Siermoestuin

[tjvkooten]

in een eerder topic a verteld dat ik geen toestemming heb gekregen om een moestuin aan te leggen op het terrein hier, maar ik kwam op een ander idee: een siertuin met zitplek voor alle bewoners hier, en dan alles vol zetten met eetbare planten.

 

nu wil ik dus een goed plan maken voordat ik het voorleg hier, maar daar heb ik een lijst planten voor nodig die mooi zijn en ook nuttig.

 

in ieder geval wil ik wat bessenstruiken, wat eetbare bloemen en wat kruiden, maar waar ik niet uit kom is wat je moor als nuttige haag kan neerzetten. bamboe zou leuk zijn maar dat kan nogal woekeren en als het niet woekert vult het de haag niet zo op. (of je moet een paar honderd planten naast elkaar zetten.)

 

als het lukt en ik toestemming krijg gaat het over een stuk van 10x20 meter (naar schatting, ik moet nog goed meten).

[Tikketim]

Snijbiet kan je verkrijgen in alle kleuren van de regenboog en is zeker mooi om te zien in de (sier)moestuin vind ik.

[tjvkooten]

snijbiet ziet er wel leuk uit inderdaad, nog nooit gegeten maar het zal vast wel smaken.

 

misschien Aronia prunifolia als haag.

 

en ik zit ook te denken om wat wilde bloemen zaden te strooien om wat bijen en dergelijke te lokken.

[simonvb]

Als iets grotere bessenstruik vind ik amelanchier alnifolia smoky ook zeer mooi, voornamelijk als ze in bloei zijn.

[Wortel]

Als schutting misschien van gaas maken, zodat je daar mooie/lekkere klimmers tegen aan kunt zetten?

Tussen de struiken oost-indische kers, Goudsbloem e.d. mooi en nuttig.

Combineren met mooie bladvormen dan ziet het er denk wel mooi uit.

Overigens vind ik fruitbomen ook prachtig als ze in de bloesem staan....

[ADOPEG]

Lavendel is natuurlijk ook eetbaar, ruikt heerlijk en trekt insecten aan. En wat te zeggen van een vlier, behoorlijk grote plant maar een zwarte variant is echt prachtig. De bloesem is te gebruiken en als je er wat aan laat zitten kun je de besjes weer gebruiken (niet rauw).

Sambucus nigra 'Black Lace' of 'Eva' Bron

 

Als haag proberen wij de Cornus mas, die bloeit heel vroeg en krijgt later rode besjes. Bij ons hebben ze nog niet gebloeid helaas, maar ze hadden het ook niet makkelijk. Hopelijk dit (tweede) jaar.

 

Trouwens, eigenlijk is elke plant mooi toch?

[Lavandula]

Kruiden zijn mooi en nuttig, bijvoorbeeld rozemarijn, blijft ook mooi wintergroen.

 

Verder zou je haagjes kunnen maken van bijvoorbeeld kruiden zoals laurier. Winschermen van aardpeer of van vaste zonnebloemsoort helianthus maximiliani ( ruikt in de verte naar chocolade) . Heggen van fruit. Of als er muren zijn kiwi of druif.

 

Als bodembedekkers bosaardbeitjes ( blijft ook mooi groen), wilde uiensoorten (veel alliums kan je eten), of marjolein.

Vaste eetbare planten zoals artisjok, munt, en rabarber zijn ook mooi om te zien. Lage fruitstruikjes, fruit ballerinaboompjes etc. Veel laagstam en halfstam fruit bloeit prachtig in het voorjaar en zorgt voor hoogte-elementen in je tuin.

 

Verder natuurlijk sierlijke eenjarigen zoals amaranth, snijbiet, oostindische kers, kool, mooie slasoorten, eetbare bloemen , basilicum,....veel groente is heel mooi als je het in een polycultuur verwerkt tussen vaste planten en bloemen.

 

Voor meer inspiratie zie de boeken van Alys Fowler, The beautiful edible garden' van Leslie Bennet, of even googlen op bijvoorbeeld edible foodscaping, edible landscaping etc. voor mooie plaatjes.

[Claudia69]

In het zuiden van Frankrijk zag ik vorig jaar kolen staan (boerenkolen, andere met opvallend blad) tussen Dahlia's en felgekleurde eenjarigen. Ik vroeg me wel af hoe ze die vlindervrij hielden in zo'n border, maar ze zagen er netjes (onaangevreten) uit. Andere moestuinplanten met mooi en opvallend blad zijn kardoen en gekleurde snijbiet. En kruiden (salie, oregano, tijm, ...) geven bloemen die veel bijtjes lokken.

Ook mooi, als je daar plaats voor hebt, is een grote doornloze braam, omgeven met een hekwerk van 1,5 x 1,5 m, en dwarsbalken op 1 m hoog. De oude takken in het najaar verwijderen, de nieuwe (in de zomer uitgeschoten) takken laten staan. Die zullen in de lente, als ze blad krijgen mooi over de omheining gaan hangen en een imposante, met bloemen overladen struik opleveren. En nadien ook lekkere bramen.

(hier is de mijne nog maar net in blad aan 't komen, naarmate de lente vordert, groeit die volledig dicht en zie je de omheining niet meer staan)

[roeier]

Lavendel is natuurlijk ook eetbaar, ruikt heerlijk en trekt insecten aan.

Ja, en kan ook prima als heggetje.

In het zuiden van Frankrijk zag ik vorig jaar kolen staan (boerenkolen, andere met opvallend blad)...

Mogelijk bedoel je palmkool?

 

Sommige tuinbonen hebben ook wel een mooie bloei, zoals deze "Violetta":

 

 

Artisjok heeft mooi groot, grijzig blad, waar in de winter ook nog wat van te beleven valt na het terugsnoeien.

Rode Melde is heel decoratief, Amaranth-achtig.

[tjvkooten]

ondertussen toestemming gevraagd, ze gaan in overleg of het mogelijk is. die zwarte vlier vind ik wel mooi om als haag te gebruiken, misschien iets groens er tussen voor het contrast.

kruiden had ik ook al bedacht, en die zijn ook altijd overal vandaan te halen, lavendel is ook een heel goed idee, al zou ik daar eerder geurzakjes van maken.

 

behalve toestemming is het grootste probleem de grond, het is hier na 5cm diepte alleen nog maar zand. tenminste dat zegt iedereen hier, dus als het wat warmer word maar even een schep in de grond zetten om te kijken. als het echt alleen zand is wat kan ik dan het beste doen? gewoon stalmest er door spitten, of ergens betere grond vandaan halen?

[weknow]

als het echt alleen zand is wat kan ik dan het beste doen? gewoon stalmest er door spitten, of ergens betere grond vandaan halen?

 

Lang niet alles wat je gaat planten zal veel voeding nodig hebben. Dan is stalmest te veel van het goede en vragen om problemen (te sterke en ongezonde groei...kans op ziekten en plagen) Een laagje compost bovenop en dat jaarlijks enkele keren herhalen tijdens winter of voorjaar zal voldoende zijn om (aangebracht?) zand snel tot een levende bodem en vruchtbaar te maken. Als deklaag staat het meteen netjes. houdt onkruid tegen, zorgt voor waterafvoer en houdt lang vocht in de bodem. Begin met een laagje van 4 a 5 cm., dan enkele jaren 2 a 3 cm en daarna 1/2 cm...of, als je blad en/of hout(haksel) kunt verzamelen uit je tuin...na 3 jaar dat als mulch gebruiken. Afhankelijk van waar je woont kun je compost gratis (milieupark?) of (commercieel) voor 5 a 8 Euro per kubieke meter laten bezorgen. Op soortgelijke manier leg ik al jaren stukken sier/eettuin (bostuin) aan. Weinig onderhoudswerk is daarbij een belangrijk criterium. Ook een vrachtje hakselhout om de bodem af te dekken is, zeker omdat je een maatschappelijke instelling bent, zeer goedkoop of gratis te verkrijgen via gemeente of groenbedrijf. Na enkele jaren compost is dat ideaal.

[tjvkooten]

dat klinkt makkelijker dan ik had verwacht, stalmest had ik van mijn werk zo mee kunnen krijgen, maar compost is ook niet zo moeilijk zo te horen.

 

volgens mij hadden ze volgende week team overleg, dus dan hoop ik daarna te weten of het doorgaat.

[weknow]

Ik ga er in mijn advies van uit dat zo een tuin op je werk vooral niet te veel en te vaak werk moet vragen. Na de eerste aanleg, je maar af en toe een paar uurtjes tijd hebt voor onderhoud en dat het daarmee ook netjes en verzorgd moet ogen. Dat je ook niet zo gaat tuinieren dat je zo groot mogelijke oogsten er uit wilt halen, zoals in een traditionele moestuin. Dat speelt sterk mee in mijn advies. Bovendien inderdaad dat aanleg niet moeilijk is en met snel resultaat en dat je budget beperkt is. Zeker omdat je voor een maatschappelijke instelling werkt, heb je grote kans dat gemeente e.d. je graag op weg willen helpen met compost, hakselhout e.d.....

 

Nog een kleine aanvulling op wat ik eerder schreef: voor het geval dat je in je sier/moestuin dan meteen ook al wat veeleisende groenten w.b. voeding willen zetten (ik denk aan grote kolen, aardappels, prei e.d.) dan kun je die met een of een paar handjes uit een zak gedroogde koemest o.i.d. in/rond het plantgat even wat extra geven gedurende het 1e en 2e jaar...daarna is dat niet eens meer nodig. Gaat het je niet zozeer om grote oogsten, dan is dat niet nodig.

 

Of je een eerste keer moet gaan spitten zou ik laten afhangen van hoe de grond er nu bijligt. Zitten er veel wortelonkruiden, dan kan het nuttig zijn om die er met spitten uit te halen. (Veel werk...want je moet het vrij secuur doen....anders verspreid je ze eerder dan dat ze weg zijn.) Anders zal een rondje uittrekken en schoffelen al heel veel oplossen. Ook als de grond veel puin bevat of zeer ongelijk ligt kan het helpen om de bovenlaag om te scheppen, rommel wegnemen en dan met hark o.i.d. gelijk trekken voor een "schoon" begin. Als je vanaf een grasveld begint, dan kan de kartonmethode helpen om snel beplantbare grond te krijgen. Kort gezegd: Op het gras of zaadonkruid leg je een gesloten laag bruin karton (dozen e.d.) en daarop de laag compost...na een aantal maanden (snelheid is erg afhankelijk van het weer) zal het karton verteerd zijn en tot die tijd houdt het licht tegen, waardoor wat er onder groeit (gras, kortlevende zaadonkruiden e.d.) afsterft...veel vaste wortelonkruiden echter krijg je zo niet direct weg.

 

stalmest had ik van mijn werk zo mee kunnen krijgen

 

Stalmest kun je evt. ook composteren. En dat is zeker in jouw situatie te prefereren boven direct vers gebruiken. Je laat het dan vochtig, luchtig en afgedekt gewoon een klein jaartje liggen....of gebruikt ze mee in een composthoop met andere materialen (tuinafval, bladeren, geknipte takjes e.d.) Maar dan heb je ze niet direct beschikbaar. Dan wordt het wat ook wel genoemd wordt "rotte" of "oude" mest en die kun je dan wel veilig gebruiken...precies zoals gewone compost. (Directe bemestingswaarde is laag...moet ook!....maar in de toplaag van de bodem bouwt zich in enkele jaren een rijke, voedzame laag op waarin planten alles vinden wat ze nodig hebben om goed en gezond te groeien...zeg maar "humusvorming") Hoewel ik niet weet of er dan veel onkruidzaad in kan zitten (ligt aan voeding van dieren...koeien?) en welke medische behandelingen (antibiotica? Middelen tegen parasieten? e.d.) mogelijk een vervuilend resultaat kunnen geven. Dan ga ik er ook van uit dat er een aanzienlijke hoeveelheid stro o.i.d.inzit. (Anders zul dat het moeten toevoegen om goede compost te krijgen).

[Patrijs]

Ik heb ook een tuintje op puur kalkarm zand.

Zand kan je makkelijk verrijken, mocht dat nodig zijn.

Hier een idee van de eetbare siertuin. rabarber met vroege bollen, bessen, en ik heb er pioenrozen tussen staan.

Later goudsbloem en salie.

Achteraan staan diverse bessen. Ik heb er ook aardpeer bij, die is mooi as afscheiding te gebruiken ipv bamboe.

Het is maar voor het idee, je kan alles zetten wat je leuk vindt.

Dit is een foto van het voorjaar, de tuin is ieder seizoen weer anders.

 

 

 

 

 

 

 

Op de grond liggen houtsnippers en haksel hout van zonnebloem, aardpeer en framboos.

 

 

 

 

 

 

 

 

[tjvkooten]

ik moet volgens mij even iets verduidelijken, het gaat om de zorg instelling waar ik woon niet de zorgboerderij waar ik werk.

 

over de stalmest: als ik onderuit de mesthoop pak is het gecomposteerd, onkruid zal nauwelijks een probleem zijn aangezien er bijna alleen mest ligt uit de potstal van de jonge kalfjes.

 

en over de hoeveelheid werk, als die laag is is dat mooi, maar als het wat meer is kan dat ook, ik verveel me meestal toch maar thuis.

[Patrijs]

Ik gebruik precies dezelfde mest, ook van een zorgboerderij!

[Lavandula]

Misschien ook leuk ter inspiratie, de filmpjes van het BBC programma "the Edible Garden", een mooie siermoestuin.

 

meerdere delen staan op youtube.

 

https://youtu.be/5tbYZIZ7uPM

https://youtu.be/dYT9BhYcehk