijn, tijm salie, koriander (schiet wel snel in bloei), bonenkruid en nog veel andere soorten die ik nu waarschijnlijk vergeet. De aardbeien doen het ook prima maar staan hier in de halfschaduw. Zomer postelein groeit hier overal als onkruid tussen de stoeptegels. Aardperen staan hier ook in elke tuin. Aardappelen moet ik nog wat gevoel voor krijgen denk ik, tot nu toe nog niet echt tevreden over de opbrengst. Ze lijden steeds erg onder de droogte/hitte. Wortels heb ik het eerste jaar geprobeerd maar die waren heel sneu, daarna geen poging meer gedaan. In het voorjaar doen de erwten, tuinbonen, snijsla en radijs het hier ook gewoon goed. Mijn truck hier is vooral veel om me heen kijken, de meeste mensen hebben hier nog een moestuin. Mulchen zie ik hier bij de lokale bevolking eigenlijk niet, de grond wordt hier meestal nog ouderwets geploegd. Schaduwdoeken worden hier wel veel gebruikt, maar ook tuinkassen zie je hier veel om de verdamping te verminderen. 

 

Ik gebruik vooralsnog geen ingewikkelde systemen. Ik wilde in het begin vooral zien wat het goed doet en daarmee verdergaan. Zo probeer ik het een beetje simpel te houden. Nu heb ik een beetje een stabiele basis van soorten die het goed doen en wellicht dat ik nu langzaamaan meer ga experimenteren. 

 

 

[jasmin]

20 minuten geleden, grasje zei:

 Ik ben nu ook voor het eerst in de moestuin gaan mulchen, meer op experimentele basis aangezien ik niet zoveel materiaal heb en even aan wil kijken of ik het prettig vind werken. 

 

Je kan vanalles gebruiken, kijk rond op YouTube, Pinterest etc. Er zijn twee nadelen: slakken kruipen graag eronder en direct zaaien is lastig. Dat laatste los ik op door voor te zaaien en met wortels  inplanten. 

[fre3ke]

Ik ben er ook mee bezig. Leuk onderwerp! Ik heb veel fruit staan omdat dat goed kan omgaan met warmte en instraling en redelijk met droogte. Ik heb diep wortelende onderstammen en veel druiven. Deze winter nog appels verplaatst, zij krijgen nu geen namiddagzon meer. De abrikoos stond al bewust uit de middagzon. Ik schaf verder een kakiboom aan om uit te proberen op de heetste plek.

 

Moes- en siertuin: Aa het onkruid blijft staan zolang er regen valt, ik zie dit als een vorm van wateropslag. Ik gebruik compost uit de gft-verwerking en haal dat in het najaar zodat het in de winter vocht kan opzuigen. Bij bomen en struiken en dingen als tomaten, ligt een rond stuk worteldoek om wortels en bodemleven vochtig te houden. Ik leg soms stenen bij planten om de wortels koel en vochtig te houden. Clematis bijvoorbeeld houdt niet van warme wortels. Ik zet stengelsla, geen bladsla. Ik zaai niks tijdens hitte, en meer in voor- en najaar.

 

@jasmin Emmers zonder bodem geven rotting. Plastic onderschalen zijn beter. 

[appelvrouw]

 Nu zojuist een tijdje rondgefietst in Spanje, warm zomers klimaat. De mensen beginnen daar vroeg met tuinieren, nu staan overal de tuinbonen er al en om sommige plekken worden nu aardappels en broccoli geoogst. Overal liggen irrigatieslangen. Dat werkt wel erg goed en mooi en zuinig. Tussen de rijen groentes zag ik ook op veel plekken geulen, of eigenlijk stonden de groenten op heuvels. Waarschijnlijk om hier water mee te verspreiden. De enkele persoon die ik sprak groef grove compost in waarop de groente werd geplant, ook dat helpt tegen droogte. 

[grasje]

35 minuten geleden, jasmin zei:

 

Je kan vanalles gebruiken, kijk rond op YouTube, Pinterest etc. Er zijn twee nadelen: slakken kruipen graag eronder en direct zaaien is lastig. Dat laatste los ik op door voor te zaaien en met wortels  inplanten. 

