Zaden winnen moeite waard?

Hallo allemaal,

Ik zie hier en daar al discussieonderwerpen ontstaan over hoe het beste zaden te winnen voor volgend jaar. Ik heb een algemene vraag: Loont het altijd de moeite om zaden te wonnen, of wordt de opbrengst van de planten die gegroeid zijn uit zelf gewonnen zaad een stuk kleiner?

Toelichting vraag:

Ik ga er van uit dat zaden van vruchten die H1 Hybride zijn niet opnieuw voor een opbrengst kunnen zorgen. Ook heb ik gelezen dat het bijvoorbeeld niet de moeite waard is om zaden van courgettes te winnen, omdat die kruisbestoven kunnen zijn en daarmee zou de volgende generatie minder opbrengen. Is het uberhaupt zo dat de zaden zo gekweekt/gemanipuleerd zijn dat ze maar 1 generatie veel opbrengen en dat het daarna steeds minder wordt? Zijn eigen gewonnen zaden bijvoorbeeld ook minder kiemkrachtig? Of is het belangrijk dat de oorspronkelijke zaden van biologische oorsprong moeten zijn?

Ik zit er zelf over na te denken om zaden te winnen uit paprika, tomaten, snacktomaatjes, peulen (liggen al te drogen) courgette en pompoen. Maar ik ben bang dat de opbrengst van de zaden minder groot is

Alvast bedankt voor jullie antwoorden!

Het ligt aan het gewas. Sommige gewassen (zelfbestuiving) geven dezelfde nakomelingen. Sommige kruisen makkelijk, andere minder. De traditionele manier van gewasverbetering is: selecteer de planten met gewenste eigenschappen en neem daarvan zaad (vele generaties) en selecteer zo een soort/ras dat de gewenste eigenschappen heeft. Per gewas dat kan kruisen, bestaan er ook weer diverse technieken om ongewenste kruisingen te voorkomen.

Hier een link naar een duidelijke en uitgebreide handleiding van wat je zelf kunt vermeerderen via zaad en hoe dat het beste gaat. Wel in het Vlaams, dus hier en daar wat andere naam voor gewassen (bijv. labboon = tuinboon, peul = sluimererwt e.d.) http://www.velt.be/Joomla/index.php?option=com_content&task=view&id=1934&Itemid=83

Ik probeer zoveel mogelijk zelf zaad te verzamelen: alle koolsoorten ( rucola, broccoli, boerenkool, radijs, mosterd, raapsteeltjes, enz.) gaan erg makkelijk en ik zie geen verlies in kwaliteit.

Tomaat, paprika gaat ook goed en makkelijk.

Sla vind ik lastig met die pluisjes.

Veldsla gaat wel erg goed, snijbiet ook.

Ook voor het eerst zaad van andijvie en witlof gewonnen. Nog geen ervaring met het zaaien.

Verder alle eenjarige bloemen.

Ik vind het wel een sport om ook wat zaad betreft zoveel mogelijk de loop te sluiten.

Ik begrijp dat bij tomaten en paprika de slagingskans groot is. Misschien hier eerst mee beginnen en dan volgend jaar ook van de pompoen en courgette zaad proberen te winnen. Als ik dit jaar al voor al mijn voorgenomen gewassen mij afhankelijk maak van mijn eigen zaadoogst dan komt er misschien in 2014 wel helemaal niks op

 

Hier een link naar een duidelijke en uitgebreide handleiding van wat je zelf kunt vermeerderen via zaad en hoe dat het beste gaat. Wel in het Vlaams, dus hier en daar wat andere naam voor gewassen (bijv. labboon = tuinboon, peul = sluimererwt e.d.) http://www.velt.be/Joomla/index.php?option=com_content&task=view&id=1934&Itemid=83

In de tekst kom ik dit tegen:

Met de juiste wetenschappelijke naamgeving erbij weet je of twee groenten verwant zijn en dus al dan niet kunnen kruisen. Komkommer en meloen kunnen dus in principe niet kruisen; idem voor courgette (cucurbita pepo), hokkaidopompoen (cucurbita maxima) en butternut (cucurbita moschata),

Die snap ik niet. Dat is toch hetzelfde sort (cucurbita), maar een ander ras, en rassen kunnen toch kruisen? Ik heb namelijk hokkaidopompoen en courgette naast elkaar staan, Volgens de website blijft het zaad dan 'zuiver'.

