paardenmest en kalk wanneer op de tuin

[Claudy]

hallo,

 

Ik wil graag paardenmest gebruiken als extra verbetering van de grond. Dit wil ik dit jaar erop gooien. Indien de mest wat verser is hoop ik, dat het verteerd is als ik in het voorjaar de tuin gebruik voor zaaien en beplanten.

Ik had afgelopen jaar een zure grond, extra kalk gestrooid.

Mijn vraag is nu: hoeveel tijd moet er tussen het aanbrengen van de mest en het kalk strooien liggen? Ik kan nu wel kalk strooien, maar als het niet genoeg regent..kan ik denk ik de komende weken niet bemesten.

 

Graag jullie reacties, alvast bedankt!

[weknow]

Je zegt dit omdat er overal staat dat mest en kalk niet samengaan, vermoed ik?

Er wordt zelden bijverteld waarom dat is. En als je dat wat begrijpt, kun je beter beslissen of je beide wel zonder meer moet gooien en als je dat toch wenst, wanneer. 

 

Ik ga moeite doen om je een totaalbeeld te geven van wat hier speelt. 

 

Het is een foutieve dooddoener dat je vooral kalk zou moeten gooien tegen te zure grond. Een ( meestal onbetrouwbaar en nietszeggend) PH testje kost niks en heeft elk tuincentrum en misschien ook wel bouwmarkt intussen in huis met maar een doel. Lekker kalk verkopen. Bijgeleverde tabellen van de tuinkalk-leverancier vertellen de verkoper die er ook de ballen verstand van heeft in 99,9% van de gevallen dat hij moet adviseren om maar eens goed te kalken. En dus denkt iedereen dat kalk nodig en belangrijk is. Dat is voor 90% grote onzin en kletskoek!

 

Dat je in de winter beter niet mest geeft klopt, want er is nauwelijks of geen groei met 2 gevolgen: de mest is al weggespoeld en in de lucht vervlogen voordat planten er iets mee kunnen doen (Let op: het is dus ook zeer slecht voor het milieu: stikstof en fosfaten worden nog extra in het milieu gebracht....he precies de probleemstoffen van tegenwoordig) Bovendien: groei die dan door m.n. de N, stikstof, in de mest toch wordt gepusht en opgeslagen in de planten zonder echt goed gebruikt, levert in sommige groenten, in kassen maar daar niet alleen, die 's winters toch wat groeien (bladgroenten e.d.) een hoge opslag van nitraten, welke in ons lichaam naar giftig en kankerverwekkend nitriet worden omgezet. Met dit stuk van mijn uitleg heb je meteen een reden om de paardenmest niet nu op te brengen, maar ergens vochtig en goed afgedekt te laten rijpen en rotten voordat je ze gaat gebruiken. Mocht er geen stro in gemengd zijn, is mijn advies om dat wel toe te voegen zodat de koolstof uit de stro voedingstoffen kan binden en er een soort compostering optreedt.

 

Is kalk nodig? Mijn antwoord: meestal niet en als wel, meestal ook nog zeer weinig....zeker heel veel minder dan wordt geadviseerd en ook op de pakken staat. 

Redenen:

1. Verschillende grondsoorten (en daarmee verbonden verschillende planten die er op groeien) mogen een verschillende PH hebben en de planten die daarop groeien ook! De gewenste en benodigde PH is dus geen losse waarde, maar is verbonden aan het soort bodem wat je hebt en dat bepaalt ook welke PH planten daar het lieftse hebben. Heb je een wat zurige zandgrond dan is een PH van 5,5 a 6,5 ideaal. Heb je een kalkrijke leem of kleibodem, dan mag voor zowat alle  groenten de goede PH tussen 6,2 en 7,2 zijn. Echt zure veen grond is een grond waar geregeld een lagere dosis zachte kalk zeker kan helpen. Maar dan liever 3x per jaar een beetje, dan in de winter veel. 

2. Te zure groeimilieus waren (en zijn nog vaak) het gevolg van bemesting. Veel nitraatrijke (een vorm van stikstof) kunstmeststoffen (bijna alle!) werken verzurend en het geldt ook voor verse mest vaak. Bovendien, als deze IN de grond gebracht worden (ploegen, inspitten) wordt het verzurend effect nog versterkt door het zuurstofarme milieu. Kalken is dus vooral een noodzaak in landbouw of een tuin waar sterk met kunstmest wordt gemest. Zonder die kalk maakt dat hoge mestgebruik de tuin onvruchtbaar. Door te kalken wordt dit tijdelijk tegengehouden, maar de bodem wordt daarmee wel - letterlijk! - uitgemergeld. (Met naast mindere vruchtbaarheid nog een aantal problemen die de verschraling versnellen)Dit is  momenteel een enorm probleem in de landbouw over de hele wereld, waar landbouwgrond al veel vruchtbaarheid aan het verliezen is en andere methoden (minder grondbewerking, toevoegen van organische stof) worden gezocht om nog grotere voedsel-productie-problemen te voorkomen. 

