Zoals jullie merken ben ik heel goed in beginnen! Zolang het nog niet warm was en er in de tuin buiten nog niet veel hoefde te gebeuren ging het heeel goed met het bijhouden van dit blog. Daarna echter... En het is ook wel heel toevallig dat ik precies vandaag - op een koude, grijze dag - op het idee kom om er weer eens een vervolg aan te plakken, vinden jullie niet?

Enfin, er valt dus heel veel te vertellen over ons eerste echte moestuinseizoen. Het gekke is dat ik, telkens als ik van de zomer in mn tuintje keek, steeds het gevoel had dat het helemaal niet zo goed ging. Ik vond dat het tuintje niet vol genoeg stond, baalde dat ik te laat was om een bepaald gewas te zaaien, vond het jammer dat groente zus zo langzaam groeide, vroeg me af of groente zo ooit nog wel oogst ging geven, trok een teleurstellend smakende plant er uit... Waar ik hier, op blogs en op facebook telkens iedereen over oogstoverschotten, inmaken en uitdelen hoorde reppen, heb ik zelf niet 1x zo veel groente kunnen oogsten dat we het niet direct zelf op konden eten. En ik heb maar een (1!) keer een zakje bonen uit kunnen delen. Nee, ik had de hele tijd het gevoel dat het niet zo heel succesvol ging.

Maar schijn bedriegt! Want toen ik laatst lekker aan het koken was drong het ineens tot me door dat we toch al zeker een aantal weken, zelfs maanden, bijna elke avond groente aten uit onze eigen tuin. We hadden niet per se een oogstoverschot, maar een tekort hadden we ook helemaal niet. En als je er over nadenkt is het helemaal niet zo slecht gedaan als je met twee personen de hele zomer lang elke avond verse, zelfgekweekte groente kunt eten. Sterker nog, dat is juist best wel goed geregeld! Want inmaken, wecken, invriezen etc. is leuk, maar er gaat toch niks boven verse groente. En dat van 14 vierkante meter. Kan je nagaan wat er gebeurt als we volgend jaar het oppervlak nog beter benutten, en we nog beter na gaan denken over oogstspreiding etc. Dan wordt het feest!

Goed, terug naar maart. Maart en april waren de maanden van het zaaien. We hebben niet 1 plantje gekocht (wel een paar - 4 ofzo - gekregen), we hebben echt alles zelf uit zaad opgekweekt. Dat was dus zaaien...

En zaaien...

Nog meer zaaien...

Een boompje planten

En weer zaaien

Ik vind zaaien denk ik het leukste onderdeel van tuinieren. Elke dag kijken of ze al ontkiemd zijn, kleine plantjes die zienderogend groeien! Toch was ik ergens in april ook wel weer een beetje klaar met al dat zaaien. Gelukkig werden de zaailingen steeds groter

En groter

Pepino kreeg zijn eigen pot

Langzaamaan begonnen er dingen in bloei te raken. De ananaskers, valeriaan, peterselie

Maar de grootste motivatie was toch wel... onze eerste aardbei!

Zo zag onze tuin er uit ergens in april/mei:

Vooraan hadden we geexperimenteerd met 'levende mulch', ik had bedacht dat we daar breedwerpig snelgroeiende bladgewassen konden zaaien die dan steeds aan zouden groeien na het oogsten en gerooid + gegeten konden worden als ze plaats voor iets anders zouden maken. Dit experiment was weinig succesvol Misschien was het te vroeg in het jaar en nog te koud, maar het duurde veel te lang voordat alles opkwam, zodat er minstens net zo veel onkruid stond omdat we lang niet alle zaailingen herkenden. Goed, weten we dat ook weer.

Ergens in mei begonnen we voorzichtig voor het eerst te oogsten. Raapsteeltjes, wat munt, radijsjes.

De eerste rijpe aardbeien! En lekkere aalbessen, een paar framboosjes, heerlijk geurende lavendel

Ook de erwtjes en sugar snaps deden het goed. Dat zijn toch wel mijn favoriete plantjes. Zo schattig, elegant, kwetsbaar, aandoenlijk. En lekker ook! Verse rauwe zoete erwtjes, oh oh oh! En dat sugar snapt rauw ook zo zoet kunnen zijn, wie had dat geweten?

