weknow

Hier ook nooit "inbrengen" maar altijd bovenop. Is dan de best mogelijke mulch (met ook die voordelen)....de rest gaat vanzelf. In de grond kan compost niet zoveel (tenzij je het alleen ziet als organisch materiaal = koolstof, die je in de bodem brengt...zo is er lang naar gekeken....maar met meer kennis van bodemleven zijn inzichten toch wat veranderd ). Als voeding van bodemleven is beschikbaarheid van zuurstof essentieel voor processen....laat de kleine beestjes en schimmeltjes het zelf maar oplossen. Bovendien is weinig bewerken op zichzelf onkruid-beperkend. De talrijke zaden in de bodem breng je niet steeds bovenop, waar ze alsnog gaan kiemen.

Ik denk dat een goede kweker/handelaar weet moet hebben van onverenigbaarheid. Anders zou hij een een erg grote kans op mislukking verkopen = bepaald geen reclame over vakmanschap. Bij peren is het algemeen bekend dat bepaalde rassen op bepaalde kwee-onderstammen moeilijk gaan. (Ik kocht onlangs 3 verschillende nashi-peren bij fruitbomennet (fa. Altree) en zag inderdaad dat ze alle drie een dubbele ent hadden...dus, concludeerde ik, daar zijn tussenstammen gebruikt. ) Nu is de Uta in Nederland en Vlaanderen bij geen van de kwekers die ik ken te krijgen. (Denk dat ik de meeste adressen wel ken )Zal er aan liggen dat het een vrij nieuw ras is en waarschijnlijk net niet interessant genoeg voor commerciële kweek...want dan gaat het om vele duizenden bomen die daarvoor geënt worden....en duikt het ras ook snel op voor liefhebbers. Ik weet niet of dit ras kweekrechtelijk beschermd is...want anders is zelf enten best een doenbare optie. Ik lees dat dit ras geen enorme harde groeier is en dan is een ent op een zaailing (of een bestaand boompje van een ander ras, zodat je een meer-rassige boom krijgt ) best een optie. Je moet dan alleen iemand vinden die je enthout kan verstrekken...ik weet dat er mensen op het forum zijn die dit ras hebben. Ook een tussenstam is best te doen......2 x enten, duurt wat langer.....maar dan moet je ook nog een keer ergens enthout van het ras Beurre Hardy of De Cure ergens vandaan halen. Is deze niet te krijgen en zelf enten geen optie voor je......Dan zijn er diverse uitstekende alternatieven voor goed bewaarbare en lekkere peren, die ook ecologisch goed kunnen = sterk zijn tegen meest voorkomende ziektes

Zou het "President van Dievoet" kunnen zijn? Je beschrijving, lang zuur maar door bewaren/vorst wordt ze zoeter, en de vorm deden me daaraan denken. Verder opvallend dat de schil bij het bewaren wat vettig wordt. Is lang en goed te bewaren. Lekkere winterappel! Staat op mijn verlanglijstje

@ Jorieke Tuinkabouter heeft ze. Voor 35 cent + porto. http://www.freewebs.com/belevenissen-van-een-tuinkabouter/apps/webstore/products/show/1674289

Bonen zijn (groten-)deels zelfbestuivend. Aanbevolen afstand is 6 meter tussen soorten. Om raszuiver en genetische kwaliteit/diversiteit binnen zaadvaste soorten te behouden minimaal 40 planten van een ras zetten. (Bron hiervoor is deels : Velt boek "Zelf zaden telen")

Last van onkruid is wat veel gezegd denk ik. Als hij vermeldt dat er spontaan ook plantjes kiemen in zijn grond, dan lijkt me dat volkomen normaal. (Ik heb door de jaren heen zijn boeken gelezen...daarom dat ik je conclusie durf af te zwakken ) Illusie om te denken dat dat niet gebeurt. (Ook niet met andere mulch dan compost, hoor) Is eigenlijk ook geen enkel probleem om af en toe even een licht schoffelrondje te maken na regen en meteen even onkruid mee te nemen. Zo denk ik ook dat stro onder compost aanbrengen ook geen algemene praktijk is bij hem. Vraag me even af waar hij het deed dan? (En meteen: waarom?) Er zijn meerdere tuiniers/publicisten die soortgelijke methoden gebruiken. Zoek bijvoorbeeld maar eens de website van de Amerikaan Lee Reich of de films van "Oneyard revolution" op Youtube. Overigens doe ik zeker niet alles op zijn methode en hier en daar heb ik ook vraagtekens. (Een belangrijke is bijvoorbeeld dat als je consequent de hoeveelheden compost gebruikt die Dowding toevoegt, dit na een aantal jaren tot serieuze overbemesting moet gaan leiden.......dat milieuaspect krijgt bij hem weinig aandacht.....soms valt het me op hoe makkelijk vele tuiniers die ecologisch willen werken, dingen doen die wat dat betreft toch wel vragen oproepen.....Ja, ik vind dat belangrijk...minstens om voor mezelf geloofwaardig te blijven). Voor mij was hij - nu een jaar of 4 geleden - wel degene die me op een heel ander spoor van ecologisch tuinieren zette en dat heeft me nooit berouwd. (Betekent overigens ook dat wat hij schreef een aantal dingen op zijn plaats liet vallen...dat ik, zeg maar, met wat ik toen wist toe was aan een omschakeling naar dat voeden van je bodem een beter uitgangspunt was dan mest gooien op je tuin).

Wat je in een moestuin wenst is een bodem die voldoende luchtig en vochtvasthoudend is en ook voedingstoffen kan vasthouden, makkelijk te bewerken. Kortom een bodem waar je goed op kunt telen (op een gezonde manier). Lange tijd is er alleen naar de grootte van de steentjes gekeken waaruit de bodem bestaat. . En voeden van de tuin ging bijna alleen met (kunst-)mest. Gaandeweg werd duidelijk dat opbrengsten op den duur daalden en de kwaliteit van gronden steeds slechter werd. Grove steenkorrels = zand. Fijner gesteente = zilt en zeer fijn gesteente = klei. Elke bodem (althans in Nederland en Belgie, behalve veengronden!) bestaat uit een mengeling van die 3. Elk met voordelen en nadelen. De uitersten (die bijna niet 100% zuiver voorkomen) zijn: Zand: Eigenschappen zijn luchtig, zelfs als nat, en klinkt niet in, makkelijk te bewerken, warmt makkelijk op in voorjaar, weinig water vasthouden, weinig voedingstoffen vasthouden. Klei: Eigenschappen: compact en kan vocht lang opslaan, weinig lucht, klinkt in, scheurt bij droog worden, zwaar om te bewerken, warmt slechter op in voorjaar, maar kan ook voedingstoffen vasthouden en bevat die ook vaak al van nature. "Leem"(een woord dat vaak verkeerd gebruikt wordt) is een - natuurlijk voorkomende - mengeling van zilt, zand en klei. De laatste decennia (hoewel veel ook al lang bekend was) zijn er echter nieuwe inzichten verworven, waardoor de gesteentesamenstelling van de grond veel minder belangrijk werd. Naast de fysieke kanten van grond (welk gesteente?) en de chemische (welke stofjes zitten er in?) komt het biologische van grond steeds meer op de voorgrond (komen er voldoende en gevarieerde gewenste micro-organismen in voor?). Ik zal proberen om de inzichten over hoe je aan een goede bodem werkt, die intussen wel algemeen gedeeld worden, kort weergeven: Het allerbelangrijkste in een tuin gebeurt in de bovenste ca. 30 cm. (Dat geldt zelfs voor bomen, die veel dieper wortelen). Als die laag vruchtbaar en gezond is groeien je planten goed. Door geleidelijk een behoorlijke hoeveelheid organisch materiaal op je grond te brengen, in de moestuin is compost daarbij het gunstigste, wordt die bovenlaag vanzelf goed......door de organische stof wordt de structuur sowieso al veel beter, maar voedt je ook het leven (schimmels, bacteriën, allerlei minuscule beestjes tot regenwormen toe) dat daar thuishoort en dat samen maakt ook de structuur van je bodem ideaal...beter dan je het met allerlei kunstgrepen en met werktuigen ooit kunt krijgen. De grond wordt luchtiger, kan veel meer vocht vasthouden, bodemziekten en aantastingen worden minder en planten worden (deels ook omdat ze met die organismen samenwerken) steeds gevoed met een breed scala aan voedingstoffen waarvan ze naar behoefte kunnen nemen, want die zijn in de bodem opgeslagen en worden met hulp van het bodemleven beschikbaar gemaakt. Deze "truc" werkt zowel op zandgrond, leem als klei. Nog een gunstig effect op zandgrond, die soms aan de zure kant kan zijn, is dat compost die licht basisch is ook dat vanzelf bijstuurt. Er is op dit forum enorm veel informatie te vinden....zoek eens met woorden als "compost", "bodemstructuur", "bodemgezondheid" op de zoekfunctie rechtsboven en je vindt zeer veel. Ik laat het hier nu even bij.