3. Vanuit punt 2 wordt een effect van kalk al zichtbaar dat veel belangrijker is dan de zuurgraad, maar dat weinig mensen kennen. Kalk activeert de omzetting en het ter beschikking komen van vooral stikstof, maar ook andere voedingstoffen voor planten, in de bodem. In de winter werkt dit nog nauwelijks, en daarom kan het minder kwaad om dan kalk te strooien. Bovendien ligt landbouwgrond dan vaak braak, dus dan kan het ook makkelijk. En kalk strooien en ook nog verse- of kunstmest strooien tegelijk versterkt elkaar. Er komt veel voeding tegelijk vrij en die is snel weg, opgebruikt en vervlogen.....en kunstmest en verse mest werken sowieso al meteen en heel sterk...dus dat nog eens stimuleren met kalk is helemaal water naar de zee dragen. 

4. In een moestuin is een geleidelijk voedende bodem wat je graag wilt De planten worden dan NIET opgejaagd met ongezonde groei en plof-resultaten, maar vinden geleidelijk alles in de bodem wat ze nodig hebben. Dat bereik je op 2 manieren: door de bodem en het bodemleven te voeden met organische stof, waarbij compost zeker in een moestuin het meest ideale spul is. Leuke bijkomstigheid is dat in compost ook volop bouwstof calcium, kalk dus, van de daarin onmgezette planten zit. Dus met compost geef je indirect ook kalk die er in zit en stuur je de zuurgraad...die wordt op erg zure grond wat hoger en op te basische grond iets meer richting neutraal. Bovendien activeer je hiermee het bodemleven, dat in samenwerking met de planten voor betere, gezondere, groeiomstandigheden en voedingstoffen voor de planten kan zorgen. Als je ervoor kiest of soms toch denkt dat extra bemesten gewenst is (als je het verstandig opbouwt met compost is dat eigenlijk bijna nooit!...maar goed dat is weer een ander verhaal)  kies dan voor langzaamwerkende milde organische mest zoals gedroogde koemest of goed verteerde koemest of paardenmest. Dat is vergelijkbaar met compost. Overigens kun je mest ook mee gebruiken in het composteren...helemaal ideaal! Die compost maakt kalk dus overbodig en hoef je niet in de bodem te brengen. Ideaal om mee te mulche....en aangezien de voedingstoffen er in stabiel zijn vastgelegd hoeftje voor uitspoelen en verdampen en de milieueffecten daarvan ook niet bang te zijn.

 

Ik hoop dat je met dit verhaal beter begrijpt hoe je eventueel paardenmest verstandig kunt gebruiken. En tevens beter kunt nagaan of kalk geven daarbij nog echt nodig is. Hoe dan ook...als je het doet, doe het geleidelijk en in kleine doses en kies voor zachtwerkende soorten kalk. Ook op organische mest heeft kalk een omzettingsversnellend effect (reden waarom je beter geen kalk bijvoegt aan een compostbak of- hoop!), maar behalve dat het jammer is om het zo maar en eventueel overbodig te gebruiken of je voedingstoffen onnodig te verbruiken, zijn er geen echte gevaren aan een eventuele combi van die beide verbonden bij het op je grond brengen.

25 november 2020 aangepast door weknow

[aalterse-willy]

Weknow, als ik dit stukje van u goed begrijp dan zou ik wel eens een beetje kalk op mijn landje mogen gooien. Heb namelijk al veel mest onder gespit vroeger.

Harde, pikzwarte, brokken komen nu nog boven. Die zijn dus niet vergaan onder de grond.

[annaelizabeth]

Weer een fantastische heldere samenvatting, Weknow. Dankjewel.

[fre3ke]

Ik heb ook een vraag over paardenmest. Kan ik verse paardenmest (met stro) in een dunne laag op de zandgrond aanbrengen nu er een warme, droge periode aankomt? De mest kan als mulch dienen, en als wormenvoer tot de volgende regenbui, die nu zeker 14 dagen op zich zal laten wachten.

 

Ik ben wel onzeker of de mest nog te scherp zal zijn, als er op termijn weer een stortbui komt. Ik heb zelf de indruk dat zo'n uitgedroogde poepplak niet zo scherp meer is, door hoe het eruit ziet. Maar dat is natuurlijk niet op ervaring of kennis gebaseerd. Weet iemand of ik het risico loop dat de planten toch schade oplopen?

1 juli 2022 aangepast door fre3ke

[weknow]

8 uren geleden, fre3ke zei:

Ik heb ook een vraag over paardenmest. Kan ik verse paardenmest (met stro) in een dunne laag op de zandgrond aanbrengen nu er een warme, droge periode aankomt? De mest kan als mulch dienen, en als wormenvoer tot de volgende regenbui, die nu zeker 14 dagen op zich zal laten wachten.

 

Ik raad dit echt niet aan!

 

Paardenmest is niet gauw te scherp...wel relatief  direct voedend....vol vluchtige en uitspoelbare milieubelastende  ingredienten die planten voor een klein deel direct opnemen en anders grotendeels verloren gaan.  Zal niet direct slecht zijn voor sommige planten (hoewel voor kruiden en peulvrucht en bol en knolgewassen het wel serieuze problemen en kwaliteitsvermindering kan geven...je zult dan zeggen...tis maar weinig....maar toch).  

 

Mijn bezwaar zit hem in de serieuze ammoniak-uitstoot van deze werkwijze en daarmee het bijna gehele verlies van alle mogelijke voedingswaarde. Van deze mest komt uiteindelijk nauwelijks iets bij planten terecht en een echte verrijking van de bodem vindt niet plaats. Dat is 1. niet zo ecologisch en 2. doodzonde dus. Het mestgedeelte spoelt of uit of vervliegt voor het overgrote deel. (Waarom zou oppervlaktebemesting in de landbouw, ja zelfs daar in de gangbare landbouw!, tegenwoordig sterk vermeden worden?!...daar wordt mest bij voorkeur al IN de bodem geinjecteerd). Het lijkt dus een toevoeging, maar is in feite gewoon een verlies, want dezelfde stro en mest combi is perfect om wel echt bij te dragen in een moestuin in ook ecologisch opzicht. Bovendien is een dunlaagje te weinig voor echte bodembescherming en is het van paarden die grazen of hooi krijgen vaak een vervelende onkruidverspreider. 

 

Je kent mijn advies: Laat deze mest oud worden en rotten, afgedekt en zonder dat ze naar de bodem kan doorlekken of - nog beter - maak er, eventueel gemengd met ander spul, compost mee....stro voor meer koolstof+ paardenpoep met veel stikstof, dat is samen de goede combi - mits vochtig en zuurstof - voor binding van o.a. de stikstof en humificatie (het vormen van langdurige verbindingen die bodemvoedend zijn en stikstof en koolstof opslaan...een makkelijk en goed doenbare stuk antwoord op de problemen van CO2 en stikstof (ammoniak!)-problematiek)....het draagt bij aan een humusbodem in je tuin, waarin voedingstoffen, waaronder ook veel stikstof is gebonden en is opgeslagen in je bodem en heel geleidelijk door bodemleven dat hierin leeft als voeding voor je planten vrijkomt. 

1 juli 2022 aangepast door weknow

[Lia56]

Een goede en gedegen uitleg. Dank je wel

[Patrijs]

8 uren geleden, fre3ke zei:

De mest kan als mulch dienen, en als wormenvoer tot de volgende regenbui,

 

Ik gebruik verse paardenmest met stro als mulch laag.

Bijvoorbeeld bij de mais, bessen en rond de nu afgegraven aspergeruggen.

Ik doe dat om de bodem vochtiger te houden, onkruid te onderdrukken en op termijn te voeden.

Bij mij op het zand gebeurt er weinig met de mest, zeker op zo'n korte termijn. 

Dan  blijft gewoon liggen en droogt uit, zeker in periodes met weinig regen kan het zo maanden blijven liggen.

 

Onder de bessen is het na een jaar deels verteerd, voornamelijk door het gescharrel van de merels die het omwerken op zoek naar eten.

En door weersinvloeden.

Bij mijn asperges heeft het maanden gelegen en heb ik het weer weggehaald toen ik bermen ging maken. Er zal een beetje uitgespoeld zijn naar de wortels.

Ik gooi het dan op het land dat gespit gaat worden of door de compost.

Na afloop van de oogst gooi ik wel deels verteerde paardenmest tussen de ruggen die ik afdek met de grond van de ruggen.

Wormen zitten er dan nog niet in. Het wordt ook geen poepplak maar losse bodembedekking.

 

 

Foto: Deels verteerde paardenmest tussen de aspergeruggen aangebracht in januari weggehaald in april.

(uit mijn Blog: 

 

Bij weinig gebruik, op de moestuin laat ik het milieu aspect niet meetellen, die tiental kruiwagen met mest die ook uit stro bestaat op deze arme grond staat in geen verhouding tot de naburige boer die zijn mest uitrijd.

 

Op arme grond zoals hier kan je wel wat toevoegen. Er is een buurtuinder die al bijna 50 jaar elk einde van de winter een tandemasser deels verteerde mest aanbrengt op zijn 100M2, hij laat dat verspreid een maand of wat liggen voor hij het inspit. Ook de boontjes etc. staan er prachtig bij. 

 

Ik mest veel met verteerde of deels verteerde paardenmest, ik werk het in naar behoefte van de planten. Gooi ik het bovenop de grond dan voegt het mijns inziens bijna niets toe als voedingsmiddel, dat duurt zeker een jaar voor dat gebeurt.

Kalk voeg ik een aantal weken na het mesten toe. Ik koop 20kg genoeg voor mijn tuin voor de planten die dat gebruiken kunnen. 

Ik zit ook op zeer kalkarme zandgrond.

 

 

[fre3ke]

Dank je wel @Patrijs.  Paardenmest voor droge perioden kan dus, daar ben ik blij mee.

 

@weknow, het vervliegen van ammonia is voor mij niet zonde, ik heb altijd genoeg stikstof beschikbaar. Het organisch materiaal is heel welkom, zoals de tuin er nu bijligt. Het ecologische aspect is te verwaarlozen voor die paar vierkante meter, zoals Patrijs zegt. 

 

Ik kan altijd kiezen tussen gezeefde gft-compost of paardenmest halen. Compost vraagt veel water om doornat te worden, dus die breng ik bij voorkeur in winter of voorjaar op. Paardenmest heb ik tot nu toe alleen gebruikt op de composthoop, en ter plaatse een paar weken voor de pompoenen worden geplant. Maar ik zie nu een nieuwe toepassing.

1 juli 2022 aangepast door fre3ke

[HuubvG]

Wordt hier ook onderschijt (🙃)  onderscheid gemaakt tussen stalmest - met stikstofrijke urine - en weidemest, waar geen urine in zit dus veel minder stikstof bevat?

[fre3ke]

@HuubvG, je hebt gelijk. Het gaat hier om stalmest.

 

Ik heb wel eens op de fiets een paardenhoop meegenomen in een plastic zak, en tijdens de bloei bij de rozen gegooid en licht ingewerkt. Dat werkte toen zeer goed als meststof. Het valt ook heel snel uit elkaar. Onderweg een hoop oprapen is de enige manier om aan weidemest te komen, voor mij.

[Goudsbloempje2]

Ik heb een vergelijkbare ervaring als Patrijs. Daarbij moet er wel een behoorlijke laag aangebracht worden (minimaal 10 cm). Met een dun laagje verdwijnt het snel en kreeg ik vooral droge brokken.   Verder doe ik het alleen bij bepaalde planten: mais, pompoen en courgette. De rest gaat op de composthoop. 

[HuubvG]

@fre3ke, dat deed ik ook zo,  maar Ik heb een adresje op Marktplaats gevonden, sinds kort haal ik nu paardenmest op, van twee pony's.

 

De weidekeutels worden verzameld en met samen met de stalmest in een bak gedaan. De mest uit de stal bevat hooi, ik moet nog vragen waarom geen stro gebruikt wordt. Ik denk dat ze 's nachts op stal staan, overdag in de weides.

 

De hele keutels haal ik eruit en leg die rondom de gewassen. Het hooi, met wat poep (en misschien urine) gooi ik met het groenafval in het compostvat.

 

@Goudsbloempje2, jouw reactie kwam tijdens het typen, maar het sluit allemaal wel aan.

[fre3ke]

14 minutes ago, HuubvG said:

De mest uit de stal bevat hooi

Bij mij nu ook. Hij zei me dat het hooi een bepaalde schimmel bevat, en dan eten de paarden het niet. Dus wordt het voormalig voer als bodembedekking gebruikt. 

[Patrijs]

Hier is   was  stalmest alleen in de winter beschikbaar, in de zomer is het weidemest, geraapte keutels dus.

Dee stalmest komt kwam half/bijna verteerd tot vers en vooral de verse of halfverteerde stalmest gebruik ik hiervoor.

De verteerde mest spit ik in, de halfverteerde soms ook op die stukken die in het voorjaar nog een paar maanden leeg blijven, dan verteerd het deels in de grond.

[Jane Doe]

Is te hopen dat de dieren (paard, rund, wat dan ook) geen bespoten (ruw)voer krijgen. Mochten bonen en tomaten en anderen gewassen slecht worden en kapot gaan, dan zit je met vergiftige grond voor een paar jaren. Vervangen of gewassen op die die daar tegen kunnen en hopelijk zuiveren. Maar beter is die troep niet in je tuin te halen, informeer waar de mest weg komt. En als die het niet weten of kunnen zeggen, oppassen gewaardschuwd mens ...