Vraagje voor de fruittelers.

Een kerselaar Bigareau Napoleon heeft Monilia en sterft af, is al voor de helft kapot.

Kan ik op dezelfde plaats een nieuwe kerselaar planten?

Denk hierbij aan Regionale.

Beter niet, Willy. 

 

Dit is het algeemn advies dat ik overal tegenkom bij fruitbomen. Bij fruittelers wordt er soms voor exotische onderstammen gekozen die er speciaal voor geselecteerd en gekweekt worden om dezelfde soort fruitbomen na rooien (meestal om commercieel beter verkoopbare rassen te zetten) daar nog eens te zetten.

 

Op zich maak ik me minder zorgen om de schimmelziekte monilia op zichzelf. Een boom die op de goede plek staat en goed wordt verzorgd zou van een schimmel, waarvan sporen al om zijn, niet zo gauw ziek worden. Maar precies over de groeiomstandigheden op uw zandgrond voor precies kersen heb ik mijn twijfels....is die bodem voor een kersenboom wel zo geschikt? En vooral dat maakt me voorzichtig. Bigareau Napoleon is geen zeer ziektegevoelig ras.  Is wel sterk gevoelig voor bacteriekanker. Regionale ken ik niet en ik kan er zo niets over zeggen. (Of bedoel je het ras Regina misschien, die inderdaad wat sterker zou zijn tegen bacteriekanker?) Er zouden kersen zijn die van nature sterk weerbaaar zijn tegen tak en bloesemsterfte..... 

9 januari 20232 j aangepast door weknow

Nog een aanvulling; Willy. Zou het kunnen dat je monilia en bacteriekanker door elkaar haalt?

 

Moniliaschimmel zit in de vruchten. Je oogst kan er serieus onder lijden. De vruchten (appel, pruim, kers, peer enz) worden heel snel bruin met witte ringen. Lastig...maar daar gaat je boom niet gauw aan dood.

 

Takken en hout dat afsterft (Tak - en bloesemsterfte) tijdens natte perioden is een andere ziekte vermoed ik, die ook wel bacteriekanker wordt genoemd. Hele bomen en dan vooral steenfruit (kers, pruim, perzik enz) kunnen er mee te maken krijgen. Ik vermoed dat dit bij jou een rol speelt.

 

Overigens is mijn advies hetzelfde.

 

Er zijn rassen die minder gevoelig zijn! Geen eenduidige oorzaak, maar vele factoren kunnen het wel negatief beinvloeden zoals: stress (door vorst of natte periodes), te natte bodem/standplaats, snoei op het verkeerde moment enz. 

 

 

 

 

Monillia zit helaas ook in de takken. Niet voor niets staat Monillia bekend als 'tak- en bloesemsterfte'. De schimmel die Monillia veroorzaakt komt vaak via de bloesem de plant binnen.

 

De laatste jaren zien we steeds meer Monillia bij diverse Prunus soorten. Dus niet alleen bij de eetkersen maar ook bij Japanse sierkersen. Ik heb sterk de indruk dat de schimmel die Monillia veroorzaakt het afgelopen decennium virulenter is geworden. Zoiets als we eind jaren 70/begin jaren tachtig bij de aardappelziekte Phytophthora infestans hebben gezien.

 

Als kwekers te vaak met dezelfde middelen tegen een bepaalde aantasting spuiten dan ligt resistentie op de loer. Hierbij komt nog dat diverse werkzame middelen de afgelopen jaren vanwege milieubezwaren niet meer gebruikt mogen worden.

Dan heb ik een probleem.

Bazin wil daar graag kersen maar dat kan dus niet.

Wino, de grond hier deugt voor niet veel hoor maar we doen ons best hé.

Pruimen lukken in het geheel niet, bij de buurman, waar je ooit met Yuras geweest zijt hingen er na de snoei ook maar een tiental vruchten aan.

Mijn pruimelaars heb ik vervangen door peren.

Maar bon, vraag is, wat kan ik op de lege plaats planten?

Wat het probleem bij Willy was zullen we nooit zeker weten. 

 

Ga je je wat verder verdiepen in deze ziekten, dan blijkt het een wereld vol onduidelijkheden en misverstanden en wat je denkt te weten is afhankelijk van de bron die je toevallig als eerste tegenkomt...en bijvoorbeeld op internet kom je snel en eerst vaak niet op de meest kundige bronnen! Dat viel me al vaker op toen ik allerlei ziekten of plagen of aantastingen aan ook mijn fruitbomen probeerde te begrijpen. Ik ben geen plantenziekten-wetenschapper en kan dus niet op basis van monsteronderzoek en diepgaande kennis van allerlei mogelijke ziektes een zekere diagnose stellen. Maar bij een te snelle conclusie dat het "dus"monilia is sluit ik me niet zonder meer aan. Niet omdat ik het 100% zeker weet, maar vooral ook omdat het niet zo waarschijnlijk is! 

 

Toch even duidelijker informatie vanuit toen ik wat dieper ging graven naar waarom ik bijv. in het verleden vrij ploteseling een aantal mooie abrikozen en kersenbomen verloor en via internet op Monilia leek uit te komen, maar daarover nergens een goed en sluitend verhaal vond en ik dus verder ging zoeken. 

 

(Mijn bronnen zijn o.a. de Belgische beroepsorganisatie voor fruitteelt PC Fruit, bijvoorbeeld dit:  https://www.pcfruit.be/sites/default/files/tf_bacteriekanker_bij_kers.pdf 

 

Monilia en bacteriekanker zijn 2 geheel verschillende ziekten, waarvan de verschijnselen veel op elkaar kunnen lijken en die dus gemakkelijk verward worden. Het eerste is een schimmelinfectie en het tweede een bacterie-infectie. Ze lijken zo veel in verschijnselen op elkaar dat er veel `kenners`en websites op internet zijn die geen onderscheid maken en het allemaal maar `monilia` noemen. (Bijvoorbeeld hier: https://www.mijntuin.org/plants/diseases/disease/210-tak-en-bloesemsterfte....hoewel een van de eerste resultaten is dit voor mij al vaak een inferieure bron gebleken met slechte en onjuiste "informatie")  is dat er ook over preventie en behandeling misverstanden en onjuiste informatie al om is. 

 

Door onbekendheid hiermee wordt de diagnose verkeerd gesteld en het effect van monilia onterecht overdreven! Ja...monilia KAN ook in het hout geraken, klopt....maar dat is meestal niet zo. Zelfs de term `Blad en bloesemsterfte` die eveneens een aanduiding is voor Bacteriekanker, wordt ook voor monilia gehanteerd* . Een Prunus die snel afsterft, waarvan takken bruin of zwart worden in korte tijd en die plots dood gaat zal in de meeste gevallen last hebben van bacteriekanker! Dat is de meest voorkomende en vaak desastereuse ziekte bij (zoete) kersen en het ras dat Willy verloor, Bigarreau Napoleon, is er zeer gevoelig voor (en veel minder voor Monilia). Zure kersen lijken overigens wel meer gevoelig voor monilia en dat heeft vast ook te maken met dat ze vaak minder verzorging krijgen en (er gezegd wordt dat ze ook wel goed) groeien op schaduwrijkere plekken. Daar, door regen en vocht en kou, zal inderdaad monilia meer kansen hebben om een boom grondig, dus ook in het hout, te besmetten. In principe kan de schimmelziekte monilia al vaak voorkomen worden door de zon en ook lucht of zelfs wind(UV-licht is een schimmel-onderdrukker!) in de boom te laten.  Bacteriekanker is een ander verhaal....moeilijker te voorkomen en ook moeilijker te bestrijden....tijdig ingrijpen bij tekenen van besmetting is hier erg belangrijk. Zo goed mogelijke groeiomstandigheden (bodem, standplaats, geen wateroverlast, stress vermiiden) is overigens de belangrijkste preventie tegen beide ziekten (en nog diverse andere verwante zoals gommen, hagelschotziekte, loodglans of zelfs soms vruchtboomkanker).

 

* En om het verhaal nog wat ingewikelder te maken is er nog een 3e ziekte bij fruit (Bessen, appels e.a.) die ook nog een Tak en bloesemsterfte wordt genoemd, namelijk een schimmel met de naam Eutypa lata. 

 

 

2 uren geleden, aalterse-willy zei:

Maar bon, vraag is, wat kan ik op de lege plaats planten?

Iets dat zo weinig mogelijk verwant is, Willy. Dus beter geen kers of Prunus.....andere fruitsoorten zijn ook vaak van de rozenfamilie , maar toch al minder in overeenkomst wat betreft ziektegevoeligheid. 

 

Een bodem vol bodemleven, verzorgd met goede compost, biedt al een stuk bescherming tegen opnieuw ziek worden. Ook een seizoen te wachten en/of al iets schuiven van plek maakt risico lager. En wil je toch graag een kers, overweeg dan eens een zuilvormige en kleinblijvende  die je in een grote pot kunt houden. Bijvoorbeeld: https://www.jardins-du-monde.be/nl/fruitbomen/597-dwerg-kersenboom-sylvia.html

Mijn grond op die plek... zoals vroeger reeds gezegd op de top van een cuesta. Ondergrond ziet geel en groen, raar soort zand. Jarenlang gazon geweest en toen ik de fruithaag ging planten heb ik een worteldoek op het gazon gelegd en daar bovenop een 5cm dikke laag schors. In de plantgaten heb ik wat mest en kompost gedaan en de groei valt best mee.

Tot die ene boom ziek werd natuurlijk.

Wat als ik een paar kruiwagens grond uit het plantgat verwissel met tuingrond?

Heeft volgens mij niet zoveel zin.

 

Wanneer een boom is getroffen door een ziekte die wordt veroorzaakt door een schimmel (in geval van Monillia) of een bacterie (in geval van bacterie-kanker / Pseudomonas syringae) dan zijn die heel vaak in de directe omgeving aanwezig (op andere planten in de tuin of bij de buren, in het gemeenteplantsoen etc.). Grond vervangen heeft dan niet zo veel zin. Het beste iets planten wat niet tot de roosachtigen / Rosaceae behoort. Heel veel fruitplanten behoren tot deze familie dus je keuze is aardig beperkt.

 

Alhoewel de verschijnselen van Monillia en bacterie-kanker zo op het eerste gezicht op elkaar lijken,  zijn ze doorgaans wel redelijk te onderscheiden zonder duur laboratoriumonderzoek. Bacterie-kanker gaat gepaard met met kankerachtige / necrotische plekken op de schors. De delen van de boom die afsterven zijn ook groter dan bij Monillia. Gomvorming zien we ook bij Monillia maar komt meestal op uitgebreidere schaal voor bij bacterie-kanker. Bladvlekkenziekte (geen hagelschotziekte) zie we ook vaker bij een boom met bacterie-kanker. Bloesem die verdroogt en waarop bij vochtig weer een grauwe schimmel komt is zo goed als altijd Monillia. Monillia heeft twee tijdstippen waarop die actiever is: tijdens/direct na de bloei en wanneer de vruchten rijp zijn.