Zeep maken

[jasmin]

Gewoon maar eens proberen, lijkt me.

 

Ik dacht eigenlijk dat je zoiets bedoelde

 

Van internet geplukt, maar niet erg moeilijk om te doen.

[Indy]

Ok,ja die bedoelde ik wel,maar ik wilde ff simpel beginnen. Nu ben ik compleet verliefd!!!!!!!

Gaat dat in een mal?

[Jorieke123]

Dat sopt toch voor geen meter?

[jasmin]

 

 

OMG, wat ben jij praktisch.... die dingen zijn voor de show. Mocht je het willen gebruiken, dan een beetje raggen. De zeep zelf sopt wel hoor.

[jasmin]

Ok,ja die bedoelde ik wel,maar ik wilde ff simpel beginnen. Nu ben ik compleet verliefd!!!!!!!

Gaat dat in een mal?

 

Noppe, gaat niet in een mal. Dit is simpeler dan jouw andere ideeën. Probeer eens ruimtelijk te denken, en goed te kijken (snijsporen bv.)

[Indy]

[jasmin]

Wel temperatuur in de gaten houden. Die kristallen giet je eerst als blok. Max 60 graden Celsius. Dan snijden naar eigen inzicht. Het onderstuk ziet er lobberiger uit, dus met lagere temp. gegoten. Waarschijnlijk in een begrenzende vorm (bakje of zo). Daar de kristallen inzetten. Aan de voorkant zie je wat doffer glanzend, dat is mica die er overheen gewreven is.

Die mica moet je niet gebruiken om je kristallen mee op kleur te krijgen, want mica maakt opaak (ondoorzichtig). Daar heb je speciale kleurstof voor nodig voor MP zeep. Dat bestel je gewoon tegelijk met de MP zeep. Is niet duur (2 euro per kleur of zo)

 

Je zet toch wel foto's indien het zover is, he?

[Liekie]

Nou jullie worden bedankt hoor, zonet een boel beginkleurtjes en geurtjes besteld om samen met dochterlief wat te gaan experimenteren. "Mam er moeten wel glitters in hoor!!" aldus de kleine dame

Voor nu gewoon smeltzeep (wel zo veilig voor kids) maar als ik het ook leuk vind kunnen we nog wel een stapje verder... Die fotos zijn echt zo leuk en het zou wel mooi zijn om echte fijne zeep te maken voor mijn extreem droge huid. Hebben jullie daar tips voor?

[jasmin]

Smeltzeep is niet slecht voor de huid hoor. Integendeel. Je kan het ook zelf maken, maar die erg transparante variant lukt niet in de keuken, de andere vormen kunnen wel. Er zijn heel veel soorten verkrijgbaar: met aloë, olijfolie, cacaoboter, sheaboter, geitenmelk etc. Maar het is wel iets voor gevorderden, omdat je al het gewone zeepproces moet begrijpen, plus dat het gevaarlijk kan zijn (afhankelijk van je methode), want je moet alcohol verhitten en dat is ontvlambaar.

Bij bestaande smeltzeep kan je ook een percentage luxe olie toevoegen. Officieel zeggen ze van niet, maar het kan wel. Kwestie van experimenteren. Ik heb een keer 30% amandel olie toegevoegd, zonder probleem. Dure grap als je het op grote schaal zou willen doen, maar voor een paar losse zeepjes is het te proberen. In principe kan de zeep onstabiel worden.

 

Een glycerinezeep is zowiezo mooi voor de huid. Glycerine hydrateert. Yammie

Er zijn mensen die er thee bij doen, kruiden, etherische olie, zaadjes.

 

Die smeltzeep is superleuk om met kinderen te doen. En snel resultaat. Zeker als je de vormpjes even in de vriezer zet na afloop. En niet zoveel geurstof nodig. Een mililiter (30 druppels) per 100 gram is gemiddeld. Kan ook minder. De goedkoopste vormpjes vind je bij de Wibra, Zeeman, Action.... gewoon kleine siliconen bakvormpjes nemen. Daar hebben ze ook beestjes, poppetjes, dino's etc.

 

Met ambachtelijke zeep kan je ook zeep voor extreem droge huid maken. Je kan een recept van internet plukken. Als je je er echt in wil verdiepen dan ben je wel wat tijd kwijt, want er is geen school om het te leren, en boeken leveren altijd maar het opstapje. Eigenlijk moet je elke stap zelf uitvinden en uitvoeren. Hi, hi.... een zeeprecept kan al anders uitpakken als je een ander leverancier olijfolie hebt. Of nog gekker, mensen klagen dat hun zeeprecepten niet meer 'werken' nadat ze verhuisden naar een ander klimaat. Zomer en winter is zowiezo al anders, moet je andere methodes gebruiken (eventueel). Dit even om aan te geven dat er geen standaard is. Ik kan me voorstellen dat dit soort dingen ook spelen bij zoiets als 'worst maken'. Zoveel variabelen, om duizelig van te worden.

Maar om te beginnen is het makkelijk hoor. Je hebt toch geen verwachting, dus hoe het ook uitpakt, het is altijd goed.

 

Nou ben ikzelf ook alleen maar bezig met droge huid, en dan heb ik 1 mooie tip: reuzel. Dat is echt mijn ontdekking van 2014. Het vet van de veldvarkens is zowat geurloos en hoge kwaliteit, misschien kan je wat vet bij Jorieke kopen tzt om te proberen.

Ook leuk: sinds gisteren ligt er bij mij in de diepvries handgemolken geitenmelk van Berijl, die net als Jorieke een zelfvoorzienende boerderij heeft, maar met Toggenburger geiten en honingbijen. Tot nu toe heb ik alleen geitenmelkzeep gemaakt met geitenmelk van de supermarkt, dus ik ben wel nieuwsgierig hoe deze zeepjes gaan uitpakken. Geitenmelkzeep is ook goed voor de huid.

[Liekie]

Bedankt voor de enorme lading aan informatie Jasmin! Er heeft zich inmiddels (google is my best friend op dit moment!) een nieuwe wereld geopend. Nog even op jacht naar ijsblokjes vormpjes want er moeten dolfijnen grmaakt worden

En ik ben inderdaad de tricky dingetjes van olijfoliezeep tegengekomen, maar dat maakt het ook wel weer een uitdaging! Die reuzel klinkt trouwens niet geheel onbekend. Nou is de kans dat ik in de buurt van de beroemde veldvarkens kom niet zo heel groot (helaas) maar ik kan wellicht een balletje opgooien bij de lokale slager. Tenminste, als we dat nog gaan doen, want ik geloof niet dat manlief dit soort experimenten echt toejuicht

[Jorieke123]

Nou wil ik me niet overal mee bemoeien hoor Maar ik lees mijn naam dus dan mag het wel

 

De Veldvarkens willen het vet ook wel opsturen hoor. Ze kunnen tegenwoordig zelfs een bezorger langs sturen, als je ZOVEEL wilt dat het niet per post kan worden verzonden

Vet van onze veldvarkens is wel wat anders dan vet van een gemiddeld supermarkt/slager-varken. Die moderne varkens zijn gefokt voor hun vlees, en moeten zo min mogelijk vet hebben. En die van ons zijn lekker ouderwets, groeien ouderwets op, en hebben dus vele centimeters vet om hun lijf.

(en zo nog wel wat verschillen, maar ik wil ook niet heel irritant overkomen met mijn varkens )

[Bozo]

Leuk dat zeep maken!!

Ik heb zelf 20 jaar in een zeepfabriek gewerkt, daar werden dan zeepnoodles gemaakt, een soort basiszeep waar je dan later parfum en kleurstof aan kon toevoegen.

Overigens gebruik ik nog steeds gewoon blokken zeep onder de douche en om mijn handen te wassen, veel beter voor de huid en alle cremetjes hebben we een hand kunnen geven.

Wij maken nu gebruik van de zeep van de Traaij, zij maken zeep van een palm, cocos, olijfvetzuur mengsel en verrijken dat met bijenhoning en etherische olieen zoals Calendula, Roos, Aloe Vera etc.

Veel beter dan al die vloeibare douchecreme en handzepen bij elkaar!

