Het teeltplan: Wisselteelt en indeling

[pippi]

Ik ben nu de video's van Charles Dowding aan het kijken (en ik moet ze telkens even pauzeren om iets te noteren in mijn moestuin-excelsheet want zoveel goeie tips ), en hij heeft een test gedaan met helemaal geen wisselteelt. Gewoon 4 jaar achter elkaar bonen op dezelfde plek enzo. En nul problemen.

 

 

Tot dusver hield ik bij de planning voor volgend jaar wel iets rekening met wisselteelt, en dan eigenlijk alleen wat betreft de aardappels en kolen en als ik ergens problemen had, zoals die wortelknobbelaaltjes bij de wortels en de bladrandkever bij de peulen, maar ik zit nu te twijfelen of ik dat hele idee van wisselteelt niet helemaal overboord zal gooien. Dat maakt het leven aanzienlijk makkelijker, want aangezien ik overal polyculturen heb staan, is het bijna niet te doen om uit te vogelen waar volgend jaar dan wel of geen wortels mogen komen. Bovendien kan ik er ook niet echt van wakker liggen als ik her en der wortels oogst en ik haal er een paar uit de grond die stevige aaltjesschade hebben terwijl de meeste supermooi en gaaf en recht (in die baggerklei! ) de grond uit komen.

 

Dat hele idee van wisselteelt is natuurlijk voortgekomen uit de ellende door monoculturen, maar die heb ik niet. Dus misschien ga ik volgend jaar bijvoorbeeld weer peulvruchten zetten waar ze dit jaar ook stonden, bonen deden (en doen, ik heb nog struikbonen staan) het immers prima, en mijn peulen hebben ondanks forse schade door die bladrandkever geweldig geproduceerd. En er zijn vast allerlei beestjes in de grond die hun buikje vol hebben kunnen eten aan die bladrandkeverlarven en wortelknobbelaaltjes, en die daar kindjes hebben gemaakt en die uitzien naar volgend jaar. Dowding zegt het ook; voedt de bodem!

 

Kortom, ik ga allerlei dingen anders doen volgend jaar vanwege voortschrijdend inzicht (ik ga op rijtjes zaaien en planten bijvoorbeeld, heel traditioneel maar het mot vanwege het onkruid), en wellicht dus ook niet meer wisseltelen.

[Manus02]

Dank voor jullie reacties!

@ Pippi, ik ben grote fan van Charles Dowding, dank voor de link! Ik ga me vanaf nu niet meer zo druk maken over die wisselteelt!

[RobN]

Ik heb een plan gemaakt, is dit verder goed zo? Of krijg ik nog problemen met bepaalde voedingsstoffen in de bodem?

Hij is 5 jarig. Ik teel het liefste vroege aardappelen en als het bed leeg is, kan ik daar mooi andijvie en sla neer zetten.

Hetzelfde in het kolenvak, daar wil ik voor een klein gedeelte de vroege sla neerzetten, en daarna de boerenkool / palmkool.

 

 

Ik heb dit uit de Velt sheet gehaald en aangepast.

Met rotatie naar boven neem ik aan dat op perceel 1, jaar 1 peulgewassen komen en in jaar 2 koolgewassen toch?

[Patrijs]

Idd.

Ook bij mij na de peulen kool of mais. Omdat er dan weer flink gemest wordt.

Na de primeur aardappels zet ik pompoen, die hebben bij mij de ruimte nodig.

De andijvie komt dit jaar na de knoflook.

iedereen doet het weer anders, bij mij is de hoeveelheid mest/ compost leidend maar je kan ook bijmesten bijv. bij prei, en dan kijk ikook naar de ziekte gevoeligheid, vooral belangrijk bij bijv. kool en aardappels.

Maar ook de aardbeien houden van verhuizen en putten de grond uit en zijn erg ziekte gevoelig.

 

Zelf heb ik ong 12 vakken.

[RobN]

Ik lees bij de Velt excel sheets, hier online te vinden dat je beter geen wortelen na aardappel en vice versa moet doen. ivm aaltjes etc

9 van de 10 schema's op internet geven eigenlijk dit altijd wel aan.

