Ontkiemen van zaadjes

[Helly]

Hallo mensen, nu mijn eerste zaadjes zijn ontkiemd heb ik toch wel enige vragen:

 

1. Moet ik de zaadjes dagelijks besproeien? Ook als er nog vocht aan het plastic hangt?

2. Moet ik rucola en raapsteeltjes (bladmoes) verspenen of uitplanten? Of kan ik ze in het bakje laten zitten waar ik ze in gezaaid heb?

3. Hoe lang worden wortels van dit soort groenten en van andere groenten? Dit in verband met uitplanten.

4. Wat kan er deze maand al buiten in de kou worden uitgezaaid (in een MM-bak en zonder tunneltje) zonder dat dat problemen met de groei oplevert?

 

Ik zal mijn zaadbakjes-in-de-vensterbank-foto nog even in het betreffende topic plaatsen.

[Jorieke123]

Rucola moet zo snel mogelijk kouder gezet worden. Als je die (net al veel sla soorten) te warm opkweekt, wordt het een raar slungelig, krom groeiend ding

Verspenen is wel het beste, meestal zaai je namelijk in te kleine potjes. En voor de wortels is het goed om te verspenen.

Worteltjes kunnen al wel buiten nu.

[Jooze]

En je hoeft geen water te geven zolang de grond nog vochtig is!

Nu buiten zaaien spinazie, wortels, bieten, radijsjes, pastinaak.

 

Succes

[Jorieke123]

Oh ja, sorry Idd niet teveel water geven. Ze hoeven niet te druipen van het vocht. Zeker als ze straks wat meer blaadjes hebben, is af en toe tegen het droge (nooit te droog natuurlijk) aan ook goed. Dat schijnt goed te zijn voor de wortels. (iemand hier op het forum zei het laatst al, maar ik kan me zo snel even niet meer herinneren wie )

[Jooze]

Weet ook niet meer wie het zei, bottomline was dat je ze buiten ook niet elke dag water wilt geven. Als de wortels nu naar water moeten zoeken, gaan ze groeien en dat wil je natuurlijk.

[Helly]

Ik zal mijn rucola gaan verplaatsen naar een koudere vensterbank (in mijn eigen slaapkamer waar de hele dag t raam open staat). Is dat beter? Geld dat misschien ook voor de raapsteeltjes (bladmoes)? Dat worden ook van die slungelige blaadjes.

Ik ben idd bang dat ik ze te weinig water geef, als dat water aan het folie hangt is het neem ik aan nog vochtig genoeg en hoef ik dus geen water te geven?

 

Alvast bedankt voor de tips

[hansm]

Ik vindt beide groente niet geschikt voor binnen zaaien, buiten in koude kas of straks in vollegrond horen die soorten gezaaid te worden.

[chaotik]

Rucola gaat prima binnen. Doe et al tijden. Idd bij je slaapkamer raam is prima!

[Koert]

Het kan waarschijnlijk wel, maar denk toch echt dat je buiten veel beter resultaat boekt, iig met de steeltjes denk dat die binnen het niet vol houden. Steeltjes schieten snel door bij hoge temperaturen, dat gebeurt buiten zelfs al vrij snel. Ik denk dat steeltjes ook niet echt geschikt zijn om te verspenen, makkelijkst gewoon ter plaatse zaaien.

[Jorieke123]

Het geldt voor heel veel groenten dat je ze beter buiten kan zaaien zodra de tijd 'rijp' is. Of in een kas of tunneltje om die tijd iets naar voren te trekken. Maar daar kwam ik ook pas na een paar jaar achter Je wilt al lekker aan de gang en gaat enthousiast van start.

[Koert]

Ik gebruik de kas en tunnels alleen voor groentes/fruit die ik anders niet of slecht zou kunnen telen, aan teeltspreiding doe ik eigenlijk helemaal niet. Ik ben van mening dat de beste en lekkerste producten ontstaan wanneer de natuur dat toelaat en heb geen behoefte aan geforceerde rabarber of dat soort ongein!(mag verder iedereen zelf weten natuurlijk, als je het in de supermarkt koopt heb je het zelfde, maar goed daar wilde ik juist van af, groente van het seizoen mmmmm )

[Jorieke123]

Nou ja, geforceerde rabarber rekt het maar iets toch? Je hebt niet ineens het hele jaar door verse rabarber (of kan je ze ook in potten houden, op zolder ofzo?)

Ik ben inderdaad helemaal voor seizoensgroenten en fruit, en in de winter eet je de gedroogde/ingemaakte variant. Ik zag de aardbeien al weer liggen in de supermarkt. Ze zien er niet eens lekker uit! Rood, met een grote rand geel/groen bovenlangs. brrrr

 

Maar goed, de raapsteeltjes en rucola plantjes kunnen nu inderdaad beter naar een kamer waar geen verwarming aan staat. Ze gaan dan veeeel minder hard groeien, maar worden wel lekker stevig.

[Helly]

Ok ok, ik ben gewoon een kleine ongeduld (net als menigeen hier op het forum) en wil graag mijn eigen verbouwde groenten telen en eten

Steeltjes staan inmiddels al voor het andere (open) slaapkamerraam. Die gaat pas dicht als we gaan slapen. Dat is hier standaard.

