Het teeltplan: Wisselteelt en indeling

[Bit]

Paar rijtjes vroege spinazie bv ? Maar zo heel laat zaai je de boerenkool ook weer niet he ? Juni ? Dan is de spinazie weg. Of sla / andijvie ofzo

[speets]

Er is al ontzettend veel over gezegd dus ik durf het bijna niet meer te vragen, maar ik wil een 4-jarig wisselsysteem. Doodsimpel, ware het niet dat ik niet van bonen houd en dus geen vlinderbloemigen kweek. Ik neem aan dat je geen kruisbloemigen na aardappels moet kweken (in beide zitten knollen), maar waardoor kan ik ze dan vervangen? Door pompoen en courgette?

[RvO]

Dat kolen na aardappels een slechte opvolging zou zijn heb ik niet eerder gehoord.

In tegendeel. "Handboek Ecologisch tuinieren" raadt het juist aan. Klik

Je zou dan kunnen uitgaan van een 6-jarig schema en de peulen schrappen.

Ja ik weet het 5-jarig is niet 4-jarig, maar is 4-jarg niet een beetje kort?

[speets]

Dank je wel Rob.

 

Ik heb hier al veel rondgekeken maar zie langzamerhand door de bomen het bos niet meer. Begrijp ook niet altijd de logica, plus dat er verschillende indelingen zijn. Bijvoorbeeld: radijs = knol maar ook brassica. Dan raak ik in de war.

 

Eigenlijk is mijn grootste 'probleem' dat ik niet zo'n groenteneter ben, dus de bladgroenten had ik al uit het schema geschrapt. Verder ligt een deel van mijn tuin nogal in de schaduw, dus dat voegt weer andere problemen aan het schema toe.

 

Je hebt gelijk dat 4 weinig is, maar nu heb ik in elk geval een leidraad. Mooi

[RvO]

@speets,

Volgens mij moet je niet blijven zoeken naar die ene perfecte indeling en opvolging.

Er zijn zoveel verschillende indelingen. Kies er één en houd goed in de gaten hoe het bij jou werkt.

 

Bladgroenten kun je vaak wel in kleine rijtjes als voor-, of nateelt telen. De meeste bladgroenten groeien snel en kun je al vrij vroeg in het voorjaar en ook nog laat in de zomer zaaien / planten.

Of hier een daar een klein rijtje bladgewassen tussen andere gewassen.

 

Als je meer vakken wilt zou je ook kunnen denken aan tweejarige teelt van aardbei, bijvoorbeeld tussen wortel en aardappel in een zesjarig schema. Vervolgens peulen en blad schrappen. Dan zit je toch weer op 6 vakken, dus een ruimere wisselteelt. Er was ooit een topic hierover, even zoeken.

 

Over geschikte planten voor (half-)schaduw is ook minstens één topic.

[speets]

Dank je wel, ik kom er nu wel uit.

[mulch]

Mijn volkstuin is een lang smal stuk. (ongeveer 5 keer 40). Ik wil wisselteelt gaan doen, maar dan wel in groentebedden achter elkaar. Hoe denken jullie over deze indeling?

 

aardbeien

peulgewassen

koolgewassen

bladgewassen

kas

vruchtgewassen

wortel bol knolgewassen

aardappelen

[Deborah]

Ik heb toch nog even een vraagje over de aanduiding "wortel, bol en knolgewassen".

 

Wat versta je onder knolgewassen?

 

Koolrabi en Knolraap zijn beide brassica soorten en zouden in het koolvak thuis moeten horen.

 

Verder zou ik (maar wie ben ik) nagaan welke planten je als hulpjes tegen luizen en andere narigheid in welk vak werbij kunt zetten in het kader van "voorkomen is beter dan genezen". Bijvoorbeeld dille tegen bladluis.

[mulch]

Knolraap en koolrabi ga ik nog niet doen.

 

Ik heb het boek "de moestuin van mme zsazsa" en die hanteert deze indeling.

Ik wil idd dat soort plantjes erbij zetten.

 

Pff ik vind het best lastig, een loei van een moestuin van 200 m2 en dan goed beginnen.

[Jorieke123]

Je zult nooit goed beginnen, er gaat altijd van alles fout Maar dat geeft niet, daar leer je van en de volgende keer gaat het dan wel goed. En dan gaat er weer wat anders mis.... Probeer niet alles tot in de puntjes te plannen, probeer eerst eens überhaupt wat eetbare zaken te kweken

Noteer of onthoud wat je waar hebt geteeld dit jaar, en doe het volgend jaar net even anders. De boel loopt heus niet helemaal in de soep als je zaken het 2e of 3e jaar op plekken zet waar het het 1e jaar per ongeluk ook stond.

[Groenten uit Balen]

Ik heb een vraag over het 6-jarig wisselplan. Zoals je hier verder zal zien, gebruik ik mijn vak voor de nachtschade-achtigen enkel voor aardbeien. Het probleem is dat je aardbeien toch 2 jaar laat staan, hoe vang je dit dan op bij het jaarlijks roteren? Een extra vak voorzien zit er niet in. Misschien het vak voor bladgewassen achterwege laten en die er overal tussen planten?

Mijn indeling zal er als volgt uitzien en in deze volgorde roteren:

 

Nachtschade-achtigen

aardbeien (doordragend)

 

Wortelgewassen

Wortelen (zomer, herfst & winter)

Uien

Sjalotten

Look

Prei

 

Bladgewassen

Kropsla

Snijsla

Spinazie

...

 

Kolen

Bloemkool

Koolrabi

Broccoli

Rode kool

Spruiten

Knolselder

 

Peulen

Tuinbonen

Prinsessenbonen

Pronkbonen

Erwten

 

Vruchtgewassen

Pompoenen

Courgettes

Tomaten, aubergines, paprika, meloen op een apart stuk in de serre (hier de grond om de x aantal jaar vervangen?)

[piggy]

@Groenten uit Balen,

 

Aardbeien (rozenfamilie) een apart vak buiten de teeltwisseling

Prei (lookfamilie) naar de bladgewassen

Knolselder(schermbloemfamilie) naar de bladgewassen

De nachtschadenfamilie zit al apart in de serre en is dus ook buiten de wisseling

In het wisselschema zitten dus: wortel – blad – kool – peul - vrucht.

Prima in orde.

[geertlaurent]

Dit is mijn indeling en de wisselwerking:

 

In 2 stukken gekapte schets want anders verkleint het forum dit naar haast onleesbaar. Op breedbeeldschermen komt het mooi terug naast elkaar. Oudere schermen gaan het onder elkaar plaatsen jammer genoeg, maar het ging niet anders.

 

PS: prei is een bladgroente en rucola is kool, om het moeilijk te maken hé

[CherryCharlie]

De link naar het BBC filmpje in de beginpost is blank, maar volgens mij wordt deze bedoeld? http://www.gardenersworld.com/how-to/grow-plants/how-to-practise-crop-rotation/

[pippi]

Ik ben nou al een paar avonden aan het puzzelen met een planning gericht op wisselteelt, maar eerst bedacht ik me dat het toch handiger was om uit te gaan van families in plaats van die indeling in knolgewassen en vruchtgewassen etc. Dus heb ik de vruchtgewassen onderverdeeld in nachtschade, cucurbitaceae en gras (mais is gras, dus heel onlogisch om dat te behandelen alsof het nachtschade zou zijn). Toen wilde ik mijn aardappelveldjes gaan indelen met wat er verder bij moet en toen moest ik allium natuurlijk ook een aparte groep maken, ook al komt het her en der door de tuin. En zo verder. Op het laatst had ik zoveel kleurtjes en vakjes in vakken dat ik door de bomen het bos niet meer zag.

 

Is het niet handiger als ik van een paar vuistregels uit ga, gebaseerd op reële risico's? Dus bijvoorbeeld:

 

- Nachtschade, en zeker aardappels en tomaten, elk jaar verhuizen naar minstens een paar meter verderop. (Niet naar het vak ernaast, dat vind ik raar, daar kan wel een paadje van 30 cm tussen zitten met een verdwaalde besmette aardappel eronder, dan kan je toch beter minstens 2 vakken opschuiven?)

 

- Planten die gevoelig zijn voor dezelfde ziektes / vraatinsecten niet bij elkaar in de buurt zetten. Ik heb nou in mijn chaotische achtertuin een tomaat, een muismeloen en een courgette dicht bij elkaar in de buurt staan, en ze hebben nu alle drie meeldauw. De tomaten verderop hebben nergens last van, en de courgette in de voortuin al helemaal niet. Zou ik al mijn 'vruchtgewassen' op een klutje bij elkaar hebben staan, dan had alles nu meeldauw. Ook met die koolmot, koolzaailingen die nog netjes op een rijtje in potjes stonden werden allemaal aangetast, kolen die zomaar ergens tussen stonden niet.

 

- Alles (en dingen zoals wortelen of bietjes en knoflook en uien in groepjes, die ga ik niet per stuk her en der zetten, biodiversiteit is geweldig, maar er zijn grenzen) op zo veel mogelijk verschillende plaatsen neerzetten. Als iets dan ten onder gaat ben je nooit de hele oogst kwijt.

 

- Wisselteelt in het achterhoofd houden, dus wel wat schuiven met veldjes, maar al het spul dat niet gevoelig is voor ziektes die in de bodem kunnen zitten, gewoon neerzetten waar het uitkomt en niet moeilijk over doen. Ik heb afgelopen jaar bijvoorbeeld veel rode melde gehad, veel gegeten ook, door de sla of geroerbakt, en er staat nu nog een grote plant zaden te produceren. Volgens mij kan ik die ook probleemloos overal in de volkstuin zetten.

 

Petje af voor iedereen die wel zo'n strak wisselteeltschema kan hanteren hoor, maar denken jullie dat ik het met die paar regeltjes ook kan redden?

[loes]

Koolgewassen ben ik juist wel bij elkaar gaan zetten. Behalve dat ik de wisselteelt zo beter in de gaten kan houden ivm knolvoet kan ik ook alle kolen tegelijk beschermen tegen vraatzuchtige insecten. Mijn ervaring is dat dat toch beter werkt dan de planten verspreid door de tuin.

