Lucht in jampotjes?

[bio-fee]

Ik heb voor het eerst in mijn leven jam gemaakt, van pruimen en mirabellen.

Het smaakt goed!

Ik heb 1 kilo schoongemaakt fruit gekookt met 1/2 kilo geleisuiker, volgens aanwijzingen op de verpakking. Dat mengsel heb ik in uitgekookte potjes gedaan en deze gelijk een tijdje op de kop gezet.

Nu ik de potjes weer omgedraaid heb, blijft de jam bovenin hangen met een laagje lucht op de bodem. Volgens mij was het nou juist de bedoeling van het op de kop zetten, dat de lucht eruit zou gaan (hoe is me wel een raadsel, want de deksels moest ik stevig aandraaien???). Had ik de potjes helemaal tot aan de rand moeten vullen? Zodat het helemaal tot aan het deksel komt?

 

Is het erg dat er nu nog lucht onderin de potjes zit? Blijven ze dan wel goed als ik ze bewaar, of kan ik ze dan maar beter snel opeten? Of invriezen ofzo?

 

In het potje op de foto hieronder zit het meeste lucht, in de andere potjes wat minder maar ze hebben allemaal wel wát lucht.

 

[paddestoelengek]

Ik vul de potjes altijd af tot net aan onder de rand, enkele millimeters.

Als de jam er kokend is ingegaan voorzie ik geen problemen en als het maar een enkel potje is zou ik die in de koelkast bewaren.

Zijn het veel potjes dan zou ik geen risico nemen, de jam opnieuw koken en de potjes opnieuw afvullen.

Wellicht een klusje waar je niet op aan het wachten bent maar bederf en weggooien is ook weer

[Patrijs]

Dit kan geen kwaad en is ontstaan omdat de jam hard is geworden tijdens het afkoelen.

Zelf zet ik de jam na vullen tot even onder de rand omgekeerd weg. Tijdens het afkoelen draai ik de potten weer om, om dit te voorkomen.

Soms zakt het fruit uit naar onderen en kan je dat voorkomen door de pot even te schudden voor de jam stolt.

Misschien kan je dat nu ook nog doen en ben je van de lucht onder in af.

Voor de jam maakt het niet uit, de deksel is nu goed ontsmet door de hete jam.

Zolang alles maar ontsmet is en de deksel hol staat als teken dat het luchtdicht is kan je de jam prima bewaren.

[bio-fee]

Ja de jam is er wel kokend ingegaan en de potjes waren ook nog gloeiend heet (net vers uitgekookt).

De deksels staan strak, dus dan ga ik er maar van uit dat het goed is zo, het ziet er alleen beetje vreemd uit met de lege ruimte onderin ipv bovenin. Maar ze zijn toch voor eigen gebruik dus dat geeft niet.

 

Heb ik goed begrepen dat jam zo buiten de koelkast ongeveer een half jaar houdbaar is?

[Patrijs]

Er kan niet zoveel misgaan aan jam bewaren, en gaat het mis dan merk je dat snel genoeg.

De bewaartijd is normaal zeker een jaar, als er genoeg suiker in zit en goede vruchten. Zelf eet ik nu nog weinig jam en maken we de oude voorraad op. Daar zaten ook potten tussen van 2015/14 Niet dat ik dat een ander zou aanraden.......

 

Jam gemaakt met minder suiker dan gewoonlijk maak ik wel sneller op en bewaar ik na opening in de koelkast.

[weknow]

Die lucht is niet zo erg. Je jam is gewoon heel stijf geworden. Zowel pruimen (maar het verschilt per ras en als ze rijper worden, wordt het ook wat minder) en nog meer mirabellen bevatten veel pectine. Bij fruit dat veel pectine bevat, kun je bijvoorbeeld 1200 gram fruit met 500 gram van die Duitse suiker doen. (500 gram voor 1 kilo verkopen ze niet in Nederland). Bij fruit dat nauwelijks of geen pectine bevat moet je hoeveelheid fruit wat minderen, bijvoorbeeld 800 gram aardbeien, om het niet te slap te krijgen. Geleisuiker = suiker met wat pectine (en soms nog wat bijvoegsels). Het is afgestemd op een gemiddelde.

 

Daarnaast als je jam ook wat zuren bevat omdat het in het fruit zit of bijvoorbeeld citroen erbij, wat ook erg goed voor de smaak, zal de gelatine beter werken. Ik koop tegenwoordig zelf de losse gelatine en citroenzuur om hier en daar wat te kunnen aanvullen en experimenteren met recepten. Een recept is maar een recept en gemiddelde. Houd ik me nooit aan. Koken en jam maken blijft in de eerste plaats het leren kennen van waarmee je aan het werk gaat, proeven en ervaring. Het uitvoeren van een lijstje stelt heel erg vaak teleur.

 

Het potje op zijn kop is niet echt nodig, maar heeft 2 bedoelingen:

De hete jam komt tegen de deksel en sluit dit af van de buitenlucht. Binnenin is het zeer heet, dus wat microben zijn wel dood. Suiker conserveert overigens en gaat slecht worden tegen. Dan krimpt het deksel bij afkoelen en kun je omdraaien.

Als je jam maakt met stukjes fruit en ze is de goede dikte, dan blijven de stukjes fruit (die in hete jam opstijgen) er doorheen zitten als de jam afkoelt en gaat stollen. Zou je niet omdraaien, dan heb je bovenin alleen fruitstukjes en onderaan alleen smurrie. Als je jam erg dik is, zoals bij jou, zullen zowel de stukjes als de smurrie snel hard worden en niet meer naar de bodem zakken als je de pot omdraait.