Met deze zon heb ik bijna zin om iets buiten te zaaien. Echter moet ik nog wachten tot de grond geëgaliseerd is en de bakken klaar voor 'take off' zijn. Owww... kan toch haast niet wachten

Misschien voor volgend jaar alvast een tunneltje regelen, want veldsla en 'Arctic King' sla in de winter, die willen we heel graag eten

[dennislp]

Rucola binnen, rucola buiten..

Afgelopen 2x hier binnen? Na 3 weken waren ze dood

Ga binnenkort proberen in de garage te zaaien.

 

maar het lijkt mij wel logisch als het binnen kan: anders overleven ze de zomer met 20 graden toch ook nooit?

[Koert]

Met goed voorjaars en zomerweer schiet rucola ook heel snel door, je kunt hem dan nog wel eten, dus niet zo'n heel erge ramp. Stelen zijn bij doorschieten niet echt lekker meer daarom dat je die alleen vroeg voorjaar en najaar zaait.

[dennislp]

Rucola kan je dus goed onder bomen in de schaduw zaaien?

[jasmin]

SUPER LINKJE: ...

 

Zaaisite : http://www.zaaisite.nl/index.htm

[jasmin]

Twee weken geleden had ik vier voorgeweekte erwten in een potje gedaan... niks... ze staan wel koud op zolder...

 

Toen las ik een kiemtip voor erwten: voorweken in water met vitamine C of foliumzuur... Ik heb het maar allebei in het water gedaan... daarna zonder aarde of niks in een schaaltje op de kachel... samen met een handje tuinbonen uit de keukenkast...

Nou, het ontkiemen gaat als een speer... is het de warmte? Zijn het de vitamines??

 

Ik doe nu even of het taugé is... steeds afspoelen en weer weg zetten...

[Helly]

Nice linkje Jasmin. Hoop dat het goed lukt met de erwten. Het vertrouwen is er

[jasmin]

Nice linkje Jasmin. Hoop dat het goed lukt met de erwten. Het vertrouwen is er

 

 

KRA.. KRA... alles wat minder dan 7 cm boven de grond steekt, snaaien mijn vrienden en ik direct van het land!!

 

Helaas hebben de buurmannen van Jasmin haar al gewaarschuwd... alles voorzaaien en op 7 centimeter uitplanten, of zaaien onder netten....

[RickT]

Of kippengaas kan ook.

 

Moet zelf ook nog iets verzinnen voor mijn MM

[Jorieke123]

Erwten hebben naar mijn idee echt geen hulp nodig om te kiemen Die kiemen als een gek! Wel met een beetje warmte, dus ze stonden denk ik te koud.

[Nicolette]

mijn ervaring is dat sommige groenten zoals rucola en kool niet warm willen staan. Ik laat ze in het begin wel in warmte ontkiemen maar ze gaan zo snel mogelijk via de koude bak naar buiten. Je zou rucola prima in je mm kunnen zaaien en in het begin afdekken met fleece. Dat kan je gewoon bij de praxis kopen. Eeerlijk gezegd als je net even iets meer geduld hebt en je plant direct buiten heb je sterkere en betere plantjes dan de slungelige stengels die je binnen dreigt te krijgen van te vroeg willen zaaien. Als het buiten eenmaal op temperatuur is halen ze het voorgezaaide al snel in. Ik zaai wel dingen op warmte die dat echt nodig hebben zoals, ananaskers, tomaat, peper, paprika, petunia's, komkommers, geraniums en nog veel meer bloemetjes.

Koude bakken werken prima om de vorst buiten te houden en dingen te laten ontkiemen op matige warmte.

[RickT]

Miss. handige info, anders even een apart topic over zaaien aanmaken?

 

Over zaaien……

 

Zaaien is niet altijd even gemakkelijk.

 

Zo, die is alvast gezegd.

 

En ik wilde dat iemand die zin lang geleden al tegen mij had gezegd, hoewel de grote vraag dan weer is of ik er wel naar geluisterd had. Want ik ben altijd gezegend geweest met eigenwijsheid en ongeduld, 2 eigenschappen die, heb ik ervaren, funest zijn voor het opkweken van planten.

 

Wat een geld heb ik verspild met het kopen van zaden die ik heb gezaaid en waarvan nooit plantjes zijn opgekomen. Vreemd, want zaaien is toch simpelweg een zaadje in de grond duwen, met aarde bedekken, water geven en wachten tot het plantje opkomt en groeit?

 

Soms wel ja, we moeten deze soorten koesteren om hun vermogen zich aan te passen aan mensen als ik. Maar meestal heten deze soorten onkruid, en dat heten ze niet voor niets: ze bezitten ook het vermogen om werkelijk overal en onder alle condities te kiemen en te groeien; op droge arme zandgronden en rijke natte kleigronden, in zon en schaduw, tussen straatstenen en tegels, in weer en wind. Misschien niet in de winter (maar sommigen wel hoor), maar dan blijven ze lekker liggen tot de eerste zonnestraal ze in februari een “kiemzetje” geeft.

