roeier

Ja, het is denk ik een beetje typisch voor ons in ons gematigde klimaat dat we het liefst die knoflook zo snel mogelijk boven willen zien. Daar waar ze koudere winters hebben is het omgekeerd; daar worden de tenen diep gepoot, krijgen een dikke laag mulch, koning winter komt nog met een toedekkende laag sneeuw, de temperatuur keldert tot tientallen graden onder nul, en dan hopen ze de knoflook niet te zien totdat het voorjaar wordt: Dit zijn knoflook rijen ergens centraal in Canada; haastige spoed is daar niet zo goed. Het is wel leuk om ongeveer te weten wanneer het spul boven komt. Het ene ras is wel duidelijk anders dan het andere. De olifantenknoflook daar kan ik nog geen peil op trekken; van de broedbolletjes kwamen sommigen gelijk boven, een andere is pas net boven, en dan zijn er nog een paar die zich helemaal niet hebben laten zien. Erg onregelmatig dus.

Ik bedek wel een beetje, maar dan vooral de grond. Ik doe dat overal zoveel mogelijk. Dit is de Eden Rose, met lichtelijk bruine puntjes: Van de Wonha komt nu pas het eerste puntje boven gluren, na 2.5 maand. Ik keur die traagheid goed; de wind is hier hard in het noorden, ik neem aan dat het loof van knoflook daar toch wel wat last van heeft.

Vraag niet wanneer deze prei gaat bloeien; hij is geoogst:

Als ik me niet vergis heb ik weleens een Amelanchier lamarckii in de tuin gehad en was de bloesemperiode vrij kort; iets van een week tot anderhalve week. De rest van het jaar was het maar een gewoon boompje om te zien. Meidoorn heeft rode bessen die je een paar maanden lang ziet. Zet gerust vol op de wind. Of de eetbare varianten ook lekker zijn weet ik niet. Eetbaar of lekker maakt wel verschil; wat we alleen maar 'eetbaar' vinden eten we vaak niet. Als je een eetbare haag wilt, ga dan op zoek naar dingen die je ook daadwerkelijk lekker vindt. Anders kun je beter voor 'mooi' gaan naar mijn idee. Je kunt natuurlijk die haag over een periode van een paar jaar opbouwen; telkens als je tegen iets leuks aanloopt het toevoegen. Dingen uit pot kunnen het hele jaar door bijgeplant worden, dus niet alles hoeft nu. Probeer af en toe een botanische tuin te bezoeken om ideeën op te doen - zelf zit ik op reisbare afstand van De Kruidhof in Buitenpost, op dat soort plaatsen zie je geheid voorbeelden die je zullen aanspreken.

Op Facebook meldde iemand die daar regelmatig bestelt dat ze van verschillende leveranciers communicatie had gekregen dat het platform met het verkopen van zaden stopt. "Dear friend, hello. The platform will stop selling seeds after December 27. Please buy as soon as possible to add to the shopping cart..." Het zou dus weleens alleen om zaden kunnen gaan. Ik geloof het bericht wel, al kan ik het verder ook niet verifiëren. Als een groot bedrijf met een dienst stopt wordt dit vaak niet aan de grote klok gehangen, maar merk je dit als klant pas als je ermee te maken krijgt.

Je bent nog net op tijd met het afraden van AliExpress, Esther, want ze stoppen ermee. 27 December schijnt de laatste dag te zijn dat je nog kunt bestellen. Ik had zelf nog nooit van AliExpress gehoord, niet mijn ding, maar ik las het net toevallig.

Bij mij was in elk geval één stronk helemaal weg op het hoogtepunt van het rabarberseizoen, andere stronken waren ook grotendeels weggekwijnd. Het jaar daarvoor waren ze verplaatst. Deze zomer zijn ze er toch weer aardig bovenop gekomen. Het is in het westen Nederland sinds Juni ook nat geweest, daarvoor was het maandenlang kurkdroog, dat weet je denk ik nog wel. Ik denk dat het typerend is voor gewassen uit zeer koude streken dat ze overlevingsmechanismen hebben die daarbij horen, zoals je snel terugtrekken en lang gedeisd houden. Zo zijn ze gewend door slechte tijden te komen.