Maar wat een werk om al die doperwtjes te doppen zeg! Plus, wat zonde van die peul, al die prima groente die je weggooit vanwege een stom vlies. Ik heb serieus een keer alle erwtenpeulen aan 2 kanten van de draad en daarna binnenin van de harde vlies ontdaan zodat we de buitenkant niet weg hoefden te gooien. Ja, het was heel lekker, maar het duurde wel een uur of 3 voor ik kon koken Je begrijpt dat ik dus blij was toen mijn courgette eindelijk begon te bloeien Veel makkekelijkere groente, die courgette!

Omdat we ook veel planten in de tuin hadden staan die we nog niet kenden heb ik op een avond een 'hoe smaakt onze tuin'-salade gemaakt. Van alle bloemen of bladgroenten eerst los een geproefd, en de rest door elkaar gehusseld met een lekkere dressing. Zo weten we nu dat komkommerkruid, ulluco, oost-indische kers, hondsdraf, eikenbladsla, viooltjes en knoflook heel erg lekker zijn, en dat we snijbiet, hertshoornweegbree, bloedzuring en rode tuinmelde niet zo lekker of zelfs (in het geval van bloedzuring) ronduit goor vinden.

We waren eigenlijk ook van plan om de tuin te gaan mulchen, maar zo midden tussen de flats konden we tot dan toe eigenlijk niet echt een goede bron van materiaal verzinnen. Tot ik op een dag met de hond door het park liep en ik zag dat ze enkele dagen ervoor het hooggroeiende gras vol kruiden en wilde bloemen hadden gemaaid. Dat lag nu op bulten te verdorren. Ik gelijk 5 tassen volgepropt en hup, naar de tuin! We waren wel bang dat het materiaal tjokvol onkruid-, en graszaad zou zitten, maargoed dit was nu eenmaal wat we voorhanden hadden, en mulchen met iets is altijd beter dan niets, zo hadden we geleerd. Als het niet beviel konden we het er altijd weer afhalen. Dus na een paar uurtjes werken zag de tuin er ineens heel anders uit. Zo gezellig vind ik het staan!

Zaaien deden we dan dus in geultjes waar we de mulch wat aan de kant drukten. Alleen achterin waar ik een mengsel had ingezaaid van wilde bloemen legde ik niks

Vervolgens hebben we de hele zomer eigenlijk niks meer aan de tuin hoeven doen. Alleen een beetje kijken hoe alles groeide, oogsten, en eten... en oogsten en eten.

De witte aalbessen, erfenis van de vorige bewoner. Wij vinden ze niet zo lekker, dus volgend jaar gaat ie er uit om plaats te maken voor iets leukers... blauwe bes misschien?

We hadden 1 augurk en 2 komkommerplanten. Nou, geen verschil! Wel kwamen we er achter dat ze er niet heel gelukkig van werden om tegen een stokje te worden opgebonden. Eenmaal op de grond gingen ze veel beter. Wel jammer dat ze na een vrij geringe oogst bij de regenval van afgelopen maand helemaal zijn overleden. Maar volgend jaar mogen ze in de herkansing, want we vinden ze echt lekkerder dan die uit de winkel!

De mexicaanse komkommer die we van Erny gekregen hadden bleek een olijfkomkommer te zijn (al die verwarrende namen ook!) Hij groeit uitstekend tegen het gft-vat aan want we hadden zelf geen plek meer. Aangezien we hem veel te laat gezaaid hadden verwacht ik dit jaar geen oogst meer, maar volgend jaar mag hij via touwconstructies ons hele balkon gaan beklimmen.

Zo lekker, elke dag 's middags een radijsje met een plakje kaas!

In tegenstelling tot wat ik gedacht had scheelde de moestuin ons in het begin helemaal geen geld. Het kostte juist! Waarom? Nou simpel: ik wilde onze eigengeteelde groentes en kruiden de gerechten geven die ze verdienden. Dus voor alles wat we voor het eerst uit de tuin haalden trok ik mijn receptenboeken open, en stond ik soms uren in de keuken te kokkerellen om met de juiste gerechten de smaken het beste tot hun recht te laten komen. Lekker hoor! Gelukkig wende het later wel hoor, die eigen groentjes, zodat we niet helemaal platzak zijn gegaan

De ananaskers gaf naar ons idee veel te vroeg in de zomer al rijpe bessen. We vonden ze ook eigenlijk helemaal niet lekker. Gedroogd zien ze er in hun lampionnetjes gelukkig wel heel gezellig uit, dus staan ze nu op een mooi schaaltje als versiering in de woonkamer. Volgend jaar gaan we het zeker nog eens proberen, maar dan een andere soort die hopelijk wat zoeter is.