Wat zijn dan wel de betere opvolgers na aardappelen en waar kunnen de aardappelen het beste op?

[Patrijs]

De aaltjes druk is bij mij niet groot en ook niet bepalend in mijn teeltwisseling.

Is meer iets van grote monoculturen denk ik.

Wij kunnen ook makkelijk een vak Tagetes patula zetten.

 

 

Ik vind andere info over wortel na aardappel :

Bestrijding

Een goed doordacht bouwplan is belangrijk voor beheersing van Trichodorus. Op suikerbieten vermeerderen deze aaltjes zich sterk. Op aardappelen juist weinig. Ook de keuze van de groenbemester heeft grote invloed. Bladrammenas is een voorkeursgewas, vanwege de slechte aaltjesvermeerdering. Bron: aaltjes.net

 

Ook zet ik maar twee of drie rijen wortel terwijl ik minstens twee vakken ardappel zet.

Vaak zet ik de tweede zaai wortel in de bak om het de wortelvlieg moeilijk te maken.

Aardappel komt bij mij na de kool/ mais / courgette( ivm mestgift) en na een vak diverse ( peper- venkel- artisjok- bloemen. met compost gift).

 

Ook zet ik altijd eerst aardappel op een vak dat geruimd is van planten die lang staan zoals struiken/ framboos/ rabarber/ asperge etc. Of grond die braak heeft gelegen.

[RobN]

Ik vind andere info over wortel na aardappel :

Bestrijding

Een goed doordacht bouwplan is belangrijk voor beheersing van Trichodorus. Op suikerbieten vermeerderen deze aaltjes zich sterk. Op aardappelen juist weinig. Ook de keuze van de groenbemester heeft grote invloed. Bladrammenas is een voorkeursgewas, vanwege de slechte aaltjesvermeerdering. Bron: aaltjes.net

Ik heb nu op het vak waar ik wat uien en wortel had, wat japanse haver ingezaaid. Werkt ook tegen aaltjes zegt men. Ik heb geen idee over de hoeveelheid aaltjes of wat dan ook. Wel dat 2016 braak was, en daarvoor geen geschiedenis.

 

Ook zet ik altijd eerst aardappel op een vak dat geruimd is van planten die lang staan zoals struiken/ framboos/ rabarber/ asperge etc. Of grond die braak heeft gelegen.

 

Heb ik nu nog niet, maar volgend jaar wel een veldje aardbei die geruimd moet worden.

Idee voor volgend jaar dus

 

Ik aankomend jaar naast vroege ook late aardappels proberen, als de vroege gerooid zijn zal ik het waarschijnlijk met sla bepoten. Jaar erop dan wortel/biet/ui, en plekken die ik optijd leeg heb, en over heb, zaai ik in met japanse haver of laat de goudsbloem en phacelia groeien. dus ik hoef geen problemen te verwachten hiermee?

[Patrijs]

Na de vroege aardappels kan er nog veel. Na de primeur zet ik pompoen

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Na de vroege kunnen nog bonen, sla andijvie aardbei etc. Na late meestal niet veel meer (knoflook !) maar deze geven veel bewaargemak

 

Als je nu geen last hebt van aaltjes zou ik me er niet druk over maken.

Bij aaltjes wordt ook geadviseerd om de grond onbebouwd te laten in de winter, dus geen onkruid laten overwinteren.

[RobN]

Ik heb een vraag over tomaten en aardappelen in wisselteelt. Ze zijn van dezelfde familie nachtschade.

Nu lees je veel, dat je deze beter niet kan combineren in het vak. Vermoedelijk omdat ze dezelfde ziektes vatbaar zijn.

Maar in veel wisselteelt schema's worden ze wel weer al 1 benoemd.

In andere schema's valt het weer onder vruchtgewassen.

 

Mijn tuin is niet zo groot en bestaat uit 5 vakken waar ik mee wil roteren. Bladgewassen zijn bij mij nateelt op het aardappelvak en combinatieelt bij kolen en stokbonen etc.