Nee, dat zit niet te diep, en te diep is ook eerder een probleem in een nat klimaat. Als het droog is kun je meer mulchen zodat de grond langer vocht blijft vasthouden. Een beetje gemulcht heb je in elk geval want er zijn houtsnippers te zien, dat is goed. Maar als deze planten toch minder dan een jaar geleden nog gescheurd en opnieuw in de aarde gezet zijn, dan is het niet zo raar dat ze nu bovengronds helemaal afsterven. De wortels hebben een tik gehad, er zat nog wel energie in om een begin te maken met loof, maar het werd al snel teveel en toen zag je het loof verwelken. Toch? Dit zou niet vreemd zijn, en ik weet niet in hoeverre Afrikaanse omstandigheden een extra probleem geven - het is daar aan de warme en droge kant, dat zeker - maar in Nederland zou dit grotendeels wel weer goed komen. Wat ik zeker niet zou doen is weer verplanten, en ik zou helemaal niets oogsten dit seizoen. Als je nog wat materiaal hebt om mee te mulchen zou ik dat erbij doen, vooral voor vochtretentie. Niet al teveel respect hebben voor mensen die wel weelderige rabarber hebben, want een deel van het geheim is volgens mij verwaarlozing.

Een vraag die ik zou willen stellen is of de rabarberstronken die wegkwijnen ooit volle bossen zijn geweest, met een cluster van neuzen gedurende de winter. Zo'n cluster van neuzen krijg je waarschijnlijk pas als je de eerste paar jaar de plant z'n gang laat gaan. Een enkele neus kan al een prachtige, weelderige rabarberplant opleveren, maar misschien werp je de plant teveel terug als je dan al oogst, en moet je wachten tot de plant meer kans heeft gehad om een robuust wortelstel te ontwikkelen dat meer neuzen boven de grond maakt. Bij iedere plant, als je regelmatig loof verwijdert, gaat dat ten koste van de wortels, want die raken uitgeput. Dus ook oudere planten kunnen op een gegeven moment een kritisch punt bereiken. Als die rabarber van Spitskool daar al jaren stond, dan mag je toch aannemen dat de neuzen niet al te raar stonden. Maar er zijn ook zat voorbeelden uit landen kouder als Nederland waar men planten als rabarber en aardbessen voor de winter met een hele dikke laag mulch bedekt, en het motto luidt; ze moeten zelf maar weer zien boven te komen na de winter. Nou moeten die neuzen natuurlijk niet onder een laag aarde verdwijnen, dat is weer wat anders, maar als ik naar de foto's kijk lijkt het er niet op dat er ooit een brede stronk heeft kunnen ontstaan. Ik vermoed dat als Tiels Flipje een foto laat zien van hoe diens rabarber er nu bij staat, dat er wel een brede bruine stronk te zien is, niet een enkel bruin puntje.

Nou ja, er is niks zweverigs aan, alleen er zal geen onderzoek bestaan waarin specifiek het effect van een mol op de menselijke gezondheid is onderzocht. Dat onderzoek is wel gedaan voor de hond. Dat was makkelijker, want honden staan geregistreerd, dus is bekend in welk huishouden een hond is en waar niet. En dan blijkt dat kinderen uit huishoudens waar een hond is minder vaak naar de dokter gaan. Men trok de conclusie dat het regelmatig in contact komen met al die bacterieën die een hond met zich meebrengt goed is voor het immuunsyteem. Maar ik neem grif aan dat dit voor het in kontakt komen met dieren in z'n algemeenheid geldt, niet alleen de hond. Als tuiniers zullen wij zelf wel voldoende in de aarde wroeten om daarvoor niet echt de hulp van een mol nodig te hebben om in aanraking te komen met voldoende bacterieën, maar van mij mag de mol er zijn. De dienstdoende wetterhûn hier heeft een tijdje terug één doodgebeten, dat vond ik een jammer. Aan de overkant van de vaart zit nog wel een mol, want daar verschijnen verse hopen. Als ze kunnen zwemmen komt er hopelijk weer eens eentje deze kant op.

