permanatuurtuin

Nadat de paprika's en pepers mislukt zijn in de winter (te koud en donker in de huiskamer / en rauwvliegjes). Ben ik eigenlijk te laat opnieuw begonnen (eind maart) met een nieuw zaaisel op een verwarmde mat. Wonder boven wonder groeien ze snel en ik denk dat als ze zo doorgroeien snel de grond in kunnen (moet ook wel). Voorlopig hou ik ze nog in de warme kas, zodat ze blijven groeien en niet stil komen te staan. De meesten komen daarna in tunnels te staan (dus ook veel warmte). Mijn planten zijn dus pas de helft van de paprika's op de foto, maar gelukkig zijn ze dit al. Ik zal wel pas laat in het jaar paprika's en pepers krijgen, maar in ieder geval krijg ik ze nog. Volgend jaar direct op de verwarmde mat zaaien, dan snel oppotten en verhoogd van de verwarmde mat verder optelen (als ze op de warmtemat blijven staan, dan stoppen ze ook met groeien). De aubergines zijn mislukt om op te telen en hiervan heb ik gewoon 6 planten van Obsidian gekocht. Hopelijk ontvang ik deze deze en anders volgende week.

Ik ga dit jaar sinds lang geleden tomaten weer in de vollegrond telen en ik hoop dat de phytophtora niet te snel komt en anders dat de tomaten in ieder geval nog redelijk tot goed afrijpen. Vorig jaar had ik ze in de tunnels staan en uiteindelijk had ik hier om dezelfde tijd als buiten phytophtora. De tomaten zijn in de tunnels wel nog mooi afgerijpt, dus ik had toch nog kilo's en kilo's tomaten. Hier waren nog nooit tomaten geteeld. In de kas blijven de tomaten meestal gespaard, maar de productie is hier nogal laag (luchtvochtigheid te laag) en ik wil hier eigenlijk geen tomaten meer. In beide tunnels heb ik de groene kerstomaten en coeur de boef tomaten ver uit elkaar geplant en de stelling aangelegd om ze tegenaan te leiden. De doorluchting is nu veel beter, dus hopelijk worden ze niet te snel aangetast. Ik heb geprobeerd de meer resistente tomaten buiten aan te planten. Ik heb buiten in totaal 6 rijen van 6 meter (dus 36 meter) tomaten staan. Ik heb bij alle tomaten al tomatenpalen staan en ze er tegenaan vastgemaakt. Nu de uitdaging om er steeds op tijd bij te zijn, zodat ze mooi omhoog geleid worden. Ze staan steeds met 2 rijen naast elkaar en dan zitten er meerdere rijen tussen. Nu duimen en hopen dat het weer en anders de resistentie meezit. Ik ben nog altijd aan het wachten op echte resistente soorten (zal nog wel lang duren).

De knoflook staat er bij mij nog goed bij. Alleen de planten die ik in het voorjaar verplant heb van planten die ik vergeten ben op te graven zijn minder groot geworden. Ik verwacht dat deze planten ook niet erg indrukwekkend worden. Dat gezegd de planten die ik in het najaar al gezet heb staan er schitterend bij. Sommige rassen tot een meter hoog en dikke preiachtige stengels, dat geldt natuurlijk niet voor alle rassen. Sommige rassen zijn zo dik als je van knoflook verwacht en ook zo hoog, maar er zitten reuzen tussen. Hopelijk krijg ik ook mooie knoflooktenen. Music was slecht (een liefhebber van woelmuizen) en eigenlijk is de Olifantknoflook ook zwak, want die is ergens in het voorjaar opgegeten door slakken (de top) en hersteld zich niet. Ik denk dat ik volgend jaar dan ook geen Olifantknoflook meer plant, want er staan prachtige rassen tussen die wel nog helemaal in orde zijn.