Ik heb daar inderdaad al veel over gezien en gelezen. Toch wil ik het eerst op een kleiner stuk proberen en zien hoe ik het zelf ervaar. Slakken hebben we hier vrijwel niet door de droogte, dat is dan weer een voordeel. Mochten ze wel komen door het mulchen, dan hebben onze twee loopeendjes een functie gekregen. 

 

Druiven doen het hier inderdaad ook ontzettend goed, net als vijgen, granaatappels en moerbeien. Onze mini kakiboom is vorig jaar overleden door de hitte/droogte, maar dat was een heel jong boompje. 

 

Irrigatie slangen worden hier inderdaad ook wel gebruikt. 

 

Het seizoen begint hier ook eerder en duurt langer, maar dat is mogelijk omdat de vorstperiode korter is. 

[jasmin]

52 minuten geleden, fre3ke zei:

@jasmin Emmers zonder bodem geven rotting. Plastic onderschalen zijn beter. 

 

Die begrijp ik even niet. Mijn idee is om zoiets in te graven. 

[Arja]

Wij zitten hier nu drie jaar. Zonnige tuin in het buitengebied, tussen Veluwe en IJssel, zandgrond, veel agrariërs om ons heen. Veel buren hebben een pomp om grondwater op te pompen. Wij hebben het geprobeerd, maar degene die we ingehuurd hadden kon met zijn materiaal niet diep genoeg komen. Misschien proberen we het nog een keer in een andere hoek van de tuin, maar de kans bestaat dat het daar ook niet lukt. Als ik het zo hoor moesten buren erg diep gaan en dat wordt heel duur. Daarbij verwacht ik niet dat het grondwaterpeil stijgt, dus een put kan ook opdrogen. 

 

Plannen: 

- Meer olla's maken en ingraven.

 

- We overwegen toch maar een druppelslangensysteem neer te leggen. Bij langdurige droogte zullen we het zeker niet dagelijks gebruiken, maar wel wekelijks oid een flinke tijd achter elkaar, om te voorkomen dat sommige groentes echt verpieteren.

 

- Nadenken over soorten die van warme en droge zomers houden. Ik had in de eerste zomer hier een super tomatenjaar, het volgende was een nat prutjaar. Dacht toen dat die eerste een uitzondering was en ik gewoon buiten geen tomaten moet willen kweken. Inmiddels realiseer ik me dat het echt geen uitzondering was, en dat ik ze gewoon kan kweken, waarbij er uiteraard slechte en goede jaren zullen zijn. 

 

- Nog veel meer mulchen. Daar zijn we dit afgelopen jaar pas mee begonnen en man, wat maakt dat een verschil!

 

- Ik wil nog steeds geen dingen in potten of bakken. Droogt echt veel te snel uit. Het is wel overzichtelijker dan mijn rommelige tuin waar dingen vaak door elkaar staan, maar ik vind het water geven te veel gedoe. 

 

- Alle grond wordt beplant, zodat het niet uitdroogt. Overigens gaat dat vanzelf, ik kom in de warme maanden eerder ruimte tekort dan dat ik overhoud. Ik ben ook vrij makkelijk in het laten staan van onkruid, en inmiddels komen overal goudsbloemen op, helemaal prima, scheelt weer uitdroging. 

 

- We zijn bezig meer fruitbomen en -struiken te planten.

13 januari 2023 aangepast door Arja

[Inloggevens kwijt]

11 uren geleden, Arja zei:

Ik had in de eerste zomer hier een super tomatenjaar, het volgende was een nat prutjaar. Dacht toen dat die eerste een uitzondering was en ik gewoon buiten geen tomaten moet willen kweken. Inmiddels realiseer ik me dat het echt geen uitzondering was, en dat ik ze gewoon kan kweken

 

Probleem is dat je van te voren niet weet wat voor weer je in de zomer krijgt. Als je twee slechte zomers na elkaar hebt dan ben je er snel van overtuigd dat je tomaten binnen moet houden.

 

Mulchen helpt maar is bij echte droogte geen wondermiddel. Ik doe het al meer dan 20 jaar dus heb er voldoende ervaring mee. Ik gebruik kort geknipte gedroogde planten resten. Nadeel hiervan is dat de slakkenpopulatie duidelijk toeneemt (slakken leggen eitjes onder dit materiaal).