Is nogal zinloos. Compost blijven toevoegen (maar met mate) is voldoende. Zorgt voor de gewenste structuur en bodemkwaliteit.

radijs, rucola, mosterd, tarwe, linzen...allemaal kiemgroenten toch wel....maar die kiemen goed en snel en groeien snel tot een plantje (en zijn vers en dus heel kiemkrachtig). Verder zou je aan erwten kunnen denken (slechte groei en misvorming is meteen zichtbaar) of afrikaantjes, viooltjes... ik noem maar wat. Waar heb je eventueel naast tomaten ervaring mee onder je groeilampen?

@ Ann Wordt een nogal zuur mengsel dan. Zal zeker voor knolselderij en mogelijk ook voor rode bieten niet zo gunstig zijn. (Wortels en pastinaken zijn toleranter daarin). Voedselopname en groei wordt daardoor belemmerd. M.a.w. ik zou de turf (extreem zuur) daarom weglaten, temeer omdat je eigen zand ook al best zuur kan zijn.... (Zandgrond is niet altijd, maar wel vaak aan de zure kant). Goede compost is neutraal of licht basisch.

Het probleem is dus dat ons klimaat mogelijk te warm (zacht) is voor honingbessen.

Succes met de test, Henk....zal het met belangstelling volgen. Toch een overweging. Tomaten zijn een uitzondering als het gaat om goed kunnen groeien op onrijpe compost. Of dit voor het kiemen ook geldt, weet ik niet. Daardoor zouden resultaten op grond van een test met tomatenzaad misschien niet zo heel veel zeggen....

Leuk Henk....interessant, dus doen Tip: werk ook met speciale kiemzaden (bijvoorbeeld die van de Peulenschil)..eventueel meerdere soorten....kiemen 100% en zeer snel. Eventueel kan ik je wel een monster-assortimentje sturen daarvoor.

Dank voor deze informatie, Simon! Toch is de Vlaco-compost (op het oog vergeleken) niet dezelfde als wat er - althans hier in Zeeland - op milieustraten (dat heet in Vlaanderen: containerpark) voor het gratis opscheppen ligt. Het is zelfs niet zeker of wat in andere milieustraten in Nederland wordt verdeeld allemaal van dezelfde installaties komt en dus hetzelfde product is. Maar goed: het zal allemaal wel een vorm van "industriele compost" zijn. Ook onduidelijk is of wat we hier krijgen gemaakt wordt van GFT-afval of (alleen) van groenafval...de laatste mag in bioteelten gebruikt worden, de eerste niet. In deze Velt-afdeling waren we het er over eens dat het wijs is om het spul dat we hier opscheppen voor gebruik eerst een half jaartje afgedekt te laten liggen. De tuingrond-verklaring vind ik niet zo een heel plausibele voor dat die compost "sterker" zou zijn. Er zal wel eens een fractie grond meegaan dat aan plantenwortels blijft hangen, maar ik vermoed dat wie serieus compost maakt weet dat grond niet in compost thuishoort....ikzelf in ieder geval let er goed op. Dus als algemene uitspraak klopt dat niet zo. Als de directe mestwaarde van industriële compost zo veel hoger ligt (?) dan moet dat liggen aan de uitgangsmaterialen, het gebruikte procedé en/of de mate waarin de compost is uitgerijpt. Als je compost ziet als organische stof die als "bodemverbeteraar" (dat is ze ook wettelijk gezien...dus mogelijk richt Vlaco zich daar ook op), dan is de rijpheid van het product niet zo aan de orde. Dat onrijpe compost veel meer voeding afgeeft op korte termijn (en dus ook stikstof en fosfaat en misschien zelfs CO2 kan uitspoelen c.q. uitstoten) klinkt mij zeer logisch in de oren, aangezien juist de rijping zorgt voor de stabiele verbindingen en iets humus-achtigs (en de bodemopbouw die in ecologische kringen zo wordt nagestreefd). Door te rijpen worden o.a. de stoffen die nu snel beschikbaar komen gebonden in zeer geleidelijk vrijkomende chemisch-biologische verbindingen. Het laatste woord zal er nog niet over gezegd zijn, maar ik vermoed dat wat door sommigen wordt aangeduid als "te sterk" in die industriële compost vooral een kwestie is van "onrijp" vanuit ecologisch standpunt. Het is ook niet zo dat wat je er in plant zou verbranden (dat zou het eerste waarneembaar zijn bij overbemesting...dus te voedingsrijk)...het probleem is dat zaden er in niet kiemen en planten aanvankelijk slecht groeien....dat effect zal inderdaad minder worden door het spul te verdunnen....maar dat is precies ook de reden waarom in de ecologische benadering gebruik van (op een enkele uitzondering na voor vruchtgewassen in bepaalde situaties) onrijpe compost wordt afgeraden. O.a. in het Velt-handboek wordt de oude kiemtest met tuinkerszaden ook aanbevolen als een manier om na te gaan of je compost voldoende rijp is....als tuinkerszaden snel en goed kiemen is de compost in orde. Overigens: Zelfs in het extreme en onwaarschijnlijke geval dat de voedingswaarde van de industriële compost 4 a 5 x hoger zou zijn dan van huisgemaakte rijpe compost, zou ze nog ergens tussen een kwart en een derde liggen van de meest gangbare vormen van kunstmest..... Edit: Nog even over het laatste zinnetje: Het is maar de vraag, als mijn veronderstellingen kloppen, of een lagere dosis toedienen van die industriële compost de goede manier is. Omdat onrijpe compost dan meer werkt als directe mest, verliest ze ook en heel snel een aanzienlijk deel van de voedingstoffen, aangezien die niet stabieler gebonden zijn. Hoe groot is dan de bijdrage nog aan de opbouw van bodemleven en een gebonden voedingsvoorraad (humusvorming) die je opbouwt, waarop de methode in het Velt handboek (in mijn ogen heel terecht!) inzet??

Ja.....dat dacht ik ook.....Jorieke heeft toch "zandzand" (echt zandgrond, met zelfs weinig zilt erin) .....de lichtste om te bewerken, maar niet uit zichzelf de vruchtbaarste

+ kijk eens hoe je glas in de profielen kunt plaatsen....dat is anders.....zal wellicht een aanpassing nodig zijn...als het al kan. Polycarbonaat heeft ook voordelen t.o.v. glas. Het is minder mooi en na een 15 jaar kan het wat brekerig worden (er zijn meerdere kwaliteiten PC) maar isolatie is beter en ook is witkalken e.d. niet nodig. Het lage gewicht kan ook een voordeel zijn (makkelijk verplaatsbaar, met 2 mensen til je het op), maar het is windgevoeliger en soms is extra bevestiging nodig van de platen. (Tip: met een metalen ring + bouten een gat maken en aan de steunen binnenin de kas vastmaken). Als je de fabrikant weet, zou je daar eens kunnen informeren. Sommige merken gebruiken zelfs dezelfde frames voor beide materialen.

Voor veengrond durf ik het niet te zeggen. Als ik ervaringen van bijvoorbeeld Robo en Erny lees, is het nodig om die minstens mechanisch los te maken......(spitten is ook omkeren). Ik mulch al een aantal jaren met compost. (Zal die zeker niet inwerken...). Op zeeklei. De grondstructuur is hierdoor stevig, maar voldoende luchtig....ik heb geen enkele klacht over dat planten niet goed zouden groeien. Volgens Charles Dowding, van wie ik deze techniek overnam, kun je op grond die bedekt is met zo een permanente laag gewoon staan en lopen (hoewel ik dat zo weinig mogelijk doe). Ik weet dat grelinettes (in het Nederlands: "woelvork") bij veel ecologisch werkende mensen worden bezongen. In mijn ogen zijn ze - in ieder geval op klei, maar zeker op zand ook - volkomen overbodig en voegen ze niets toe. Als je je bodem gedekt houdt met compost, zal de structuur door bodemleven voldoende luchtig worden...beter en permanenter dan met mechanische bewerkingen mogelijk is.

@ Blije bakkes Goede overweging van schurft-overleving in gevallen blad. Schurft is hier op de nogal vruchtbare zware klei niet zo een groot item tot nu toe (afkloppen)...het opener en luchtiger maken van de grond wel...vandaar de keuze om toch te mulchen (bij voorkeur met rijpe compost, houthaksel en al wat verteerd blad. Ook een kwestie van gebruiken wat beschikbaar is. Overigens mulch ik normaal niet met het blad van de fruitbomen zelf: valfruit/mummies en dat blad wordt in het najaar verwijderd en gecomposteerd. Woelmuizen/ratten (hier muizen) zijn in de bostuin, waar ook gebieden met fruit staan, volop aanwezig. In het bosdeel vind ik overal wel gangetjes of springen er muisjes weg als ik er bezig ben. Een bodem met een toplaag die veel organisch materiaal bevat hebben ze graag, dus ook af en toe wat schade aan fruitaanplant. Vooral appel vinden ze lekker. Ik neem het voor lief, werk soms met geïmproviseerde wortelkorven en probeer rovers te lokken. Maar echt bestrijden is geen optie (ondoenlijk) en tot hier toe (ook afkloppen) is de schade beperkt, hier en daar wat. Van konijnen heb ik meer last. Misschien komt het ook, dat het meevalt, door dat er veel meer bomen, struiken, planten staan dan alleen dat fruit en er grote afwisseling is. Elk voordeel heeft zijn nadeel......maar werken aan een betere bodem heeft voor mij een hogere prioriteit, aangezien de harde dikke klei en droogte van het gebied eerder een beperkende factor zijn. Ook is een gezonde bodem een belangrijk "wapen" tegen mogelijke infecties als schurft. Een strikt beleid om mulchlagen steeds opnieuw aan te brengen en verwijderen is gezien de grootte van het gebied niet zo handig...zou veel te veel werk kosten.

@ Windindewilgen Probeer even in te schatten wat de clue is van je reactie. Ik denk dat je vraagt naar dat ik beweer dat een laag (goed gemaakte) compost die je voor de winter aanbrengt, de bodem vroeger op gang brengt. Dus daar ga ik even op in. Voor de rest weet ik dat er veel verschillende praktijken zijn bij veel verschillende mensen, die ook ecologisch proberen te werken en was ik niet van plan om iemand de wet te gaan voorschrijven....dus (waarschijnlijk ten overvloede gezegd ) doe het op de manier die jou goed lijkt Maar groenbemester (vers groen materiaal, dat al verterend wat stikstof afgeeft en - zij het deels, de rest verdwijnt in lucht en bodem - beschikbaar voor een gewas) inbrengen is iets heel anders dan compost opbrengen. Dus over al of niet biologische activiteit als het buiten koud is: In de vergelijking die bijvoorbeeld Charles Dowding al jarenlang maakt tussen gespitte en ongespitte bedden, welke identiek worden verzorgd verder met compost, blijkt dat de winst voor niet spitten vooral gemaakt wordt gedurende de eerste maanden van het jaar. Zijn verklaring, welke ik heel plausibel vind, is dat in de met compost gemulchte bedden het bodemleven eerder op gang komt en de voedende/verzorgende rol voor planten daardoor dus eerder op gang komt. Hou dat idee vooral vast: een bodem met een goed gevoed en ontwikkeld bodemleven, neemt de zorg voor groei van de planten op zich. De taak van de tuinier is dus niet om zijn planten te mesten (voeden) met stofjes, maar om zo veel mogelijk te zorgen voor een gezonde bodem. Het is een heel andere manier van kijken en van handelen in je tuin: bodem staat voorop, de rest is bijzaak.....wordt vanzelf - als het goed is, maar heb daarover geen fundamentele twijfels meer - geregeld door die bodem. Overigens is het gekend dat schimmels, met name ook bodemschimmels en mycorrhiza's, bij lagere temperaturen tot rond het vriespunt actief zijn/blijven. De afbrekende composthoop/bak, mits voldoende vochtig en evenwichtig samengesteld en voldoende groot, kan op zichzelf zorgen voor nogal wat warmte en zal vrij onafhankelijk van buitentemperaturen doorwerken. Dat is ook mijn waarneming steeds geweest....het gaat wel verder...misschien wat langzamer, maar nooit gezien dat het echt lang stilstond, zelfs niet bij strenge vorst. Die warmte die verterend materiaal maakt, is voornamelijk door het aandeel groen....bacteriën die actief zijn, produceren warmte. Ik zou de oorzaak van stilstand dus zoeken bij voldoende vocht en een min of meer goede verhouding bruin:groen....iets van1:1 tot 2:1 is goed. Moestuin is 1:1 beter; voor vaste planten is 2:1 gunstiger omdat het meer voedend is voor schimmels. Wat ik zelf wel zie als een beperkende factor is in de vlotte omzetting, dat het onvoldoende vochtig is (wind, zon, uitdroging, een dunne laag).....een bladlaag tussen de bomen knispert, zeker bovenop, lekker = dus droog. Uit ervaring weet ik dat vanaf maart zo een laag blad snel overgroeid raakt en rond juni is het meeste blad zo goed als onherkenbaar of verdwenen. In de bostuin de laatste weken nogal wat bladeren van gras en paden verzameld (op de perken e.d. blijft het liggen) en gebruikt als bodembedekking of voor nieuwe aanleg + een bult van een 10 m3 gemaakt, waarin grasmaaisel van af de zomer gemengd wordt. Ik weet uit ervaring dat ik dit vanaf april/mei kan gebruiken....is dan zeker niet gecomposteerd, maar toch al behoorlijk aan het verteren. Op het gras ligt, ook afhankelijk van waar wind het naar toe waait, vaak al een dikke laag bladeren....de populieren verloren het al volop in september en de onderste lagen zijn op 2 a 3 maanden al behoorlijk aan het verteren (zodanig dat het al een behoorlijk verstikkende dichte laag vormt). Gezien de grootte van het gebied ( 2 ha.) en mijn beperkte menskracht 1 a 2 dagen in de week moet ik me beperken tot een efficiënte aanpak, waarbij zo weinig mogelijk werk nodig is (schrijf jij eigenlijk ook) dus volgens het boekje compost maken is daar onmogelijk (doe ik in mijn moestuin thuis zeker wel) en tegelijkertijd wil ik wat ik er kan recyclen en gebruiken zo zinvol mogelijk inzetten....