 

Niks mis met je jam. Alleen wat stevig. Is ook erg lekker.

 

Nog een paar tips: probeer in pruimenjam naast wat citroensap ook eens een paar muntblaadjes (Marokkaanse!) , gember, vleugje kaneel of vleugje vanille toe te voegen. Niet meer dan een hint van...niet echt veel om een smaak te maken....daarmee worden ze nog iets lekkerder.

[bio-fee]

Dank voor alle uitgebreide reacties (vooral ook Weknow)!

Ik krijg nu helemaal de smaak te pakken. Ik heb nog een emmer mirabellen staan (die groeien hier in het wild, langs de bosrand, dit jaar voor het eerst!), alleen geen geleisuiker meer dus ik moet gauw gaan shoppen, dan kan ik nog meer maken.

Goede tips voor smaakverbetering Weknow, daar ga ik eens wat van uitproberen! Alhoewel deze jam ook al heeeeel lekker is geworden... zoet met een hint van zuur (de pruimen/mirabellen vond ik vrij zuur, vooral de schillen). Ik vrees dat deze potjes geen jaar op de plank blijven staan, maar het is wel goed om te weten dat het zo lang kan!

[Frans]

Is het erg dat er nu nog lucht onderin de potjes zit? Blijven ze dan wel goed als ik ze bewaar, of kan ik ze dan maar beter snel opeten? Of invriezen ofzo ?

Helemaal vullen is natuurlijk het beste maar ik denk dat je je over lucht in de potjes geen zorgen hoeft te maken. Hoewel er lucht lijkt te zitten denk ik dat er in die loze ruimte nauwelijks of geen lucht aanwezig is maar alleen wat waterdamp. Natuurlijk ook geen bacteriën want die hebben tijdens het verhitten al het loodje gelegd.

 

Waarom er nauwelijks of geen lucht aanwezig is ? Hier mijn mening.

 

Op het moment van aanbrengen van het dekseltje is de lucht in de ruimte tussen jam en deksel al vervangen door opstijgende hete waterdamp afkomstig uit de bloedhete jam. Door het afkoelen van de jam condenseert deze ingesloten waterdamp grotendeels waardoor er (bij een goed sluitend dekseltje) een onderdruk in het potje ontstaat. Dat is ook de reden dat je tijdens het afkoelen een klik hoort waarna het dekseltje hol blijkt te staan. De inhoud van het potje is nu hermetisch afgesloten van de buitenlucht, en dat komt niet door het krimpen van het dekseltje wat elders beweerd wordt, maar door de uitwendige druk op het dekseltje die nu immers groter is dan de inwendige druk. Het zachte kunststof laagje onder het dekseltje, dat door de buitendruk tegen de rand van het potje wordt geperst, werkt als een seal die voorkomt dat er lucht tussen dekseltje en potje kan lekken waardoor het potje weer open zou kunnen gaan.

[bio-fee]

Dank je Frans, ik heb er inmiddels wel vertrouwen in dat mijn jam goed in de potjes zit.

En ondertussen heb ik nog meer jam gemaakt van in het wild groeiende mirabellen, superleuk! Deze is wat minder dik geworden en kan nog een beetje op en neer bewogen worden in het potje, ondanks dat ik de potjes dit keer voller heb gedaan. Maar de deksels staan wel strak dus dat zal dan ook wel goed zijn, neem ik aan...

 

[Erny]

Mooi kleurtje!

 

Ik heb mij laten vertellen (gelezen oid) dat wanneer de je potjes na het vullen omdraait de lucht erin door de hete vloeistof moet en dan ook gesteriliseerd wordt. Na een paar minuten de potjes weer omdraaien. Zo zakt je smurrie weer mooi naar onderen bij het indikken.

[bio-fee]

Ja ik heb deze potjes nu ook sneller weer teruggedraaid en daar zit de jam wel weer mooi onderin.

Goed om te weten dat de lucht die er in zit, of de loze ruimte, wél gesteriliseerd is.

Op de één of andere manier vind ik het best spannend om mijn eigen voedsel in te maken... ben toch bang dat het gaat schimmelen en dat ik dan iets bedorvens eet... maar ik neem aan dat het aan jam wel te zien/ruiken zal zijn, mocht het niet meer goed zijn.

 

Overigens smaakt mijn rode variant beter dan de gele; de gele is wat meer zurig... Maar toch niet slecht, voor eerste probeersels!

[Flup]

Is normaal, geen zorgen.

Jam maken is leuk en erg lekker ook. Heb dit jaar overigens geen jam gemaakt, heb nog jam van 2014 en 2015, die moet eerst maar eens opgegeten worden.

[bio-fee]

Oh blijf het bij jou zó lang goed joh? Wow.

[Trea]

Als jam in een gesloten pot verkleurt en minder gaat smaken komt dat vooral door invloed van licht. Bij gebrek aan een kelder bewaar ik de voorraad daarom in een kartonnen doos in de schuur. Jam van een paar jaar oud is zo nog prima te eten. Alleen wat minders vers.

 

Als de inhoud steriel is en de deksel goed dicht dan gaat de jam pas bederven nadat je de pot openmaakt. Door wat er in de lucht zweeft of door vies bestek. Het scheelt echt als je niet met vieze messen en lepels in de jam komt. In de koelkast gaat bederf niet zo snel. Jam met weinig suiker bederft sneller dan jam met veel suiker.

 

Ik gooi jam en ook chutney pas weg als er schimmel op staat of bovenop waterig is geworden. Of als het al eindeloos in de koelkast staat omdat t niet lekker is.

 

Oh.. en te dunne jam gaat bij mij in de yoghurt.

[bio-fee]

Dank voor je tips Trea!