Deze manier van rechtstreeks buiten zaaien beviel ons heel goed: een plastic beker waar we de bodem uit knippen en daar dan wat zaadjes in. Op die manier worden ze niet door slakken en andere kruipers verslonden voor ze groot genoeg zijn. En ook als ze uit het bekertje groeien geeft het nog wel bescherming.

De ijskruid was bij ons erg ongelukkig, al snel zagen alle plantjes er zo uit. Geen idee wat er verkeerd was, want alle andere planten in de tuin deden het juist uitstekend. Misschien waren de omstandigheden te goed?

We hebben geleerd dat 15 kroppen sla tegelijk zaaien iets te veel van het goede is Op gegeven moment hebben we een hele week sla gegeten omdat alles dreigde te gaan schieten. Uiteindelijk hebben we toch nog een stuk of 5 doorgeschoten planten moeten rooien. Maar lekker was het wel! Ik koop normaal eigenlijk nooit sla omdat ik het zo'n zinloze groente vindt, en duur. Maar als het toch in je tuin staat blijkt dat het toch bij verrassend veel gerechten wel lekker is om er gewoon een blaadje of wat bij te doen.

Snijbiet, daar hadden we wel 10 planten van staan... veeeeel te veel ook! En helaas, ik vind het eigenlijk ook helemaal neit zo lekker. Daar baal ik echt van, want het is zo'n verschrikkelijk makkelijke plant, die eindeloos terug aan blijft groeien, en ik vind hem ook zo mooi met al die kleuren. Je kunt er opzich wel leuke quiche mee maken ofzo, maar ik denk toch dat ik aan 5x per jaar snijbiet meer dan genoeg heb. Volgend jaar dus 2 plantjes in plaats van 10 (maar dan wil ik wel de roze en de paarse, hehe)!

Asperge-erwt... echt een ontzettend mooi plantje om te zien! Heel sierlijk die blaadjes, en mooie gelrooie bloemen. Vond wel dat het verdomd lang duurde voordat ie een beetje begon te groeien, echt makkelijk is ie niet. En helaas ook niet zo lekker dat ik er volgend jaar weer moeite voor wil doen. Maar nu doet ie het heel leuk onder de courgette

We hadden 4 soorten tomaten staan. Note to self: volgend jaar dus wel dieven en toppen! Wat een oerwoud werd dat! Ik had de jungle net weer mooi bijgewerkt en in toom gebracht toen die lange periode met wind en regen kwam... Alle planten ziek. Heb alles er uit getrokken. Zo jammer! Gelukkig hebben we voor die tijd al aardig wat tomaatjes kunnen eten. Genoeg om te weten hoe lekker ze zijn, zodat we ze volgend jaar op het balkon gaan proberen; de enige plant die daar nu nog staat is als enige onaangetast gebleven.

Die boontjes blijven maar doorgaan! Er komt geen einde aan! Telkens als er even een dip in de oogst zit denk ik dat het wel gedaan zal zijn. Maar nee hoor, de week erna hangt ie ineens weer tjokvol! Het is inmiddels 23 september...

Dit komt niet uit eigen tuin maar uit het park. Shhhht! Vier kilo mirabellen werden omgetuned tot 2 flessen pruimenwodka en 3 soorten heerlijke jam.

De courgetteplant deed het niet zo goed. Dat wil zeggen hij zag er wel fier uit, maar we hadden de hele zomer maar 3 courgettes kunnen oogsten. Tot ik dus onlangs ontdekte dat er een 2e courgetteplant om de eerste heen groeide. Huh!? Er zaten ook 2 courgettes aan die zichzelf bijkans weer terug de grond in duwden. Ik heb hem er maar uit gehaald, hopelijk kan de mamaplant nu nog flink wat vruchten geven voor het seizoen echt over is.