 

De soorten die we zelf graag willen omdat ze nou eenmaal wat mooier zijn dan het gemiddelde onkruid en wat minder de neiging hebben om zichzelf vervolgens op welke manier dan ook in snel tempo te vermeerderen, hebben meestal wel wat meer zorg nodig. Voor, tijdens en ook na het kiemen.

 

Dus mocht je zelf nog niet zo veel ervaring hebben met zaaien (of wel maar ben je net als ik altijd benieuwd naar de ervaringen van andere mensen), lees dan vooral deze pagina over zaaien, verspenen, opkweken, en planten. Geen volledige verhaal over hoe je een zaadje moet zaaien maar algemene tips die het zaaien ongetwijfeld een stuk succesvoller (en daardoor ook aangenamer) maken.

 

Bespaar jezelf de fouten die ik ooit heb gemaakt!

 

Verder zijn er nog een aantal "hulpmiddelen" die de zaden kunnen helpen beter te kiemen, zoals meer licht (lichtkiemers), meer koude (koudekiemers), meer verwering door het klimaat (scarificatie), etc. Kijk voor deze wat meer bijzondere technieken bij bijzondere kiemers Daarnaast is er ook nog een DENO-methode, een methode van zaaien waarbij je in het beginstadium geen trays en potgrond gebruikt maar zakjes en papier. Klinkt vreemd, en is zeker niet voor alles geschikt, maar zeker voor een aantal soorten (als pepers, paprika's, salvia's), voor mensen die niet zo veel ruimte in huis hebben en voor als je maar weinig zaden hebt en heel gecontroleerd wilt zaaien kan het heel handig zijn. Kijk maar op de pagina voor de uitleg.

 

Maar lees vooral eerst hieronder de tips voor zaaien in het algemeen!!

 

Zaden………..zaaien

 

Tip 1: Lees de achterkant van het zakje

 

Ongetwijfeld staat er, bij de in de reguliere zaadhandel gekochte zaden, een zaaibeschrijving achterop het zakje. Zo niet, dan vind je vast de zaaibeschrijving op de website van de zaadhandel waar je de zaden hebt gekocht. En houd ook een beetje rekening met die informatie. En eventueel zoek je in boeken, of op internet nog even de mening van een andere zaadhandel. Later leer je vanzelf te spelen met zaaimomenten, etc. maar als beginner houd je bij voorkeur het advies van de kweker aan.

 

Tip 2: Zaai niet het hele zakje in 1 keer

 

Oftewel; spreid je kansen. Als er 50 zaden in een zakje zitten, zaai er dan 10 of 15 (of als je maar 1 plant nodig hebt slechts 3 zaden). Mocht er door welke reden dan ook geen kieming (of voortijdig bezwijken van het kiemplantje) plaatsvinden, kun je het nogmaals proberen. Op is op, en dat is erg jammer. Zelf wel eens 2 zaadjes geruild met iemand. Maar uiteindelijk wel 1 van de 2 zaadjes opgekweekt tot een volwassen plant. Hoera!

 

Ik heb zelf ook wel eens een heel zakje zaden gezaaid - zo'n klein dotje kleine zaden in je hand lijkt niet veel, maar tel ze maar eens. Op die manier heb ik vrij vaak (ben ik hardleers?) met bijvoorbeeld 60 slazaailingen, of 150 preizaailingen, etc. gezeten waar ik niet eens plaats voor had in de moestuin (bovendien is de kans zeer groot dat je ook in 1 of 2 weken later 60 oogstbare kroppen sla hebt, en dan heb je een heel grote familie en kennissenkring nodig om alles nog te verdelen zonder weg te hoeven gooien Op een volkstuin is teveel zaaien nooit een probleem; buren willen vast graag wat zaailingen van je hebben en zo valt er onderling altijd veel te ruilen op een volkstuincomplex.

 

Nog een kleine tip: zaai niet te diep. Als je een zaadje zo ver onder de grond stopt dat ze niet meer kan bepalen wat de boven- en de onderkant is, en gekiemd en al niet meer boven kan komen, houdt alles op. Zaai zaden niet dieper dan ongeveer 2 keer hun eigen dikte/grootte. Dus een zaadje van 1 milimiter dik hoef je ook maar met slechts 2 milimeter vermiculiet of zand te bedekken. Een zaadje van 1 centimeter dikte kun je gerust anderhalf tot 2 centimeter onder de grond duwen, maar doe dat niet met zaadjes van 1 milimeter dikte! Dek de zaaisels bij voorkeur af met vermiculiet of wat grof zand en geef voorzichtig water tot een zaailing is opgekomen.

 

Tip 3: Begin bij het begin

 

Ga nou niet gelijk bginnen met lichtkiemers, onregelmatige kiemers, koudekiemers, etc. Begin gemakkelijk, met soorten die niet al te veel bijzonderheden hebben rond het zaaien. Lastig is dat veel zaadleveranciers je dat niet vertellen Niet handig van ze, want als je zaden koopt die niet kiemen hebben ze je 1 keer zaden verkocht, maar dat doe je waarschijnlijk niet nog een keer. Kwalitatief goede zaadleveranciers geven duidelijk aan wanneer zaden onregelmatig kiemen of koudekiemer of gewoon moeilijk te zaaien zijn.

 

Kleine tip: begin met éénjarigen, vaak veel makkelijker te zaaien dan vaste planten of heesters, kiemen sneller (omdat ze in 1 jaar moeten kiemen, groeien, zich vermeerderen en sterven). Haastige planten dus die het zich niet kunnen veroorloven al te moeilijk te doen. Doe daar ervaring mee op en probeer daarna eens wat anders.

 

Tip 4: Beheers je!

 

Altijd mijn allergrootste fout geweest. Er is begin februari een heerlijke week met mooi weer en een wat hogere temperatuur dan normaal. Kriebel, kriebel, geen zelfbeheersing en voor je het weet loop je met je veel te vroeg gezaaide zaailingen heen en weer van buiten naar binnen en terug bij kans op nachtvorst of een plensbui.

 

Dat is dan nog niet eens zo erg, maar je kweekt er zwakke ziekelijke planten mee, omdat ze zeer wisselend opgroeien, vaak te donker en te koel, en dan vervolgens in een kamer waar het dan weer te warm is, etc. Deze planten zijn vaak gevoeliger voor ziekten, schimmels, etc. Echt waar, niet doen en wachten tot het juiste moment. Maar ik geef toe, dat valt niet mee. Zelf wel eens met ruim 100 tomatenplanten staan tobben (en lopen verhuizen dus) toen ze in april al 25 centimeter hoog waren, ik ze dus maar naar de kas had gebracht, maar er op de valreep begin mei nog een late nachtvorst kwam, waardoor ik alles weer binnenshuis moest gaan zetten

 

Tip 5: Calculeer je verliezen in

 

Heel vaak zijn er zaden die niet kiemen, het is maar zelden dat 100% van de zaden kiemen. Ik zet van elke tomatensoort 2 planten, ik zaai dan 4 zaden. Mochten alle vier de zaden opkomen, dan is dat mooi, want dan kan ik iemand nog 2 zaailingen cadeau doen. De kans is in ieder geval wel erg groot dat bij goede kwaliteit zaden in ieder geval 3 van de 4 zullen kiemen. Maar zaai je maar 2 zaden, en er kiemt 1 zaadje niet - dan zul je naderhand alsnog een 2e zaadje moeten gaan zaaien, labeltje maken, potjes, potgrond - extra werk dat je je had kunnen besparen door in 1 keer voldoende te zaaien.

 

Zaai je meer éénjarige planten voor, speciaal voor in een mooie pot op je tuintafel, en kiemen er maar 2, dan wordt het zo’n karige pot. Oftewel, wees niet te zuinig, maar natuurlijk ook weer niet te gul (zie tip nummer 2).

 

Tip 6: Bezuinig niet op materiaal

 

Zorg dat je de zaden die je wilt zaaien kwaliteit biedt: gebruik geen al eerder gebruikte grond, maar goede nieuwe potgrond. Er is ook speciale zaai- en stekgrond op de markt, behoorlijk prijzig maar als je niet zo heel veel gaat zaaien, wellicht ook een optie. Ik zelf vermeng liever goede kwaliteit potgrond graag met een paar handen brekerzand (een grof soort zand dat de potgrond flink verluchtigt). Vergeet niet om de grotere grove stukken uit de potgrond te verwijderen. Zeven zou handig kunnen zijn, maar vaak is de grond daar dan weer te vochtig voor.

 

Gebruik goede potjes, mijn voorkeur ligt bij 9 x 9 centimeter hard plastic potjes. Maar het voorzaaien doe ik zelf graag in zaaitrays. Ik heb ze van hard PVC met 4,5 x 4,5 centimeter vakjes en met 2 x 2 centimeter vakjes. Ruimtebesparend, gemakkelijk in het gebruik, duur in aanschaf (de mijne kosten € 10,00 per stuk) maar wel een lange levensduur, en overzichtelijk. Let wel op dat je de zaailingen op tijd verspeent omdat ze in de zaaitrays niet veel ruimte krijgen om wortels te maken. Ik heb mijn zaaitrays jaren geleden bij Het Vlaams Zaadhuis gekocht, maar wellicht dat er in Nederland nu ook goede zaaitrays te koop zijn.

 

Om de zaden af te dekken gebruik ik zelf vermiculiet. Dat is heel licht, laat daardoor ook licht en lucht door. Je kunt bijvoorbeeld ook brekerzand gebruiken in een dun laagje. Ook dit laat wat lucht en licht door. Gebruik geen fijn zand als afdekking; hetheeft de neiging groen te worden en een harde laag te vormen als de zaden wat langer over het kiemen doen. En potgrond is binnen de kortste keren bedekt met mos.

Ervaring leert wat je zelf het prettigst vindt. Probeer eens wat uit en bepaal dan wat je zelf het prettigst vindt werken.

 

Op de foto links zie je een vakje in een zaaitray, ik heb er 1 zaadje in gezaaid maar dat kun je niet zien. Afgedekt met wat vermiculiet (laat licht en lucht door en is 'vederlicht'). Het labeltje is geknipt van een oude kunststof lamel en het stickertje erop is gemaakt in een labelwriter en blijft zeker 1 tot 2 jaar zitten, ook in brandende zon, regen, wind, etc.

