roeier

Tsja, wat je voorgangers daar ook hebben gedaan, tuinieren was het niet in elk geval! Gaat hier in de regio ook zo hoor; wat je overneemt zijn veldjes wild gras. Hopelijk voor je zitten er niet al te veel wortelonkruiden bij. Maak er wat moois van!

17 November berichtte ik dat bij mij de Pskem het snelste ging. Sindsdien is die nauwelijks gegroeid. De Eden Rose wel, die ligt nu aan kop. Wonha nog altijd niet meer dan een paar puntjes boven de grond. Het gaat natuurlijk wel om de maat van de bollen straks, daar valt nog niets van te zeggen.

De Britse winter is erg mild door de warme golfstroom. Je zit daar meestal in klimaatzone 9, wij zitten in 7. De Britse zomer is wel weer aardig te vergelijken met die van ons. Ik vind het moeilijk om, rond de wereld kijkend, klimaten te vinden die gelijk zijn aan die van mij, en waarbij ik dan ook nog eens geen taalproblemen heb. De Canadese kustgebieden, zoals Nova Scotia, komen redelijk in de buurt, maar hebben toch nog een continentaler klimaat, dus koudere winters en warmere zomers. Je kunt vaak wel dingen oppikken van wat mensen in andere streken doen, maar een zaaikalender zo kopieëren lukt eigenlijk nooit. Wat TomP in Aaigem doet kan ik hier in het noorden zeker niet doen; de groei is hier altijd later en ook bestuivers komen pas later op gang. Mijn vroegste tuinbonen worden een prooi voor de zwarte bonen-luis. Later gezaaide tuinbonen hebben minder last van luis bij mij. Ik maak met opzet een vroeg zaairondje voor de luizen, dan blijft de rest mooi van luizen verschoond. Maar mogelijk ben ik de enige op dit forum bij wie deze werkwijze zin heeft...

Liefst zaai ik diep, zo'n 7 cm toch wel, behalve muizen zijn ook vogels erg geïnteresseerd, en je hebt minder roof als je dieper zaait. Ook helpt een diepere verankering de volwassen tuinbonen beter overeind te blijven staan in de wind. Maar mijn ervaring is wel dat muizen en woelratten hongeriger zijn in de winter, dan verlies je veel sneller wat op de tuin staat, het zal allemaal wel weer meevallen als er straks weer meer voor ze te vinden valt. Zelf ben ik sceptisch over het idee achter de Aquadulce; oogst zou wel eens niet zo heel veel vroeger kunnen uitpakken, terwijl het wel een hele winter op de tuin moet zien door te komen. En tuinbonen vind ik één van de zeer weinige dingen die zich goed laten invriezen zonder dat ze er minder op worden. Ik heb nog altijd wel wat tuinbonen in mijn vriesvak, dus een vroege oogst maakt me niets uit.

Voor alle bonen geldt dat je best 2 of 3 in een plantgat kunt stoppen want het zijn vlinderbloemigen; die halen een deel van hun voeding uit de lucht. Toch zou ik wel wat ruimte tussen de rijen laten zodat er zon en wind doorheen kan komen; dit is gezonder voor de planten. Voor volwassen tuinboon-planten is een onbeschutte plek het beste, zeker de zwarte bonen-luis is hier het minst van gediend. Bemesten doe je normaal niet bij bonen, het kan wel, maar de zwarte bonen-luis vindt dat extra groen ook heel lekker, je bent meestal beter af door niet te bemesten bij gewassen die dat niet echt nodig hebben. Wat je zaaischema betreft zou je natuurlijk meer dan één zaaironde kunnen doen. Ik durf niet te zeggen of niet toch nog te vroeg is voor Zutphen. België bij de zee, dat zal wel lukken, maar ik weet niet wat voor impact een late vorst in Zutphen kan hebben op tuinbonen. Ze kunnen wel wat vorst hebben, en deels afsterven en dan via nieuwe scheuten doorgaan, dus het zal niet snel einde verhaal zijn. Ze zijn zeker wel zo hard om niet zoiets als 'afharden' nodig te hebben; gewoon in één klap het volle buitenleven in op een mooie dag.