[pippi]

Loes, daar zit ook weer wat in. Pfft, het is best lastig.

[loes]

gewoon beginnen. alles wat in 2017 niet bevalt kan je in 2018 anders doen.

het voordeel van een moestuin is dat je elk seizoen op nieuw kan beginnen

[speets]

Maak het niet te ingewikkeld, niet teveel piekeren, die tuin heb je voor de lol

Er zijn legio mensen die zonder al die theorie ook best goede resultaten behalen.

En inderdaad: als je de belangrijkste regels maar een beetje in je achterhoofd houdt komt het wel goed. Of leer je er van.

Niet alles meteen al het eerste jaar perfect willen doen

[Jorieke123]

Ik houd rekening met aardappels en kolen, die probeer ik zoveel mogelijk bij elkaar te zetten. Ook om ze te beschermen zoals Loes zegt. En dan elk jaar op een andere plek.

De rest van de planten staat toch nooit op dezelfde plek omdat ik enkele rijtjes maak van alles door elkaar.

 

[pippi]

Dank jullie wel! Ik ga de kolen ook bij elkaar zetten, en verder gewoon doen wat ik nu ook doe, van alles door elkaar waarvan ik denk dat het goed bij elkaar kan, en gewoon lekker op mijn eigen manier. Ik moet denk ik ook even stoppen met stressen en het straks niet allemaal helemaal perfect willen hebben.

[svvoorden]

Ik heb mijn tuin in een 14 tal vakken verdeeld. 1 vak voor bloemen en 1 vak voor aardbeien gebruik ik 2 jaar oprij. 12 vakken rouleren per jaar maar ik hou vooral rekening met de kolen en aardappels dat die echt ergens anders komen. De andere gewassen; vrucht, blad knol en peul/erwt doe ik ook in vakken maar hier wil ik nog wel eens een plant verschuiven naar een vak waar ze niet horen in dat jaar, ik hou me dus zoveel mogelijk aan deze wisseling maar soms heb je plantjes en plek in een ander vak. Mais mag vlgs mij buiten de vruchtwisseling om en twee jaar op hetzelfde stuk.

Bemesten doe ik de helft van de vakken waar dat jaar de kolen, bladgewassen en vruchtgewassen komen. De andere bekijk ik per gewas of extra bemesting nodig is.

Je moet het wel leuk houden voor jezelf en bv in de kas lukt dit natuurlijk helemaal niet:)

 

GRoeten Sjaak

[Dakmoes]

Moet je eigenlijk de peulvruchten wel meenemen in wisselteelt? Voor mij is het handiger om 1 permanente bak te benoemen voor de peultjes & boontjes, dat is de bak met meeste zon & wind. Dan kan ik daar stevige klimrekken timmeren, dient gelijk als windbreker, maar haal ik de bonen dus uit de wisselteelt.

 

Dan houd ik daarnaast de twee warmste bakken (zon en windstil) apart voor afwisselend vruchtplanten (komkommer, pompoen) en nachtschades (tomaat, aubergine), waarbij ik de nachtschades eens per vier jaar in een zak aarde ga zetten.

 

En dan nog drie bakken waar ik jaarlijks wissel tussen blad, kool en knolplanten. Ik hoop met wat extra kalk in het kolenbed de knolvoet weg te houden, het zijn bakken op een dakterras dus ondergronds kan ik door niks beslopen worden. In het ergste geval moet ik eens een hele bak leegscheppen & desinfecteren of zo (1 kuub in 500 porties van 2 liter in de magnetron of zo - wordt een jaarproject!!!!).

 

Wisselteelt in bakken is gewoon niet zo simpel merk ik, je spit niet effe een meter meer of minder om.

 

PS: gisteren voor het eerst Serifon gezaaid, volgens mij is dat ook een koolsoort, toch? Heeft wel zulke donkere ronde zaadjes.

[pippi]

Even gegoogeld: Serifon is brassica en dus inderdaad een koolsoort. Wat een interessant plantje, zo winterhard! Ik ben benieuwd hoe het smaakt, laat je dat tzt weten?

[Dakmoes]

Ja grappig he die Serifon, "Grun im Schnee". Ik heb hem nu voor het eerst gezaaid, ben heel benieuwd hoe die gaat smaken. Ik laat het in de winter weten.

 

Ik heb een minivriezer en houd niet van ingemaakt eten, dus ik probeer het jaar rond vers uit de tuin te eten. 's Winters is dat toch wel veel kool, merk ik. Daar ben ik gek op (eet zo een pond spruitjes weg, lekker bakken in de ghee met pecannoten), maar qua wisselteelt zit dan 1 bak vol (boerenkool, spruiten, serifon, palmkool, raapsteeltjes) en de rest blijft praktisch leeg, dat gaat niet mooi worden (ik kijk uit op mijn dakmoestuin, dus wil het graag een beetje leuk laten ogen). In het bladgroentenvak kan ook nog wat komen (Arctic King, roodlof, misschien kan de snijbiet nog tot december blijven groeien), maar het knollenvak zal wel leeg blijven, en daar kijk ik ook op uit...