De planten met voldoende wortels staan in de vollegrond. Ik ben benieuwd. In de bakken hebben ze vorig jaar door te veel concurrentie en ik denk ook vochttekort minder geproduceerd en ik ben benieuwd nu dit jaar de bodem iets kouder is of de productie hierdoor laag blijft of dat hij toeneemt, omdat er minder concurrentie en er voldoende water is. De stekken gaan ook goed. Ik denk dat ik deze in de vollegrond in de kas ga planten. De tunnels reserveer ik voor paprika's, een paar tomatenrassen (groene kerstomaat en coeur de boef), aubergines, komkommers, meloenen, meloenkomkommers en watermeloenen. In de kas krijgen de aubergines (Obsidian) toch snel last van mijten, dus misschien zet ik ze ook wel gewoon in de vollegrond, wanneer ik te weinig ruimte heb. De stekken zoete aardappel van Lubera waren van de beste kwaliteit. De stekken van ecohoeve waren ook goed, maar klein in verhouding (stekken Lubera 3-4 keer zo groot / meerdere uitlopers naar verschillende kanten toe). Omdat de stekken van de ecohoeve lang waren heb ik hiervan wel de meeste stekken kunnen maken. Ik moet nog één plant van deaflora ontvangen, maar de kwaliteit van vorig jaar was matig. Doordat ik de planten van de ecohoeve snel ontvangen heb kon ik hiervan ook nog snel genoeg stekken nemen en deze zijn dan ook inmiddels al aan. De planten van Lubera heb ik dan in verhouding wat laat ontvangen. Van deaflora ontvang ik waarschijnlijk deze week de planten, dus die zijn veels te laat.

Dankjewel, ik ben rechthandig. Het is mijn vrouw's telefoon die ik alleen kan gebruiken voor foto's mee te maken. We hebben een slecht fototoestel, hoewel deze kwaliteit ook matig is. Ik heb zelf een ouderwetse telefoon (bellen en sms'en, wat ik graag zo wil houden). Ik wil niet verslaafd worden aan een telefoon. Het liefste heb ik er geen bij me. Als ik hem dus naar links draai (onder zit het knopje) dan maak ik een foto op de kop en als ik hem naar rechts draai dan is hij goed om. Ik draai hem volgensmij (draai gewoon een kant op) de andere kant op, omdat het dichtklapding in de weg zit.

Ze zijn gevoelig met overplanten. Je moet de wortels proberen zo goed mogelijk intact te laten. Verder is een stokje bij het plantje slim, omdat ze nu snel gaan liggen. Ik plant ze ook altijd met wat stengel in een potje, want dan vormen ze wat meer wortels.

Ik geef toe dat voorzaaien en uitplanten veel tijd kost, want we lopen altijd tegen onze limieten op wat we uit kunnen planten en dit jaar zeker omdat we pas laat zijn kunnen beginnen, maar zaaien in de vollegrond pakt bij ons meestal door de slakken verkeerd uit. Verder krijg je snel grote gaten tussen de groenten die het wel redden. Wij zaaien dus alles voor en planten het per plantje uit. Wij planten de bieten pas uit wanneer er twee volwassen blaadjes zijn, die al enigszins afgehard zijn. De uitval door slakken is dan acceptabel en deze vullen we gewoon aan met nieuwe bietenplantjes, zodat we goed gevulde rijen krijgen (geloof op dit moment maar een stuk of 4-6 van 6 meter). Dit jaar hebben we pas een paar rijen staan en ik moet nog meer bieten zaaien. Onze bieten zijn nog heel klein, maar we wecken de meeste bieten toch en we hebben er nog veel van vorig jaar (toen iets te veel rijen gezet / kratten en kratten met bieten). In het ergste geval gaan wat geweckte bieten naar de varkens.

Ik ga ze dan ook langzaamaan uitplanten. Ik zit wel op löss en die gaat iets meer richting klei dan zand. Het is niet een hele zware bodem. Je was er vroeg bij om ze al in de vollegrond te zetten. Garnet is dus als enige goed de winter doorgekomen (alle stekken). De andere hebben allemaal grote problemen gehad, want vorig jaar had ik ook een stuk of 6 rassen. Ik vind het leuk om een bord met allemaal andere kleuren en iets andere smaken te hebben. Daarnaast kan er op deze manier goed vergeleken worden en kunnen goede rassen/soorten gekozen worden.

Ik krijg de foto's niet omgedraaid. Ze zijn met een mobiele telefoon gemaakt en de computer geeft niet de optie om het bestand om te kunnen draaien. De computer draait de foto's bij het openen goed om, maar dat gebeurd niet op internet.

De moestuin gaat er goed op vooruit. We hebben wortels, uitjes, diverse kolen en bieten uitgeplant. Vorig jaar hadden we de wortels ter plekke gezaaid, maar deze kiemden slecht en de kiemlingen werden daarna door de slakken opgegeten (gehele rijen van 6 meter lang). Kortom dit jaar voorgezaaid en nu afwachten wat voor wortels we krijgen. Op het moment zijn basilicums, culantro, mais, courgettes en pompoenen gezaaid. De meloenen, watermeloen, komkommers, augurken, paprika's en tomaten zijn opgepot en zijn mooi aan het groeien. Verder hebben we nog een paar rijen snijbloemen gezet (zonnebloemen, siererwten...). We hebben pas ook de aardbeien vrijgezet en hoewel we dachten dat heel heel veel doodgegaan was krijgen we uiteindelijk toch veel planten goed op en staan er toch redelijk wat aardbeien in bloei. Op het land groeit alles super goed en hopelijk krijgen we donderdag regen. Op dit moment is er nog net geen te kort aan water. Één van de geplante lotussen komt op.

Ik heb niet behandeld. De krulziekte zit in sommige rassen zeker erin, maar ik vind de aantasting nog meevallen, omdat de bladeren niet extreem gekruld zijn. Verder herstellen ze zich dit jaar snel (vorig jaar de gevoeligste rassen ook omgezaagd). Ik krijg dit jaar helaas maar weinig vruchten. Ik kan er tenminste niet veel vinden, maar de late vorst was ook niet geweldig voor de perzikken (heb ook nauwelijks amandelen / gek genoeg nog een paar / handjevol van de echte amandelen). Hetzelfde geldt voor de pluots en abrikozen. Een Japanse pruim (Shiro) heeft ondanks de vorst toch veel vruchten. Benedicte draagt de meeste vruchten, maar dit is ook de grootste plant. De meeste planten staan ook pas net (konden dus ook niks dragen) en andere staan pas 1 jaar. Benedicte gaat nu het derde jaar in.

Na alle ongerustheid heb ik inmiddels al 51 van de 56 geplante honingbessen teruggevonden. Ik ga er vanuit dat er echt wel een paar doodgegaan zijn, dus ik ben heel tevreden. Hopelijk worden het volgend jaar al echte struikjes, want ze groeien in het voorjaar echt hard (de rest van het jaar staan ze dan wel stil). In ieder geval zijn de struikjes al veel beter zichtbaar tussen het gras. Ik vraag me wel af hoeveel wij uiteindelijk kunnen oogsten, want de kinderen zijn ons voor. Ze vinden onrijpe honingbessen lekker en als wij aan de andere kant aan het werk zijn, dan kunnen we ze niet gemakkelijk stoppen met de groene bessen te eten. Ze eten ook onrijpe kruisbessen. Ze zullen in dit stadium wel licht giftig zijn, maar tot nu toe krijgen ze er geen last van.

Ik heb uiteindelijk wel bloeiende exemplaren gekregen, maar lang niet zo mooi. Ik moet nog wat jaren geduld hebben. Ze lopen wel goed uit en de slakkenvraat valt tot nu toe mee, maar de meesten zijn ook al groot genoeg en ik heb koperfolie om het stammetje heen zitten. Vorige week heb ik verschillende planten bestoven en sommige gaan pas komende week of de week erna bloeien, die moet ik dus nog gaan bestuiven. Er zitten wel vliegen in de bloemen (ook spinnen), dus misschien hoef ik in de toekomst geen bestuiver meer te spelen, maar de bloeiende exemplaren staan nog ver uit elkaar en ieder hooguit met 4-10 bloemen. Hopelijk krijgen we in ieder geval 1-10 vruchten.

Ik heb vorig jaar ook 6 plantjes gezet en ze zijn ondanks de slakkenplaag goed het jaar doorgekomen. De knaagdieren zijn er ook vanaf gebleven. Dit jaar staan ze er heel mooi bij. Ik moet er dit jaar nog wat van gaan oogsten, want ik wilde ze niet te snel beschadigen. Ik denk wel dat we de groenten meer gaan zetten. Bij ons staan ze in de halfschaduw, maar nooit echt in de zon.

Ik heb toch een moeilijke tijd om, met de zoete aardappels. In huis is het te koud voor de planten en volgend jaar kweek ik ze op een warmte mat. Dit doe ik niet meer vanuit stekken, maar vanuit de zoete aardappels zelf. Toch heb ik gelukkig veel planten. Van jet heb ik een uitgelopen zoete aardappel gekregen, waar ik zes stekken tot nu toe van heb gekregen. Daarnaast heb ik wonder boven wonder toch 7 eigen stekken over weten te houden (zien er wel nog altijd zielig uit, maar je ziet dat ze zich eindelijk mooi beginnen te ontwikkelen (kale dingen met uitlopende knoppen). Verder zijn er toch wat planten gekocht, waarvan ik van de meeste nog stekken heb kunnen maken. Op deze manier zijn de planten iets minder kostbaar geworden, want echt winst viel er niet mee te maken, omdat de productie niet al te groot is en zoete aardappels ook niet echt duur zijn. Jet 6st 1. Bonita 3st (ontvang ik deze week) 2. Burgundy 3st (ontvang ik deze week) 3. Evangelina 5 st 4. Garnet kruid 4st (overgehouden / het beste als stek in een koude huiskamer over te houden) 5. Tainung 65 7st 6. Witte van ecohoeve 7st 7. 'Speckled Purple' 3st 8. 'Erato White' 4st 9. 'Molokai' 3st 10. 'Jewel' 4st 11. 'Orleans' 5st (moet nog 1 plant ontvangen / deaflora) 12. 'PurpleTwo' 4st We kunnen dus als we alles ontvangen en de stekken goed aangaan rond de 58 planten zetten. Ik ben alleen aan het twijfelen waar ik ze ga zetten, want de meeste zou ik toch in de vollegrond willen planten, omdat ze in bakken veel werk worden en ik dan nog veel bakken bij moet gaan plaatsen. Alle bakken die ik heb staan al zo goed als vol. Dan moet ik eerst bakken gaan bijkopen en vullen met aarde (weer kostbaar). Daarnaast teel ik in de bakken op het moment vooral zaken die meer droogte kunnen ervaren en heel gevoelig zijn voor vraat (slakken of knaagdieren). Zou ik ze zolang mogelijk moeten opkweken in bakken of zo snel mogelijk in de vollegrond moeten zetten?

Ik probeer alles bij te houden, maar bij de aardbeien weet ik van de meeste planten niet meer wat het is. De rest is vrij goed ingetekend op kaart. Bij de honingbessen ben ik weer wat slordiger, maar hiervan zijn ook een aantal ingetekend. Dit komt mede doordat ik ze tijdens een drukke periode geplant heb en alleen op de potjes een naam stond. De smaak tussen de verschillende rassen vind ikzelf niet erg verschillend. Het is wel zo dat je twee groeivormen hebt en dat de vorm van beide groeivormen anders van vorm is. Ik vind Vostorg heel goed. Veel planten die ik heb zijn nog erg jong, dus het is niet zo dat ik van de hele lijst al productie heb. Daarbij zullen er ook nog wel veel planten doodgaan. Je moet de lijst meer zien als allemaal andere individuen met allemaal net wat andere eigenschappen, waardoor het systeem sterker wordt. Hierdoor is de kruisbestuiving beter en bij een aantal fruitsoorten is er een leuke afwisseling tussen kleur, zoet, zuur, aroma's (geldt niet voor de honingbessen voor zover ik dit tot nu toe kan beoordelen / heb maar 5 producerende rassen).