 

Mocht je interesse hebben in vermiculiet; het is tegenwoordig in de meeste grotere tuincentra wel te koop, maar in kleine verpakkingen en altijd erg prijzig. Vermiculiet is een natuurlijk product; het kan enorm veel hitte verdragen en wordt om die reden vaak gebruikt bij het maken van schoorstenen. Loop dus vooral eens bij een 'kachelwinkel' binnen en vraag er eens naar. Zij weten vaak direct wat je bedoelt.

 

Let op; er zijn groveren en fijnere vermiculietsamenstellingen, de fijnere soort is het prettigst voor het gebruik bij zaaien. Ik zelf heb een jaar of 3 geleden bij een kachelwinkel een zak Vermiculiet van 70 liter gekocht, ik meen voor iets van euro 25,=, en die is voorlopig nog niet leeg. Die heel grote zak kon ik trouwens met 1 hand gemakkelijk optillen en met 1 hand naar de zolder brengen, zo licht weegt het. Het heeft dan ook maar 1 nadeel; het is zo licht dat het bij buiten zaaien weg kan waaien. Ik gebruik het alleen bij voorzaaien in huis en in de kas.

 

Tip 7: Labelen

 

Als je 1 of 2 soorten tomaten wilt kweken ga je nog wel onthouden wat wat is, maar ik ben zelf niets meer zonder mijn labels, deels door het grote aantal soorten groenten en bloemen, maar wellicht ook een beetje door de alsmaar voortschrijdende leeftijd

 

Ik schrijf alleen de naam in Latijn erop, dan weet ik wel wat wat is, maar je kunt eventueel ook nog hoogte of kleur erop proberen te krabbelen. Wat je erop kunt krabbelen hangt veel af van de naam: Salvia regeliana gaat makkelijker dan Matthiola incana Cinderella Antique Pink, maar ik kort ook graag af naar voor mij begrijpelijke termen.

 

Er zijn bij diverse tuincentra/zaadhandels uiteraard labels te koop, vaak behoorlijk prijzig en niet altijd even langlevend (die plastic dingen in ieder geval niet). Zelf kijk ik bij de plaatselijke Gemeentewerf (vuilstort), als ik er toch moet zijn, altijd even of er wat weggegooide verticale lamellen liggen. Die sop ik netjes schoon en knip ze in horizontale repen. Enorm veel plantlabels van goede kwaliteit!

 

Beschrijf ze vervolgens niet met een gewone vilstift, want kun je binnen de kortste keren niet meer lezen wat er staat (eigenlijk staat er ook niets meer). Ik zweer de laatste jaren bij de CD/DVD-writers, watervaste dunschrijvende stiften die op een label precies een heel seizoen goed te lezen zijn. Daarna kun je de labels met ouderwets sop en borstel schoonboenen en zijn ze het jaar daarop ook weer te gebruiken (en je kunt ze natuurlijk aan beide kanten beschrijven, ook handig).

 

Een paar jaar geleden heb ik een Labelwriter gehad, daarmee typ en print ik stckertjes uit die ik dan op de plastic labels plak. Gaan ook ruim een jaar mee (mits je zorgt dat de labels goed schoon droog en vetvrij zijn). Tot slot hoor ik wel van mensen dat ze een lamineerapparaat hebben; labels printen ze op de computer en vervolgens plastificeren ze die in het lamineerapparaat - schijnt ook heel handig te zijn (mits je zorgt dat het labeltje goed omringd wordt door plastic anders kan alles nat worden en wordt het toch ook nog onleesbaar).

 

Tip 8: Koop wat je wilt maar niet te veel

 

Het is erg leuk als je, bijvoorbeeld tijdens vakantie, voor een zacht prijsje leuke zaden kunt kopen. Kijk vooral eerst naar de houdbaarheid van de zaden, het is mij al eerder gebeurd dat ik me door zo’n leuke aanbieding liet verleiden maar vervolgens nooit een plantje kon kweken omdat de zaden al bijna verjaard waren.

 

En koop niet te veel zakjes tegelijk. Want alle zaden hebben een beperkt kiemvermogen. Voor veel bloemen en groenten ligt die kiemkracht nog wel ergens tussen de 3 en 6 jaar, maar bijvoorbeeld uien en prei zijn slechts 1 jaar kiemkrachtig. Het jaar daarop zal nog niet de helft van de zaden kiemen.

 

Overigens heeft het kiemvermogen ook veel te maken met de manier waarop zaden zijn verpakt en onder welke omstandigheden bewaard. Ik ben zelf wel eens een zakje zaden vergeten mee naar huis te nemen. neem van mij aan dat zaden die in een open zakje 3 maanden lang in een kas liggen (waar het ’s zomers in de volle zon heel gemakkelijk 50 graden wordt), gewoon weggegooid kunnen worden.

 

Tip 9: Maak een planning

 

Niet geschikt voor mensen die 2 of 3 soorten willen zaaien. Maar ik zelf gebruik de wintermaanden om alvast uit te zoeken wat ik in het voorjaar wil zaaien. Lekker neuzen in de tomatensoorten; welke kleuren, vormen en smaken, etc. Welke éénjarigen, welke vaste planten moeten nog gezaaid worden, welke klimmers, paprika’s, bonen, etc. Wat ga ik in die nieuwe pot op de tuintafel zetten? En wanneer moet dat ook alweer gezaaid worden?.