Ik heb afgelopen 2x tomaten in een vak apart gezet bij mais en komkommer etc. Bij de aardappelen wordt het vak me te vol, kan ik de tomaten gewoon bij de vruchtenvak in laten staan?

Aardappel en vruchtenvak komen waar 2 jaar geleden de ander stond. (dus in 2017 aardappel, 2019 vruchtgewas, 2019 vruchtgewas 2021 aardappel)

 

Kan dit problemen gaan geven? Ik kan het haas niet anders plannen. Of even op goed geluk opnieuw beginnen in een nieuwe rotatie. Iedere beginner maakt fouten

 

Dit is mijn schema nu

 

2018

Vak 1 Aardbeien

Vak 2 knolgewassen

Vak 3 Koolgewassen

Vak 4 Aardappels (boontjes nateelt)

Vak 5 Tuinbonen

 

2019

 

Vak 1 Aardbeien

Vak 2 Koolgewassen+sla+winterprei

Vak 3 Aardappels + sla

Vak 4 Knolgewassen

Vak 5 Vruchtgewas + stokbonen (vak gedeeld)

 

In 2020 gaan de aardbeien naar een ander bed die niet mee doet in de rotatie. Dat vak komt vrij, en had ik de kolen gedacht. En een vak erbij is dus peulgewas (bonen, misschien erwten)

 

2020

Vak 1 Koolgewassen

Vak 2 Aardappels

Vak 3 Knolgewassen

Vak 4 Vruchtgewassen

Vak 5 Peulgewassen

 

Zo komen de nachtschades dus elke 2 jaar op een vak terug. Nu zit daar na aardappels in hetzelfde jaar een nateelt van sla en boerenkool op,

Jaar erop volgen knolgewassen. Ik zou na de knolgewassen een groenbemester als japanse haver kunnen inzaaien of phacelia o.i.d. dan heb je toch al verschillende gewassen in 2 jaar, nadat de nachtschade er deels weer op komt. De tomaten beslaan geen vak vol, ook mais en courgette etc moet erbij. Ik vind bij de tomaten altijd lastig zien of er nou phytophtora op zit of niet.

Ik kan natuurlijk ook geheel opnieuw beginnen maar ik weet niet of ik er iets mee opschiet.

[hoekman]

De tomaten na en voor 2 jaar van de aardappelen is een hele goede oplossing. Je hebt de aardappelen al reeds om de 5 jaar op hetzelfde stuk.

De peulgewassen in 2020 vind ik wel een probleem. Die staan dan op hetzelfde stuk dan dit jaar.

[Mizora]

Nu ik wat serieuzer met de moestuin aan de slag wil/ben, wil ik overstappen op een roulatieschema. Ik werk met verhoogde bakken, deels met MM-mix, deels nog met een mengsel van paardenmest, compost, klei en eventueel zand (deze wil ik uiteindelijk ook met MM-mix gaan vullen).

 

Ik heb gemerkt dat vakgericht tuinieren niet mijn ding is. Ik raak dan snel het overzicht kwijt. Ook wil ik zo zelfvoorzienend mogelijk worden (maar dat hoeft nog niet direct komend jaar), dus daar wil ik in mijn (moes)tuin wel rekening mee houden. Mijn tuin is zo'n 400m2 groot, maar is deels ook in gebruik voor de cavia's, kippen en tiny house. Ook de hond scharrelt er in rond. Bij elkaar verwacht ik zo'n 200m2 als werkelijke moestuin te gaan gebruiken uiteindelijk, excl. de zuilfruitbomen haag.

 

Ik wil met een 6-jarig wisselschema gaan werken, maar ik zit te puzzelen met welke families ik zal combineren en welke volgorde ik aan ga houden. Mijn tuin wil ik zo veel mogelijk met 6 bakken tegelijkertijd laten groeien, dus dat ik nu nog maar een klein deel van de tuin als moestuin in zet, maakt op zich niet uit lijkt me.

