rorror

Tuinbonen ZAAIEN PLANTEN PLANTAFSTAND TUSSEN RIJEN OOGSTEN Januari - april - 10-15 cm 60-90 cm Mei - juli Tuinbonen (vicia faba) worden ook wel labboon genoemd. Net als bij erwten zijn er vele verschillende rassen met diverse bloem en peul kleuren. Er zijn dwergrassen (30 cm), hogere rassen (1,5 m) en er zit verschil tussen de oogsttijd van de verschillende rassen. Tuinbonen groeien het beste bij temperaturen onder de 15 graden en kunnen tot -10 graden vorst verdragen. Zaaien van tuinbonen Tuinbonen ontkiemen al bij lage temperaturen. In het voorjaar (vanaf februari – april) zaai je direct in de volle grond. De plantafstand bedraagt 10-15 cm tussen de zaden en op 60-90 cm tussen de (eventueel dubbele-) rijen. De zaaidiepte bedraagt 4-9 cm. In elk gaatje leggen we 1 boontje waarna we het gaatje weer dicht gooien en de grond wat aandrukken. Zaai evt. nog wat extra plantjes zodat je die later kunt planten naar waar de zaden niet opgekomen zijn. Voorzaaien in potjes (onder glas) kan ook, zaai dan in januari tot begin februari onder glas en plant ze na de vorst buiten uit. Over het algemeen plant je uit in maart. Zaai 2 zaden per pot (p-9 potjes). Verplant het gewas wanneer het 10-12 cm hoog is. Voor een vroege oogst kan men ook eens proberen in de herfst zaaien. Zolang de planten minimaal 2,5 cm hoog zijn en bij vorst beschermd worden onder plastic of fleeche kunnen ze een koude winter doorstaan. Zolang je niet op een natte en slecht doorlaatbare grond zit kun je eens een poging wagen. is het niet aan te raden om in de herfst te zaaien. Tip: Vroeg zaaien van tuinbonen vermindert de kans op een aantasting van zwarte luis. Toppen van tuinbonen Wanneer de eerste tuinboontjes zich voor men en de plant volledig in bloei staat knijp je de groeitoppen af. Dit is meestal na 6-8 trosjes met bloemen. Het toppen doet men om twee redenen: (1) Meer energie voor de ontwikkeling van de tuinbonen (2) minder aantrekkingskracht voor bladluizen. Bemesten van tuinbonen Tuinbonen hebben een rijke bemesting nodig. Werk een ruime bemesting van compost of verteerde mest onder. Een bemesting met een mulch van compost is ook prima. Tuinbonen hebben weinig stikstof nodig, deze produceren ze gedeeltelijk zelf. Neem tuinbonen op in de wisselteelt (wiki: wisselteelplan) Verzorging De grotere rassen moeten ondersteund worden met draad, netten of stokken: wiki rijshout. Geef tuinbonen in droge periodes tijdens de bloei water. Pas op met schoffelen en harken, bonen wortelen oppervlakkig. Zie verder: toppen van tuinbonen. Oogsten van tuinbonen Pluk tuinbonen als de peulen dik zijn van de opgezwollen bonen. Pluk ze voordat ze leerachtig worden, dit betekent dat ze niet te groot mogen worden. Hoe jonger je ze oogst hoe zoeter ze smaken. Regelmatig oogsten bevordert de groei. aan Tuinbonen kunnen goed ingevroren of gedroogd worden. De opbrengst is ongeveer 1,5 kg per m2.nnTuinbonen kunnen ook in zijn geheel gegeten worden (met peul) als ze ongeveer net zo groot zijn als je pink. {footer-1-content}

Sperziebonen ZAAIEN PLANTEN PLANTAFSTAND TUSSEN RIJEN OOGSTEN Half mei - juli Mei - juli 12-25 cm 20-25 cm Vanaf juli Sperziebonen (Phaseolus vulgarsi) worden ook wel prinsessenbonen, slabonen of heerenbonen genoemd. Er zijn twee hoofdtypen sperziebonen, stam / struik bonen en stokbonen. Stam of struikbonen zijn struikvormige plantjes die redelijk kort blijven en geen ondersteuning nodig hebben. Stokbonen kunnen wel een lengte van twee meter bereiken en hebben daarom steunmateriaal nodig. Zie ook wiki: snijbonen / pronkbonen. Bonen zijn gevoelig voor koud, nat en droog weer. Een te natte grond is af te raden. Optimaal is een zonnige en warme standplaats, die beschermt is tegen harde wind. De zaailingen kunnen niet tegen temperaturen onder de 10 graden Zaaien van sperziebonen Sperziebonen kiemen bij een temperatuur van ongeveer 12 graden. Een oude teeltregel is dat bonen de meimaand niet zien mogen zien. Afhankelijk van de weersomstandigheden zaaien vanaf half mei tot juli. Zaai je in de volle grond dan moet je het zaaibed afdekken voor vogels. Zaai stam-sperziebonen voor in 5-10 cm potjes of direct in de volle grond. Leg 3 zaden per plantgat of potje. In de volle grond graaf je ondiepe plantgaten op 2 – 5 cm diepte en op zo’n 15-25 cm uit elkaar. Bedek de zaden met goed verkruimelde tuingrond of gebruik een laagje fijne potgrond. De afstand tussen de rijen bedraagt 20-25 cm. Deze vrij ruime plantafstand zorgt er voor dat het gewas goed en snel kan opdrogen om zo schimmels te voorkomen. Stok-sperziebonen zaai je tegen steunmateriaal (de stokken staan ongeveer op 60 cm afstand of gebruik netten) met daar rond 4-5 zaden. Bij een kleinere afstand tussen de stokken, bijvoorbeeld 30 cm tussen de stokken, dan zaai je slecht 1-2 zaden per stok. Bemesten van sperziebonen Sperziebonen doen het goed op de meeste gronden en hebben maar een beperkte bemesting nodig. Werk voor het planten een lichte bemesting van compost of stalmest in de grond. Sperziebonen hebben weinig stikstof nodig, deze produceren ze gedeeltelijk zelf. Verzorging Geef sperziebonen in droge periodes tijdens de bloei water. Pas op met schoffelen en harken, bonen wortelen oppervlakkig. Steun stokbonen tegen staken. Oogsten van sperziebonen Rauwe sperziebonen zijn licht giftig, eet sperziebonen nooit rauw maar kook ze eerst om de gifstoffen onschadelijk te maken. Pluk ze in een jong stadium zodat ze nog steeds mals zijn, in de zomer ongeveer 2-3 x per week, dit bevordert tevens de aanmaak van nieuwe bloemen. De opbrengst is ongeveer 1kg per m2 voor Stamsoorten en 1,5 kg voor stoksoorten. Pluk niet als de bladeren en bonen nat zijn om verspreiding van schimmels te voorkomen. Na twee tot drie keer oogsten kunnen struikboontjes verwijderd en/of vervangen worden, stokbonen gaan nog even door en kunnen blijven staan. Wat er mis kan gaan Zie ziekten en plagen bij peulvruchten Tip: Het is ook mogelijk om de bonen eerst voor te kiemen op vochtig keukenpapier en daarna voorzichtig te verplanten naar potjes om later in de volle grond uit te planten. {footer-1-content}

Pronk-Snijbonen ZAAIEN PLANTEN PLANTAFSTAND TUSSEN RIJEN OOGSTEN Half mei - juni - 60 cm 90-100 cm Vanaf juli Pronkbonen kun je jong eten als sperzie– of snijboon. Oogst ze voor deze toepassing als ze 10 –15 cm lang zijn. Laat je ze doorgroeien dan kunnen ze een lengte van 30 cm bereiken! De peulen zijn dan te vezelig om te eten, maar de gedopte bonen zijn wel smakelijk. De pronkboon heeft een meer uitgesproken smaak dan de snijboon. Zowel de snijboon als de pronkboon worden bijna altijd tegen staken geteeld. Zaaien van pronk-snijbonen Pronk en snijbonen kiemen bij een temperatuur van ongeveer 12 graden. Een oude teeltregel is dat bonen de meimaand niet zien mogen zien. Afhankelijk van de weersomstandigheden zaaien vanaf half mei tot juni. Zaai je in de volle grond dan moet je het zaaibed afdekken voor vogels. Pronk en snijbonen zaai je tegen steunmateriaal (de stokken staan ongeveer op 60 cm afstand of gebruik netten) met daar rond 4-5 zaden of 3-4 planten. Heb je de afstand tussen de stokken op 30 cm dan zaai je slecht 1-2 zaden per stok. Pronk en snijbonen kunnen ook voorgezaaid worden in potjes om later uit te planten. Het is ook mogelijk om de bonen eerst voor te kiemen op vochtig keukenpapier en daarna voorzichtig te verplanten naar potjes om later in de volle grond uit te planten. Bonen zijn gevoelig voor koud, nat en droog weer. Een te natte grond is af te raden. Optimaal is een zonnige en warme standplaats, die beschermt is tegen harde wind. De zaailingen kunnen niet tegen temperaturen onder de 10 graden. Bemesten van pronk-snijbonen Pronk en snijbonen doen het goed op de meeste gronden en hebben maar een beperkte bemesting nodig. Werk voor het planten een lichte bemesting van compost of stalmest in de grond. Pronk en snijbonen hebben weinig stikstof nodig, deze produceren ze gedeeltelijk zelf. Verzorging Geef pronk en snijbonen in droge periodes tijdens de bloei water. Pas op met schoffelen en harken, bonen wortelen oppervlakkig. Steun pronk en snijbonen tegen staken. Oogsten van pronk en snijbonen Pronk-snijbonen moeten jong gegeten worden, laat ze dus niet te groot worden. Soms moeten de draadjes van de peulen worden verwijderd voordat ze versneden worden. Als de oogst eenmaal begonnen is oogst je om de 2-3 dagen. Wat er mis kan gaan Zie ziekten en plagen bij peulgroenten. {footer-1-content}

Erwtenscheuten ZAAIEN PLANTEN PLANTAFSTAND TUSSEN RIJEN OOGSTEN - - - - - Erwten worden in Nederland voornamelijk geteeld om hun peulen met zaden. Wat veel mensen niet weten is dat de jonge scheuten van erwten een zeer smakelijke groente zijn. De scheuten zijn de bovenste jonge blaadjes. De jonge scheuten hebben een verfijnd maar subtiel doperwtensmaakje. Anderen omschrijven ze als een milde, zoete en nootachtige smaak. Erwtenscheuten zijn in Nederland een nog weinig gekende lekkernij. In Engeland vind je de groente regelmatig op de lokale markt en ook in China is de groente gekend als Dau Miu. Erwtenschueten zijn ideaal voor salades en wokgerechten. Erwtenscheuten telen Zaai erwten vrij dicht op elkaar in potgrond op 2,5 cm diepte in grote zaaibakken, bloembakken of potten met een diepte van minimaal 15 cm. Bedek met zaaigrond, zet ze op een warm plekje en zorg er voor dat de grond vochtig blijft. In de volle grond zaaien kan natuurlijk ook. Als de erwten eenmaal gekiemd zijn plaats je ze op een koele maar lichte plaats. Geef regelmatig water en start met het oogsten van de jonge scheuten als de plantjes 5 cm hoog zijn. Erwtenscheuten oogst je als ze nog heel jong zijn. Als de scheuten / ranken 3 weken oud zijn kun je ze oogsten. Pluk ze op een centimeter of 2 van de steel af. Als je een paar blaadjes laat staan per steel groeien er vanzelf weer nieuwe scheuten aan. Als zaaigoed kan je prima een pak erwten uit de supermarkt gebruiken. {footer-1-content}

Erwten ZAAIEN PLANTEN PLANTAFSTAND TUSSEN RIJEN OOGSTEN Februari - maart - 3-5 cm 30 cm Vanaf september Erwten (Pisum sativum) zijn groenten waarbij je echt duidelijk het verschil proeft met de in de winkel gekochte versie. Naast de welbekende peulen met kleine zaden (doperwten) kunnen ze ook alleen geteeld worden voor de smakelijke jonge blad toppen. Daarnaast maken wij op deze wiki onderscheidt tussen erwten (doperwten), peultjes (sluimererwten) (wiki: peultjes) en sugersnaps (suikererwten) (wiki: sugersnaps). Zaaien van erwten Erwten kunnen vanaf het vroege voorjaar (Februari) tot aan het begin van de zomer (begin Mei) gezaaid worden. Erwten kunnen ook in het najaar gezaaid worden voor een extra vroege oogst, zie hiervoor “erwten zaaien in september/oktober”. Er zijn twee hoofdtypes erwten: De gekreukelde zaden bevatten een hoog vochtgehalte wat leidt tot zoete erwten (hoog suikergehalte weinig zeteel). Kreukzadig betekent dat ze tijdens het drogen in elkaar schrompelen. De rondzadige erwten zijn op hun beurt beter bestand tegen kou (daardoor gebruikt om vroeg te zaaien) maar zijn over het algemeen minder zoet en wat droger/melig. De echte liefhebber zaait zowel de rondzadige (vroeg zaaien) als de kreukzadige (zoet) om lang te kunnen genieten van erwten. Zaai direct in de volle grond als de temperaturen rond de 10 graden schommelen en wanneer de grond niet te koud / nat is. Bij lagere temperaturen kiemen de zaden langzamer. Zorg er voor dat de zaden ongeveer 2-4 cm diep gezaaid worden met een plantafstand van 3-5cm tussen de erwten. Zaai direct tegen het rijshout aan dmv een dubbele rij op een afstand van ongeveer 30 cm (zie afbeelding). Tussen deze dubbele rijen houdt men 60-120 cm aan, afhankelijk van de hoogte van het ras. In het vroege voorjaar zaait met onder afdekplastic of fleece. Bescherm de zaailingen bij zware vorst. Vroeg in het seizoen als de grond nog nat en koud is raden we aan om in potjes of in een oude regengoot te zaaien (zie dit forumbericht). Zaai de zaden 2-3 cm diep op ongeveer 3-5 cm van elkaar. Als de zaailingen +- 8cm groot zijn en het warm genoeg is plant je ze buiten uit. Tip: Voor een gespreide oogst zaai je elke twee weken of zaai je verschillende rassen. Winterzaai van erwten Bij in het najaar zo rond eind september-oktober winterharde, rondzadige, vroegrijpende rassen en laat ze overwinteren onder glas of onder fleeche. Pas op voor muizen. Oogsten van erwten Oogst erwten in een jong stadium. Vaak plukken heeft de voorkeur want laat je erweten te lang hangen dan worden de erwten minder mals, zoet en meer meelachtig.. Na de oogst knip je het loof af boven de grond, de wortels blijven in de grond om voor een extra stikstof bemesting te zorgen. Eet verse erwten vlak na het plukken zo snel mogelijk op. Na de oogst daalt het suikergehalte snel. Wat er mis kan gaan Zie ziekten en plagen bij peulvruchten Bemesten van erwten Werk een ruime bemesting van compost of verteerde mest onder. Erwten hebben weinig stikstof nodig, deze produceren ze gedeeltelijk zelf. Neem erwten op in de wisselteelt (wiki: wisselteelplan) Erwten steunen en verzorging Erwten moeten gesteund worden. Er zijn laagblijvende rassen (30-60 cm), halfhoge rassen (60-120 cm) en hoge rassen (120-200 cm). De ervaring leert dat ook de lagere rassen een beetje ondersteuning nodig hebben. Zorg voor een stevige opbouw van het steunmateriaal. Gebruik netten, gaas of draden. De hoogte van het steunmateriaal wordt aangepast aan de hoogte van het gebruikte ras. Om te ondersteunen zijn diverse mogelijkheden. Snoeihout kan gebruikt worden als steunmateriaal. Om de 20-30 cm plaats je takken in de grond. Bovenaan bindt je ze samen, onderaan plaats je ze op 20-30 cm. Zie ook wiki: rijshout De verdere verzoring bestaat uit het geven van water tijdens de bloei en het wieden van onkruid. Geef voor de bloei niet te veel water omdat dit leidt tot een extra productie van bladeren. Als de peultjes opzwellen kunnen de planten wel weer wat meer water gebruiken. Bescherm zaailingen na opkomst voor vogels (wiki: vogels) met netten. Haal de netten weg als de ranken zijn gevormd en plaats de steunen. Standplaats Erwten groeien het beste op een open, zonnige plek in de moestuin. De bodem moet vruchtbaar zijn, goed vocht vasthouden en goed gedraineerd zijn. Hoge temperaturen, een natte, tochtige en koude of een droge grond remmen de groei Licht is voor erwten een van de belangrijkste groeifactoren, hanteer dus de juiste plantafstand (zie zaaien). Erwten groeien het beste bij een temperatuur van 13-18 graden c en de bloemen en peulen kunnen niet tegen vorst. {footer-1-content}

Rabarber ZAAIEN PLANTEN PLANTAFSTAND TUSSEN RIJEN OOGSTEN Februari - mei Oktober - maart 80-100 cm 80-100 cm Juni Rabarber (Rheum rhabarbarum) is een doorlevende plant gekweekt om de bladstelen. De vlezige rode/groene stelen worden gegeten en hebben een licht zure smaak. De bladeren zijn giftig en zijn niet geschikt voor consumptie. Standplaats van rabarber Rabarber groeit het beste in een goed bemeste vocht vasthoudende grond. Een te natte – slecht gedraineerde – grond in de winter, is af te raden in verband met het risico op rotting. Teel rabarber in dat geval op een verhoogd bed. Rabarber verdraagt goed schaduw maar voor een rijke oogst is een zonnige warme standplaats met vruchtbare grond aan te bevelen. Deze vaste groente kan wel tot 20 jaar op dezelfde plek blijven staan maar de oprengst loopt na enkele jaren terug. Elke plant kan wel tot 2 meter breed worden. Planten van rabarber Rabarber plant je bij voorkeur voor de winter in oktober als de plant in ruste is. Planten in februari / maart kan ook nog maar de plant heeft meer tijd nodig om goed aan te slaan. Maak de grond goed los (min 35 cm diep) en werk voor het planten veel stalmest of compost in de grond. De plantafstand bedraagt ongeveer 1 meter. Plant de rabarber zo, dat de neuzen zich op de scheiding van grond-lucht bevinden: een vuistregel is 2,5-5cm boven de grond afhankelijk van een zware of lichte grondsoort. Zaaien van rabarber Rabarberzaad geeft een grote verscheidenheid aan planten waardoor de kwaliteit van de uit zaad opgekweekte planten te veel varieert. Wil je het eens proberen? Zaai dan de zaden in de lente buiten op 2,5 cm diepte en op 30 cm van elkaar. Selecteer de sterkste zaailingen en plant deze in de herfst of in de volgende lente uit op de uiteindelijke plaats. In pot moet ook lukken maar laat de grond niet te veel uitdrogen. Rabarber scheuren Het scheuren van rabarber doe je om een stek te verkrijgen. Als planten al lange tijd op dezelfde plaatst staan (5-7 jaar) gaat de opbrengst achter uit. Dan is het aan te raden de planten te scheuren en te verplanten. Gebruik minimaal 3 jaar oude planten om te delen / scheuren. De beste tijd om te scheuren is oktober-november of februari-maart. Graaf de planten op en deelt ze. Steek daarvoor als de knoppen boven de grond uitsteken, de plant rondom op 15 cm afstand af. Til de kluit op en snijd hem in stukken. Zorg ervoor dat elk stuk minstens twee-drie zichtbare knoppen heeft met een worteldeel van zo’n 10cm. Zet de delen meteen weer terug in de grond. De aparte delen met een enkele knop kunnen ook los geplant worden. Zorg dat de aparte delen voorzien zijn van groeipunten en maak van de gelegenheid gebruik om extra voeding in de bodem te verwerken. Rabarber verlangt veel vocht en veel voedsel. Zie verder: planten van rabarber. Bemesten van rabarber Geef rabarber in het najaar een rijke bemesting van (half)verteerde mest of compost. Breng de mest aan als mulch op en rond de planten. Rabarber vraagt een zware bemesting. Oogsten van rabarber Oogst rabarber door de steel af te trekken door deze eerst licht naar buiten te bewegen en daarna met een lichte draaibeweging los te trekken. Verwijder het blad. Probeer in het eerste jaar niet te oogsten zodat de plant zijn energie in de groei kan stoppen. In de herfst geplant kan rabarber het volgend jaar stelen leveren. Verplant men in het voorjaar dan is het beste het eerste jaar niet te oogsten. Het oogsten kan door gaan tot 24 juni. De belangrijkste reden hiervoor is om er voor te zorgen dat de plant weer op krachten kan komen (reserve opbouwen) voor de oogst van volgend jaar en komende winter. Daarnaast zou het gehalte oxaalzuur (afbraak van kalk in het lichaam) rond deze datum hoger worden. Met mate een maaltje oogsten mag natuurlijk (voor de plant maar ook voor jezelf in verband met het oxaalzuur). Verzorging Eenmaal aangeslagen vergt rabarber weinig verzorging. Geef ruim water op warme droge dagen. Verwijder de bloemstengel als deze verschijnt omdat het de plant te veel uitput. Het verschijnen van een bloemstengel bij rabarber is een teken van minder sterke vegetatieve groei. Hoe ouder de rabarber hoe sneller hij bloemen vormt.nOok gebrek aan voeding (geef jaarlijks compost en meststoffen) kan de bloei bevorderen.nOf een slechte standplaats (nat tijdens de winter, slechte grondstructuur) kan de bloei bevorderen.nOok zijn sommige rassen makkelijker “vatbaar” voor bloei. Wat er mis kan gaat Vooral watergebrek en slakken (wiki: slakken) kunnen voor problemen zorgen {footer-1-content}

Kardoen ZAAIEN PLANTEN PLANTAFSTAND TUSSEN RIJEN OOGSTEN Maart - Mei Mei - juli 80-100 cm 80-100 cm - Kardoen (Cynara cardunculus) wordt om zijn vlezige bladstelen gekweekt. De Kardoen, die alleen door zaaiïng wordt verkregen, is nauw verwant aan de Artisjok. Deze zeer decoratieve plant wordt, anders dan artisjok, dus niet gekweekt voor de bloemknoppen. Zaaien en planten kardoen Zaai kardoen eind Maart tot April onder glas / binnenhuis of vanaf mei direct in de volle grond of buiten in potjes. De zaaitemperatuur bedraagt 14 graden. Kardoen zaaien we meteen in individuele potjes omdat de planten slecht te verspenen zijn. Vul 10 cm (p-9) potjes met zaaigrond en druk licht aan. Leg dan 2-3 zaden per pot, bedek de zaden licht met grond en geef water. Zet de potjes weg waar het minimaal 14 graden is, bij voorkeur hoger. Na opkomst houdt je de sterkste zaailing over door de overtollige zaailingen die in hetzelfde potje groeien weg te knippen (ze mogen niet uitgetrokken worden). Na ijsheiligen (half mei), als de kans op vorst geweken is, plant men de kardoenzaailingen uit met een plantafstand van 1 meter (100cm) in alle richtingen. Zoek bij voorkeur een zonnig, beschut en warm plekje in de tuin uit. De bodem moet goed vocht vasthoudend, voedzaam en vruchtbaar zijn. Kardoen beschermen in de winter Mits goed beschermd kan kardoen de winter overleven en in het voorjaar weer opnieuw uitlopen. Dek het hard van de planten af me stro en aard de planten aan. Kardoen bemesten en verzorgen Geef kardoen ruim van te voren een rijke basisbemesting met compost, verteerde mest, kippen of koemestkorrels. Geeft tijdens de groei om de zoveel weken een bemesting met een algemene (stikstof)meststof. Geef de jonge zaailingen goed water op warme dagen. Naarmate de planten groter worden zullen ze dieper wortelen en is water van een mindere zorg. Kardoen bleken en oogsten Bleek kardoen omstreeks Augustus/September door de planten (als ze droog zijn) bijen te binden en te omwikkelen met een jute zak. Aard de plant daarna aan tot zo’n 20-30 cm hoogte. Bij meerdere planten is het aan te raden om elke week één plant te bleken. Ongeveer 3 weken later kunnen de gebleekte stengels geoogst worden. De gebleekte stengels zijn enkele weken te bewaren op een koele plek. {footer-1-content}