 

Voor je het vergeet ben je te laat om de aardappelen te poten, of ben je de knoflook vergeten, of heb je een lege pot op je terras die bedoeld was voor een speciaal soort, maar je bent te laat. Ik gebruik graag een agenda om de soorten die ik wil zaaien op te schrijven. In dit geval de Kosmosagenda Zit in mijn 'tuintas' en heb ik dus altijd bij me wanneer nodig. Ik krabbel er trouwens nog wel vaak wat dingen in - niet alleen wat ik wanneer wil zaaien, maar ook wanneer iets niet wilde kiemen, wanneer ik de appelboom mag snoeien, etc. Handig.

 

En hier links zie je mijn manier om zaden te bewaren. De gelabelde zakjes doe ik in een systeem dat ook gebruikt wordt voor schroefjes en spijkers en zo.

 

Kun je je voorstellen dat er meer dan 400 soorten tomaten in dit opbergsysteem zitten? En dan nog eens ruim 40 soorten aubergines, paprika's en pepers. En ze neemt niet meer dan 40 x 30 x 20 centimeter in beslag. En een stuk overzichtelijker dan een volgestorte schoenendoos.

 

Tip 10: Zaai matig in aantal

 

Ik zaai bij voorkeur 1 – 3 zaadjes per potje. Het is een beetje priegelen, maar later heb je er dubbel plezier van. Je ene plantje groeit beter omdat het meer lucht, licht en ruimte heeft. Zaailingen die met 20 of 30 tegelijk in potje staan, heb je weinig aan. Ze krijgen niet voldoende ruimte om allemaal een goed wortelgestel te ontwikkelen, zitten tegen elkaar aangeplakt, wat schimmelvorming, etc. bevordert. En vaak groeien ze met z’n allen stakerig en sprieterig recht omhoog, vechtend met elkaar om het plekje met het meeste licht. Oftewel; een beetje extra aandacht en tijd bij het voorzichtig zaaien van slechts enkele zaden betaalt zich later terug door beter opgroeiende zaailingen.

 

Over zaailingen

 

Tip 11: Verspeen voorzichtig

 

Eerlijk gezegd, ik hou niet van verspenen. Ik vind het allemaal zo dubbel werk. En een hoop gepriegel (en dat is niet erg maar bij Tip 10 heb je ook al zitten priegelen).

 

Eigenlijk verstaan we onder verspenen meestal het gepeuter met een mesje of lepeltje in een bakje met zaailingen om heel voorzichtig babyplantjes met 4 blaadjes en slechts 3 miniworteltjes van elkaar af te friemelen en proberen op te potten in een wat grotere potje. Niks voor mij; ik vind dat je heel snel zaailingen beschadigt, dat ze daarna behoorlijk lang tijd ndig hebben om zich van dat verspenen te herstellen.

 

Maar verspenen is toch ook gewoon de methode waarbij je slechts 1 tot 3 zaden per potje zaait. En dat is mijn favoriete manier. Want dan is er ruimte genoeg in het potje om te groeien. Van de 2 of 3 opgekomen zaailingen, knip ik met een nagelschaartje uiteindelijk de andere zaailing(en) weg tot ik één mooiste, gezondste zaailing over heb. Mocht het potje wat te klein zijn geworden (zoals bijvoorbeeld in de zaaitrays) pot ik ze over in wat grotere potjes met verse potgrond. Minder risicovol, de plantjes zijn vaak al groter, sterker en beter beworteld als je ze “overpot”.

 

Ik vind dit duidelijk de prettigste manier, maar laat je er niet van weerhouden zelf het verspenen op allebei de manieren eens te proberen.

 

Wil je het eens op de eerstgenoemde manier proberen: dan kan ik adviseren dun te zaaien in een bak met voldoende diepte en een goede waterafvoer. Verspeen met behulp van een mesje, en zorg dat je de met aarde gevulde potjes en wat water alvast klaar hebt staan om zaailingen niet langer dan noodzakelijk te laten liggen zonder aarde en vocht. Verspeen vooral ook op tijd, als alle zaailingen al veel wortels hebben gemaakt zul je die wortels weer moeten beschadigen om de zaailingen van elkaar te scheiden. Maar ook weer niet te vroeg, want dan hebben ze bijna nog geen wortels. Lastig dus, dat verspenen

 

Tip 12: Geef genoeg water maar niet teveel

 

Bij te weinig water bestaat de kans dat de zaailingen even helemaal zonder vocht zitten en pardoes de geest geven, zulke jonge tere plantjes hebben nou eenmaal nog vrij vaak maar dan wel kleine beetjes vocht nodig (net als mensenbaby’s die elke 3 uur een flesje nodig hebben).

 

Als je babyplantjes echter te veel water geeft zullen ze het ook begeven; vaak door dan ontstane schimmels of rotting van de worteltjes. Dus de kunst is: geef water, matig maar voldoende en laat vooral de zaailingen niet uitdrogen maar ook niet in kletsnatte grond staan.