Dit klopt ook niet helemaal. Op deze website wordt het helemaal uitgelegd: http://www.mooiemoestuin.nl/zaaien-en-zaden/kruisen/ Er zit namelijk ook weer verschil tussen de verschilllende families/species en dat soort dingen..

Als je met tomatenzaden aan de slag gaat kan ik je http://www.mooiemoestuin.nl/groenteteelt/vruchtgewassen/tomaat/ aanbevelen. Halverwege de pagina staat een manier van zaden winnen en bewaren uitgelegd. Ik ben er in elk geval erg tevreden over en het is echt heel simpel. Zaden zijn nog jaren prima.

Dit klopt ook niet helemaal. Op deze website wordt het helemaal uitgelegd: http://www.mooiemoestuin.nl/zaaien-en-zaden/kruisen/ Er zit namelijk ook weer verschil tussen de verschilllende families/species en dat soort dingen..

Bedankt voor deze pagina. Ik heb het helemaal gelezen. Om te controleren of ik het helemaal snap:

Ik heb pompoen en courgette naast elkaar gezet: geen probleem, zaad blijft voor 95% zuiver

Ik heb 2 soorten tomaten in een kas naast elkaar gezet: deze gaan 95% zeker met elkaar kruisen en de volgende generatie zal een mix zijn van beide tomaten(planten)

Correct?

Bij ecologisch tuinieren wordt wisselteelt toegepast waarbij elke familie bij elkaar in het vak wordt gezet. Hierdoor komen (bijvoorbeeld 5) tomatensoorten steeds in hetzelfde plantvak te staan. Op deze manier is het toch (zonder de bloemen af te schermen voor natuurlijke bestuiving) niet mogelijk om ieder jaar je eigen zaden te winnen en vijf zuivere rassen te houden? Ik kan me zo voorstellen dat als je met 5 soorten begint na een jaar of 3 er nog 2 over hebt of loopt het niet zo vlot?

Haha, je krijgt waarschijnlijk 20 nieuwe soorten in steeds wisselende samenstelling omdat je delen van de eigenschappen van al je 5 soorten tomaten krijgt.

Ik heb de link niet gelezen maar zou er in eerste instantie van uit zijn gegaan dat het juist andersom is omdat tomaten ook grotendeels zelf bestuiven. In een kas moet je dan wel tegen de planten aan tikken om de wind na te doen.

Volgens mij klopt het wat je zegt. Wat kruidje zegt over de tomaten klopt wat minder denk ik. Zoals je zegt heb je het over een kas, maar in een kas zal zonder insecten sowieso geen kruising plaatsvinden.

Komkommer, courgette, pattisson en pompoen horen allemaal bij een groep waarvan op dit forum veel kruisingen te vinden zijn. Dit is anders dan de link zegt. Het verschilt dus eigenlijk per soort, familie enzo hoe snel iets kruist. Ondersoorten (te zien aan 'var.' voor het laatste deel van de latijnse naam) kruisen bijna per definitie.

Maar!!! Van proberen leer je het meest!

Wat je zegt, klopt Jarno.

Toch een aanvulling: Het is wat zwart-wit om een "ras" te beschouwen als planten met allemaal dezelfde genetische eigenschappen. Ook binnen een ras of variëteit (is nog wat ruimer dan "ras") is er een zekere diversiteit in genetisch materiaal. De betere zaadwinners blijven elke keer strikt selecteren op ouderplanten voor zaadwinning, die de eigenschappen die bij dat ras horen bezitten. Hoe strenger dat gebeurt, hoe kleiner de opbrengst aan zaad....en het zal zich ook in prijs moeten vertalen.