Dit is NIET logisch. De zeer snel beschikbaar komende stikstof is dan NIET biologisch gefixeerd ( = stabiel geworden = opgeslagen) zoals in goed gemaakte compost...ze vervliegt dan dus snel of spoelt uit. Ik lees hier dan dus een argument tegen dit spul....tenzij je compost wil zien als een soort snelwerkende mest (wat het juist niet is). Blijf wat gereserveerd over dit spul omdat ik het procede (of zijn het meerdere?) niet ken. Ik zie (1) dat het warm is (hetgeen kan wijzen op onvoldoende echte vertering), (2) kurkdroog en nauwelijks water opneemt gedurende eerste maanden, (3) (nog) geen leven bevat en (4) soms stinkt + (5) dat in een dikke laag die je snel toepast gedurende langere tijd weinig goed groeit en zaden niet kiemen........ Dat zijn algemeen eigenschappen die ik van "echte" compost niet ken (of die duiden op dat ze niet goed is gemaakt). Een meting van voedingstoffen zegt me heel weinig op zichzelf omdat het eerste doel ervan niet de directe bemesting is, maar voeding en opbouw van een goed bodemleven dat voor voeding zorgt + aanwezigheid van stoffen helemaal niets zegt over de opneembaarheid ervan + omdat ik niet weet of en hoe het de bodem voedt. Het enige dat ik weet is dat het een dosis organisch materiaal is en dat dat op zichzelf nuttig is.

Kan best wel. Maar je moet dan wel extra compost geven.....voedingsbehoefte is wat anders. 1. Bessenstruiken (althans de meeste) horen tot de rozenfamilie en die combineren erg goed met alliums. 2. Zelf zou ik sowieso overwegen om op het bessengebied eerder wat vaste/meerjarige groenten te zetten. Reden daarvoor is dat ik tussen bessen probeer met schimmelsterke compost te mulchen of met houthaksel/blad vooral.....liever niet te stikstofrijk daar en dat is ook het milieu waarin vaste planten zich meer thuis voelen. Er zijn ook bruikbare vaste alliums als je 1 en 2 wilt combineren (bieslook, chinese bieslook, kaapse bieslook, Egyptische ui, Welsh union enz.)...maar je kunt natuurlijk ook denken aan bijv. eeuwig moes, zuring-familie, zeekool, zwartmoeskervel, rabarber, aardbeien en vele kruiden.

Zeker zomerframbozen zijn best gevoelige planten voor allerlei ziektes. Herfstframbozen zijn wat dat betreft veel makkelijker en vergeeflijker. Ook in de professionele teelt is men er erg alert op. Eigenlijk is het best een moeilijke plant. Vaak heeft het te maken met dat aan de ene kant een framboos graag steeds in een (licht) vochtige grond staat, liefst wat aan de zure kant (maar ook weer niet echt zuur), maar van de andere kant helemaal niet verdraagt dat de grond nat en dichtgeslagen is.....daar heel snel op reageert met (schimmel-)ziektes...waaronder een vorm van phytophtera (niet de aardappelziekte), waarbij wortels en dus stengels gewoon wegrotten. Goed snoeien en zorgen voor een goed doorlatende en luchtige grond, door niet te zuinig te zijn met (bruinrijke....veel blad en hout erin verwerken) compost en eventueel planten op een heuveltje...plus de grond rondom vrij houden van begroeiing is 90% van de oplossing. Als ik het zo lees lijkt dit wel aan te sluiten bij jouw aanpak, Bio-fee......