[jasmin]

Jorieke: ik dacht, ik gooi eens een balletje veldvarkensvet in de groep. Het is echt compleet anders dan vlees uit de supermarkt. Ik eet niet veel varkensvlees, maar hier thuis zijn ze wel dol op eieren met spek. Man, man, wat kan dat soms stinken.

Maar het veldvarkenvet is echt anders. Zowat geurloos, of een lichte aanwezigheid, zonder dat je het direct als 'varken' kan benoemen. En dat terwijl het vet natuurlijk langere tijd verwarmd moet worden om reuzel van te verkrijgen.

Als mensen echt serieus zeep willen maken voor moeilijke huid, dan is dit echt iets om aan te raden. Door het verzepingsproces breken alle vetten uiteen, en vormen een nieuwe stof: zeep. In het eindproduct zit dus technisch gezien geen varkensvet meer, maar zeep. Het ruikt ook alleen maar naar pure zeep (heerlijk), als je geen geurstoffen gebruikt.

Dit soort zepen zijn gewoon de traditionele zepen van vroeger, toen de mensen op de boerderijen hun zepen maakten van alle soorten dieren die er rond liepen. Later, met de industrialisatie, en internationaal vervoer, kwamen de andere oliën van ver (cacaoboter, macademia olie, olijfolie, noem maar op).

Pure reuzelzepen vind ik niet zo prettig (al zijn er mensen genoeg die er bij zweren), dus ik mix traditie en moderne tijd door elkaar.

 

Bozo: Ik wil altijd nog wel eens zo'n fabriek van binnen bekijken. Wat ik begrepen heb is dat de geur- en kleurstoffen onder hoge druk/ vacuüm (????) in de zeepkorrels geperst worden. Met als grote voordeel dat de geur gewoon heel goed blijf hangen in de (reeds verzeepte) zeep, veel beter dan dat je zelf met de hand kan doen. Maar verder beetje 'schrale' zeep, omdat de glycerine afgeroomd wordt in het proces.

[Bozo]

@ Jasmin: Er zijn 2 vormen van proces, de eerste noemen ze het "open pan" proces waarbij vet en natronloog bij elkaar worden gebracht in een soort van grote pot, door de reactie krijg je dan zeep, water en glycerine, dit is een proces wat van oudsher werd gebruikt.

De tweede vorm is het continu proces, vetzuur, natronloog en zout worden in een reactor verzeept waarbij het water dat vrijkomt in de zeep gebonden word door het zout.

In de volgende fase worden dan allerlei additieven toegevoegd, zoals glycerine, sorbitol etc.

Als je sorbitol toeveogd krijg je trouwens transparante zeep.

In de derde fase word de zeep dan gedroogd tot een vochtgehalte tussen de 10 en 15% en word de zeep door een grote extruder (worm) door een plaat met gaatjes geperst en daarna door een draaiend mes afgesneden, het resultaat is zeepkorrels.

Wij maakten zeep voor b.v. de Bodyshop maar doordat iedereen op vloeibare zeep overging is de fabriek 5/6 jaar geleden gesloten.

Overigens gebruikten wij alleen de tweede procesvorm.

De zeepkorrels kunnen dan in een extruder worden voorzien van parfum en kleur, deze extruder perst er dan staven van met een diameter van ong. 5cm waarna er zeeptabletten van worden gestansd in een grote pers.

Uiteraard kun je d.m.v. een mal diverse vormpjes laten persen.

Dat is dus professioneel zeep maken in vogelvlucht!

[Liekie]

Haha, Jorieke: varkens zijn per definitie niet irritant Wel goed om te weten dat kwaliteit ook over de post gaat. Mocht ik ooit toegeven aan de kriebels (behoorlijke!) om die richting van zeepmaken op te gaan ga ik je zeker even vragen! Voor nu gaan we even op pad met het eenvoudigere proces en dan blijft de vent in huis ook wel tevreden. Ik denk dat hij moeilijke vragen gaat stellen als ik aan de gang ga met ontstopper en reuzel in de keuken (zijn heiligdom!!)

 

Bozo: superinteressant!! Wel jammer dat de boel dicht is, zo'n heel proces en bijbehorende machines vind ik ook altijd superboeiend om te zien!

[jasmin]

De tweede vorm is het continu proces, vetzuur, natronloog en zout worden in een reactor verzeept waarbij het water dat vrijkomt in de zeep gebonden word door het zout.

Dit snap ik even niet. Als je zout bij aanvang toevoegt, krijg je een hardere zeep. Maar welk vrijkomend water bedoel je dan? Het uitharden/verdampen? Is dit bedoeld zodat de zeep niet droogt?

[...]

In de derde fase word de zeep dan gedroogd tot een vochtgehalte tussen de 10 en 15%

Hoe zit dat dan met dat zout uit fase 1?

 

en word de zeep door een grote extruder (worm) door een plaat met gaatjes geperst en daarna door een draaiend mes afgesneden, het resultaat is zeepkorrels.

Wij maakten zeep voor b.v. de Bodyshop maar doordat iedereen op vloeibare zeep overging is de fabriek 5/6 jaar geleden gesloten.

Overigens gebruikten wij alleen de tweede procesvorm.

De zeepkorrels kunnen dan in een extruder worden voorzien van parfum en kleur, deze extruder perst er dan staven van met een diameter van ong. 5cm waarna er zeeptabletten van worden gestansd in een grote pers.

Die extruder, klopt het nou dat die met luchtdruk werkt? Worden geur en kleur door de zeep heengetrokken dmv vacuüm trekken? Of heb ik dat verkeerd begrepen?

 

Uiteraard kun je d.m.v. een mal diverse vormpjes laten persen.

Dat is dus professioneel zeep maken in vogelvlucht!

 

De harde staven van 5 cm worden nogmaals een keer van vorm veranderd? Het zou me niets verbazen als al die opeenvolgende bewerking zelf óók bijdragen tot de kwaliteit van de zeep. Ik heb uitgebreid gelezen over French Milling, dat ze de zeep tot drie maal toe fijnmalen, voor hardheid en fijne structuur van de zeep.

Door gaatjes persen enzo zal ook zo'n soort effect kunnen sorteren misschien.

Harde zeep tot poeder malen is trouwens een grote ellende als je dat thuis doet, het stoft alle kanten op en slaat op je (mijn) longen.

 

Maar toch is fabriekszeep voor mij geen optie meer. Hi, hi... veel te hard, te scherp (voor mijn huid dan) Van die neutrale vloeibare zepen heb ik ook geen last, maar zelfgemaakte zeep is een prettige luxe, daar kunnen allemaal extra dingen in toegevoegd worden.

[jasmin]

Oja, Bozo, nog 1 vraag. Worden er in de fabriek ook zepen gemaakt met bv. 5 of 6% overvetting? Volgens mij niet, of toch wel?

[Bozo]

@ Jasmin: Als je vetzuur en natronloog laat reageren krijg je zeep en water.

Let op, dat is anders dan wanneer je vet en natronloog laat reageren, dat word zeep en glycerol!

 

Het zout zorgt ervoor dat het vrijkomende water word gebonden in de zeep dat daardoor dus een emulsie word en ook dat de zeep harder word.

 

Een extruder werkt niet op luchtdruk, een extruder is een worm die onder extreem hoge druk kan persen.

Kleur en parfum worden niet toegevoegd onder vacuum, dat word gedaan in een extruder d.m.v. een draaiende en persende beweging.

 

Overvetting noemen ze in jargon "vrij vetzuur", van origine is de zeepemulsie na de reactie licht alkalisch en zit er ong. 30% water in.

In fase 2 worden additieven toegevoegd en dat kan vetzuur zijn, maar dat is nooit hoger dan 2 a 3%.

[jasmin]

Ah, wat interessant. Ik dacht dat je met vetzuur, vet bedoelde, vandaar de verwarring.

 

Ik hoop niet dat je het erg vind als ik nog wat vragen heb. Ik lees dat de zeepemulsie na de eerste fase nog licht alkalisch is:

1. ik lees wel eens over toevoegen van zuur in die fase om de niet verzeepte natron loog te neutraliseren. Is dat ook in de fabriek? (Volgens mij werd dat wel in de 'oude tijd' gedaan, toen ze nog geen goeie weegschalen hadden op de prairie)

2. Dat licht alkalisch betekent dus dat er geen toegevoegde warmte wordt gebruikt in fase 1?? (Thuis, met Hot Process kom je niks meer tegen na afloop namelijk) Of is dit weer de verwarring tussen vetzuur en vet?