Ik word er blij van als iemand fruitbomen plant! Een fruithof is gewoon een prachtig iets, er zijn ten onrechte veel hoven verdwenen. Met windsingel bedoel je een windkerende singel? Is niet noodzakelijk natuurlijk, maar lijkt me wel mooier. Een gemengde heg lijkt me het mooist, met het meeste op struikhoogte en af en toe iets hogers ertussen. Vlier is hoger. Mogelijk wil je een hazelaar, dat zit wat tussen boom en struikvorm in. Sleedoorn kan redelijk fors worden, maar het fruit is onpraktisch. Jostabes schijnt ook goed te groeien en een metertje of 3 hoog te halen, maar heb ik verder geen ervaring mee. Meidoorn vind ik zelf mooi en behorend in het Nederlandse lanschap. Fruit zou ik dat niet noemen, maar je krijgt toch teveel fruit om zelf te oogsten als alles eenmaal 'draait'. Misschien is een kweepeer of kweeappel hier of daar nog iets; die worden weinig toegepast maar zijn wel leuk en ik dacht sterk en makkelijk.

Jij had die rabarberplanten ook verplaatst een seizoen geleden, Spitskool? Ik heb zelf ooit een soortgelijk onderwerp geopend: https://www.moestuinforum.nl/rabarber-probleem-t22325.html. Er lijkt een stramien te zijn; je verplaatst rabarber, en het volgende seizoen ben je kwijt. Het kan lijken dat de rabarber goed lijkt te zijn aangeslagen, maar dan toch kwijnt hij onverwacht weg, soms tot het punt dat er niets meer boven de grond te zien is. Droogte versterkt het probleem. Het duurt even voordat de rabarber weer terugknokt. Volgens mij lijkt rabarber in deze zin op een fruitstruik; die krijgt ook een tik bij verzetten en dan heb je het volgend seizoen even geen fruit. Misschien hebben die Britten toch gelijk, door rabarber als een fruit te beschouwen, en niet als een groente. Als die rabarber van jou altijd al op die plek gestaan heeft, Spitskool, dan weet ik het dus niet, dan zou er een echt probleem kunnen zijn.

Canadian Crookneck: Lekker. Teelt ging niet eens goed; op z'n best kreeg ik een halfgroeide pompoen per plant; 'Canadian' betekent niet automatisch geschikter voor een kouder klimaat. Het schijnt onduidelijk te zijn waarom hij eigenlijk 'Canadian' heet. Maar eenmaal afgerijpt waren ook mijn ondermaatse exemplaren prima. De schil is zacht, met dezelfde kleur als het vruchtvlees, ongeveer zoals de butternut. Buttercup: Cup hè, niet nut. Teelt ook niet geweldig; er ontkiemde maar één zaadje van de 10, maar die plant leverde wel 3 volgroeide buttercups op. Smaak is niet fruitig, maar wel erg zacht; er is een duidelijk verschil met de meer gebruikelijke pompoenrassen. Dit bevalt me wel. De huid is groen, ik schil deze pompoen voor gebruik. Uchiki Kuri: Ben ik een beetje op uitgekeken, wel een fruitige smaak en een meer betrouwbare teelt. Ik moet deze misschien ook maar gaan schillen, want het begint me op te vallen dat deze ook mij wat zwaar op de maag ligt.

Ik vraag me wel even hardop af of het nu wel lukt met machines op het land, het is zeer nat, dat moet wel worden bedacht. De foto is natuurlijk een oud beeld van Google Earth en zegt niet veel over hoe de grond er nu bij ligt.

Ik zou gelijk de bomen planten, mulchen, mulchen en blijven mulchen. Bodemorganismen zullen zich ermee voeden en op termijn de grond verbeteren. Als je ergens paddestoelen ziet groeien zou je een deel van die grond onder je beplanting kunnen brengen. Laat lekker veel schimmels en ander bodemleven floreren onder je bomen. Een handiger tijd voor de zaai van bloemen is toch het voorjaar of najaar, maar daar zou ik je plantplan niet afhankelijk van maken. Wellicht dat andere forumleden nog wat aanvullende info hebben, want er zijn hier echt wel wat mensen op het forum die hier meer van weten dan ik. In elk geval Yuras heeft al wat zinnige dingen gezegd.