Als je gras langs de frambozen hebt staan dan kun je ook gewoon het gras eromheen maaien. Dit doet mijn moeder en het werkt heel goed. Ze groeien hooguit 1,5 meter (sterk ras) de breedte in en dan moeten ze eerst opkomen om weer verder te kunnen wortelen. Ik laat mijn planten gewoon lekker de breedte in groeien. Ik ben blij met iedere tak. Ze krijgen dan een ronde vorm en uiteindelijk zal het centrum doodgaan. Je krijgt dus een heksenkring (duurt gauw 5 jaar). De meeste rassen hebben lang nodig voordat ze een probleem worden. Dit kun je natuurlijk niet doen in een moestuin, waar alles dicht op elkaar staat. Op een plek met veel grond kan dit prima. Het enige wat je dan moet doen is stokken tussen de frambozen zetten om ze vast te binden, oude takken verwijderen en oogsten.

Ik ben super blij, want ik heb veel verdwenen honingbessen weer teruggevonden. Ze groeien heel langzaam en vorig jaar hadden we 6 maanden geen regen (voorjaar tot zomer). Ik was dus ongerust dat er veel doodgegaan waren. Ik kon ze ook niet meer terugvinden. Tijdens de zomer heb ik de pawpaw's... moeten nalopen om water te geven samen met de moestuin 800m2 op 0,6 hectare. Kortom het gras waar ze tussen staan had ze helemaal bedekt. Gelukkig komen ze nu overal tussen het gras op. Doordat ze neergedrukt worden tegen de grond vermeerderen ze zich zelfs. De planten die ik wel gevonden had hebben vorstschade geleden (had ik vrijgezet/ beter onder het gras kunnen laten zitten), wat ook geldt voor 3 jarige planten. De oude planten zijn er heelhuids vanaf gekomen en zien er schitterend uit. Ik verwacht dat we veel honingbessen krijgen. Het is lastig om te zeggen of er planten van vorig jaar doodgegaan zijn, omdat ik ze nogeens goed moet gaan tellen (zijn er nogal veel), maar het ziet er heel goed uit. Ze groeien wel heel langzaam (eigenlijk alleen redelijk snel in het voorjaar), dus ik hoop dat ik over 5 jaar planten heb waar je u tegen zegt. Ze zullen dat wel breed en groot zijn. Ik probeer nu overal stokken diep in de grond bij de planten te zetten (jonge kinderen trekken ze eruit / om ermee te spelen), zodat ik ze niet meer kwijtraak. Het blijven lastige planten om tot een grote struik uit te laten groeien, zijn moeilijk om te brengen, heerlijk smakende cultivars, maar uiteindelijk zijn het gezonde sterke struiken.

Ik heb ook een rijtje staan. Het is een uitje om te oogsten als bosui. Mijn planten doen het redelijk. Een paar zijn weggerot. Ik graaf ze op nadat ze gestopt zijn met groeien, omdat ze dan vatbaarder zijn voor rotten. In het najaar plant ik ze weer uit. Ik denk dat ik hier slimmer aan doe. Dit doen ze ook met bijvoorbeeld tulpen. Ik ben benieuwd of ik ze goed stand weet te laten houden. Als ze niet productief genoeg te krijgen zijn, dan doe ik ze weer weg (wil er wel van kunnen oogsten). Ik heb tot nu toe matige ervaring met deze ui, maar misschien doe ik steeds iets fout en heb ik vanaf nu meer succes.

We schieten heerlijk op in de moestuin. We zijn wel laat vergeleken met vorig jaar, maar noujah een maandje later oogsten. Tussen de nieuwe groenten staan veel oude groenteplanten die de winter doorgekomen zijn, die laten we bloeien. Verder laten we sommige onkruiden ook gewoon groeien (echte kamille, paarse dovenetel, bolderik...), zodat er nog wat nectar te halen is. Onder het worteldoek zitten veel slakken, maar gelukkig ook veel kevers en padden. We zijn benieuwd of we grote problemen met de slakken hebben. We planten in ieder geval alles zo groot mogelijk en goed uitgehard uit. Dan is alles toch wat minder lekker en groeien ze hopelijk sneller dan dat ze opgegeten kunnen worden. De kersen en pruimen staan mooi in bloei. De pluots, amandelen, Japanse pruimen... zijn uitgebloeid. Gek genoeg zitten er nog wat vruchtjes in de amandelen, maar ik kan mij bijna niet voorstellen dat ze uitgroeien (gezien alle vorst).

Het zou kunnen dat je planten kleiner blijven, omdat de kou voor steviger weefsel (minder gestrekt) gezorgd heeft. Het is nu interessant om te zien of ze bij warm weer ineens wel meer zacht weefsel gaan vormen en hoe snel de plant denkt. Ik moet gaan bloeien.

Onze zaailingen hebben ook al de eerste blaadjes, maar zijn nog niet heel groot. Ze staan in de koude kas en doen het goed. Ik ga alle planten die redelijk resistent zouden moeten zijn tegen phytophtora in de vollegrond zetten. De grootvruchtige tomaten, die minder resistent zijn, plant ik in de kas en de kerstomaten ga ik waarschijnlijk bijna allemaal ergens tussen planten, zodat als ze phytophtora krijgen er toch productie is. Ik ben benieuwd. Zolang ik maar rijpe tomaten krijg dan ben ik tevreden. We hopen wel op kilo's en kilo's.

Ik ben het ermee eens dat je boompjes in eerste instantie bij goede kwekers moet kopen, hoewel ik eerlijk zal zeggen dat ik vier boompjes gekocht heb (onder de 4 euro per boompje). Het zijn wel slechte rassen (2 Golden delicious en 2 Estar) en laagstam. Ze zijn ziektegevoelig, maar geven misschien toch wat lekkere handappels. De hoogstam die we hebben zijn of moesappels of ze zijn nog te klein. Wij geven echter ook veel geld uit bij goede kwekers, dus ik voel mij niet schuldig dat ik een paar boompjes goedkoop gekocht heb. Het is belangrijk om goede kwekers te steunen, zodat ze goede rassen in stand houden, nieuwe rassen ontwikkelen en evt. importeren.

We hebben onze aardappels voor het jaar ook staan. Het is rond de 200m aardappels, waarbij om de plusminus 20 cm een pootaardappel is gepoot. Tussen de rij ligt 40 cm worteldoek. Om de twee rijen staat een rij erwten of iets anders. Ik ben blij dat het snel ging het poten. We hebben ze in twee weken (4 dagen / aantal uur) gepoot, dus er komen nog geen aardappels boven de grond, maar we hebben ook bewust gewacht met poten gezien vorig jaar. In het gat hebben we moestuinaarde gedaan voor de drainage en om ze wat organisch materiaal te geven om een goede start te maken. De meeste aardappels zijn eigen pootaardappels, maar ongeveer 30-40 meter is van gekochte pootaardappels. Ze zijn drie keer gecontroleerd, dus ik heb er alle vertrouwen in. Dit was ook veels te duur als we alles zouden moeten kopen. We hebben vooral resistente tot bijna resistente rassen staan. Ik hoop dat we een goed aardappel jaar krijgen, want de afgelopen twee jaar waren matig door 1 jaar 3 maanden regen en vorig jaar 6 maanden droogte en late vorst.

Dit kun je met heel veel planten doen en je hard hiermee direct je planten goed af, maar het is wel arbeidsintensief tijdens vorstperiodes. Ik heb mijn tomaten pas gezaaid en ze hebben ook al de eerste echte bladeren (eind maart). Dat gezegd, dit lijkt mij wel duurzamer, hoewel je wel 's ochtends en 's avonds de tijd moet hebben om ze buiten te zetten en naar binnen te halen. Ik ben wel benieuwd of ze eerder dragen, omdat de planten wel al ouder zijn (dat ze minder hoog worden en eerder gaan bloeien). Je planten zien er mooi en gezond uit.