Wie zelf zaad teelt, loopt niet alleen het risico van kruisingen (Bij sommige soorten als kool of uien of mais is dat risico heel groot, vraagt het hele deskundige en professionele ingrepen om dit te voorkomen. Bij de meeste soorten gebeurt het vrij gemakkelijk. Bij maar weinig gewassen (zoals tomaten en ook wel sla) is de kans op raszuiver zaad vrij goed. Er zijn nog 2 andere factoren, die uiterst belangrijk zijn om zaad voor planten van hoge kwaliteit te krijgen: a. optimale kweekomstandigheden en b. deskundige selectie van ouderplanten op ideale eigenschappen, infecties enz. Ook het drogen, schonen en optimaal bewaren van zaad vraagt aandacht. Goed zaad winnen is echt niet zoiets als: "ik laat wat planten in het zaad schieten en oogst die als ze rijp zijn".

Ook ik "bezondig" me aan het winnen van zaad soms. Het is leuk om te doen en vaak gaat het best goed. Het is een uitdaging en daar probeer ik in te leren en het steeds beter te doen, om goed zaaimateriaal over te houden. Maar ik weet ook heel goed dat ik geen professionele en super-deskundige zaadwinner ben en dat mijn eigen gewonnen zaadjes heel vaak niet de echte kwaliteit hebben die je van professioneel zaad mag verwachten. Dat het niet raszuiver is, niet de beste selectie en dat ik er risico's mee loop: degeneratie, ziekten doorgeven, minder goede eigenschappen enz.

Mooi volledig weknow!!! En kruidje, je had dus wel gelijk

Some plants (such as many crops) are primarily self pollenizing and also breed true, so that even under open pollination conditions the next generation will be (almost) the same.

sommige tomatensoorten zijn "self pollenizing and also breed true" ...dus t kan wel!

de rest: http://en.wikipedia.org/wiki/Open_pollination

Ik ga nu voor het eerst sla zaad oogsten

Ik heb hem in de kas gezet alleen 1 soort

ik denk dan dat kruising met tomaat niet mogelijk is

hopelijk lukt het

Is dit dan een controversieel/onderbelicht/onbesproken onderwerpen binnen de moestuiniergemeenschap? Toen ik een tuintje had binnen een volkstuinvereniging vertelden alle oude mannetjes onophoudelijk tegen mij dat ze steeds hun eigen zaad wonnen uit eigen groenten en dat het heel makkelijk was, al jaren geen zaad meer gekocht etc. Het woord kruisbestuiving werd daarbij geen enkele keer in de mond genomen! Resistentie en ombrengst is voor mij belangrijk. In de praktijk is dat dus niet altijd even gemakkelijk...

Volgens mij is het niet controversieel.

Er zijn mensen die voor honderd procent zeker gaan en dus elk jaar al het zaad kopen, maar veel mensen oogsten hun eigen zaad.

Maar de nadelen wegen soms gewoon niet op tegen de voordelen. Sla is bijvoorbeeld erg moeilijk te oogsten (door het ongelijk rijp worden en wegwaaien van zaadjes) en is geen duur zaad. Bij andere zaden breng je erg makkelijk ziektes over en wil je daarom geen risico nemen (eenmaal knolvoet in je tuin en zo'n beetje alle koolsoorten zullen mislukken de rest van je moestuinleventje...)

En dan heb je dus nog het nadeel van kruising, maar dat verschilt ook weer per zaad.

Deels misschien visserslatijn en deels ook correct. Op zich is het de manier waarop veel oude rassen zijn ontstaan en overgeleverd. Door boeren, maar ook door tuiniers, die zelf voor kwalitatief goed zaaigoed zorgden. Kan me voorstellen dat er onder die "oude mannetjes" heel kundige tuiniers waren, die kwalitatief goed zaad van goede soorten/rassen produceerden. Alles zal afgehangen hebben van die kundigheid (kennis en ervaring, die onderling werd doorgegeven van ouders op kinderen of binnen een kleine gemeenschap) van die mensen. Vergeet niet dat een moestuin, voor veel mensen vroeger essentieel was om te overleven! En een boer was afhankelijk van een goed product en een goede oogst: eigen zaaigoed van hoge kwaliteit en de kundigheid om dat te telen was van levensbelang.

Tot op zekere hoogte hebben we het tegenwoordig gemakkelijker met het internet om snel kennis/ervaring te kunnen delen. Ook op het gebied van zaadwinning kun je, als je weet waar je moet zoeken en wie echt deskundig is, veel van internet en ook van dit forum halen/te weten komen. Zelf was ik bij een zeer degelijke en boeiende studiedag van Velt hierover verleden jaar. Helaas kan ik het verslag hiervan niet meer op een openbaar toegankelijke link vinden.

Ik ga je een paar links geven, voor als je je er verder in wilt verdiepen en goede zaadvermeerdering wilt leren.

Eerst een aardig inleidend artikeltje van Lieven David, die een goed beeld geeft van wat er (ook politiek-economisch) speelt om zelf zaad te willen winnen. Hij geeft onderaan ook een literatuurlijstje naar degelijke boeken hierover (helaas alle niet in het Nederlands)http://www.lusthof.org/index.php?option=com_content&task=view&id=73&Itemid=129

Vervolgens een website die beoogt om kwaliteits-zaadwinning-in-eigen-hand te bevorderen: http://www.zelfzadentelen.be/

en een vergelijkbaar Nederlands initiatief: http://www.zaadgoed.nl/

heb net sla zaden geoogst

vond het erg makkelijk

ga het zeker vaker doen

1 steel gedaan nog 3 te gaan volgend jaar gratis sla

Ik zit er zelf over na te denken om zaden te winnen uit paprika, tomaten, snacktomaatjes, peulen (liggen al te drogen) courgette en pompoen. Maar ik ben bang dat de opbrengst van de zaden minder groot is[/i]

Als het je om de opbrengst te doen is; iets wat je teelt moet de hoogst mogelijke opbrengst leveren onder de dan geldende omstandigheden, dan kun je beter zaad kopen denk ik. Dat geldt niet voor álle teelten: tomatenzaad kan je gerust zelf verzamelen als je uit een heirloom-string neemt. Uit f1 gekocht /soortje-tomaat, zal de 2e generatie wellicht iets van verlies aan eigenschappen kunnen betekenen.

Courgettes en pompoenen kunnen makkelijk kruisen is bij velen de ervaring, maar kan leuke verrassingen opleveren ook. Net wat je wil en leuk vindt. Maar hou je niet van ongewisse verrassingen, moet je dat maar niet doen.

Als jij een heerlijke paprika hebt, kun je gerust proberen dat te vermeerderen. Maar het is en blijft proberen. Welk risico wil je lopen, welke kans wil je langs laten komen ?

Zaad van sla kan je oogsten. Maar mij is dat allemaal veel te veel moeite. Maar als je het leuk vindt ?

Peulen ? Zou ik niet doen. Kruising ligt wel heel erg op de loer. Zeker als je op een moestuincomplex zit. Zelf poters van aardappelen blijven verzamelen, kan je een tijdje volhouden, maar schijn je ook niet langer dan een aantal jaren te moeten doen van je eigen oogst ( = geen zaad natuurlijk )

Zelf ben ik niet zo'n zaaier of zaad-verzamelaar. Ik doe het wel bij dingen uit de siertuin. Maar ook daar moet je een beetje weten wat wél en wat géén zin heeft. Teleurstelling ligt echt snel om de hoek. Onze zaden-aanbieders ( zie topics zaden ruilen enzo ) zijn zich er soms helemaal niet van bewust dat je soms heel andere resultaten krijgt als je je eigen mooie zonnebloem door blijft zaaien. Je staat er versteld van hoe weinig ervaring of kennis daar kennelijk aanwezig is. Een prachtige super-Lathyrus op de tuin ? Het volgende jaar geeft dat miezerige kleine vuil-gekleurde bloemen. Die reuze-zonnebloem wordt een meerkoppige ( ook mooi ) kleiner-bloemige. Die prachtige hemelsblauwe Delphinium geeft allemaal paarse nakomelingen ( maar het jaar daaróp , wederom van die paarse weer gezaaid, is er kans van 1 op de 50 dat er wél weer een prachtige tussen zit )

Nee. Voor een verzekerde opbrengst en verzekerde eigenschappen kun je je echt beter bij f1 houden ( geldt niet voor alle teelten hoor ) Maar voor de fun.... voor de fun .... is álles mogelijk, maar inclusief de teleurstellingen.

Bij onze moestuin is er een discussie ontstaan over het zelf winnen van zaad. Ik heb enkele winterwortelen van vorig jaar aan het bloeien. Echter blijft dat mijn discussie met de moestuiniers daar. Toch vind ik het leuk en interessant om deze discussie opnieuw leven in te blazen, want zelf zaden winnen kan bij sommige gewassen enorm lonen.

Vooral tomaat heb ik heel veel succes bij en teel nu al voor het derde jaar Indigo Rose tomaten, terwijl ik ooit één klein zakje kocht. Hete pepers doe ik dit jaar voor de 2e keer. Vorig jaar betrof het een supermarkt peper en dit jaar zit het jonkie ervan in de grond. Wortelen zijn ook leuk, alleen worden ze witter en iets taaier, maar niet minder lekker. Broccoli heb ik ook kiemkrachtige zaden van gewonnen en de test loopt op het moment of er wat lekkers uit komt.

Maar het grootste succes is toch wel peterselie. Als dat eenmaal bloeit komt het overal op als "onkruid" en ik vind het geen vervelend kruid om overal te hebben. Dat zal ik de moestuin dan ook niet aan doen.

Als je open staat voor een experiment en soms een teleurstellende uitkomst kan je van bijna alles wel zaden winnen. Ik win enkel tomaten-, paprika-, peper- en bloemzaden omdat ik van de groentes graag ieder jaar wat anders probeer. Ik heb nooit twee jaar achtereen dezelfde aardappels, wortels, sla, etc.

Zaden winnen doe ik alleen van soorten die makkelijk te winnen zijn. Ik vindt het te veel werk/ onzekerheid om zaden zelf te gaan winnen als ik voor 1 a 2 euro ( soms iets meer) een zakje zaden kan kopen, waarvan ik zeker weet dat deze raszuiver zijn.

Natuurlijk zijn hier zo af en toe uitzonderingen op, soms moet je eens iets anders proberen

Misschien een domme vraag maar kan het gevaarlijk zijn zelf zaad te winnen van bijvoorbeeld tomaat of sojabonen? Dit naar aanleiding van de kruising courgette/sierkallebassen verhaal waar er een man in Duitsland van overleden was en ik weleens vaker las dat mensen er ziek van werden. Geld dit alleen voor courgette en pompoenen?

Ik wil graag zelf tomaten zaad winnen en misschien ook wel van pepers en sojabonen voor de leuk. Van de sojabonen verwacht ik niet dat het gaat kruisen maar van de tomaten is er een best grote kans met 7 soorten in de kas. Zoveel beestjes zijn er niet in de kas maar ze komen er toch wel. Verder lijkt het me wel grappig om te zien wat er dan uit gaat komen dus dat vind ik dan weer niet erg.

In dit zelfde topic staan verschillende verhandelingen over het hoe en wat van zaden winnen / kruisbestuiving e.d.

En hier is het topic over dat andere gevalletje:

giftige-courgette-t18656.html

.

In dit zelfde topic staan verschillende verhandelingen over het hoe en wat van zaden winnen / kruisbestuiving e.d.

 

En hier is het topic over dat andere gevalletje:

 

giftige-courgette-t18656.html

.

Joah dat zelf courgette's telen waarschijnlijk niet snel giftig zal zijn tenzij je zelf zaad gaat winnen van courgette (zonder ervaring..) dan bestaat er een kans dat het giftig is. Dat het giftig kon worden door te warm weer wist ik niet maargoed

Proef de courgette = bitter = niet goed. dat deel snapte ik al

Mijn vraag is eerder of dat kruisbestuiving bij bijvoorbeeld tomaten ook een giftige ras kan produceren? Ik heb dit topic doorgelezen en dat kon ik niet vinden. Heb het ook gegoogled maar krijg eigenlijk alleen het verhaal over de courgette... als ik het in Engels Google krijg ik eigenlijk vrij weinig behalve over hoe je zaad moet winnen.

Kan ik ervan uit gaan dat het niet mogelijk is sinds er absoluut geen informatie over te vinden is?