weknow

Als er al bessen aanhangen, dan heb je best nog kans dat die rijpen. Op zich kan de plant het zeker tot oktober uithouden en boven de 10 a 12 graden dagtemperatuur groeit ze ook nog wel, schat ik. Persoonlijk zet ik alleen maar de kleinere soort meer. (Physalis pubescens, wordt 30 a 60 cm hoog)) De eerste rijpe vruchtjes heb je met wat geluk al eind juni/begin juli en de planten blijven maar doorgaan met bloeien en besjes maken. De besjes zijn misschien maar half zo groot, maar met 8 planten raap ik toch ik schat elke 14 dagen een kleine emmer vol lampionnetjes...genoeg zelfs voor jam (bijvoorbeeld gemengd met pruimen of appel of peren erg lekker). Als je telkens enkele besjes bewaart hoef je nooit meer zaad te kopen...en zelfs voorzaaien is vaak niet nodig omdat ze zichzelf makkelijk uitzaait en eind mei her en der spontaan weer zaailingen verschijnen.

Neen. Familie is "Cucurbitaceae"..... (Moest ook even opzoeken hoe je dat schrijft en bestaat geen echt Nederlands woord voor, voor zover ik weet.... of misschien "komkommerachtige" of zo iets?) Ook meloen hoort erbij...Latijnse naam is "Cucurbis" en de toevoeging erachter is de soort. Verwarring is niet zo gek, want bijvoorbeeld de giftige heggerank lijkt op het eerst gezicht sterk op een nachtschade-soort en heeft ook flink giftige bessen...maar is toch een plant uit de familie cucurbitaceae.

Die ga ik zeker eens proberen!

Ha, ha....neen, ik bedoelde niet onderspitten. Sowieso beter NIET spitten en beter WEL je groen composteren.

Nachtschades kunnen wel op de composthoop (behalve als ze duidelijk ziek zijn misschien). Maar onderspitten is NIET composteren. Onder de grond (zonder zuurstof) zijn er heel andere rottingsprocessen dan de omzetting (zo mogelijk met warmte als je goed composteert) in een compostbak o.i.d. Die reuzencourgette is prima voor courgettesoep. Als je de pitten lastig vindt, kun je ze er met een lepel zo uitscheppen als je de courgette in de lengte doorsnijdt. Als de schil te hard is: gebruik een staafmixer als je soepje gekookt is (of schil ze eventueel)

@ Waaslander. Klopt dat een moestuin waarin je intensief teelt extra voeding moet hebben voor de planten die er in groeien. Om je een idee te geven van de hoeveelheden compost die dat vraagt, vertaal ik even het rekenmodel in het Handboek van Velt naar hoeveelheden die je als uitgangspunt kunt nemen. Natuurlijk is het voor een nieuw gemaakte moestuin anders, dan een stuk dat al vele jaren als moestuin werd gebruikt. In een nieuwe moestuin zou je de eerste jaren de hoeveelheid moeten verdubbelen of zelfs verdriedubbelen om een voorraad koolstof/stikstof in de bodem op te bouwen, die geleidelijk wordt verbruikt en ter beschikking komt. In een tuin die langer bestaat en waarvan de bodem goed verzorgd en gevoed is, gaat het er om aan te vullen wat jaarlijks verbruikt wordt. Je moet dan denken aan ongeveer 250 kg (ongeveer 350 liter = 4 volle kruiwagens van 80 liter) compost per 100m2, die je aan je moestuin geeft. Daarbij krijgen de gewassen die veel vragen (bladgroenten, vruchtgewassen) het grootste deel en de gewassen die het doen op oude kracht weinig of niets. Dit zijn gemiddelde waarden. Allerlei variabelen kunnen aanpassingen vragen: Hoe je je compost maakt en wat je er in verwerkt, wat de geschiedenis is van de tuin, niet alle gewassen in een gewasgroep vragen hetzelfde (boerenkool kan met minder toe dan prei of bloemkool), hoe intensief je op je grond teelt enz. enz. De voeding van je planten (en dat is anders dan in het denken van vroeger!) komt niet alleen door wat je in de grond stopt aan voedingsstoffen. Ook het werk van micro-organismen die actief zijn in de bodem en uitwisselingsverbanden aangaan met de planten (het "bodemvoedselweb") draagt flink bij aan voeding/groei en gezondheid van je gewassen. Als je dat bodemleven koestert en voedt (via compost dus vooral) heb je minder "mest" (N-P-K in de ouderwetse betekenis van het woord) nodig om je planten zich goed te laten ontwikkelen. De hoeveelheid compost die ik de afgelopen jaren aan mijn (nieuwe) moestuin gaf, ligt een stuk hoger dan in dit rekenmodel. Volgens deze berekeningen loop ik het risico om op den duur te veel aan fosfaten te produceren in mijn moestuin, die dan naar het grondwater gaan (de mestrichtlijnen willen dit o.a. terecht vermijden). Ik moet dus een evenwicht zoeken tussen opbrengst en het voorkomen van milieuschade door mijn tuin en kan niet in de loop der jaren dezelfde grote hoeveelheden compost blijven geven. Of je aan de benodigde hoeveelheden compost komt is van vele factoren afhankelijk. Wat rest uit je tuin alleen zal vaak te weinig zijn en er is aanvulling nodig. Zelf gebruik ik buiten plantaardige resten uit de moestuin ook het hennepstro en vlasstro en de mest van onze (4 a 5) vrij lopende kippen, het blad van een rij grote bomen dat ieder jaar in de moestuin valt, soms wat groen van smeerwortel, heermoes, zeewier e.d. dat ik verzamel in de omgeving of grasmaaisel van buren en ook af en toe een aanhangwagentje mest (paarden, ezels, schapen) van een biologische zorgboerderij in de buurt. Ook een aparte afvalemmer in de keuken levert wekelijks een 10 liter ingrediënten voor compost. Ik composteer alles in compostvaten en heb zo jaarlijks rond de 2 kuub voor een moestuin van 180 m2 (en voor potgrond/aarde in bakken, fruitbomen en struiken en de siertuin...) aan rijpe compost ter beschikking. Je opmerking over brandnetelgier snap ik niet. Wat is daar mis mee of strijdig met werken met compost? Het geeft een (kleine!) dosis snelwerkende voeding (ook stikstof) die je even extra aan een gewas kunt geven. Ook bepaalde groenbemesters kunnen helpen om even wat extra's te geven. En niemand verbiedt jou of mij toch om hier of daar een paar handjes gedroogde mestkorrels (van plantaardige of dierlijke oorsprong...zoals je belieft) extra te geven....als we dat eens nodig vinden. @ Bit. Ik gaf de vraagsteller linkjes naar de websites van De Nieuwe Tuin en van Boerengoed. Zeker de laatste heeft een heel assortiment aan plantaardige (en ecologisch niet erg verdachte) meststoffen voor de moestuin....precies waar hij om vroeg toch?! Of de vraagsteller de mogelijkheid heeft om zelf compost te maken weet ik natuurlijk niet. Maar als hij die heeft of kan creëren, is dat de goedkoopste, eenvoudigste en meest ecologische manier om in zijn behoefte te voorzien...is nog steeds mijn gedachte. Het gesprek tussen Waaslander en mij dreigt inderdaad wat off-topic te gaan.

Een donkerkiemer wil zeggen dat je de zaadjes met een beetje grond toedekt.....het zaaipotje mag in het licht. Het zaad van een lichtkiemer dek je niet of nauwelijks af met grond. Die waarden in de tabel van het linkje komen niet helemaal overeen met mijn ervaring, zijn wat voorzichtig. Ze zullen meestal sneller kiemen, zeker nu in de zomer als het binnen toch rond de 22 graden is en je ze licht vochtig houdt. Alleen peterselie vraagt echt wat geduld.

Bieslook en basilicum kun je met deze temperatuur na een week of zo gaan verwachten als kiemplantjes. Voor peterselie mag je toch op 3 weken of iets meer rekenen. Die wordt ook niet zo graag verspeend.

Composteren is een proces waarbij o.a. stikstof wordt omgezet naar stabiele en langzaamwerkende verbindingen die op een geleidelijke en natuurlijke wijze (zoals humus dat doet) je gewassen voeden (en als organisch materiaal ook het bodemleven laat floreren, wat ook aanzienlijk bijdraagt aan de voeding en de gezondheid van je gewassen en de gewenste structuur van je bodem). De materialen waarvan je je compost maakt bepalen het proces en resultaat. Compost met veel dierlijke mest heeft een hoger gehalte aan N-P-K enz. dan alleen van groen en bruin materiaal en de mest heeft ook invloed op de omzetting. Ik merk dat je deze benadering vreemd vindt..... Toch is ze de laatste tijd steeds gangbaarder aan het worden en wordt ze steeds meer toegepast, zelfs in de gangbare (niet ecologische/biologische) landbouw...waar men tegen de grenzen en ongewenste gevolgen aanloopt (minder opbrengsten, ziektedruk) van uitgemergelde en dode grond als resultaat van langdurige bemesting met kunstmest en drijfmest. Eigenlijk moet je de gedachtegang die lange tijd gewoon was: "Grond + mest = oogst" loslaten. De gangbare gedachtegang wordt steeds meer: Verzorg je bodem (het leven in je bodem!), die vervolgens zorgt voor opbrengst en gezonde gewassen. De twee belangrijkste middelen daartoe zijn: 1. Weinig kerende en intensieve bodembewerking en 2. Streven naar een hoog percentage organisch materiaal (preciezer een gunstige koolstof/stikstof-balans of C/N- waarde) waardoor het essentiële bodemleven zich kan ontwikkelen. Een Vereniging als Velt (ik denk dat je die als Vlaming wel moet kennen...?) speelt een pioniersrol en zoekt vaak al wat verder naar ecologische methoden en werkwijzen..... In hun nieuwste Moestuinhandboek (2014) werken en denken ze niet bijna alleen nog maar met compost als voeding voor de (bodem van de) moestuin (dat was eigenlijk in de oude uitgave van 20 jaar geleden ook al de basis) maar intussen hebben ze geleerd dat langdurig gebruik van grote hoeveelheden compost zelfs tot overbemesting (m.n. van stikstof en fosfaten) kan leiden en werken ze in hun bemesting-berekeningen zelfs met maxima aan compost om niet over de toegestane normen van de wetgeving te gaan. Wat ik hiermee wil zeggen is dat bemesting (liever: bodemverzorging en gewasvoeding) met compost niet zo uitzonderlijk is en dat een moestuinier in eigen tuin, huishouden en directe omgeving vaak de middelen heeft om zijn tuin van alles te voorzien wat nodig is voor langdurige goede opbrengsten (en daarmee ook een belangrijke bijdrage aan ecologie kan leveren). De belangrijkste verandering in denken die daarvoor nodig is, is dat je niet moet vragen: "Hoe kom ik aan genoeg mest in mijn grond?" maar wel: "Hoe krijg ik een gezonde en voedzame bodem waarop mijn planten goed en gezond kunnen groeien?" Zelf heb ik altijd "biologisch" getuinierd...al bijna 40 jaar, hoewel niet altijd intensief. Sinds 4 jaar (nieuwe moestuin en veel tijd) probeer ik consequent, zonder spitten en via compost het bodemleven voedend, aan een zo ecologisch mogelijke moestuin te bouwen en ik kan alleen maar zeggen dat de resultaten me overtuigen en ik geen enkele goede reden zie om een andere weg in te slaan.

Sorry, Piggy......wil je corrigeren (als Zuid-Limburger). Limburgse klei (löss) is geen echt zware grond (tenzij je net langs de Maas of zo je tuin hebt ) als je het vergelijkt met de Zeeuwse (zee-)klei! Ik zou löss eerder omschrijven als leem-klei....supervruchtbare grond...dat zeker! Bovendien kan ik me niet voorstellen dat je daar als ervaren tuinier niets aan gedaan hebt en je in je klei-moestuin intussen toch al een aardig lekker humeus tuingrondje hebt gecreëerd. Verse paardenmest....laat ze liever eerst rijpen, want wormstekigheid van je bietjes kan het gevolg zijn. (Maar ja...wat is "een weinig"?) Tuurlijk zijn er vele manieren om lekkere bietjes te telen. Maar persoonlijk zou ik ze liever niet te veel opjagen en "om de dikste" kweken om er geen nitraat-bommen van te maken. Daarom een voorkeur voor "oude kracht" op een bieten bedje in plaats van stikstofrijke bemesting.

Waaslander schreef: Dat maakt zeker verschil! Er is de laatste jaren een grote kentering/ommekeer. Vroeger was het de gedachte: planten moeten gevoed om goed te groeien. "Geef ze mest" Snelwerkende industriële kunstmest werd steeds meer de keuze. Nieuw en steeds meer ook algemeen aanvaard is de benadering van bodemvruchtbaarheid. "Draag zorg je bodem, die zorgt dan voor je gewassen". Het systematisch aanbrengen van compost vormt grote hoeveelheden stabiele voedingstoffen in de bodem (die geleidelijk voor je planten ter beschikking komen) en voedt het bodemleven, dat ook meer dan een klein steentje bijdraagt aan de groei en gezondheid van de gewassen die je kweekt.

Er zijn inderdaad mensen die geen meststoffen van dierlijke oorsprong willen gebruiken. (Dus ook geen mest van eigen kippen, konijn e.d.) Dat gaat dan nog wat verder dan "niet van geslachte dieren uit de grootschalige en niet-biologische voedingsindustrie" zoals Krachtwerk vraagt. De nieuwe Tuin (Peter Bauwens) heeft wel wat in zijn assortiment: http://denieuwetuin.be/19-plantenvoeding en ook Boerengoed in Nederland heeft een behoorlijk assortiment: http://boerengoed.nu/index.php/product-categorie/meststoffen-en-gesteentemelen/ en vloeibaar: http://boerengoed.nu/index.php/product-categorie/vloeibare-meststoffen/ Persoonlijk heb ik ook wat voorbehoud bij wat er allemaal in pakken en zakken organische mest, die zelfs soms als "biologisch" wordt verkocht, zit. Niet omdat het dierlijk is (ben geen vegetariër) maar omdat ik bedenkingen heb over de milieukwaliteit van slachtafval en mest uit de grootschalige, niet biologische, vleesindustrie. Ik kan het moeilijk rijmen met een ecologische tuin om beendermeel of bloedmeel of mest uit industriële megastallen (nergens wordt de garantie gegeven dat dat er NIET inzit!) te gebruiken. Maar....het verwondert me toch ook wel dat het ergens kunnen kopen van pakken of zakken mest als een basisbehoefte voor een moestuin wordt gezien. In mijn ogen is compost de basis en bouw je vooral daarmee een voedzame bodem op. Zelf verwerk ik daarin ook de poep van onze kippen, ezel mest en paarden mest van kennissen e.d. Ook van mest van varkens, koeien, schapen e.d. die ecologisch worden gehouden zou ik niet vies zijn.

Die staat er mooi op, Angela. Is flink bijgekomen na een moeilijke start (herinner ik me dat toch goed?) Tijd voor de volle grond (?) en misschien wat snoeien (nu zo een beetje de snoeitijd voor kers, pruim en perzik!) als je een boomvorm wilt krijgen. (Struik kan ook, maar levert niet meer opbrengst en vraagt meer ruimte en is wat lastiger om te onderhouden) Perziken dragen op het hout dat zich in het jaar voordien gevormd heeft. Volgend jaar lijkt me onwaarschijnlijk, maar in 2017 zou je misschien toch al enkele vruchten kunnen krijgen. De poging om perkels te stekken (onder wat gebrekkige omstandigheden) is me dit jaar nog niet gelukt.

In het handgeschreven recept van appelvrouw staan ook nog wat andere groenten die je kunt gebruiken in een piccalilly. Hier nog wat ideeën voor wat er in kan: (Ik gebruik wat ik heb en van sommige groenten heb ik over) spercieboontjes (fijngesneden, heel kort gekookt), raapjes in kleine blokjes, koolrabi-knol (als vervanging van bloemkool), pompoen en stukjes van stevigere (niet te natte) courgette-achtigen (Pattisson) met schil als ze nog jong zijn, minitomaatjes, paprika, pepertje als je daarvan houdt, venkel, radijs, appel, alle eetbare alliumsoorten, witte of gele of chioggiabietjes, peultjes, erwtjes en vast nog wel meer.

Inderdaad zijn bietjes niet zo moeilijk. En erg veel mest hebben ze ook niet nodig (teveel stikstof maakt ze te nitraatrijk en zelfs minder gezond daardoor, bovendien slecht bewaarbaar). Als het maar even kan, bouw dan met compost gedurende een aantal jaren een langzaam-werkende voedingsvoorraad op in je bodem. Dat mag ook oude (verteerde) dierlijke mest zijn of dierlijke mest die je mee composteert. Het bodemleven dat je zo voedt helpt dan ook veel bij de voeding, verzorging en het gezond houden van je groenten. Bovendien helpt de humuslaag die zich zo gaat vormen ook heel veel voor een betere vochtregulering. Op zandgrond is het gewenst dat je bodem vocht wat vasthoudt en het organisch materiaal in je bodem gaat een soort sponseffect geven, waardoor vocht beter wordt vastgehouden. Nu denk je misschien....moet ik dan een paar jaar wachten voordat ik bieten kan oogsten? Nee, hoor. Als je vroeg in het voorjaar voor rijpe compost op je bedje kunt zorgen, dan zul je merken dat de bietjes al aanzienlijk beter groeien. In de loop der jaren gaat dit dan nog vooruit. Gedroogde koemest of andere organische mest heeft hetzelfde effect, maar in veel lichtere mate. Het voedt wat sterker, maar bevat minder organische stof en bouwt minder aan de gezonde, voedende, levende bodem. (Voor gulzige groente als kool of vruchtgewassen kan het wel handig zijn als je nog niet zo veel compost hebt). Bietjes houden van een licht voedzame bodem, die steeds licht vochtig blijft. Op een laagje compost/verteerde mest van een 3 a 4 cm. op het bedje in februari/maart zou je volgend jaar een behoorlijke oogst moeten kunnen krijgen. Ook kan het veel helpen om ze in perspotjes (zodat je niet hoeft te verspenen) voorzaait en deze uitplant. (Zorg dat het kluitje intact blijft!) Dan ben je minder afhankelijk van het weer (zoals dit voorjaar droogte) om ze al lekker aan de groei te krijgen. Zaaien in juli is al wat aan de late kant geweest. Verder kan raskeuze ook nog veel uitmaken. Je hebt vroege ("zomer") rassen als Kogel2 of Chioggia die wat sneller groeien en andere rassen die wat grover en langzamer groeien en meer bedoeld zijn voor late oogst en bewaring. (Bijv. Cylindria). Succes!

Als je naar de MTFD komt eind september, dan wil ik ze graag. Kan ze altijd ergens goed gebruiken. Ruikt lekker, insectenplant en mag wat verwilderen op een wat droger en vrij zonnig stuk. Om er speciaal voor te rijden...dat zou het niet waard zijn. Maar als we elkaar toch treffen...heel graag!

Ik denk een vibernumsoort. Mogelijk een Vibernum Tinus. (Zijn allerlei kweekvormen van) Maar ben niet 100% zeker, zonder ook bloemtrossen te kunnen zien. Er bestaan 100en soorten Vibernum. Slechts enkele hebben bruikbare ( = "eetbare" = niet hetzelfde als echt lekker ) bessen. Andere zijn giftig. Zou ze zelf niet eten. Waarschijnlijk zijn er wel vogels die ze lusten (hoewel ook dat wat wisselt bij Vibernumsoorten).

Deze misschien, Erny? http://www.thisgardenisillegal.com/2007/08/garden-peach-hannas-tomato-tastings-2007.html Had in 2014 ook die Wapsipinicon Peach Tomato meegenomen van de tafel op de voorjaars MTFD. Die had echt een zacht velletje als een perzik, maar was formaat grote pingpongbal. Maar verschillende zaadlijnen kunnen ook weer afwijkingen van de ras-standaard opleveren op den duur..... (Zoals de - ik dacht "- "Gardeners' Delight"van Henk die veel groter uitvalt dan als je zaden ergens koopt )

Ik vroeg me ook af welke schadelijke organismen zich dan speciaal in zo een vat zouden kunnen vestigen. Ja...algen eventueel...maar die zijn in de tuin niet schadelijk. Kon eigenlijk niks bedenken dat voor de planten en vooral voor mensen die de planten eten schadelijk zou kunnen zijn en via opgeslagen water in zo een vat verspreid zou kunnen worden....? (Eigenlijk dacht ik....weten die mensen die over "bacterien" in zo een vat beginnen er echt iets van of zeggen ze maar wat...? ) Dat je het regen- of slootwater uit zo een vat niet moet drinken, het niet moet niet inademen door het te vernevelen als het lange tijd warm geweest is (veteranenziekte) en na werken in de moestuin je handen wassen.... dat lijkt me allemaal nogal vanzelfsprekend. Maar andere risico's zie ik eerlijk gezegd niet.

Een redelijk artikeltje hier: http://www.plantaardig.com/groenteninfo/berichten/oerprei-kweken-in-de-moestuin-groentetuin/ Mijn ervaring: Leuk gewasje, makkelijk en vraagt niet veel plaats, maar met beperkte gebruikswaarde. Een ui-achtige die je in mei - als er weinig en alleen heel dure prei te koop is - als prei kunt klaarmaken en eten. Dan zijn de schachten groot en fris groen. In juni gaat ie afsterven en wordt het blad en de schacht snel minder. Je kunt dan de bollen oogsten en eten en vrij lang bewaren. Smaken als uien, maar zijn vrij moeilijk te pellen en zo groot als een kleine tulpenbol...dus voor een echt maaltje veel werk, maar een of enkele bolletjes ergens bij (salade o.i.d.) is wel makkelijk. In september plant je weer wat overgehouden bolletjes uit (teelt lijkt veel op knoflook of winteruien dan) die lopen snel uit en overwinteren op het land, om vanaf april echt te gaan groeien. Het groen is niet zo geschikt om in te vriezen. Als je niet oogst en de bollen laat verwilderen krijg je veel kleine sprieten en gaat het zich wat gedragen als onkruid. Zelf plant ik jaarlijks een 20 a 25 bollen...dat is meer dan genoeg. Ongeveer 1/3 deel (de mooiste!) oogst ik niet als prei maar gebruik ik als nieuw plantmateriaal en om uit te delen, omdat er heel moeilijk aan te komen is of belachelijke bedragen voor enkele niet eens zo grote bolletjes gevraagd worden als ze toch ergens verkocht worden (Vreeken, Vlaamsch Zaadhuis e.d.)

Is het gewenst om (aflegger-)stekken van een hazelnoot nog te enten? Zo ja, wat zijn de eventuele voordelen en welke onderstam is dan geschikt? Ik kan hierover niet veel informatie vinden. Het gaat om de rassen Webb's price cob en Reuzen van Halle. Groeikracht is niet zo een probleem.

Dat was "Pinot gris". Afkomstig van wijngaarden nabij Kemmel in het Vlaamse Heuvelland, Appelvrouw.

Wanneer ze gaan bloeien kan per ras erg verschillen. Dat geldt zowel voor stokbonen als lage soorten. 3 weken is wel erg snel...zelfs voor de "vroege" soorten. 5 a 6 weken is een wat reëlere verwachting, maar nogmaals dat kan per ras erg verschillen. Als ze hard groeien, kun je overwegen om er - als het een zogenaamd "stamras" is (dus geen echte klimmer) - toch een gaas langs te plaatsen van ca. 1 meter en ze even te helpen (wat aanbinden) want groei in de kas is veel sterker dan buiten (veel hogere temperatuur). Voordeel is dan ook dat je veel makkelijker plukt. Verder advies om veel te luchten. Bonen houden van warmte, maar niet echt van hitte. 22 a 25 graden is ideaal. Een teelt in een (half-)open folietunnel is wat veel beroepstuinders doen.

Ja. Het zijn planteneters...dus dat kan. Nog beter is het om al die poep en keutels eerst in je composthoop/bak mee te verteren met ander plantaardig spul. Dan krijg je de ideale bodemvoeding en zo mest voor je moestuin...werkt heel geleidelijk en zorgt voor gezond bodemleven. Alleen met die houtkrullen wat voorzichtig zijn. Als je die eerst mee composteert zal het eventuele gif (in ieder geval kan dat voor dieren!) in het naaldhout ook afgebroken worden. In je moestuin werkt dat hout niet zo goed... (tenzij om te mulchen tussen fruitstruiken of zo, maar dan is die mest weer veel te scherp) .

Alle "grond". Zand, evt. klei. Veen is deels wel organisch natuurlijk. Composteren is vers organisch materiaal omzetten naar stabiele humus of in ieder geval een vorm die tot humus kan worden. Het organisch deel van de potgrond is al "verteerd".