 

Mijn huidige schema (inclusief geplande soorten):

1. Vlinderbloemigen + Amaranten (bruine boon, witte boon, sperzieboon, snijboon, rode biet, snijbiet, spinazie, voederbiet en ev. suikerbiet)

2. Nachtschade (tomaat, aardappel en eventueel paprika)

3. Gras (haver, tarwe, mais)

4. Kruisbloemigen + Samengesteldbloemigen (radijs, rucola, bloemkool (juist voor het blad), boerenkool, rode kool, zonnebloem, aardpeer, schorseneren, goudsbloem en sla-achtigen)

5. Duizendknoop + Vlasfamilie + Komkommerfamilie (boekweit, vlas (zowel voor de vezel als lijnzaad), komkommer, courgette, pompoen)

6. Schermbloemigen + Uien (wortel, selderij, venkel, peterselie, ui en prei)

 

Ik zit nog wel te twijfelen of ik grassen 2x terug laat komen, dat wordt nog wel een aandachtspunt namelijk om genoeg productie te krijgen, maar ik hoop dat boekweit en aardpeer daar een deel van kunnen opvangen en voor de beesten de voederbiet. Maar 6 jaar vind ik qua wisselteelt zelf wel lang genoeg, dus dan zou ik weer meer moeten combineren en dat zie ik nog niet gemakkelijk gebeuren. sla-achtigen worden ook wel eens als voor- of nateelt ingezet, ik wil het veld namelijk wel zo veel mogelijk bedekt houden. Daarnaast zit ik te twijfelen of ik families max 18 maanden van een vak gebruik laat maken. Dus wintertarwe (winter+zomer) + kolen (winter)- zonnebloem/aardpeer/radijs/rucola (lente+zomer) - kolen (winter)- komkommer/courgette. Want sommige families hebben nu eenmaal geen winterdekking, en sommige juist heel goed. Dus dan zou de volgende familie alvast mogen beginnen als de vorige familie klaar was. Of is dat de goden verzoeken?

[josdiepenveen]

Hallo allemaal;

 

ik ben redelijk nieuw in het volkstuinen; ga na 2 jaar aanrommelen op semi gekraakt stuk op de Oude IJsbaan te Deventer nu -hopelijk- wat serieuzer te werk.

Ik heb 400m2 oerwoud in Diepenveen gehuurd; moet nog wortels verwijderen en met de machete erdoorheen en dan de frees maar bijgevoegd is mijn idee. Schiet maar raak; ik sta open voor alle kritiek.

 

Uitgangspunten:

- Biologisch

- Liefst paddenvriendelijk want die lopen daar rond en zijn bijzonder gunstig voor tuin

- Praktisch maar ook productief

- Als het bijvriendelijk is dan graag ! Bloemen zijn ingepland

- Land wordt gedeeld; mensen die werken mogen oogsten

 

https://drive.google.com/file/d/1Ogk9Hf8leOFC0pq2_yjiWKsFY528gh4g/view?usp=sharing

 

Groeten van Jos en als je iemand kent met een trekker die over mijn land heen wil gaan om alle wortels te verwijderen dan houd ik me aanbevolen. De commerciēlen zijn erg duur ...

[Archer]

Hallo,

 

Ik ben een wisselteeltplan aan het opstellen.

Het is nog niet af maar vraag me af of ik op de goede weg ben of misschien zitten er al zaken tussen die echt niet kunnen?

 

[Moonsparkle]

Ik lees hier voor het eerst over, wel interessant. Ik had dit jaar eigenlijk alles op dezelfde plek als vorig jaar. Maar wat als je niet zoveel variatie hebt? Zo kweek ik aardappels in zakken. En zie ik in een schema waarin gewisseld word met drie groepen groente - kool/knol - wortel. Maar in de kool zie ik vooral dingen staan die ik later plant zoals bloemkool en boerenkool, of is dat juist ook goed als die op de plek van peulen komen en dan kun je het jaar erop er weer peulen zetten? 

[Teunboon]

Heeft iemand wel eens geprobeerd om gewoon te planten 'daar waar plek is'?  