De 7 muntsoorten doen het fantastisch! Een beetje te fantastisch... 7 megaplanten op 14 vierkante meter is misschien toch een beetje veel van het goede, zo veel munt eten we nou ook weer niet We gaan de lekkerste 4 houden en de andere zetten we in het algemene kruidentuintje.

Groenlof, bijna klaar om te oogsten? We hebben er allebei nog nooit van gehoord dus het is even goed opletten wanneer ie klaar is. Hij ziet er iig goed uit vind ik!

De paarse bonen zijn favoriet. Laten we elkaar geen mietje noemen, dat komt vooral door de kleur. Dus willen we zaden winnen voor volgend jaar. Wat worden die dingen gigantisch! Deze is zeker 30 centimeter lang.

Dit is ons minituintje in ons tuintje. Een mini-vijvertje (ingegraven bloempot) met daarnaast het bonsaiboompje van Marinus dat binnen weg stond te kwijnen. In de tuin doet ie het uitstekend! De iniminikersenboom (met inimini terracottapotje als oorwurmenhotel) lijkt hiernaast wel een reus. Achteraan ligt nog een inimini 'rotspartij' en een superklein takkenrilletje. Ik vind het verbazingwekkend hoe veel effect zo'n minituintje al kan hebben; vooral de takkenril zit VOL met spinnen en ander gespuis! Zo blijkt maar weer, zelfs op 14 vierkante meter kun je prima eco tuinieren.

De wilde bloemen waren me iets te wild, er stond meer onkruid dan bloemen. Dus toen ik de valeriaan eenmaal had geoogst en ik overwinterplek nodig had voor de aardbeistekjes heb ik alles er maar uit getrokken. Nu mogen de aardbeitjes hier wonen tot ik volgend jaar weet op welke plek ik ze wil hebben.

Palmkool, zonder beschermend kraagje. Zou ie het redden?

Zoals gezegd hoefden we eigenlijk de hele zomer geen onderhoud te plegen. Dankzij de mulch groeide er geen onkruid, de grond bleef lekker vochtig zodat we eigenlijk alleen tijdens de echt extreme hitte een paar keer hebben hoeven wateren. Alleen na de regenval laatst en daarna weer warmte stond onze tuin ineens vol gras. We hadden de mulchlaag ook te dun laten worden denk ik. Gelukkig was dat er zo makkelijk uit te trekken. We hebben eigenlijk gewoon de laag mulch incl onkruid van de tuin 'gepeld' en op het pad te drogen gelegd. Van de week leggen we het dan weer terug op de tuin als nieuwe laag.

In maart hadden we een hele dikke laag compost over de tuin gelegd, zodat we alleen enkele veelvraten wat handjes gedroogde koemest bij hoefden te geven. Doordat we plastic grasranden om de tuin en de 'paden' hadden, we niet op de bedden hebben gestaan en wehebben gemulched is de aarde nu nog steeds hartstikke los, rul, prachtig! En dat terwijl we op dikke groningse klei zitten. Echt een onwijs succes, al zeg ik het zelf!

Ook hebben we alle planten kriskras door elkaar gezet, geen kunstmest en bestrijdingsmiddelen gebruikt, sommige dingen in bloei laten schieten, rommelhoekjes aangelegd. Al die dingen bij elkaar hebben er ook voor gezorgd (denk ik) dat wij, in tegenstelling tot sommige moestuinburen, eigenlijk niet tot nauwelijks last hebben van plagen en ziektes. Tuurlijk, er verdween wel eens een zaailing, maar dat hoort er bij. Niks problematisch iig. Deze lijn van tuinieren gaan we volgend jaar zeker doorzetten. Wat ons betreft is dit moestuinseizoen meer dan geslaagd!

Tot slot stel ik jullie nog even voor aan de tuin van de buurman:

Wat een chaos he? Hij had er munt en oregano staan, verder niets. Hij oogstte er nooit van, en de enige keer dat ie van het voorjaar gewied heeft liep ie prompt al onze knoflook en onze grasrand stuk. Daarna is het verwilderd en nu staat het onkruid tot je middel. Wij hopen dus stiekum dat deze buurman volgend jaar geen tuintje meer hoeft en wij dit stukje er bij kunnen krijgen... Duimen jullie mee?