1. Zie een directe vergelijking over al diverse jaren tussen "dig" en "no-dig" in een ecologisch beheerde tuin voor een behoorlijk genuanceerd antwoord: http://www.charlesdowding.co.uk/ 2. Toevallig zeer onlangs een uitzending NTR-uitzending in de reeks "De kennis van nu" over stand van zaken onderzoek naar mycorrizha en hoe die in de landbouw kunstmest overbodig kan maken c.q. waarom kunstmest op den duur niet werkt: http://www.npo.nl/de-kennis-van-nu/01-12-2016/VPWON_1263068?utm_source=Nieuwsflits&utm_medium=Email&utm_campaign=Nieuwsflits%3A+Bollenopruiming+en+iets+over+schimmels&utm_content=Link+5

Als de compost die je krijgt dampt, dan is ze zeker nog helemaal in de beginfase....moet nog ontbinden en stabiliseren...is ze onrijp en niet volledig verteerd. Klopt dat die compost dan nog weinig groei toelaat. (Mijn advies met compost die ik hier soms op de milieustraat krijg en die ook nog warm is en niet lekker ruikt is, om ze eerst een half jaar te laten opnieuw biologisch tot leven te laten komen. Ze is biologisch dood....je zult er weinig micro-organismen in vinden want die overleven die temperaturen niet. De processen waarmee ze gemaakt wordt in verschillende installaties zijn geheel andere dan als je zelf compost maakt). Eenmaal op de grond of nog eventueel bovenin de grond (zuurstof is nodig!!!!) zal deze organische stof (is ze vergist? Onder druk gemaakt? Versneld gemaakt in grote installaties) veel langzamer dan rijpe eigen compost!, pas heel geleidelijk door het gewone bodemleven overgenomen gaan worden...... Organische stof is altijd nuttig, maar dit spul is anders (en ik denk minderwaardig) aan de compost zoals je ze zelf kunt maken. In ieder geval - zoals je ook zegt - ongeschikt om direct in te zaaien of in te kweken. Dit spul...ik ga er maar van uit dat we iets soortgelijks bedoelen...zal als je het in het najaar opbrengt bovenop tegen het nieuwe seizoen (je bent dan een maand of 5 verder) inderdaad wel langzaam gaan werken. Ik haal het met aanhangers vol, voor aanleg en onderhoud van de bostuin, waar ik op een enorm gebied langzaam een vruchtbaardere bodem wil bouwen. In mijn eigen moestuin aan huis mijd ik het en kan ik voorzien in voldoende compost door het zelf te maken. Ik heb nog te weinig kennis van dit soort "milieustraat-compost" om een definitief oordeel te vellen. Voorlopig denk ik dat het als extra koolstof = organisch materiaal zeker nuttig is (en een zinvolle vorm van recycling van organisch materiaal dat beter niet verbrand wordt....dus daarin zit al heel veel winst w.b. CO-2 uitstoot). Maar ik heb toch ook wel wat reserves als ik het vergelijk met de compost zoals ik die al veel langer ken en - net als vele anderen - maak. Los van hoe het zo verstandig mogelijk te gebruiken, waarover we het nu hebben....zou ik heel graag eens een vergelijking willen zien naar de mate waarin het echt "compost" is, in de betekenis van dat er ook de zo gewenste stabielere organische verbindingen in opgebouwd zijn + wat de uitstoot aan ammoniak en fosfaten en CO2 is tijdens de productie hiervan. Beide wordt het "compost" genoemd....gemaakt van organisch materiaal, maar is het wel hetzelfde?

schreef gewoon Peter. In je composthoop/bak zijn andere (micro)organismen aan het werk dan in je bodem! In de composthoop wordt - mits goede verhoudingen, voldoende vocht en lucht - afgebroken en tot nieuwe verbindingen opgebouwd, door bacteriën, schimmels, insecten en ander grut dat daar in gespecialiseerd is. Deze verbindingen worden - mede als voedsel voor weer andere (micro-)organismen in de bodem, maar ook in symbiose met planten - zeer geleidelijk weer deels ontbonden in vormen die voor planten eventueel opneembaar zijn.