CQ dat je iedere maand gewoon kijkt wat je oogst en op die plek plant je iets wat toevallig die maand geplant moet worden? 
 

 

[Patrijs]

Dat kan prima en doe ik in de praktijk ook gedreven door ruimtegebrek.

Maar wel met de teelt waar dat ook bij kan zoals bladgroenten, boontjes, bloemen etc.

Met aardappels, kool, aardbeien,  asperges etc. en planten die veel van de grond vragen of ziekte gevoelig zijn doe ik dat niet.

Hier op de zandgrond is dat vragen om moeilijkheden.

[Teunboon]

Heb je een permacultuur tuin of mono? Kan me voorstellen dat dat ook nog uitmaakt?

15 januari 2021 aangepast door HuubvG
onnodige quote verwijderd

[Patrijs]

Monocultuur betekent dat op hetzelfde stuk grond altijd hetzelfde gewas verbouwd wordt. Er vindt geen vruchtwisseling plaats. 🤔

 

Mijn tuin kan je op mijn Blog bekijken, wat voor tuin heb je zelf?

Als je ieder jaar een flinke laag compost aanbrengt of als je teelt in potten heeft wisselteelt m.i. weinig toegevoegde waarde.

 

13 januari 2021 aangepast door Patrijs

[Teunboon]

Blogje moet ik nog een keer aanmaken  Wij beginnen pas. In afwachting van de wachtlijst hebben we ons flink ingelezen en gaan voor een combinatie van permacultuur/square foot icm no-dig. Nu eerst druk met wortels uit de grond halen en de rest afdekken. Dit weekend gaan we de paden doen en van het voorjaar komen de raised beds erin.

14 januari 2021 aangepast door Teunboon

[Patrijs]

Nou succes dan maar, of moet ik zeggen "Good Luck". 👍

[Patrijs]

Op 28-11-2018 om 09:15, RobN zei:

beter geen wortelen na aardappel en vice versa moet doen. ivm aaltjes etc

 

Op 9-8-2018 om 06:49, RobN zei:

Ik teel het liefste vroege aardappelen

Toevallig gisteren even de overheidsregels wat betreft aardappelmoeheid even doorgenomen.

Ik leerde daar dat er bij vroege aardappels veel minder kans op overlast van aaltjes is i.v.m. het vroeg rooien van de aardappels.

 

Bron: Regelgeving aardappelmoeheid | Aardappelmoeheid | NVWA

[Tanja65]

Wisselteelt, pfff. Tot nu toe een ver van mijn bed show, in de moestuinbakken was 2x niet achter elkaar hetzelfde voldoende. Maar nu met een ‘echte’ moestuin ipv bakken moeten we hier natuurlijk wel over nadenken. In onze moestuin staan 2 hekken met gaas, waar we dit jaar meloenen en courgettes tegenaan hebben gezet. Hartstikke mislukt (slechte groei en meeldauw), maar ivm vruchtwisseling kan dit dus volgend jaar niet op dezelfde plek. Wat nu? Hek uitgraven en verplaatsen? Hoe doen jullie dat? 
 

ps ik bedacht wellicht hele vroege erwten ervoor te plaatsen, maar geen idee of dat lukt in tijd. Maar dan nog. Het blijft dezelfde plek met een jaar er tussen,

10 september 2023 aangepast door Tanja65

[Patrijs]

Ik heb boompalen met gaas er tussen.

Met de grondboor redelijk snel te plaatsen en te verplaatsen.

Ik neem ze dus in de vruchtwisseling mee.

In de herfst/winter makkelijk op te rollen en op te bergen.

 

 

 

 

Foto uit mijn BLOG van februari waar ook een overzichtskaartje staat van de tuinindeling.

Ik merk dat mijn geheugen minder wordt dus vanwege de teeltwisseling een kaartje gemaakt.

 

Op de plek van het nu verwijderde gaas staan alweer andere planten als nateelt. (sla, andijvie, postelein, boontjes)

 

 

10 september 2023 aangepast door Patrijs