 

In de siertuin heb ik 20 jaar geleden planten neergezet die ik nu zeker niet meer zou planten (Rodgersia, Astilbe, bepaalde soorten rhododendrons).

[fre3ke]

22 hours ago, jasmin said:

Die begrijp ik even niet. Mijn idee is om zoiets in te graven. 

Ik vertaalde het in mijn hoofd verkeerd. Emmers zonder gaten in de bodem, dacht ik. Gebruikt als een bloempot waar het water niet meteen uitloopt. Zoiets had ik zelf namelijk gemaakt voor de tomaten, als een vorm van hydrocultuur. Ook geschikt bij droogte, maar je moet dus wel beluchting mogelijk maken.

 

Maar er staat natuurlijk 'emmers zonder bodem'. Ingraven om water te geven. Dat heb ik ook wel gedaan, maar bloempotten gebruikt, met grind erin. Anders moet je heel diep graven. 

 

 

[Arja]

4 hours ago, Inloggevens kwijt said:

Mulchen helpt maar is bij echte droogte geen wondermiddel. 

 

Het verschil met helemaal niet mulchen is enorm! 

 

 

[Inloggevens kwijt]

3 uren geleden, Arja zei:

Het verschil met helemaal niet mulchen is enorm! 

 

 

Het maakt wel verschil maar als het echt droog wordt dan helpt mulchen niet veel meer. Dit geldt zeker als er flinke bomen en struiken in de buurt staan.

 

Een paar jaar geleden werd door diverse bronnen mulchen gepresenteerd als een soort van wondermiddel tegen droogte. Dat is het dus niet.

[Flup]

Mulchen is geen wondermiddel, maar het maakt een heel groot verschil tussen niet mulchen. Ik zit hier op zandgrond en in de zomer kunnen de temperaturen oplopen tot 40 graden (helaas). Dus wordt er gemulched. Op de moestuinbedden het liefst met schapenwol, in de andere borders met blad. De watertonnen heb ik ook niet leeg laten lopen, net zoals de voorgaande jaren. En ik wil er nog een paar bijkopen ook. Verder laat ook ik het onkruid staan nu. Slaat water op en het zorgt voor meer bodemleven dan een kale bodem. Mijn moestuin ziet er nu dus vreselijk uit, maar dat is dan pech.

 

Verder wil ik, als ik eens tijd heb, wat terrasbakken in gaan zaaien met sla, spinazie en andere groentes die tegen de kou kunnen. Glas erover en je hebt een minikas. Zo kan ik ook bij milde winters groente uit de tuin halen en staan de bakken niet te verpieteren. En voor de droge periodes zoek ik ook meer groente- en fruitsoorten die daar ook goed tegen kunnen. Helaas hebben we in het voorjaar altijd nog wel flinke koudeperiodes (een week -10 graden is geen uitzondering) en daar kunnen veel planten slecht tegen.

[jasmin]

Schapenwol?? Vertel! Een tuinbuurvrouw heeft vorig jaar schapenwol tegen de slakken gelegd, maar ik heb eigenlijk nooit meer met haar gesproken over het effect en of het hielp. Maar jij gebruikt het dus als 'gewone' mulch, @Flup?

[Jorieke123]

 

[Flup]

14 hours ago, jasmin said:

Schapenwol?? Vertel! Een tuinbuurvrouw heeft vorig jaar schapenwol tegen de slakken gelegd, maar ik heb eigenlijk nooit meer met haar gesproken over het effect en of het hielp. Maar jij gebruikt het dus als 'gewone' mulch, @Flup?

 

Ik zie dat Jorieke al een topic heeft gelinkt, maar wat extra toelichten na een paar jaar kan geen kwaad.

Houtsnippers gebruik ik overigens ook als mulch, bij mijn bessenstruiken. Die houden daar wel van. Ook ons gemaaide gras gaat in de borders. Helpt goed tegen uitdroging, maar het worden grote, dikke plakken waar niks doorheen groeit. Dat is bij bladafval dan weer beter. Maar bladafval waait sneller weg en slakken verbergen zich ook graag onder bladafval. Slakken houden duidelijk minder van schapenwol gelukkig. Ik maak in de schapenwol wel plantgaten, anders groeien de planten er niet of heel slecht doorheen, maar verder heb ik er weinig omkijken naar. Ik gebruik het vooral bij de pompoenen / courgettes en in de verhoogde bakken. Daar moet ik in de zomer veel meer gieten, omdat pompoenen veel water vragen en verhoogde moestuinbakken sneller uitdrogen. En dat is met schapenwol nu veel minder snel het geval.