3. Hoe lang duurt het hele proces van al die fases? Aan elkaar geplakt bedoel ik, geen transporttijd. (Ik weet dat die korrels ook los verhandeld worden in tussenhandel.)

 

Leuk dat je dat fabrieksgedeelte wou toelichten. Vaak wordt beweerd (en dat kan in andere gevallen natuurlijk wel waar zijn) dat in de fabriek de glycerine (glycerol) wordt afgeroomd van de zeep. Dat is echt zo'n standaard verhaal dat rond gaat. Maar zoals jij het uitlegt, komt dat tegenwoordig helemaal niet eens vrij.

[Bozo]

Het klopt niet dat glycerol word afgeroomd maar dat is meteen wel het verschil in het gebruik tussen vet en vetzuur.

Als je vet onder hoge druk en met hoge temperatuur gaat splitsen met water in een splitsingskolom dan krijg je dus vetzuur en glycerinewater, dat doen wij dus ook in onze fabrieken.

De vetzuren worden vervolgens gedestilleerd en gefractioneerd tot een goede kleur en juiste verhouding in koolstofketens is verkregen, b.v. C12 vetzuur zorgt voor een hardere zeep, C18 zorgt voor een zachtere zeep.

Over het algemeen kun je stellen dat hoe korter de koolstofketens in de vetzuurverhouding, hoe harder de zeep.

 

Het glyerinewater word gezuiverd en ingedikt tot ong. 99.8%.

Dit word later weer nagedoseerd in fase2 om de zeep zachter voor de handen te maken.

Dat geld ook voor het "vrij vetzuur", dit word ook nagedoseerd om de zeep PH-neutraal te maken.

 

Als de zeep uit de reactor komt dan heeft het een lichte alkaliteit, dat is echt heel weinig, ong. 0.02 - 0.08%, maar dat maakt wel de irritatie als je zeep in je ogen krijgt.

Het hele proces is een continuproces maar duurt van reactor tot korrel ong. 5 kwartier en de fabriek maakt ong. 3 ton per uur.

De reactie van zeep, dus vetzuur en loog, is een exotherme reactie, oftewel, daar komt warmte bij vrij.

Ik heb geprobeerd om het in Jip & Janneketaal uit te leggen, hoop dat het een beetje duidelijk is.

[jasmin]

Er vallen nu ineens een hele ris kwartjes op hun plek.

Ik googlde C18, en zag dat het stearic acid was (daar heb ik hier ook een kilo van liggen) en ineens begreep ik je verhaal (op mijn niveau dan, ik ben geen scheikundige).

Dan begrijp ik ineens dat je met die vetzuren heel precies formules kan maken, voorspelbaarheid dus, en dan begrijp ik die fase 2, de logica er van.

 

Gek, ik had gewoon in mijn hoofd de link eerst niet gemaakt dat al die vetzuren te splitsen zijn, en weer te combineren zijn. Even een verlichtingsmomentje, gewoon in mijn computerstoel, ha, ha....

 

Extra stom, want ik zit altijd wel te rekenen met die vetzuren, maar als abstracte getallen, en niet als 'tastbaar materiaal'. Als ik een zeep wil maken, pak ik er een Zeepcalculator bij, en de uitgebreidere versies geven per olie de vetzuren aan, en natuurlijk ook per combinatie. Maar aangezien daar speling in zit, zetten ze daar een gemiddeld getal neer.

 

Nogmaals bedankt voor alle uitleg. Voor mij is het echt leuk dat ik het verschil nou begrijp.

[Bozo]

Mooi dat het duidelijk is!

Daarom gaf ik een aantal berichtjes terug aan dat ik zeep van de Traaij gebruik en die bestaat uit palm, cocos en olijf vetzuren.

Je kan dus in diverse verhoudingen een zeep samenstellen die precies aan jouw eisen voldoet.

Wij maakten toendertijd wel 40 verschillende varianten, allemaal met verschillende eigenschappen en toevoegingen.

Ik gebruik hier b.v. ook handzeep van Urtekram en daar zit weer olijfvetzuur en groene leem in.