Ik ben zeer kortgeleden nog wat Engelstalige aanwijzingen voor het planten van fruitdragers in klei tegengekomen, ik zal de strekking vertaald hier weergeven, hier heb je denk ik wel wat aan: Maak een plantgat 3 keer zo breed als de kluit, maar niet dieper dan de kluit. Wat dieper doorprikken is wel een goed idee, maar een plantgat dieper dan de kluit kan ervoor zorgen dat de boom gaat bezinken, te diep komt te zitten, in een plas komt te staan en het wortelgestel kan gaan rotten. Plant liever zo, dat waar de stam overgaat in de wortels op grondniveau komt, of zelfs op een licht heuveltje. Je zou een bermpje kunnen maken op een lengte even buiten het oorspronkelkijke plantgat om ervoor te zorgen dat daar het meeste water de grond in sijpelt en de wortels worden aangestuurd om naar buiten te groeien. Zorg ervoor dat de wanden van je plantgat niet zo regelmatig en glad zijn dat de wortels 'terugkaatsen' als ze op die wand stuiten. Als er sprake is van een compacte wortelkluit, probeer dan de wortels los te trekken en bij het laten dalen in het plantgat er voor te zorgen dat zoveel mogelijk wortels naar buiten wijzen. Druk de grond daarna aan zonder hard te stampen. Voeg niets aan je grond toe, maar vul op met de losgemaakte grond die uit het gat kwam. Om wat oude compost toe te voegen kan, maar is niet nodig, en zeker verse bemesting die de wortels kan verbranden moet niet. Alle planten hebben een natuurlijke verhouding tussen het volume van het wortelgestel en dat van de bladkroon. Te veel mest kan voor een verstoring van deze balans zorgen; er kan teveel groen-ontwikkeling plaatsvinden zodat het wortelgestel het niet meer kan ondersteunen. Dan lijkt in eerste instantie het effect van de bemesting positief, maar op de wat langere duur heb je er niets aan. Als van het wortelgestel wat af is geraakt voor het planten, kun je het beste van de kroon een overeenstemmend gedeelte afhalen. Ook wil je niet dat door mest toevoegen in het plantgat een badkuip effect ontstaat waarbij de wortels lekker binnen die badkuip blijven en onwillig zijn om er buiten te groeien. Breng grondverbetering aan bovenop de grond, als een mulchlaag. Houtsnippers, compost, bladeren... bij kleigrond kun je nauwelijks genoeg mulchen. Hou enige ruimte aan tussen je mulchlaag en het boomgestel. Wat betreft je vraag over wanneer planten dacht ik dat het de hele winter nog wel kon, zolang de grond niet bevriest. Ideaal November - December, zodat de wortels de tijd hebben zich te settelen voordat het blad gaat groeien.

Meestal is het wel goed advies om bij een bestaande tuin het eerste jaar niet al te veel overhoop te halen. Tenminste, als een groot gedeelte 'border' is waar mogelijk van alles en nog wat groeit waar je nog weinig weet van kunt hebben. Als het één grasveld is dan zou ik zeggen; haal maar overhoop. Maar na een jaartje heb je wel beter zicht op hoe de grond is, hoeveel licht er waar wanneer in het seizoen valt; dat soort dingen. Dan zou ik dus eerst een jaartje de volle grond gebruiken en daarna bedenken wat je wilt met bakken of waar eventueel een kas kan.

Ik heb geen idee wat het kan zijn, de groeivorm doet me nog het meest aan Camassia denken, maar dat is Amerikaans, niet Afrikaans. Mogelijk verre familie. Het ziet er wel erg charmant uit, het zou zeker de moeite waard zijn om dit ook in Nederland te proberen.

Dit is tot nog toe veilig gebleken: 'Gewone' knoflook heb ik gewoon in de volle grond, geen maatregelen, maar met die kleine broedbolletjes is het wel anders. Het zijn nog maar hele kleine sprietjes die daar nu uitgroeien, je ziet ze niet zo klein zijn ze, nu het heeft gesneeuwd zie je ze donker aftekenen tegen de sneeuw. Er zijn twee sprietjes op de foto te zien, dan nog moet je goed kijken. Een pot met aarde daar zit soms nauwelijks nog aarde in als er een woelrat (vermoed ik) in is tekeer gegaan, dus een net of gaas of zoiets over de pot moet echt. Als ik een pot met een struikje erin heb leg ik zoveel mogelijk stenen op de aarde om graafpartijen te voorkomen, want ze zijn erg. Dat het stenen looppad door de tuin alweer aan alle kanten verzakt is door ondergrondse gangen zal me een zorg wezen; u doet maar. Ik weiger in oorlog te gaan met beestjes, ik kijk hoe ik het beste planten door de gevaren heen kan loodsen. Vogels kunnen ook wel voor zooi zorgen - mulch rond struikjes ligt soms heel ergens anders omdat vogels erin om hebben gewoeld. Dan moet mulchen om meer bodemleven te krijgen succesvol zijn, want de vogels hebben inderdaad meer bodemleven ontdekt! Voor die kleine broedbolletjes betekent het dat het enorm oppassen is, en tot nog toe in potjes en een bescherming er overheen, zoals op de foto, is wat ik doe.

