Jump to content
Image Image Image Image Image
Image

Het teeltplan: Wisselteelt en indeling


Erik

Recommended Posts

Als beginner is het niet moeilijk om een moestuin te beginnen. Toch zijn er een aantal regels waar men zich aan moet houden. Laat u niet ontmoedigen door de onleesbare en vaak ontmoedigende literatuur. Er is een flexibele middenweg te vinden tussen de in de boeken opgesomde vaste datums, strenge voorschriften en strikte verboden. In deze special: het teeltplan, waar we van de basis naar een simpele maar duidelijke planning gaan.

 

In dit artikel wordt de wisselteelt besproken en wordt een bruggetje naar stap drie gemaakt, namelijk de planning en de uiteindelijke lay-out aan de orde komen.

In het vorige artikel heeft u een lijstje met groenten opgesteld die u wilt gaan telen in de tuin. Zo niet doe dit dan als nog.

 

Vruchtwisseling

Nu gaan we de gekozen groenten categoriseren om in de moestuin vruchtwisseling toe te passen. Het basis middel om de moestuin gezond te houden. Aan vruchtwisseling doen is aan te raden en vergt weinig moeite.

 

Vruchtwisseling kan er voor zorgen dat specifieke ziekten en plagen, behorende bij een groep groente, voorkomen worden. Wanneer je geen vruchtwisseling toepast zullen er, na enkele jaren, bij bepaalde groepen groenten ziekten en plagen ontwikkelen.

 

Ook zorgt wisselteelt er voor dat er niet elke keer dezelfde soort voedsel uit de grond gehaald wordt maar dat het ene gewas voedsel opneemt wat het vorige gewas produceert of juist niet gebruikt. Vruchtwisseling gaat er dus van uit dat groenten uit een bepaalde groep worden opgevolgd door groenten uit een andere groep. Elke vruchtgroep heeft vaak een soortgelijke voorkeur voor grondbewerking en voedingsstoffen en is gevoelig voor dezelfde zieketen en plagen.

 

Voordat we verder kijken naar de vruchtwisseling moeten we weten bij welke groep uw gekozen groenten horen. De lijst is hier te vinden (wordt binnenkort geüpdate, lijst is nog niet gepubliceerd, kijk voor een indicatie naar onderstaande afbeeldingen).

 

Vierjarige vruchtwisseling

Het meest bekende systeem van vruchtwisseling gaat uit van een simpele rottering tussen 4 velden. Dit is ook in de kleine moestuin toepasbaar. Bekijk hier een filmpje van BBC gardners World over dit vruchtwisselingsysteem. Bladgroenten vallen in dit systeem buiten beschouwing en kunnen overal tussen geplant worden. Ze mogen echter ook niet elk jaar op dezelfde plek staan.

 

Hieronder de schematische weergave.

•Nachtschade-achtigen (o.a. aardappels, tomaten, paprika)

•Vlinderbloemigen (o.a. erwten, bonen, kapucijners)

•Kruisbloemigen (o.a. allerlei kolen, maar ook radijs en meiknollen)

•Overige zoals schermbloemigen (wortel, pastinaak) en komkommerachtigen (pompoen, courgette)

Uiteindelijk mag best flexibel worden omgegaan met het teeltplan door bijvoorbeeld een jaartje uien op dezelfde plek te telen. Maar hou het teeltplan zo veel mogelijk in het achterhoofd. Wanneer een ziekte is geconstateerd zorg dan dat vruchtwisseling zeker plaatsvindt omdat bepaalde ziekte en plagen in de grond kunnen overwinteren.

 

6 jarige vruchtwisseling

Nog makkelijker is het om een 6 jarig plan aan te houden. Elke soort groenten heeft dan zijn eigen veld, ook de bladgroenten. Voordeel hiervan is dat de kans op bepaalde ziektes sterk verminderd is. 4 jarige vruchtwisseling is vaak net te weinig om de grondziekten wanneer deze eenmaal zijn geconstateerd te elimineren. Zeker op het volkstuincomplex.

 

Hieronder een schematische weergave van de juiste opvolging.

teeltplan-wisselteelt-moestuin-6jarig-klein.png

Er zijn nog mogelijkheden voor bijvoorbeeld een 8 - 9 jarig plan maar hier wordt in dit artikel niet verder op in gegaan. Ze gaan uit van het zelfde principe.

 

Meerjarige groenten

Deze kunnen het beste op een apart bed kweken en niet mee laten doen aan de vruchtwisseling.

 

Overige activiteiten

Overweeg ook het plaatsen van een compostbak, waterton en een gereedschapskist.

 

Aanvullende informatie

Bij de teelt van de groepen groenten moet nog rekening worden gehouden met de mest en compost behoefte. Zo vragen kool, vrucht en aardappels een flinke dosis mest/compost. De beschreven groenten per vruchtgewas hebben vaak ook nog kleine verschillen zoals bemesting en type grondbewerking. Kijk voor aanvullende informatie over onder andere de teeltbeschrijving in de toekomst op deze site, op het internet of in een boek.

 

In het laatste artikel de planning en de uiteindelijke lay-out. Vragen zijn welkom in de reacties

 

Stap 3: Planning en Layout

Stap 1: Locatie

 

Op dit artikel berust copyright: voor gebruik is toestemming nodig van www.moestuinforum.nl

Link to comment
Share on other sites

  • 11 months later...

Hallo,

Ik heb toch wat vragen over wisselteelt en indeling.

Als ik kijk naar al de wisselteeltplannen dan valt mij op dat alle koolgewassen bij elkaar staan. Maar nu lees ik in mijn moestuinboek bij de koolsoorten dat de bloemkool niet naast ander kolen kan, de groene en rode kool ook niet. De boerenkool weer wel.

 

Als ik in teeltvakken zou gaan werken, dan kan ik dus niet die kolen naast elkaar zetten. Hoe zit dit dan met de vakken van de wisselteelt indeling? Of is mijn moestuinbijbeltje een kladblok met onzin?

Link to comment
Share on other sites

Hebben ze het in je boek dan niet specifiek over zaadteelt, dan mag bloemkool niet in de buurt van andere kolen/rassen staan, kruist erg snel. Tijdens de gewone teelt heb ik er nog nooit van gehoord, doe dit al 3 jaar zo op 1 bed naast elkaar (heb dan ook al 2 jaar geen bloemkool gehad , maar het moet gewoon kunnen volgens mij)

Even a broken clock is right twice a day

Link to comment
Share on other sites

  • 3 weeks later...
  • 2 weeks later...
Als beginner is het niet moeilijk om een moestuin te beginnen. Toch zijn er een aantal regels waar men zich aan moet houden. Laat u niet ontmoedigen door de onleesbare en vaak ontmoedigende literatuur. Er is een flexibele middenweg te vinden tussen de in de boeken opgesomde vaste datums, strenge voorschriften en strikte verboden. In deze special: het teeltplan, waar we van de basis naar een simpele maar duidelijke planning gaan.

 

In dit artikel wordt de wisselteelt besproken en wordt een bruggetje naar stap drie gemaakt, namelijk de planning en de uiteindelijke lay-out aan de orde komen.

In het vorige artikel heeft u een lijstje met groenten opgesteld die u wilt gaan telen in de tuin. Zo niet doe dit dan als nog.

 

Vruchtwisseling

Nu gaan we de gekozen groenten categoriseren om in de moestuin vruchtwisseling toe te passen. Het basis middel om de moestuin gezond te houden. Aan vruchtwisseling doen is aan te raden en vergt weinig moeite.

 

Vruchtwisseling kan er voor zorgen dat specifieke ziekten en plagen, behorende bij een groep groente, voorkomen worden. Wanneer je geen vruchtwisseling toepast zullen er, na enkele jaren, bij bepaalde groepen groenten ziekten en plagen ontwikkelen.

 

Ook zorgt wisselteelt er voor dat er niet elke keer dezelfde soort voedsel uit de grond gehaald wordt maar dat het ene gewas voedsel opneemt wat het vorige gewas produceert of juist niet gebruikt. Vruchtwisseling gaat er dus van uit dat groenten uit een bepaalde groep worden opgevolgd door groenten uit een andere groep. Elke vruchtgroep heeft vaak een soortgelijke voorkeur voor grondbewerking en voedingsstoffen en is gevoelig voor dezelfde zieketen en plagen.

 

Voordat we verder kijken naar de vruchtwisseling moeten we weten bij welke groep uw gekozen groenten horen. De lijst is hier te vinden (wordt binnenkort geüpdate, lijst is nog niet gepubliceerd, kijk voor een indicatie naar onderstaande afbeeldingen).

 

Vierjarige vruchtwisseling

Het meest bekende systeem van vruchtwisseling gaat uit van een simpele rottering tussen 4 velden. Dit is ook in de kleine moestuin toepasbaar. Bekijk hier een filmpje van BBC gardners World over dit vruchtwisselingsysteem. Bladgroenten vallen in dit systeem buiten beschouwing en kunnen overal tussen geplant worden. Ze mogen echter ook niet elk jaar op dezelfde plek staan.

 

Hieronder de schematische weergave.

•Nachtschade-achtigen (o.a. aardappels, tomaten, paprika)

•Vlinderbloemigen (o.a. erwten, bonen, kapucijners)

•Kruisbloemigen (o.a. allerlei kolen, maar ook radijs en meiknollen)

•Overige zoals schermbloemigen (wortel, pastinaak) en komkommerachtigen (pompoen, courgette)

Uiteindelijk mag best flexibel worden omgegaan met het teeltplan door bijvoorbeeld een jaartje uien op dezelfde plek te telen. Maar hou het teeltplan zo veel mogelijk in het achterhoofd. Wanneer een ziekte is geconstateerd zorg dan dat vruchtwisseling zeker plaatsvindt omdat bepaalde ziekte en plagen in de grond kunnen overwinteren.

 

6 jarige vruchtwisseling

Nog makkelijker is het om een 6 jarig plan aan te houden. Elke soort groenten heeft dan zijn eigen veld, ook de bladgroenten. Voordeel hiervan is dat de kans op bepaalde ziektes sterk verminderd is. 4 jarige vruchtwisseling is vaak net te weinig om de grondziekten wanneer deze eenmaal zijn geconstateerd te elimineren. Zeker op het volkstuincomplex.

 

Hieronder een schematische weergave van de juiste opvolging.

teeltplan-wisselteelt-moestuin-6jarig-klein.png

Er zijn nog mogelijkheden voor bijvoorbeeld een 8 - 9 jarig plan maar hier wordt in dit artikel niet verder op in gegaan. Ze gaan uit van het zelfde principe.

 

Meerjarige groenten

Deze kunnen het beste op een apart bed kweken en niet mee laten doen aan de vruchtwisseling.

 

Overige activiteiten

Overweeg ook het plaatsen van een compostbak, waterton en een gereedschapskist.

 

Aanvullende informatie

Bij de teelt van de groepen groenten moet nog rekening worden gehouden met de mest en compost behoefte. Zo vragen kool, vrucht en aardappels een flinke dosis mest/compost. De beschreven groenten per vruchtgewas hebben vaak ook nog kleine verschillen zoals bemesting en type grondbewerking. Kijk voor aanvullende informatie over onder andere de teeltbeschrijving in de toekomst op deze site, op het internet of in een boek.

 

In het laatste artikel de planning en de uiteindelijke lay-out. Vragen zijn welkom in de reacties

 

Stap 3: Planning en Layout

Stap 1: Locatie

 

Op dit artikel berust copyright: voor gebruik is toestemming nodig van www.moestuinforum.nl

 

Ik ben nu bezig voor 6 vakken in te delen, maar nu vraag ik me af waarom radijs niet in het knolgewassen vak staat, maar in het vak kruisbloemige?

Link to comment
Share on other sites

  • 1 year later...

Ergens hier op het forum of via een link ben ik iets tegen gekomen om een wisselschema op te stellen in exel of een pdf bestand....

In datzelfde bestand kon je ook bijhouden welke zaden je gebruikt had, van welk merk, wanneer gezaaid, wanneer het bovenkwam, en wanneer je kon oogsten etc.

 

Nu kan ik nergens meer zoiets vinden en dat lijkt me nu zo handig!

Ook een wisselteelt en indelingsschema.

Ik heb zelf wel boeken, heb ook iets opgesteld n.a.v. die boeken maar toch... extra hulp (om het nog ingewikkelder te maken )

Link to comment
Share on other sites

  • 2 months later...

Hoi

 

sorry ik ben een beginnede tuinder

heb per 1 jan 2013 een tuintje

van 2 x 200 meter

 

10 meter lang en 20 meter breed 2x

niet naast elkaar

 

tot welke groep horen de bonen?

(domme vraag zeker maar ik weet het niet)

 

 

rianne

een beginner moet toch ergens beginnen en door jullie lukt het ook

Link to comment
Share on other sites

@BeertjeRinke

Bonen worden gewoonlijk tot de peulvruchten ofwel vlinderbloemen gerekend, net als tuinbonen en erwten (incl. kapucijners).

Overigens worden er veel verschillende indelingen gebruikt voor de wisselteelt, met 4 tot 10 (en soms nog meer) groepen. Peulvruchten zijn meestal wel één groep, maar wordt soms gesplitst in bonen en erwten (waar tuinbonen dan bij horen weet ik niet). Op dit forum genoeg draadjes over wisselteelt, "even" doorzoeken. Nog een suggestie: http://www.velt.be/Joomla/index.php?option=com_content&task=view&id=946&Itemid=83 met heel veel (te veel?) teeltschema's in een spreadsheet.

 

Overigens een ambitieuze start, succes

Link to comment
Share on other sites

  • 1 year later...
  • 1 month later...
  • 2 months later...

6 jarige vruchtwisseling

Nog makkelijker is het om een 6 jarig plan aan te houden. Elke soort groenten heeft dan zijn eigen veld, ook de bladgroenten. Voordeel hiervan is dat de kans op bepaalde ziektes sterk verminderd is. 4 jarige vruchtwisseling is vaak net te weinig om de grondziekten wanneer deze eenmaal zijn geconstateerd te elimineren. Zeker op het volkstuincomplex.

 

Hieronder een schematische weergave van de juiste opvolging.

teeltplan-wisselteelt-moestuin-6jarig-klein.png

Er zijn nog mogelijkheden voor bijvoorbeeld een 8 - 9 jarig plan maar hier wordt in dit artikel niet verder op in gegaan. Ze gaan uit van het zelfde principe.

Fantastische uitleg, daar word je als beginnend tuinvrouw echt blij van.

Ik heb even een vraagje over de juiste opvolging. In 2 boeken die ik heb: 'Groente en Fruit Encyclopedie' en de 'Zaaiagenda' gaat men in beide boeken uit van de volgende volgorde

Vruchtgroente -> Bladgroente -> Wortel -> Kool -> Aardappel -> Peul

Wat is nu juist? En waarom?

Ik werk hard aan het groen kleuren van mijn vingers, tips zijn altijd welkom

Link to comment
Share on other sites

groentenfamilies70341385987767.JPGHoi, voor diegenen die het interesseert : ik heb de groentenfamilies een beetje gegroepeerd per familie, en een kleurtje voor de teeltwisseling

 

Dat heb je mooi gedaan, handig voor ons moestuinliefhebbers.

Wij gebruiken 6 jarig, maar dan een vak extra voor rust. Dus 7 jarig, ook omdat het gelijkmatiger uitkwam in de vakverdeling, houden niet van ongelijke vakken.

Link to comment
Share on other sites

Vruchtgroente -> Bladgroente -> Wortel -> Kool -> Aardappel -> Peul

Wat is nu juist? En waarom?

Lastig te zeggen. Verschillende auteurs geven verschillende indelingen en volgordes. Een voorbeeld wat ik vaker ben tegengekomen, maar dus niet het enige.

teeltrotatie65971393749663.jpg

 

Argumentatie voor een bepaalde volgorde is vooral dat bepaalde ziektes (schimmels, aaltjes etc.) van de ene teelt in de bodem overleven en daardoor ook een volgende teelt kunnen aantasten.

Verder is ook de mestgift van belang. Sommige gewassen krijgen veel mest of laten veel stikstof achter. Een gewas dat weinig N nodig heeft kan van dat restant profiteren, of krijgt juist teveel.

Link to comment
Share on other sites

  • 6 months later...
  • 2 weeks later...

Ik ben voor het eerst dit jaar een wisselteeltplan aan het maken voor volgend jaar. Nu heb ik een bed van 5 bij 1,20 voor kolen. Ik heb voor een deel een goeie overgang kunnen bedenken (bijv eerst vroege bloemkool en daarna late bloemkool). Helaas lukt dit niet altijd.

 

Ik heb namelijk een stukje 3 bij 1,2 wat ik gepland heb voor Boerenkool. Dit zaai ik natuurlijk later in het jaar. Hoe vullen jullie zulke plekken in het voorjaar op?

Link to comment
Share on other sites

Join the conversation

You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.

Guest
Reply to this topic...

×   Pasted as rich text.   Paste as plain text instead

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Your previous content has been restored.   Clear editor

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

×
×
  • Create New...