 

Klinkt heel simpel maar uit ervaring kan ik je vertellen dat het betekent dat je vaak moet controleren of de zaailingen alweer water nodig hebben. En de aarde kan niet zo snel kletsnat worden wanneer je door de potgrond weer wat grof zand hebt gemengd. Terwijl ik bij fijn zand juist het idee heb dat zich het een soort “plaat” vormt waar slecht water door afgevoerd wordt en wat hard wordt wanneer het uitdroogt.

 

Zelf meng ik om die reden een paar flinke handen brekerzand door een zak potgrond. Brekerzand is een grofkorrelige zandsoort, in elk tuincentrum te koop maar vaak ook in bouwmarkten, voor slechts 2 of 3 euro voor een flinke zak. Het zorgt voor een goedee afwatering (mits je uiteraard wel afvoergaatjes hebt of hebt gemaakt in je potten!!).

 

Tip 13: Houd de zaailingen op de juiste standplaats

 

Ook ik heb niet zo veel ruimte in huis. Maar zaailingen die op de grond onder een vensterbank staan zullen die niet gezond groot worden. Zaailingen hebben net als mensen lucht en licht nodig (en voeding en vocht, maar voeding zit er in ieder geval voor een week of 7 voldoende in de potgrond en vocht hebben we het bij Tip 12 al over gehad).

 

Wel eens vragen van tuinburen gehad of het normaal was dat hun zelfgezaaide boerenkoolplantjes op van die rare hoge steeltjes stonden. Een foto van dat soort zaailingen zie je hier rechts. Nee, dat is niet gewoon, te donker gestaan, of te warm of een combinatie daarvan. Niet zo raar; plantjes die niet genoeg licht krijgen gaan omhoog, op zoek naar licht. Zet zaailingen dus altijd in een zo licht maar relatief koele (niet koude!) ruimte, bij voorkeur voor het raam (oh wat heerlijk om een kas te hebben waar vanaf 5 kanten licht komt). Maar dan vooral in het begin niet in de volle zon, en dus zeker ook niet al te warm - want dat geeft de zaailingen een groeispurt maar aangezien er niet genoeg licht is krijg je hetzelfde effect. Probeer altijd een goede balans te vinden tussen de warmte in de kamer waar je zaait en de hoeveelheid licht die daar binnen komt.

 

Een plaatsje in een vensterbank van een lichtverwarmde slaapkamer is het meest ideaal. Al het andere is eigenlijk een beetje behelpen. Dus het blijft een beetje improviseren om de jonge plantjes de beste standplaats te geven. Het hangt ook veel af van wat je zaait: pepers hebben bijvoorbeeld veel hogere temperaturen nodig dan bijvoorbeeld koolsoorten. En ook bij de bloemen zijn er soorten die graag een temperatuur hebben van 22 graden en soorten die 15 graden al meer dan voldoende vinden om bij te kiemen.

 

Bedenk ook bij het zaaien dat het niet alleen om de hoeveelheid licht gaat, dus de plaats het dichtst bij de het raam, maar ook om het aantal uren licht. We zaaien niet voor niets leiever niet in de donkerste maanden van het jaar; het aantal uren dat er op een dag licht is is veel kleiner dan wanneer je nog even wacht. Zelf zaai ik eigenlijk nieet meer voor ahlf januari; dan begin je duidelijk te merken dat de dagen weer wat langer gaan worden.

 

En sommige soorten moeten wel vroeg gezaaid worden omdat ze nu eenmaal een lang groeiseizoen nodig hebben, zoals uien, prei, etc., maar in huis bijvoorbeeld ook pepers en paprika's; soms is het een beetje kiezen tussen 'zaai ik nu of wacht ik nog een weekje'. Voor half januari zaai ik tegenwoordig echter nooit meer, ik wacht liever tot er in ieder geval minimaal van half negen in de ochtend tot half zes in de avond daglicht is

 

Tip 14 Plant plantjes niet te vroeg uit.

 

Van mijn familie al vroeg geleerd wat IJsheiligen is en wat het voor tuinmensen betekent; plant je niet-winterharde plantjes niet uit voor 12-13 mei. Onofficieel is dat de laatste dag dat er vorst zou kunnen zijn. Dus het komt niet op een dag aan maar het is wel een mooie leidraad. Bij ons gaat op die datum nog net de vlag niet uit, maar het scheelt weinig

 

Soms zie je mensen begin april al Vlijtige Liesjes uitplanten in de tuin, bij de eerste warme zonnestralen. Gedoemd te mislukken. Want alles heeft een tijd van komen en voor Liesjes ligt die tijd nou eenmaal niet in april..........1 nachtvorstje en je bent ze kwijt!

 

Maar ook met winterharde vaste planten moet je nog wel een beetje oppassen, hoewel het me ondertussen wel duidelijk is dat jonge plantjes oersterk zijn en beter tegen vorst kunnen dan wij denken. Maar het gaat vaak om de overgang; binnen warm opgekweekt en dan zo de ijskoude grond in, klinkt niet goed. De oplossing: afharden van de planten:

 

Probeer de warm opgekweekte planten steeds meer aan de nog steeds koude buitentemperatuur te wennen door ze eerst overdag in het zonnetje buiten te zetten en ’s nachts weer binnen te halen. Ideaal is een kasje of platte bak die je als tussenstation voor je jonge planten kunt gebruiken. Zelf brengen we onze zaailingen als tussenstation eerst naar de kas en een week of 3 daana mogen ze dan echt buiten de volle grond in. Maar als je daarover niet beschikt dichtbij je huis in de zon zetten, een beetje beschut tegen weer en wind. En bij vorst toch maar weer een nachtje naar binnen. Zo kunnen ze langzaam wennen aan “de buitenwereld”.