Even een update wat betreft die krokussen; ik geloof dat er wat scepsis is over het jaar 2018 wat ik erbij plak, en dat aan late herfstkrokussen wordt gedacht, maar dit zijn toch echt winterbloeiers. Ze stonden vorig jaar al op dezelfde plek, en ze zijn ook nu nog lang niet aan de bloei toe. Dit zijn exact dezelfde scheutjes die ik 17 Nov. al liet zien: Of het nou zo uitzonderlijk vroeg was dat ze in November al uitliepen weet ik niet. Oktober was vrij zacht, na een koude nazomer hier in Friesland, ik vermoed dat ze daarom wat vroeger uitliepen. Maar zo snel gaan ze niet, ik laat het wel weten wanneer ze bloeien, maar zal dat zo uitzonderlijk vroeg zijn? Een paar andere scheutjes:

Nog even een fotootje van een potstal bij een gewone boer anno vandaag: Heeft niet zoveel te maken met het maken van moestuin-klare compost, houtsnippers worden er ook niet bij gebruikt, maar het is wel helemaal 'deep bedding / deep litter'. De materie wordt bij deze boer niet een hele winter in de stal opgepot, het is toch wel een aantal keren dat de hele boel eruit gaat en bij de grote mestbult wordt gesmeten. In het voorjaar wordt dan die hele mestbult uitgereden over het land - weiland, geen akkers. Dit is een gewone veeboer, geen gemengde boer, dus er zijn geen akkers. Voor de moestuin wordt een hoopje mest apart bewaard om langer te rijpen. Hier kun je verder niet veel in de vorm van advies uithalen, ik zet het hier alleen neer om te laten zien hoe bij een reguliere Nederlandse boer zo'n diep-bedding systeem er uitziet. Het is een ouderwets en eigenlijk doodsimpel systeem. De grootste waarde is misschien nog wel voor de beesten, want het is heel comfortabel; die Jersey koeien liggen daar lekker lui te herkauwen, warmpjes op droog hooi, geen geglij op beton. Deze koeien hebben wel een uitloop, maar lekker binnen loungen is op zo'n dag als vandaag wel zo aantrekkelijk natuurlijk. Charly, ik weet niet of het voor deze winter nog de moeite waard is om je hele houtsnipper-kip-composteerfabriek op te zetten. Misschien, als je de ruimte hebt, de houtsnippers ergens op een schaduwrijke plaats laten pre-composteren voor volgend seizoen? Misschien wat andere voorbereidende werkzaamheden doen, zoals een kippenloop, in geval je op een gegeven moment een kip met kuikens een apart maar veilig onderkomen wilt geven, ik noem maar wat...

Dat is te zien! Mooie foto.

Daarvoor moet je even een gratis appje als 'Image Size' downloaden voor de iPad, want de ingebouwde mogelijkheden zijn onvoldoende. Je moet de grootte in pixels aanpassen.

En dat kun je ieder jaar dus wel herhalen bij braam. Het snoeiprincipe is vrij simpel en er zijn wel een paar goeie YouTube videootjes over, deze bijvoorbeeld: https://www.youtube.com/watch?v=cxaGlWQUwIc. Die van jou lijkt een tragere groeier of misschien staat hij er nog niet zo lang of zo.

Geen vruchten bij mij in het noorden natuurlijk, maar het zou me eerlijk gezegd verbazen als er niet een aanzet van vrucht mogelijk was hier, mits meerderde cultivars aanwezig. Voldoende rijping is weer wat anders... ik reken er niet op. Maar dan nog ben ik wel blij met deze chocoladewingerd; 2 maanden eerder in blad dan al het andere spul hier, en 2 maanden later met het blad verliezen, zo lijkt het. Ik zit hier op de vlakte, bomen en struiken zijn hier maar luttele maanden groen; binnen de bebouwde kom is het net even wat anders. Het zal geen toeval zijn dat het enige nestje wat ik in de tuin vind in de chocoladewingerd zit; dat zal het enige zijn geweest dat al in het blad zat en voldoende beschutting bood voor een nestje. Ik wist de hele zomer al dat er een nestje moest zitten, vanwege al het gefladder, maar nu na wat vorst en bladval zie ik het nestje ook: