Oogsten of winnen van tomatenzaden

Tomatenzaden hebben een laagje gel dat ze beschermt tegen ziekten en schimmels. Dit laagje heeft ook een kiemremende functie. Als je zaden uit een tomaat (evt zelfs een tomaat uit de winkel) wilt bewaren zal je dit gel laagje moeten verwijderen. Voor paprika en pepers heeft dit process niet veel zin, laat de zaden van deze vruchten een aantal dagen drogen op keukenpapier.

Ik plaats hier twee mogelijkheden om zaadjes uit een tomaat te oogsten.

Drogen (klein aantal zaden)

Neem rijpe of beter nog overrijpe tomaten om zaden van te oogsten. Snij de tomaat door midden en haal de zaadjes er met een lepeltje of mesje uit.

Om maar een paar zaden te bewaren, kun je ze gemakkelijk op een velletje keukenpapier laten drogen. Spreidt de zaden goed uit zodat ze goed kunnen drogen.

Gisten (Groot aantal zaadjes)

Schep de zaden van een (over)rijpe tomaat in een potje of schaaltje. Zet dit potje op een warme plaats. Na ongeveer twee dagen zal een gistachtige geur wijzen op gistende tomaten zaadjes.

Wanneer het gel laagje van de zaadjes is verwijderd (na ongeveer 5-7 dagen) moet je de zaden goed met water afspoelen. Spreidt de zaadjes uit en laat ze ongeveer een week drogen

Bewaar de tomatenzaden op een koele en donkere plaats in papieren zakjes.

*foto credits: gap-photo's

Als je de zaden in het vruchtvlees op keukenpapier hebt liggen en je schraapt ze met een mesje heen en weer gaat het vliesje er ook af.

Heel simpel en effectief, ik doe het zo al jaren, het werkt kost alleen wat tijd en veel keukenpapier.

gr jos

Waartoe dient het gisten van de zaden, ik las dat je dit ook doet om de zaden van aardbeien te winnen. Maar wat is hier de functie van?

In mijn optiek is het puur om ze schoon te krijgen, want tomaten-zaadjes zijn (als ze rijp,schoon,droog en vorstvrij bewaard worden), behoorlijk kiemkrachtig. De uitval is minimaal. Ik heb er dit jaar zo'n 100 gezaaid van verschillende rassen, er zijn er 5 niet uitgekomen.

De zaden gewoon gewonnen als bovenstaand beschreven. Al jaren uit eigen, goed rijpe tomaten, geschraapt over keukenpapier tot het vliesje eraf is dan drogen op keukenpapier, en droog/donker opbergen.

Tomatenzaden winnen d.m.v. gisting is een goede methode maar zelf gebruik ik al jaren een eigen methode. Die is sneller en makkelijker dan d.m.v. gisting en zonder de kans op dagenlange stank en last van fruitvliegjes dat met gisting gepaard kan gaan. Ook is er geen kans op voortijdig kiemende zaden zoals dat het geval kan zijn met een gistend mengsel.

Mijn methode om tomatenzaden schoon te maken gaat d.m.v. fijn zand.

De belangrijkste hulpmiddelen daarvoor zijn een keukenzeef en vooral wat droog zand met een zeer fijne korrel. Ik gebruik daar zilverzand voor. De uit de tomaten gelepelde zaadjes doe ik in een potje en dat geheel gooi ik onder een kraan door de zeef. Even spoelen onder stromend water en je houdt al redelijk schone zaden over. De zaden worden nu met het zilverzand gemengd en het vochtige zaad/zandmengsel verdeel ik over een groot plat bord . Dat zet ik dan buiten ergens op een plaatsje waar het zonnetje en de wind er bij kunnen en het droog blijft bij regenval.

Na een paar dagen , afhankelijk van de weersgesteldheid, is het zaad/zandmengsel geheel droog. Ik gooi dat dan weer door de keukenzeef , het zand loopt weg , en ziedaar .. prachtige schone droge zaden blijven over.

Een kwartiertje werk en drie dagen geduld . Voila .. daar zijn ze dan de zaden van de nieuwe generatie. Klaar om opgeborgen te worden tot het volgend jaar.

slim dat ga ik ook proberen, ze zien er veel schoner uit dan de meeste zelf gedroogde tomaat zaadjes die ik gezien heb

met zilverzand bedoel je toch zand van de vogelkooien ?

tip van de week nominatie

Eigenlijk is elk soort zand geschikt Hans mits de korrelgrootte maar klein genoeg is om na het drogen van het mengsel via de zeef weg te kunnen lopen zodat de zaden achterblijven.

oke mooi ik heb nog wel ergens droog zand, dankjewel.

ok, dus gisten heeft eigenlijk niks te maken met het kiemen van de zaden of iets dergelijks...

die zandmethode ziet er veel handiger uit dan, ik had ze gegist in een potje waar ik de deksel opgedraaid had, gaf een klap toen ik het openmaakte wat niet zo erg was, maar die stank! (had ze een week in de vensterbank gehad)

Super ! zo ga ik het ook eens proberen. Ik had ze op keuken papier ( niet heel veel ) laten drogen maar het bleef wel erg plakken daarna.

Deze zand methode lijkt me handiger.

Idd op keukenpapier willen ze nog wel s flink blijven plakken. Ik vind deze 'zandmethode' wel een perfect idee hiervoor.

Ik heb de methode van Frans afgelopen jaar ook gebruikt (met de zaden van zijn FransNL tomaat). Toch wel iets makkelijker dan dat gedoe met gistende potjes en het drogen.

Ik had ze op keuken papier ( niet heel veel ) laten drogen maar het bleef wel erg plakken daarna.

Probeer het eens op bakpapier daar blijven de zaden minder goed aan kleven (en als dat wel zo is laten ze makkelijk los).

, dus gisten heeft eigenlijk niks te maken met het kiemen van de zaden of iets dergelijks...

Toch wel manolito. De zaden in een rijpe tomaat worden omhuld door een slijmerige substantie. Daarin zit een natuurlijk kiemremmingsmiddel. Op die manier zorgt de plant er voor dat de zaden van afgevallen tomaten niet voortijdig gaan kiemen. In de natuur zou het voor de plant immers niet gunstig zijn want de zaden mogen pas gaan kiemen in het volgende seizoen . Het natuurlijke kiemremmingsmiddel wordt normaal langzaam afgebroken.

D.m.v. gisten verwijder je die plakkerige substantie met kiemremmingsmiddel rond de zaden. De zaden worden daardoor geheel schoon. Eenzelfde resultaat bereik je ook met mijn zandmethode . Het slijmerige kiemremmingslaagje van de zaden wordt door het zand geabsorbeerd en verdwijnt samen met het droge zand door de zeef .

ah, nu is het helemaal duidelijk, dank u

Ik weet misschien een methode op die van jou.

Als je eerst je zaden op bakpapier laat drogen.Daarna in een potje doet met zand en dan schudden.Gaat dat ook niet?Zit je niet met al het natte zand of lang drogen(duurt denk ik dan geen 3 dagen).

Frans, heb je methode net uitgeprobeerd met meloen zaadjes, ben benieuwd!

Bedankt Frans!

Ik ben zelf ook een moestuin begonnen en ik ga deze methode zeker gebruiken!!!

Ik heb van de week de zand methode geprobeerd die ik in dit topic heb gelezen; scheelt een hoop geknoei! Heb net de zaadjes uit het zand gezeefd, zien er perfect uit dus goede tip!Tnx!

Ik kom dus kennelijk wat aan de late kant dit draadje tegen.

Ik wilde dit jaar voor het eerst van een aantal soorten het zaad winnen.

Nu had ik ergens gelezen over het zaad verzamelen en het gisten , wat de kiemremmende laag doet verdwijnen. Ik dus aan de slag. Van een aantal tomaten heb ik nog maar heel weinig zaad.

In elk bakje zit een soort.

Maar ja, zoals je ziet; het is niet veel.

Bij de meeste bakjes gebeurt niks, en drogen de zaadjes gewoon op. Alleen bij de Rose de Bern ( is ze weer ) is wat van beginnende schimmel te zien. De rest is gewoon droog, op de meest recente na, die zijn net geoogst.

Wat te doen ? Volstaat dit ? Kiemingspercentages boeien mij niet echt super, als ik van alle soortjes volgend jaar 2 planten heb, ben ik meer dan tevreden.

Maar willen er mensen zaadjes van mij later, is het wel fijn als ik het toch goed doe.

Tips ?

ps: Ben pas net begonnen met de eerste soortjes, er komt nog meer, dus ik kan mijn methode nog aanpassen. De zandmethode toepassen ? Kan dat ook nog met dit zaad van de foto ?

De zandmethode toepassen ? Kan dat ook nog met dit zaad van de foto ?

Bij nog natte zaden zie ik geen enkele reden waarom dat niet meer zou kunnen . Als ze al lang in het water gelegen hebben zou ik na nog een keer afspoelen wel eerst even controleren op voortijdig kiemende zaden.

Je hebt ook min of meer droge zaden waarbij het water al verdampt is begrijp ik ? Die kun je beter met rust laten lijkt me. Als ze aan elkaar gekoekt zijn denk ik dat je dat probleem wel oplost door ze samen met wat zand tussen je handpalmen te wrijven.

Het schimmelproces is nix voor mij omdat ik die schaaltjes dan vergeet... en dan is het één hele koek opeens... Heb ik vorig jaar geprobeerd. Voor attente mensen is het waarschijnlijk wel wat...

En misschien waren de tomaten nog niet rijp genoeg Bit? Dat ze daardoor misschien minder vocht hadden... misschien (ik bedenk ook maar wat... )

Wat dan te doen...

Keukenpapier is ook niet geschikt want daar blijft het aan kleven...

Ik drapeer/verdeel ze op de achterkant van een gebruikte envelop... zaadjes laten drogen en later met de nagels de zaadjes eraf wippen... (kan die flopjes dan zelfs op de verwarming leggen om het proces te verspoedigen... )

Das wat wel voor mij werkt... misschien niet helemaal ok... maar de zaden kiemen wel dus...

Van de week NynkeF op de tuin op bezoek gehad, die verzameld schoongespoelde tomatenzaadjes op keukenpapier, uitgespreid. De tomatenzaadjes plakken er 'on-af-peuterbaar' aan vast. Zij scheurt ze mét het papier en al los en zaait ze zo. Kiemingspercentage prima volgens haar.

Tja. Ik weet niet. Hoe moeilijk wil je het maken ?

@Bit: Ik vraag me af of die tomaten niet onderling gekruist hebben? Of doen tomaten dat niet?

in t engels lees ik wel eens over "open pollunated" en "closed polunated" ; wie weet wat ermee bedoelt is?

Drogen doe ik ook wel op anti aanbak-sheet (in n pan zal t ook wel gaan) daar kleeft niks aan

Zandmethode overigens nog steeds mijn favoriet.

@geedee Zover ik weet is 'open polinated' zoiets als, dat insecten nodig zijn voor , of dat de plant 'open' staat voor bezoek van insecten. Geen zelfbestuiving dus. En dat betekent dat je niet in controle hebt hoe en met welke genen er bestuift wordt. 'Closed' zou dan inhouden dat de plant zichzelf bestuift ( is dat nou met een 't' ? ) en dat dus de genen dezelfde blijven.

Zaadvast en niet zaadvast zijn de termen die ik daar gebruik, ik denk dat dat hetzelfde is ? Weet het eigenlijk niet 100% zeker.

Maar tomaten zijn niet zaadvast nee, en zeker niet bij mij. Ik heb te veel soortjes staan.

Aan de andere kant. Appelvrouw bv zaait al jaren haar Rose de Bern vanuit eigen zaad toch ? Mijn buurman zaait al jaren uit eigen zaad. Mijn buurman , de Oekraïner, neemt al jaren van zaad van de planten van het seizoen daarvoor. Eens in de paar jaar krijgt ie nieuw zaad uit de Oekraïne, maar daar verzamelen ze ook weer van de planten zelf.

Moet ik wel zeggen, dat zijn planten en ook de tomaten , zeer divers zijn. Allemaal super lekker. Dat wel. Maar soms half vlees , soms half Roma achtig. Gele, oranje, roze-rode en fel rode. Zwaar gelobt of mooi glad. Dik rond en dik plat. Het is een ratjetoe. Maar wát voor ratjetoe. De meerderheid is trouwens groot, gelobt, roze-rood en vleestomaat en érg lekker.

Ik neem gewoon van de meest uitgesproken soortjes wat zaad en zaai ze gelabeld naar de oorsprong. Onbenoemd, en alles met een vraagteken in mijn achterhoofd. Dat kan je óf leuk vinden , óf je vindt het maar niks, dat het niet veel meer dan prijsschieten is.

So far so good bij mij hoor ( en bij mijn buurman ook ) Prachtige oogst

ps: ik blijf ook F1 zaad zaaien van andere soortjes.

Duidelijk verhaal! Dank

Een heirloom soort is dan meestal(of altijd?) closed...eh zaadvast. Zou je dat aan de bloem kunnen zien?

pfffff n antwoord roept bij mij altijd weer andere vragen op