 

Tip 15 Vertroetel ze, maar niet te veel!

 

Nou, en als dan eindelijk de plantjes zo groot en sterk zijn dat ze de grond in mogen, of als het weer het eindelijk toelaat, plant ze dan goed. Niet met kunstmest of andere rommel, gewoon een plantgat graven, beetje potgrond erin voor de eerste voedselbehoefte als de wortels zelf nog niet op zoek kunnen gaan.

 

Geen bemeste tuinaarde; kans is groot dat je de wortels van de plant ermee “verbrandt”, bemeste tuinaarde is nogal scherp spul. Dus een gaatje, een schepje potgrond erin, het plantje erin, beetje tuingrond erbij en goed aandrukken. En tot slot een slok water, kunnen ze lekker “vastgroeien”. Tot dusver niet zo moeilijk. Eigenlijk het makkelijkste van allemaal.

 

Tip 16 Hou ze in de gaten!

 

Heb je ze zo netje opgekweekt en uiteindelijk geplant, en nu ben je een week lang vergeten ze water te geven, en het heeft niet geregend, dan ben je ze kwijt. Oftewel, houd ze in de gaten!! Of er wel wat regen is gevallen, en anders zelf wat water geven. Maar dan weer niet teveel, want je wilt geen luie planten. En als je elke dag maar een slokje water geeft krijgen de planten geen enkele behoefte om zelf op zoek te gaan naar water. En dus hoeven ze geen wortels te maken, want jij zorgt dat ze water dicht bij huis krijgen. En eigenlijk wil je dat ze na een tijdje voor zichzelf zorgen.

 

Dus verwen ze niet, maar verwaarloos ze ook niet. En houd ze in de gaten. Want soms moet je ze beschermen tegen de boze buitenwereld. Voor een duif niets lekkerders blijkbaar dan een jong pas gekiemd lathyrusplantje. En voor een slak niets liever dan de jongste malste hostablaadjes. Dus moet je soms je tere plantjes beschermen, met wat vliesdoek, wat kiezesteentjes, of wat je zelf dan ook kunt bedenken om hapgrage beestjes van je planten weg te houden. Bij voorkeur niet met gif, maar dat is mijn mening.

 

Een andere plaag is natuurlijk het onkruid. Aonkruid heeft het vermogen om heel snel te groeien en te bloeien (afhankelijk van het soort onkruid natuurlijk). In onze beschermde achtertuin is het geen probleem, daar waait niet zoveel onkruidzaad rond, maar op de volkstuin zal ik toch de zaailingen een beetje vrij moeten houden van onkruid; anders groeit het onkruid harder dan mijn zaailing en gebruikt het onkruid het voedsel, verdringt de wortels van mijn zaailing en voor je het weet heeft het onkruid haar volledig overwoekerd, uiteindelijk zal de zaailing het opgeven, duws zorg in de eerste weken dat alle voeding, lucht, licht ten goede komt aan je zaailing en niet aan verdwaalde zaadjes waar je niet op zit te wachten.

 

Tip 17 Laat ze los en geniet ervan

 

Nou, uiteindelijk kun je dan achterover gaan zitten en na die 2 maandjes van zorgen nog maanden lang genieten van je planten (of misschien wel jaren, als je vaste planten hebt gezaaid).

 

Erg leuk hoor, met een volle portemonnee een tuincentrum binnenstappen en lekker kiezen. Vind ik zelf ook nog steeds leuk. Maar als je eenmaal hebt geprobeerd je eigen zaden te zaaien, te zorgen en groot te brengen en ze belonen je met groei en bloei, dan is dat eigenlijk veel leuker. Want zonder jou was die mooie plant hier niet. Dus je hoort samen met je eigen planten in je eigen tuin. En wie wil dat niet!

 

En dan nu……..

 

Uiteindelijk zullen de zelfgezaaide, geplante en grootgebrachte planten je belonen met groei en bloei…..en zaden. Want ook zij willen zich weer voortplanten. En hoe je daar dankbaar gebruik van maakt door zelf zaden te winnen en die vervolgens weer te verspreiden ga ik ook nog eens opschrijven. Dat nieuwe hoofdstuk kun je hier vinden.

 

Voor nu: veel zaaiplezier!

 

http://ruudendiana.webs.com/bloemenzaaiinformatie.htm

[Helly]

Hier wil t nog wel s aan de bovenkant droog aanvoelen.

 

Nu is het volgens de thermometer buiten maar liefst 9,1 graden. En als ik in mijn sidebar kijk dan klopt dat ook. Nu heb ik net mijn kleine bakjes met rucola, raapsteeltjes en ui binnen gehaald. Maar kan dat met deze temperaturen (erg zacht voor nu lijkt mij) misschien wel buiten blijven staan?