Ik deel je zorg wat betreft de compostbak; het lucht wat meer door dan goed is. Bij droog weer zal het te droog worden om snel te composteren. Maar bij nat weer zoals we de laatste 9 maanden gehad hebben zal het prima zijn. Terwijl de droogte van daarvoor ook bij dichtere bakken te droog zal zijn geweest, dus ja... Het hangt natuurlijk ook af van wat je erin doet, huishoudelijk afval is vaak een stuk natter dan wat vanaf de tuin komt. Ik denk wel dat je snel baat zult hebben bij afdekking om teveel vochtverlies te voorkomen. Maar composteren is vergevingsgezind wat betreft minder dan ideale omstandigheden; het zal vooral langzamer gaan. Ik zou me d'r al met al geen buil over vallen. Succes met je tuin!

Ah, okay, sorry Angela. Weer wat geleerd. Sommige broedbolletjes op die foto lijken wel het formaat van een vingerkootje, ik wist niet dat ze zo groot konden worden. Die van mij waren zo'n 2 tot 4 millimeter, dat zal uitmaken, ik reken op een paar jaartjes geduld.

Zeker pootgoed lukt wel; aardappels, knoflook, aardperen... Tuinbonen zal ook wel gaan, misschien dat alle bonen wel kunnen. In koudere gebieden, denk aan Scandinavië, Canada... is het veel gebruikelijker om dikke mulchlagen te gebruiken, en daar stopt men ook meer gewassen onder die mulchlaag. Aardbeien laat men ook overwinteren onder een mulchlaag. Veel dingen groeien er gewoon doorheen. Veel klein zaaigoed zal wel niet goed komen onder een mulchlaag, nee.

Het zal beide lukken, voorzaaien en ter plekke zaaien. Ik had vorig seizoen ook Rijnsburger 5 - lekkere, zachtzoete ui trouwens - en ik heb op 5 Februari voorgezaaid. Later in de volle grond en zo stonden ze er half Juni bij: Bolvorming al in volle gang zoals te zien is. Wanneer ik begon te oogsten weet ik niet meer, maar er was nog zat zomer over. De wedstrijd-ui heb ik ook nog niet gezaaid; ik ga niet al te ver uit de buurt zitten van de 5 Februari die me vorig jaar prima beviel. Ik heb geloof ik wel veel verloren van die Rijnsburgers doordat ik te vroeg uitplantte. Op Jorg z'n foto's, die grootte, dat was beter geweest. Het begin gaat langzaam, dus het duurt even voordat je kunt uitplanten.

Speets geeft antwoord op mijn vraag, en Angela en Indy hebben het over iets anders, wat ook wel mag, maar ik vroeg specifiek naar waar een broedbolletje toe uitgroeit na een enkel seizoen. Zo'n broedbolletje is maar een maar millimeter, dat groeit niet in één seizoen uit tot een normale Olifantenbol, dat kan niet. Een knikker, dat geloof ik wel; misschien dat mijn potjes dan wel volstaan en dat ze niet beslist de ruimte van de volle grond nodig hebben. Ik ga nog even voorzittertje spelen: Wees alsjeblieft ondubbelzinnig in dit onderwerp over wáármee je precies hebt geteeld; • teentjes?; • solo's?; • broedbolletjes? Anders roept wat je zegt vooral vragen op. Wel bedankt voor het delen van je ervaringen.

Vandaag kwam nog een broedbolletje boven, volgens mij is dat de laatste, na 3 maanden en zo'n 10 dagen. Ze zijn nu verspreid over een periode van haast 3 maanden boven gekomen. Bij mijn weten heb ik ze allemaal zorgvuldig gepeld voor ze in de grond in gingen en zijn ze van zichzelf gewoon zo onregelmatig. De grootste kunnen wellicht haast de volle grond in, zodat ze wat meer ruimte krijgen dan in potjes. Hoe groot zouden die solo's worden het eerste jaar, heeft iemand daar kijk op?

Zeker is dat deze boom in het verleden geen goede vormsnoei heeft gehad. Hij heeft niet een basis gekregen van een gering aantal diagonaal lopende takken, maar inplaats daarvan één hoofdstam en dan overal verspreid wat half-dikke takken. Volgens mij kan het wel om een behoorlijk stuk van die hoofdstam af te halen, maar dan gaat hij wel als een gek waterloten maken, en dan moet je die er ook weer afhalen, dus dan ben je lang aan het nazorgen. Of je moet een behoorlijk stuk van de wortels er ook afhalen, om de verhouding wortels - bladkroon weer in evenwicht te herstellen. Ook als je de boom zo laat zul je waterloten krijgen, want er is toch al aardig wat afgehaald. Zeker daar bovenin wordt het een feest van waterloten, want de groei kan geen andere kant op dan door nieuwe loten te maken; je krijgt een soort van knotwilg effect bovenin. Misschien had je een paar dikke takken moeten laten zitten. Mogelijk dat je nu beter inderdaad meer van die stam af kunt halen. Hopelijk dat forumleden als Bit of Windindewilgen nog bijschieten met advies, want hier is toch wel wat echte vakkennis nodig, en dat heb ik niet. Ik heb alleen hier ook zo'n rotboom staan die in het verleden niet de goede zorg heeft gehad.

Organisch materiaal dat vergaat kost stikstof, ja, en op zo'n plek groeit weinig. Dat is iets wat je ten voordele kunt gebruiken; een pad van houtsnippers zal vrij schoon blijven van onkruid. Bij terpbedden (Hügelkultur) wordt het materiaal wat het meeste stikstof kost om te verteren het diepst aangebracht. In de bovenste lagen wordt dan juist weer veel met compost of mest gewerkt. Planten zullen niet snel wat van die diepste lagen merken. Diep wortelend onkruid wel; zoiets als heermoes, dat zijn voeding vooral uit diepere lagen haalt, geeft er snel de brui aan. Het maakt dus heel veel uit wáár dat onverwerkte organische materiaal precies komt. Dat hoort uit de buurt van de wortels van je plantjes te blijven, daar voeg je eerder wat extra mest toe. Een terpbed wat langer ligt zou meer voeding moeten geven inplaats van te vragen. Bij net gemaakte terpbedden beperken mensen zich toch vaak tot gewassen die wel tegen onrustige grond kunnen. Vruchtgewassen als pompoenen kunnen wel tegen wat onverwerkt spul in de bodem, als er maar voldoende vocht en voeding is. Wat op mij vreemd overkomt is het fresen van bladeren door de grond. Wie doen dit? Toch niet diezelfde terpbedbouwers die vaak een permaculturele inslag hebben? Die mensen zijn zich vaak wel bewust dat je met een frees het bodemleven verstoord en dat zo'n machine een ploegzool aanbrengt. De ronddraaiende messen smeren ook nog de grond dicht bij klei. Misschien dat als de grond heel slecht was je met een massa bladeren door de grond het volgende groeiseizoen toch nog beter af bent dan als je het niet had gedaan, maar het lijkt me een verre van ideale werkwijze. Bladeren als mulch zou ik eerder doen. In z'n algemeenheid zou ik de bodem alleen verstoren als die bodem echt slecht is. Die terpbedden bouw ik zelf, je mag me een aanhanger rekenen, maar ik beschouw ze wel als een paardemiddel. Ik zou ze niet maken op grond die best aardig is.

Ik ben vandaag maar wat hekkelspul op de tuinen gaan opruimen. Dat was nou mooi hard door de vorst, dus niet zo'n smurrie meer. Het ligt niet bij in de buurt, en als 'mulch' vind ik het wel erg ruig, maar, nou ja, ik heb het hier en daar maar bij mezelf op de tuin gestort, het verteerd wel met de tijd. Eerst heb ik nog een schaap overeind geholpen in het weiland verderop, dat was op haar rug geraakt. Aan de hoeveelheid uitwerpselen te zien lag het er al een tijdje. Ik meende mij te herinneren dat je een overeind gezet schaap eerst een minuutje in bedwang moest houden alvorens het te laten lopen. Nou, dit schaap kon ik niet meer bedwingen zodra het op haar pootjes stond. Er was weinig mis met haar; ze was nog sterk en kwiek. Later gechecked; je schijnt een schaap eerst een tijdje op d'r kont te moeten zetten. Wist ik niet meer, maakt niet uit; schaap was niets mis mee en keek me alleen nog een tijdje vanaf een afstand strak en argwanend aan. Ik weet niet hoe zinvol het was voor mij om vandaag op de tuin te zijn, maar voor dit schaap is het zinvol geweest!

Wat betreft het uitlopen van de planten... nauwelijks het geval bij mij. Wat knopverdikking in de Indigo Gem, niet meer dan dat. Ik ben wel het forumlid met het kortste seizoen, ik loop normaal gesproken een paar weken achter bij Groningen, en meer bij de rest van Nederland. Maar met Canada vergelijken is ook lastig hoor; soms daar een tijdje héél strenge vorst, en dan ineens weer een weekje boven nul. Dat soort gekke fluctuaties hebben we hier in het westen van Friesland toch minder. Het blijft hier heel lang gelijkmatig koel. Die Canadezen kunnen niet weten wat dat precies doet met hun rassen, dan moet je hier wezen.

Klei heeft een uitstekend vermogen om voeding in zich op te nemen en vast te houden. De compactie van de klei maakt het moeilijker, dat moet je zien te doorbreken. Als de grond humusrijker wordt krijg je al een veel betere voedseldistributie naar je plantjes toe. Het is sterk de vraag of je daar nog mest bij moet doen. Ik zou dat alleen heel gericht doen bij gewassen waarvan je zeker weet dat ze echt heel veel voeding kunnen gebruiken: rabarber, pompoenen, courgettes, tomaten, aardbeien, aardappels... Maar zeker niet bij wortelgewassen of boontjes. Bij twijfel zou ik er niks bijdoen. Bemesting is niet een vanzelfsprekendheid en kan zo z'n eigen problemen geven.

Nog even een link naar een filmpje dat, vind ik, heel veel inzicht verschaft in grond en bodemrelaties. Daar werk je uiteindelijk mee. Het filmpje is in het Nederlands: https://vimeo.com/245906217.

Je zei dat sommige aardappels afvielen omdat je alleen nog biologisch aanschaft. Je houdt dus geen poters over maar schaft ieder jaar opnieuw aan? Is het niet makkelijker en ook goedkoper om wat kleintjes opzij te leggen voor het jaar daarop?

Nog niet zo lang terug is er eenzelfde onderwerp geweest: https://www.moestuinforum.nl/wie-spit-er-nog-en-waarom-t21332.html. En het zal nog wel eens vaker terugkomen ook. Wel leuk om te lezen dat je op je eigen stukje grond deze vraag stelt en wilt observeren hoe dit of dat uitpakt. Keren of niet keren heeft voor- en tegenstanders. Waar je weinig tegenstand vindt is bij mulchen. Het bedekt houden van de grond, vooral tijdens de winter, is volgens mij een goede zaak. Een paar meer verkeerde beestjes, maar veel meer goede, dus ik mulch. Ik ben weinig kritisch waarmee: grasmaaisel, blad, riet, hooi, gehekkelde zoetwater-planten. Ik zou iets kritischer kunnen zijn, maar de grond bedekt houden is goed voor de voedingswaarde en de structuur van de grond. Dus mijn advies is om in elk geval een deel goed dik toegedekt te houden en eens zien wat dat doet. Als trouwens je grond een heel seizoen goed is gebleven is het waarschijnlijk niet de beroerdste zeeklei. De ene plaats is de andere niet, of misschien is er ooit betere grond opgebracht. Je staat versteld hoeveel mensen altijd met grond hebben omgerommeld; soms kwalitatief goede grond hebben verkocht of juist opgebracht.

Ik zou ze toch liever ter plekke zaaien, net als wortels. Ik heb ze zelf afgelopen jaar half Maart gezaaid hier in het hoge noorden, eerder dan normaal wordt aangeraden, maar het ging goed. Voor jou zou een voordeel van vroeg zaaien zijn dat de pastinaakjes al kleine plantjes zijn voordat het onkruid massaal opkomt. Ik doe er niet meer bij dan een beetje compost, voor de rest is het keiharde klei, daar gingen mijn pastinaken verrassend goed mee om. Jouw toevoegingen klinken goed, daar niet van. Makkelijke kiemers vond ik het niet, die pastinaken, ik heb een keertje bijgezaaid, en ze zijn langzaam met kiemen, net als wortels, maar eenmaal aan de gang zijn ze makkelijk, met minder problemen als wortels. Ik laat mijn beste pastinaken staan om door te schieten en zaad van te kunnen oogsten. Zeker bij pastinaak zou ik dit aanraden, want dan weet je dat je vers zaad hebt het jaar daarop - belangrijk bij pastinaak - en ook dat je veel zaad hebt, dus goed voor dik zaaien en bijzaaien.

Ik lees regelmatig oude onderwerpen door, dan kom ik jou bijdragen vaak tegen. Waarschijnlijk was je al 'vertrokken' voordat ik met dit forum mee ging doen, maar dat wordt me pas duidelijk nu ik je bovenstaande bericht lees.

Persoonlijk zou ik de moeite niet nemen. Waar je in elk geval voor moet oppassen is dat de aardbeien vroeger kunnen beginnen, eerder bloemen krijgen en dan mogelijk met een late vorst schade oplopen. Aarbeiplantjes kunnen een doorsnee Nederlandse winter prima aan, maar de bloesem kan niet tegen vorst.

In jouw vooruitstrevende kontreien is dat vast vroege bloei, Speets! In mijn wat ouderwetse landschap is het late bloei, de maagdenpalm gaat hier op een laag pitje door met bloeien - kleinere bloemetjes en minder in aantal dan in het hoogseizoen. Nog even een fotootje erbij geplakt, dat is wel een fotootje van 11 dagen terug, want toen bood ik stekjes aan aan andere leden van de tuinvereniging en wou ik laten zien wat 'frisselgrien' zoals het hier heet is. Ik moet het maar wat in toom houden, want het rukt op en gaat de stinzenplantjes verdringen zo.

Ik denk dat bij Schouten die banden als een soort van pot fungeren, want ik lees op hun website lees ik ook dat hun bomen het gehele jaar door leverbaar en plantbaar zijn. Voor jou lijkt me er geen voordeel aan vast te zitten. Ik zou die banden maar lelijk vinden. Plukmoment bij elkaar of rassen bij elkaar is puur persoonlijke keuze, lijkt me. Ik zou absoluut geen symmetrie of industriele aanblik willen en zou alles onregelmatig neerzetten voor een natuurlijk aanzien, maar dat is dus een persoonlijke keuze.

Weet je zeker dat het een dahlia is? Als ik met die afbeelding google, dan denkt google dat het om Rudbeckia Subtomentosa gaat. Lijkt er wel veel op in elk geval, vanwege die gespatelde bloemblaadjes: