Brabantse Tuinprins

Bij windstil en helder weer zal het 's nachts een stuk kouder worden dan als het blijft waaien en er bewolking is. Ook microklimaat in de tuin speelt een rol.

Zo verwijder ik kweekgras: Ik pak een riek en steek het kweekgras uit de grond. Ik schud een paar keer en leg dan het geheel op de grond waar bij de wortels aan de bovenzijde zitten en het gras op de bodem. Dit laat ik zo een aantal dagen liggen. De juiste weersomstandigheden van zon en wat wind zijn hierbij gunstig (afgelopen week met felle zon en een schrale noordoostenwind was het ideale weer!) Na een aantal dagen met de riek nog een keer schudden zodat de grond nog meer loskomt. Dit laat je zo weer een paar dagen liggen. De derde keer schudt je nog een keer en voert dan het (verdroogde ) kweekgras inclusief worteluitlopers af. Deze methode werkt alleen goed als er een droge periode is. HAARWORTELS van kweekgras zijn onschadelijk, de uitlopers ('witte schoenveters') moeten echt goed verwijderd worden want ieder stukje dat achterblijf gaat weer uitlopen. In wat losse grond zijn die gemakkelijker te verwijderen als in vaste grond. Zit kweekgras in een pol van een plant of in bodembedekkers dan zul je die uit de grond moeten halen en de uitlopers goed moeten verwijderen want anders blijft het een gebed zonder eind.

De Atrium Tuinplantenencyclopedie is een vertaling van het hier boven genoemde boek van de Royal Horticultural Society. Ik weet niet wat de laatste editie van dit boek is. Van oudere drukken zijn via internet voldoende exemplaren beschikbaar. Ik zoek plantengegevens hoofdzakelijk op via internet aangezien over nieuwe cultivars niets of weinig is te vinden in plantenencyclopedieën. Informatie van plantenverkopers treed ik met de nodige voorzichtigheid tegemoet, vooral als het op bloeiduur en gevoeligheid voor ziektes aankomt. Voor bomen en struiken vind ik nog steeds onontbeerlijk: == The Hillier Manual of Trees and Shrubs (zonder foto's, voor de gevorderde plantenfreak) == Michael Dirr, Dirr's Encyclopedia of Trees and Shrubs (met foto's, gericht op de VS, maar zoveel kundigheid en ervaring dat het een echte aanrader is). Veel informatie die ik in plantenencyclopedieën maar ook op internet vind, is vaak gedateerd. Als men zegt dat de sneeuwklokjes in maart gaan bloeien dan weet ik al hoe laat het is ...

Jonge planten kunnen sterk invriezen in een strenge winter. Daarom beschut planten op een zonnige standplaats zodat het hout goed kan afrijpen. Oudere planten zijn behoorlijk winterhard. Decaisnea fargesii is ook gevoelig voor late nachtvorst (vorst eind april/begin mei). De bloei stelt weinig voor omdat die tamelijk onopvallend is (groen-geel van kleur). De blauwe vruchten zijn wel opvallend en zijn het meest intens van kleur op een zonnige standplaats.

Magnolia uit de volle grond zijn wel te verplanten, de Nederlandse boomkwekerijen staan er vol mee. Alleen moet daar dan een grote kluit aan zitten en dat maakt het vervoer lastig. Bovendien heeft een vollegronds Magnolia 1 à 2 jaar nodig om te herstellen van de verplantingsoperatie en moet zeker het eerste jaar goed verzorgd worden wat betreft water geven. Magnolia's die meer als 5 jaar vast staan zijn lastig te verplanten, zeker voor de doorsnee-consument die niet over de juiste materialen beschikt.

Zijn daar ervaringen van bekend? Betrouwbare bronnen? Ik dacht altijd dat een gewone kiwi (Actinidia deliciosa) een kiwibes (Actinidia arguta) niet of alleen zeer uitzonderlijk kon bestuiven. Wel is het zo dat een zelfbestuivende kiwibes (bijv. 'Issai') meer en grotere vruchten krijgt als er een mannelijke kiwibes bij wordt geplaatst.

Bij mij bloeien een aantal soorten van de honingbes al zo'n 2 weken. Vanwege het matige weer is de bestuiving een vraagteken, heb buiten ook nog geen hommels gezien en slechts een paar wilde bijen. Gelukkig wordt het volgende week beter weer en hopelijk komen de bestuivende insecten dan wel op bezoek. Heb ook nog enkele exemplaren van de echte Japanse honingbes staan (var. emphyllocalyx) en die beginnen nu pas uit hun winterslaap te komen.

Dit klopt volgens mij niet. Als het wel klopt dan graag een bronvermelding. Zoals ik het verhaal ken: de leylandii's in de bekende vorm zijn ontstaan vanaf 1870 in het Verenigd Koninkrijk door spontane kruising van Cupressus nootkatensis met Cupressus macrocarpa. Beide komen voor in de VS maar niet in elkaars onmiddelijke nabijheid. Beide soorten hebben zich zeer waarschijnlijk voor het eerst gekruist in de tweede helft van de 19de eeuw in de tuin van de familie Leyland in Powys (Wales). Bron: https://en.wikipedia.org/wiki/Leyland_cypress De oude exemplaren van de Leylandii conifeer die nog leven zijn alleenstaande bomen. Dit is niet te vergelijken met planten die in een haagvorm worden gedwongen. Ik geloof dat het hoogste exemplaar van de Leylandii conifeer meer dan 35 meter hoog is. Leylandii als haag: bezint eer ge begint. In het Verenigd Koninkrijk is het de plant waar de meeste burenruzies over ontstaan zijn. De groeisnelheid is hoog en moet zeker 2 à 3 maal per jaar geknipt worden. Verder zijn de laatste jaren de leylandii coniferen behoorlijk gevoelig gebleken voor diverse schimmelaantastingen waar door de particuliere tuinier weinig tegen te doen valt. Dit geldt overigens ook voor enkele types van de Thuja. Verkopers zeggen hier natuurlijk niets over want zij willen verkopen ... Taxus vormt een mooie haag en kan zeer oud worden. Groeit echter langzaam, kan niet tegen natte gronden en is giftig.

Ik heb deze site eens bekeken en er staat bij dat je de planten niet zonder licentie mag vermeerderen. Dus zomaar voor jezelf stekken mag niet. Dat gaat mij wat te ver, ik ga geen planten kopen als ik er niet eens stekjes van mag maken. Ik koop dus niet bij een winkel die mij verbied om stekjes te nemen van eigen verkochte planten. Volgens mij houdt die eis van de winkel ook niet stand voor een rechter, maar dat is een andere discussie. Het is ook geen eis van betreffende webwinkel maar is Europese wetgeving. Op het merendeel van de planten die tegenwoordig nieuw worden geïntroduceerd c.q. op de markt komen zit 'kwekersrecht' ook bekend als 'PBR' = Plant Breeders Rights. Dit is te vergelijken met een patent zoals dat op heel veel producten zit. Als er op een plant kwekersrecht zit dan betekent dit dat een plant alleen onder licentie mag worden vermeerderd. De houder van het kwekersrecht krijgt 'royalties' voor iedere plant die vermeerderd wordt. Het is een vorm van beloning voor vaak jarenlang selectie en kruisingswerk. Een overzicht van planten waarop kwekersrecht zit is te vinden in de database van het CPVO (=Community Plant Variety Office) van de EU. Het aanvragen van kwekersrecht in Europees verband is een prijzige aangelegenheid en loopt al snel in de duizenden euro's. Ook in de VS en Canada kent men kwekersrecht, alhoewel daar ook vaak gebruikt wordt gemaakt van het merkenrecht. Dit laatste houdt in dat een beperkte groep van bedrijven een plant aan de man mag brengen onder een specifieke (commerciële) naam. In Nederland zijn er een aantal bedrijven die zich bezighouden met het introduceren van planten d.m.v. kwekersrecht. Bekende namen zijn o.a. 'Plantipp' en 'Valkplant'. Er zijn ook een aantal advocatenkantoren die zich gespecialiseerd hebben in het kwekersrecht (o.a. Hortis Legal). Het is mij niet duidelijk of op basis van bestaande wetgeving een particuliere tuinier voor EIGEN gebruik een paar stekken mag nemen van een plant waarop kwekersrecht berust. Tot slot: heel veel planten waarop kwekersrecht berust verdwijnen geruisloos van de markt omdat ze niets toevoegen aan het bestaande assortiment of manco's vertonen zoals een hoge ziektegevoeligheid of matige groeiwijze. Ik ga bijna ieder jaar naar de handelsbeurzen Plantarium en GrootGroen. Hier worden de nieuwigheden vaak voor het eerst aan de markt gepresenteerd. Als je na 10 of 15 jaar bekijkt wat er over is van de nieuwe introducties dan is dat niet veel. Als ik kijk naar het sierteeltassortiment dan zijn er slechts weinig echte winnaars (o.a. Choisya 'White Dazzler', Hydrangea paniculata 'Wim's Red' en Geranium 'Rozanne').

Een groot deel van slaapbomen die door de professionals in NL wordt aangeplant komen uit Italië en hebben al een redelijke stamdikte. Standplaats is natuurlijk ook van belang: voorkeur voor een plek waar de plant niet blootgesteld wordt aan vorstwind uit het (noord)oosten. Zonnige standplaats is vereist zodat het jonge hout in de herfst goed afrijpt. Hoe ouder de boom, des te beter dat hij vorst verdraagt. Jonge planten in pot in de winter beter wat aan de droge kant houden zodat de wortels niet gaan rotten.

Als we stevige vorst krijgen bevriezen die slaapboompjes buiten ook. Een paar jaar geleden had ik een Albizia julibrissin zaailing van 1.50 hoog, is in de winter met -9 graden vorst doodgevroren (dus ook niet meer uitgelopen in het late voorjaar/zomer).

Pawpaw blijft een lastig verhaal. Geënte planten zijn duur tot zeer duur. Bestuiving is zeker niet ieder jaar goed. Vrucht is kwetsbaar en niet lang te bewaren. Tijdstip van oogsten luistert ook nauw: pawpaws die te rijp zijn smaken m.i. niet lekker. Als dan ook nog eens de lokale kauwen en kraaien de vruchten komen oogsten ...

Gezien het feit dat dit hier bloed van Morus rotundiloba in zit kun je je afvragen hoe winterhard de plant is. Verkopers zeggen tot ongeveer -10. Zou weleens wat minder kunnen zijn. In ieder geval beschut planten en als de plant in een pot staat dan bij stevige vorst naar binnen. Over de smaak heb ik verschillende geluiden gehoord, heb ze zelf nog niet geproefd. Zo op het eerste gezicht is dit een plant die met een uitgekiende strategie aan de man of vrouw wordt gebracht en waarvan je je kunt afvragen of de plant een echte blijver in het assortiment zal zijn. Zal de plant bijvoorbeeld echt zo klein blijven als wordt beweerd? Morus is goed te snoeien maar reageert daar vaak op met het maken van flinke 'zwieptakken' . Hoe meer wortelmassa de plant heeft, des te krachtiger de nieuwe groei na snoei.

In de meeste tuincentra kun je geen goede potgrond kopen. De oorzaak hiervan is indirect toch de consument. Die wil namelijk niet betalen voor goede potgrond. Hij/zij denkt dat er weinig verschil is tussen de potgronden van de verschillende leveranciers. De keuze wordt dan al snel gemaakt op basis van de prijs ('waarom meer betalen dan nodig is' ...). Professionele plantenkwekers zullen zo goed als nooit gebruik maken van potgrond die de kwaliteit heeft van de potgrond die in het gemiddelde Nederlanse tuincentrum te koop is. Het grootste probleem met de meeste potgronden in tuincentra is dat die geen goede verhouding heeft tussen watervasthoudend en drainerend vermogen. Gevolg: slemperige potgrond die te lang nat blijft. Professionele potgrond is in de regel een stuk ruller van structuur waardoor deze goed draineert. Een mogelijk nadeel hiervan is dat dit soort potgrond onder bepaalde weersomstandigheden (zonnig weer met redelijk wat wind) snel uitdroogt. Daarom moet in de zomermaanden op de meeste kwekerijen bij drogend weer bijna iedere dag de beregening lopen.

Ziet er voor mij uit als natuurlijke naaldrui. Vind bij diverse Pinus soorten in het vroege najaar plaats. Ik had vroeger een flinke Pinus strobus en daar kwamen de naalden in september/oktober met bakken naar beneden. Lijkt mij niet een schimmelziekte, iets waar Pinus pinea in een wat vochtiger klimaat wel last van kan krijgen.

Het is vooral de letterzetter in combinatie met droogte die de sterfte veroorzaakt. Een gezonde den produceert extra hars om de letterzetter te doden. Die zit namelijk in de gaatjes in de stam en door hars te produceren worden de gaatjes waarin de letterzetter zit, gevuld met hars. De letterzetter wordt zo om zeep geholpen. Door de droogte van zomer 2018 en 2019 zijn dennen verzwakt en kunnen minder/weinig hars produceren. De letterzetter kan zo zijn verwoestende werking blijven doen met als gevolg dat de boom afsterft. Sparren hebben iets minder last van de letterzetter omdat die beter tegen droogte kunnen dan dennen. Sparren groeien echter langzamer dan dennen en vaak ook wat grilliger zodat die minder interessant voor de bosbouw zijn.

Door met een penseeltje stuifmeel van de bloem van de ene boom naar de bloem van de andere boom over te brengen.

Is niet moeilijk om die te laten ontkiemen, vergt alleen geduld. Heb het zelf al diverse keren gedaan met een goed kiemingspercentage. Zaad heeft eerst een periode van een aantal maanden van warmte nodig, gevolgd door een periode van een aantal maanden van koude. Warmte is in deze een temperatuur die ligt tussen de 15 en 25 graden. Koude is temperatuur tussen 0 en 10 graden. Temperaturen zijn natuurlijk relatief: als het een tijd warmer of kouder is dan heeft dat niet direct een nadelig effect op het kiemingspercentage. Het beste is het om Cornus mas te zaaien in april of mei en het zaaisel buiten te plaatsen. Zaaisel afdekken met fijn grind om onkruid en mosvorming tegen te gaan. Wel zorgen dat het zaaisel niet uitdroogt en beschermen voor muizen en spelende kinderen! Dat het zaaisel in de winter kan bevriezen is niet erg. Kieming volgt dan doorgaans het jaar daarop. Zaai je in het najaar dan volgt kieming in de regel anderhalf jaar later. Soms is een extra warme/koude periode nodig (geduld is een schone zaak!) Ik heb geprobeerd om zaad van Cornus mas op kunstmatige wijze sneller te laten ontkiemen door het eerst een aantal maanden vermengd met licht vochtige zaaigrond in huis (rond 20 graden) de warme stratificatie-periode te geven en daarna voor enkele maanden in de koelkast te leggen voor de koude stratificatie. Kiemingspercentage was nihil. Het kan zijn dat het zaad van Cornus mas fluctuerende temperaturen nodig heeft om tot ontkieming te komen (nabootsing dag/nacht temperatuur. Belangrijk is dat het zaad niet te oud is. Als je Cornus mas zaad koopt heb je daar geen zicht op (en papier is zeer geduldig!). Het beste uit betrouwbare bron of zelf oogsten.

In hoever hou je er rekening mee? Houden jullie daar rekening mee? Of is dit verwaarloos baar? Bij kersen houd ik hier 0,0% rekening mee. Je gaat in de regel een kersenpit toch niet openmaken en de inhoud oppeuzelen? Slik regelmatig kersenpitten door, al heel mijn leven gedaan, en heb daar nooit last van gehad (vind ik zelf dan ) Tekst is vermoedelijk van Amerikaanse origine en in de VS zijn ze (vaak nodeloos) gespitst op 'giftige' ingrediënten van planten. Op de Engelstalige Wikipedia vind je ook bijna altijd een aparte paragraaf over 'giftige' stoffen bij plantenbeschrijvingen. Het laatste decennium zie je ook bij ons dat mensen op tilt slaan als het om 'giftige' planten gaat. M.i. nogal overdreven. Sommige giftige planten kunnen echt gevaarlijk zijn (bijv. Aconitum) dus daar moet je weloverwogen mee omgaan. Het overgrote deel van planten die giftige stoffen bevatten zijn in de regel weinig gevaarlijk en je moet er bij wijze van spreken kilo's van eten om buikpijn te krijgen.

Kan ook een of andere iris zijn. Bij alie-express moet je geen zaden kopen. Het kost weliswaar geen biet maar je krijgt er wel een biet van .... Het zaad voor die blauwbladige Japanse esdoorn: wie daar nog intrapt vraagt erom om bedrogen te worden.

Alhoewel het aangetaste blad zoals dat hierboven op de foto's door HenkN is geplaatst sterk aan een virus doet denken, is een spint aantasting iets wat veel voor komt bij vijgen en (aanvankelijk) een zelfde verschijningsbeeld heeft. Vooral in een warme en droge zomer kan een spintaantasting snel om zich heengrijpen. Mijten die spint veroorzaken zitten aan de onderzijde van het blad en kunnen alleen goed met een vergrootglas/binoculair worden waargenomen. Bestrijding van spint is lastig, vooral als de aantasting uitgebreid is. Die vijgenplanten van de Lidl worden op contract geteeld. Daarvoor worden 1 à 2 jaar van te voren al afspraken gemaakt. Het is vaak kweek-technisch en logistiek niet mogelijk om een maand van te voren als winkelbedrijf te zeggen: "in week 20 willen wij 50.000 vijgen planten hebben in een pot van die grootte en de planten moeten 20--30 cm groot zijn". Bij planten moeten hier in de regel geruime tijd van te voren afspraken over worden gemaakt. Het kan zeer goed zijn dat het bedrijf/ de bedrijven die deze vijgenplanten hebben gekweekt de ballen verstand hebben van vijgen en het jaar daarop weer iets totaal anders kweken. Verder moet je bedenken dat het mogelijk is dat de vijgenplanten bij de kweker nog geen symptomen van het mozaïekvirus vertoonden of dat men deze heeft aangezien voor een spintaantasting.

Ik denk dat je een duidelijk onderscheid moet maken tussen commerciële productie van 'nieuwe' fruitsoorten en de meer hobbymatige variant. Wil je een nieuwe fruitsoort op commerciële wijze produceren dan moet er aan diverse eisen worden voldoen (dus even afgezien van de vraag of de consument er belangstelling voor heeft). De plant moet goed kweekbaar zijn zonder veel uitval in de opkweekfase en bestrijdingsmiddelen hoeven maar beperkt te worden ingezet, het fruit moet goed oogstbaar zijn en het fruit moet een redelijke houdbaarheid hebben of goede mogelijkheden bieden voor de verwerkingsindustrie. Als er aan een of meerdere van bovenstaande eisen niet wordt voldaan dan is een breed succes van een (nieuwe) fruitsoort twijfelachtig. Nashipeer, moerbeien en Arctische kiwi hebben zo hun beperkingen (korte houdbaarheid van fruit, butsen gemakkelijk of zijn gevoelig voor ziektes) dat het meer iets is voor de tuinier die het leuk vindt om zelf zijn fruit te kweken en niet zo zeer voor de commerciële productie.

Dat gras zou een Panicum soort kunnen zijn.

40 centimeter vind ik voor de meeste fruitbomen te weinig. Wel is het zo dat veel vruchtbomen bij een ondiepe vruchtbare teeltlaag de neiging hebben om hun wortels in de breedte te laten groeien en minder in de diepte. Voor veel kleinfruit soorten is 40 cm zwarte grond voldoende. Mocht je toch fruitbomen willen planten: plantplaats verbeteren met compost, gaan voor robuuste, sterke soorten en beginnen met kleine boompjes en niet al met exemplaren van 2 meter. Bij dit laatste: kleine boompjes passen zich vaak beter aan dan al wat grotere exemplaren. Verder is het op droge zandgrond belangrijk dat je de bomen in het groeiseizoen van voldoende water voorziet.

Als taxus te nat staat krijgt ze last van wortelrot (Phytophtora). Als jonge, nog niet goed vast gewortelde taxusplanten te droog staan dan hebben ze te lijden. Overmatig water geven kan leiden tot Phytophtora. In de halfschaduw heeft taxus de neiging om niet mooi dicht te groeien. N.B. ben geen taxushater, heb zelf mijn buxushagen vervangen door Taxus media 'Hilli'. Dit is een wat kleiner blijvende taxus soort die prima geschikt is voor hagen. Moet niet verward worden met Taxus media 'Hicksii' want dat is een totaal andere soort.