 

Het gebruik van schapenwol als mulch heb ik voor het eerst gezien bij de zaadgoedvereniging waar ik lid van ben. Ik vind het er niet zo mooi uitzien, maar het helpt wel. En in de hele droge zomers is elk beetje water wat niet verdampt door de zon winst voor de tuin.

[Jorieke123]

Misschien kan je dat bericht nog eens updaten? Of extra toelichten zoals je hier nu hebt gedaan? Zo krijgen we mooie informatieve topics 

[woldistel]

Anders dan @Flup ben ik geen fan van schapenwol op de tuin.

Ik heb een aantal jaren schapenwol gebruikt als slakkenbarriere en mulch. Als spinner had ik altijd redelijk wat buik-en broekwol over na het sorteren van de vachten die ik wilde spinnen. Voordeel is, dat je een meststof aan de tuin toevoegt tijdens regenbuien. 

 

De nadelen wegen wat mij betreft zwaarder. Er raakt van alles in verstrikt, waaronder wormen en insecten. Zowel muizen als vogels vinden het geweldig nestmateriaal, dus voor je het weet ligt het op plekken waar je het niet wilt en niet meer op de plekken waar je het wél wilt. Of je ontdekt een overwinterende muis in de wolzak 😄  Tijdens droge perioden waait het door de tuin. Als ik het ooit weer zou gebruiken dan zou ik het eerst (gedeeltelijk) vilten tot een mat. En dat is best wel een klus. Composteren duurt ook wel even.

Slakken glijden er gewoon overheen of onderdoor.

 

Verder vind ik wol geweldig! Maar niet los op de tuin.

 

 

[jasmin]

Bedankt @Flup en @woldistel voor de info over wol in de tuin. Ik ga het ook eens proberen. 

 

@woldistel, wat leuk dat je vilten als optie ziet. Zo had ik het nog niet gezien, maar ik zie gelijk mogelijkheden. Grof banen vilten met 1 of twee grove linten erdoorheen. Zo kan je het makkelijk aanbrengen, optillen, verwijderen.

Ik was dit jaar begonnen met gratis riet ophalen en dat ligt nu al in de tuin. Ik kreeg de inspiratie om het riet niet zomaar los als mulch te gooien (met bamboe en takken eroverheen tegen wegwaaien), maar ook om bundels te binden. Bij de aardbeienbedden liggen nu tussen de planten bundels met riet. Die kan ik straks weghalen (ik ga interplanten met ui en kruiden), maar ook omdat zo'n bundel makkelijk te checken zal zijn op slakken (even optillen en onderkijken). 

Dat zou ook kunnen met banen grof gevilte wol. Daar hoef je geen uren mee bezig te zijn, als het maar vastgrijpt. Dat kan snel (en anders even een trilapparaat erbij gebruiken). 

Je zou zelfs kunnen overwegen (afhankelijk van hoe het seizoen zich gaat ontwikkelen) om beide tegelijk te gebruiken. Dan is het voornamelijk als bodembescherming en niet als bodemverrijking bedoelt. Maar voor dat laatste is er de composthoop nog. 

 

edit:

Ineens zie ik deze advertentie op internet, grappig hoe dat soort synchroniteiten gaan

 

https://www.manufactum.nl/slakkenbarriere-schapenwol-a68562/?gclid=EAIaIQobChMI17jxo8PJ_AIVgqrVCh1V8Qw-EAYYBCABEgJg2fD_BwE

15 januari 2023 aangepast door jasmin

[woldistel]

2 uren geleden, jasmin zei:

(en anders even een trilapparaat erbij gebruiken). 

Ik heb nog een geprepareerd schuurmachientje liggen van toen ik nog vachten viltte 😀

[jasmin]

Ik heb van die massage-dingen met een platte plaat. Gaat ook goed met vilten.