Dat kun je eindeloos combineren.

Zeep is een mooi en eerlijk product!!

[jasmin]

Ja, kijk, ik lees dan gewoon olijfolie, cocosolie en palmolie met 'mijn' ogen. Als niet-scheikundige leer ik gewoon alle eigenschappen uit mijn hoofd in woorden omgezet.

 

Deze gebruik ik: http://soapcalc.net/calc/SoapCalcWP.asp

 

Als ik een combinatie invoer, en ik zie dat die erg hoog scoort op oleic acid, dan vertaal ik dat in mijn hoofd als: conditionerend, maar kledderzacht. Eens even kijken of er meer hardheid (steric acid bv.) bij kan, zonder dat de conditionering teveel om laag gaat. En zo kan ik uren, zelfs dagen puzzelen, voordat ik maar kan besluiten of ik het aan wil gaan die zeep daadwerkelijk te maken.

Eigenlijk zijn het gewoon getallen voor me die de juiste verhouding moeten gaan krijgen. En het is veel trial and error in ontdekken wat prettig is en wat niet.

 

Als je doorklikt bij die Soapcalc dan kom je bij de printpagina, en die geeft ook een zogenaamd wenselijke range aan waarbinnen je waarden van eigenschappen zouden moeten zitten voor een zogenaamd fatsoenlijke zeep, maar daar trek ik me maar beperkt wat van aan. Een paar jaar geleden maakte ik meer palmolive zepen, knetterhard met veel overvetting. Maar tegenwoordig ben ik meer verzot op zachte, conditionerende zepen met een lagere overvetting. Helaas smelten die zepen weg als je er viltzeep van maakt, en dat vind ik ook erg leuk om te doen, dus.... ga ik weer een nieuwe fase in van het zoeken naar een zeep met de eigenschappen van een zachte conditionerende zeep, maar wel lekker hard. Geen idee of het me gaat lukken, maar ik heb er gein in. Zoeken en uitpluizen, proberen, testen... dat vind ik leuk. Als het dan gelukt is, verdwijnt het in een kast, want dan zoek ik weer een nieuwe uitdaging om uit te zoeken. Een nieuw vet, een nieuwe olie, of een nieuw soort zeep. Ik heb inmiddels alles in huis om transparante zeep maken, maar ik wil eerst mijn ideale harde zeepje vinden om mee te kunnen vilten. En de ideale geitenmelkzeep natuurlijk voor Berijl. En een ideale bio zeep op basis van alleen biologische ingrediënten. Is ingewikkelder dan het lijkt, want niet alles is biologisch te krijgen, of zóó knetter duur dat het niet leuk meer is. Dus puzzelen met beperkt aanbod. En straks begint het moestuin seizoen weer... dan .... spring ik weer hele dagen de tuin in, maar voorlopig nog even aan de zeep.

[Miekie]

Hallo allemaal,

 

Ik ben vrij nieuw met het zelf zeep maken. Recept 1 is mislukt. Recept 2 is gelukt, maar wel heel saai want gemaakt van puur zonnebloemolie zonder geurtje. Nu wil ik graag zeep met een geurtje maken maar ik kan nergens vinden hoeveel etherische olie ik toe moet voegen. Ik gebruik een recept van 500 gram olie, 64 gram NaOH en 173 gram water. Kan iemand me vertellen hoeveel druppels / ml etherische olie ik aan het eind van het hotproces toe moet voegen? En is dat bij elke soort olie hetzelfde? Of heb je bij olijfoliezeep meer of minder etherische olie nodig?

 

Ook wil ik van de gelukte zonnebloemzeep van recept 2 vloeibare zeep maken met een geurtje. Maar ook hier heb ik geen idee hoeveel etherische olie ik moet gebruiken. De eerste poging heb ik denk ik teveel gebruikt, want mijn huid bleef tintelen.

 

Alvast dank voor de hulp!

[geedee]

 

Zonnebloemolie is in zeep niet geschikt, wordt erg snel rans. Druivenpitolie ook, ook een beetje zonde om die voor zeep te gebruiken. Hoe hoger het joodgetal hoe eerder de olie rans wordt.