Brabantse Tuinprins

Probleem is dat 'schimmelziektes' voor veel tuiniers iets abstracts is terwijl daar toch de meeste planten door het loodje leggen. Mensen willen iets tastbaars als een beestje als de oorzaak kunnen aanwijzen. Dus als AI op de proppen komt met Verticillium of Phytophthora dan haken veel mensen al af want te abstract of ingewikkeld. In onderhavige geval gaat het zo goed als zeker om een aantasting door verwelkingsziekte of Phytophthora. Enige juiste actie is m.i. de boel weg te kieperen en opnieuw te beginnen met schoon plantmateriaal en fatsoenlijke potgrond te gebruiken (geen goedkope meuk van de discounter).

Prunus cerasifera heeft ook doornen. Kan bij zaailingen verschillen maar ze zijn aanwezig. Ik heb zelf een aantal kerspruimen staan en die hebben allemaal takdoorns.

Een kroosjespruim is iets anders dan een kerspruim. Kroosjespruim: Prunus domestica subsp. insititia Kerspruim: Prunus cerasifera Wat jij hebt staan is een kerspruim. De kerspruim is matig zelfbestuivend en wil je een goede oogst dan moet je meerdere genetisch verschillende exemplaren aanplanten. Zaailingen zijn genetisch verschillend. Kiemen van het zaad van de kerspruim: zaad heeft eerst 1 à 2 maanden warmte nodig gevolgd 3 maanden koude. Als je in juli zaait kiemen de zaden als het goed is volgend voorjaar. De zaden moeten echt gezaaid worden: de zaden eerst enige tijd warm bewaren en dan een paar maanden in de koelkast leggen werkt niet. Indien volgend voorjaar niets kiemt dan de zaden nog een jaar laten staan (als je daar het geduld voor hebt!).

Amelanchier lamarckii: meeldauw. Helaas is het krentenboompje (eigenlijk meer een struik) gevoelig voor meeldauw. Heeft vooral met de weersomstandigheden te maken. Mijn observatie is verder dat jonge struiken er gevoeliger voor zijn dan ouderen. Preventief spuiten met spuitzwavel in mei/juni kan helpen om meeldauw te voorkomen. Vlinderstruik: aantasting door de katoenluis (Aphis gossypii) Sinds enkele jaren komt de katoenluis in NL buiten voor. Zat vroeger vooral in kassen waar komkommers en paprika's werden geteeld. Of deze vanuit de kas de sprong naar buiten heeft gemaakt of vanuit het zuiden naar hier is gekomen zou ik niet weten. De katoenluis is warmte minnend en kan zich snel voortplanten. Zit doorgaans aan de onderkant van het blad en zuigt sap uit de bladeren. Daarbij worden ook giftige stoffen de plant binnen gebracht waardoor je van de rare gele plekken krijgt en ook vergroeiingen van het blad. Jouw vlinderstruik ziet er nog redelijk uit, heb dit jaar al veel exemplaren gezien die er verschrikkelijk uitzien. Aantasting door de katoenluis is lastig te voorkomen tenzij je de plant vanaf de late winter iedere dag controleert op de aanwezigheid van de katoenluis.

Zou een vorm van Phytophthora kunnen zijn bijv. Phytophthora cactorum. Dit is een ziekte die door een onzichtbare schimmel wordt veroorzaakt. De schimmel kan op het plantmateriaal aanwezig zijn geweest maar kan ook in de potgrond hebben gezeten. Diverse vormen van Phytophthora slaan eerder toe bij planten die aan de natte kant staan. Die potgrond waar de zieke planten in hebben gestaan kun je het beste in de kliko doen en niet hergebruiken. Aardbeienplanten kun je het beste bij een betrouwbare leverancier kopen aangezien aardbeienplanten gevoelig zijn voor tal van virussen en schimmelziektes.

Meest waarschijnlijke lijkt mij een beginnende Botrytis aantasting. Heb je bij het water geven de bladeren / de gehele plant nat gemaakt? Wanneer geef je water: 's morgens of 's avonds? Andere mogelijkheid is een Cercospora aantasting maar dat gaat meestal ook gepaard met bladvlekken. Bovendien zijn de aangetaste plekken op een van bovenstaande foto's te groot voor Cercospora. Wat het ook moge zijn: ALLE aangetaste vijgen verwijderen. Die aangetaste plekken worden zo goed als zeker veroorzaakt door een (onzichtbare) schimmel. Op een gegeven moment gaan schimmels sporen produceren en zorgen zo voor een verdere verspreiding. De onzichtbare schimmels kunnen overwinteren op takken, knoppen etc. Het is dus zeer belangrijk om dit tegen te gaan. Daarom: alle aangetaste vijgen direct verwijderen.

Rovero levert goede kwaliteit. Mijn folie gaat richting de 10 jaar en is nog steeds prima. Ik heb de heldere variant maar hier moet je er wel rekening mee houden dat het al vroeg in het jaar erg warm kan worden onder dit plastic. Misschien had ik beter de diffuse variant kunnen kiezen maar de vraag is hoeveel dat in temperatuur scheelt met de heldere variant. In hoogzomer zul je m.i. toch schaduwdoek moeten gebruiken anders wordt het simpelweg te warm onder het plastic. Zelfs met schaduwdoek ligt de temperatuur op warme dagen in een folietunnel boven de 35 graden.

Is onjuist. Ik heb mijn 2 exemplaren van 'Illinois Everbearing' verplant toen ze al 5 of 6 jaar vaststonden op hun oude plek. Ze groeiden veel harder en worden ook veel hoger als ik aanvankelijk op basis van informatie op het internet dacht. Mijn huidige schatting is dat 'Illinois Everbearing' tussen de 8 en 10 meter hoog wordt. De bomen hebben de verplanting moeiteloos doorstaan. Waar je wel rekening mee moet houden: moerbeien hebben zeer taaie, welhaast rubberachtige wortels (die geel van kleur zijn). Je moet een zeer scherpe steekspade hebben om door de al wat dikkere wortels te komen. Een 'bats' (schop met iets gebogen blad) is hiervoor totaal ongeschikt. Verplanten kan dus mijn inziens wel maar is bij al wat grotere exemplaren een flink karwei. Verder is het belangrijk dat je de bomen even diep terug plant als ze eerst hebben gestaan. De wortelaanzet (bovenste wortels) mogen maar net onder de grond zitten. Te diep planten is een van de oorzaken waarom bomen gaan kwijnen na het aanplanten. Je moet overigens nooit een zaailing kopen van de moerbei. Zaailingen kunnen mannelijk zijn en die geven dus geen vruchten. Voorts kan de smaak van een vrouwelijke zaailing erg tegenvallen. Ze zijn vaak weeïg van smaak met niet de juiste verhouding tussen zoet en zuur. Kies dus altijd voor een benaamde soort waarvan de smaak bekend is. Bij zowel geënte als gestekte exemplaren heb je al redelijk snel vruchten. Tegenwoordig komen er ook planten uit de weefselkweek. Mijn indruk is dat je daar iets langer moet wachten op de eerste vruchten.

De natuur is wreed. Hier is een nest met jonge meesjes geplunderd door een ekster die de jongen aan zijn/haar jongen heeft gevoerd. Hier tot nu toe opvallend weinig slakken. Aan mijn karma kan het niet liggen ...

Vorst is zeker niet de oorzaak. Het heeft nauwelijks gevroren en Zanthoxylum simulans kan 20 graden vorst verdragen. Bij dit soort zaken waarbij een plant niet meer in het blad komt moet je eerder denken aan een schimmelziekte. Zanthoxylum is gevoelig voor verwelkingsziekte / verticillium. Ik vermoed dat dat de oorzaak is. Op de plek waar de Zanthoxylum simulans heeft gestaan niet opnieuw deze plant aanplanten. Verwelkingsziekte blijft in de bodem zitten en kan zo voor herbesmetting zorgen.

Het was de laatste weken geen optimaal weer voor Japanse esdoorns. Felle zon, een lage luchtvochtigheid en dikwijls een vlagerige wind. Hier houden deze Japanse planten die van nature in een bosachtige omgeving groeien, niet echt van. Dit kan er toe leiden dat het blad er minder mooi uitziet. Waar je verder rekening mee moet houden is dat Japanse esdoorns de laatste jaren behoorlijk gevoelig zijn voor verwelkingsziekte / verticillium. Hierbij gaat het blad van een tak plotseling slap hangen en verdroogt dan. Kleine planten kunnen in zijn geheel in korte tijd afsterven. Belangrijkste raad is dat je de plant zeker niet overmatig water moet geven want het blijkt dat op nattere gronden eerder verwelkingsziekte optreedt.

Mijn langstelige olijfwilgen / Elaeagnus multiflora struiken hangen dit jaar tjokvol bessen. Duurt nog even voor ze rijp zijn.

Hier zijn tot nu toe relatief weinig slakken actief. Komt door de droogte en de vaak koude nachten (eergisteren hadden we nog vorst aan de grond). Nu heeft het gisteren voor het eerst sinds weken geregend (7 mm) en de komende dagen wordt er ook nog neerslag voorspeld. Voeg daarbij dat de nachttemperaturen na +10 graden gaan. Ik verwacht voor de komende weken een explosie van de slakkenpopulatie.

Van Elaeagnus umbellata is bekend dat ze kruisbestuiving nodig hebben. Dus verschillende soorten aanplanten of zaailingen. Als de exemplaren via stek zijn vermeerderd van dezelfde moederplant dan kan er geen kruisbestuiving plaats vinden aangezien de planten dan genetisch identiek zijn. Van Elaeagnus multiflora is er bij mij nog steeds onzekerheid of die kruisbestuiving nodig hebben. Een kennis van mij heeft 1 exemplaar dat vruchten geeft, hoor ook vaak verhalen dat 1 exemplaar geen vruchten geeft. Ik heb meerdere exemplaren staan (zaailingen en 'Sweet Scarlet') en die hangen ieder jaar tjokvol. Dit jaar was de bloei zeer rijk en de aangename geur van de bloemen al van redelijke afstand waar te nemen.

Hier op het Brabantse zand groeien ze ook prima. Struiken die 10 jaar geleden zijn geplant zijn nu 1.50--1.70 hoog. 'Leningradsky Velikan' is de meest productieve en smaakt ook prima. Heb ook een van de Boreal soorten (dacht 'Blizard') en die groeit langzamer maar produceert zeer weinig bessen terwijl er toch kruisbestuiving kan optreden. Het probleem met de honingbessen is dat ze zeer goed rijp moeten zijn om goed te smaken. De bessen beginnen al vroeg kleur te tonen maar dan duurt het nog een tijdje voor ze goed op smaak zijn. En daar zit 'm juist de crux: mensen denken dat ze rijp zijn en proeven ze en zijn dan teleurgesteld over de zure smaak. "Honingbessen? Nee, zure krengen!". Moraal van dit verhaal: niet te vroeg oogsten. Helaas hebben de vogels de bessen hier ook ontdekt en die vinden ze al goed smaken als ze nog niet helemaal rijp zijn. Ze kunnen binnen een paar dagen een struik ontdoen van de bessen.

De plant op bovenstaande foto's is ook geen wolmispel / Eriobotrya japonica. Het blad van de wolmispel is veel stugger en langwerpiger als op de foto's. Ik heb hier een aantal zaailingen van de wolmispel in zure potgrond staan (bevat dus een deel turf!) en die groeien de laatste weken als kool. Eriobotrya kun je het beste uitplanten op een beschutte plek in de volle grond en dan heb je een opvallend wintergroen boompje. Ik ben het op dit punt eens met 'appelvrouw': als het echt een wolmispel is dan naar buiten met die plant! Binnen krijgen diverse planten soorten last van allerlei schimmelziektes en plagen (zoals bijv. spint). Het lijkt tegenwoordig wel alsof turf wordt gezien als een soort gif ....

Twee dingen weet ik zeker: 1. de plant op bovenstaande foto is geen mispel (= Mespilus germanica) en 2. mispel kun je prima planten in potgrond waar turf in zit. In het verleden werd voor potgekweekte mispels gewoon potgrond gebruikt waar een flink percentage turf in zat. Nooit problemen mee gezien.

Ik heb de Thornless Evergreen. De bramen moeten goed rijp zijn anders smaken ze wat minder (te zuur). Probleem bij dit soort fruit zijn de vogels (merels en spreeuwen, laatste jaren ook houtduiven) die er met de bramen vandoor gaan.

De dropplant kan wel wat meer vorst verdragen als -5. Wat ze de das om doet is veel neerslag in de winter en slakkenvraat als ze in het voorjaar gaan uitlopen. Door de relatief koude nachten in maart en april hebben de slakken zich veel trager ontwikkelt als in 2024 dus dat is van voordeel. Nu beginnen de slakken hier echter weer massaal te verschijnen dus is het opletten dat jonge groei in 1 nacht niet wordt kaalgevreten.

Mijn idee is dat potgrond die schimmelt compost bevat die nog 'nawerkt', dus waar het composteringsproces nog wat aan de gang is. Ik gebruik alleen professionele potgrond maar sinds daar de afgelopen jaren een hoger deel compost in zit (vanwege de overeenkomst van potgrondleveranciers om minder turf in hun potgrond te stoppen) zie ik af en toe toch ook wat schimmel in de kluit zitten. Ik weet zo goed als zeker dat dat eerder niet het geval was.

Ik denk dat je in veel EU landen nog terecht kunt bij hobbyaanbieders van chilipeper- zaden. Nederland loopt altijd voorop bij dit soort zaken (misschien ook vanwege exportpositie) en ik heb verder de indruk dat de NVWA onder het mom van plantengezondheid geld wil binnenscharen. Post uit EU landen wordt volgens mij niet gecontroleerd dus die route blijft begaanbaar.

Nee, maar de meikevers vliegen van tuin naar tuin en leggen daar hun eitjes ...

Het is net als met de bestrijding van de larven van de taxuskever: je zult ieder jaar aaltjes moeten toepassen aangezien de meikevers ook bij de buren zitten, in de bosschages, de vrije natuur etc. Als een plaag zich eenmaal duidelijk heeft gevestigd dan kom je er nooit meer vanaf. Lees bij de inzet van aaltjes goed de gebruikshandleiding. Vaak moet de grond vochtig zijn en een aantal weken goed vochtig worden gehouden. Is de grond te droog dan sterven de aaltjes en kunnen ze hun werk niet doen.

Lonicera / kamperfoelie is een uitgebreide plantenfamilie met groenblijvende struikjes (Lonicera nitida) tot flinke klimmers. Van sommige soorten zijn de bessen licht giftig. Als je niet weet welke soort het is kun je voor onaangename verrassingen komen te staan. Zo lijken de klimmende kamperfoelie's nogal op elkaar en de meeste mensen hebben geen benul van de precieze Latijnse naam. Maar je hebt diverse soorten klimmende kamperfoelie's en het is de vraag of de bloemen van al deze soorten eetbaar zijn. Zou kunnen maar ik durf er mijn handen niet voor in het vuur te steken. Op bovenstaande link van 'Eat the Weeds'. wordt gezegd dat Lonicera caerulea uit Europa komt. Dit is onjuist. L. caerulea heeft zijn natuurlijke verspreidingsgebied in Azië maar wordt de laatste decennia ook in Europa aangeplant (met name voedselbossen etc.). Verder wordt gezegd dat L. caerulea giftig is maar de bessen van L. caerulea (honingbes) zijn gewoon eetbaar. Iedereen kan fouten maken maar het maakt de betrouwbaarheid van dit blogartikel voor mij wel een stuk minder. Als je niet 100% overtuigd bent van de exacte naam van een plant dan zou ik daar niet van eten.

100% de klimopkever. Cicaden zuigen aan bladeren en maken geen gaten in de takken. De larve van klimopkever zit in gangen in de takken en overwintert daar ook. Komt te voor schijn in mei/juni als kever. Lijkt mij lastig te bestrijden aangezien systemische insecticiden buiten niet zijn toegestaan. Dan kun je alleen contact-insecticiden gebruiken en daarbij moet je de kever direct raken met je insecticide.