[Arja]

Ik wil ook wel eens iets met schapenwol uitproberen, en laat ik nou een kennis hebben die schapen heeft. Ik zal het tzt eens aan haar vragen.

[MSDG]

Ik heb eens een Amerikaans filmpje gezien waarbij ze in de winter een diepe geul groeven van 50cm diep en daar begroeven ze een hele strobaal per bed in. Dit zou dan enorm veel vocht opslaan in de winter en in de zomer afgeven, ook al het vocht wat daarna valt wordt efficiënt opgeslagen door de stro. Heet geloof ik core gardening maar weet ik niet meer zeker. 😅 Misschien hebben de mensen op zandgrond er wat aan. 

[Peter Groen]

Ik heb 't vorig jaar her en der rijen zonnebloemen in de moestuin geplant, het was eigenlijk gewoon voor de mooie bloemen en meer verschillen in hoogtes. En wat bleek: zonnebloemen kunnen vrij goed tegen droogte, de wortelen en knolselderij die daar achter stonden in de middag schaduw zijn behoorlijk gegroeid. Op het perceel waar we de gezamenlijke moestuin hebben is het zandgrond met weinig humus.

 

Aan het humus gebrek word hard gewerkt door het toepassen van een humusrijke groenbemester met verschillende soorten gewassen hier in zitten granen, vlinderbloemige en enkele bloemgewassen, de natuur kent ook een grote diversiteit aan kruiden en grassen. na de winter is het grootste gedeelte afgestorven en licht plat op de grond. Hier komt een dunne mulchlaag op en daar planten we weer in. Het voordeel van een groenbemester zie ik in het feit dat een groot deel van de winter groene plantendelen op het land staan en zo koolstof binden en voedingsstoffen vasthouden. Wij hopen dat daardoor de zelfde m2 grond in staat is gedeeltelijk zijn eigen organische stof te produceren en we niet alles hoeven te betrekken.

 

 

[jasmin]

Mooi. Zelf ben ik wat terughoudend met zonnebloemen, omdat het ook gulzige eters zijn. Ondanks dat komen ze elk jaar toch als ongezaaide verrassingsgast her en der naar boven en een losse laat ik vaak staan. Jouw effect van de zonnebloemen had ik afgelopen jaar met de zinnia's. Die had ik een keer geen eigen bed gegeven, maar langs randen gewone groentebedden gezet. Die gaven ook perfecte bescherming aan de lager gelegen planten/kruiden. En mooie snijbloemen ook nog eens. 

 

Ik heb afgelopen herfst winterrogge gezaaid (ik zit ook op zand). Het is allleen niet mogelijk om overal groenbemester te zaaien, omdat sommige bedden bewoond blijven. Inmiddels heb ik incarnaatklaver in huis, kijken hoe me deze gaat bevallen straks. Ik ben met klaver zo bang dat het gaat woekeren, maar hopelijk niet het geval met incarnaatklaver.

 

Chop & Drop is ook een mooie methode als je op zand zit. Niet altijd een mooi esthetisch gezicht, kan een rommelige indruk geven. Maar ik doe het toch. Zandmoestuiners moeten alle zeilen bij zetten. Je kan nooit stoppen met mulchen, want na 1 seizoen kan alles alweer weggezakt zijn in het zand. Dat dramatische effect heb ik ooit bij de buren gezien. Toen ze begonnen met de tuin, hadden ze de complete tuin bedekt met 10 cm (gekochte en gestorte) compost. Prachtig zag het eruit. Een jaar later was het schamele grond weer. 

 

Waar ik ook heel blij mee was voor de bodem was het idee om alle gaten tijdens het groeiseizoen te vullen met stamboontjes. Dat idee had ik van Huw Richards (YouTube). Mooie bodembedekker tijdens de zomer en de oogst was fors en ligt nog steeds deels in de vriezer. 

 

Edit: Gertrud Franck (een permacultuur pionier) adviseert overigens om spinazie als cover crop te gebruiken. Beetje opeten en de rest afmaaien en laten liggen. Volgens mij ook inwerken in de grond, maar als no-digger laat je het gewoon liggen, evt. weer wat anders er nog weer bovenop. 

31 januari 2023 aangepast door jasmin
aanvulling