roeier

Dat is zeker een interessante link! Meerdere technieken om meer uit je kolen te halen. Eén techniek die wordt genoemd is het er uithalen van de bloemscheuten zodat de kool meer kans maakt om door te leven. Bij mijn palmkool is dat totaal niet gebeurd, want ik wilde juist de zaden. Maar dan wordt ook nog gelinkt naar een ander stukje over eeuwige kolen: https://www.haalmeeruitjetuin.be/haal-meer-uit-je-tuin/doe-je-voordeel-met-diversiteit/eeuwige-kolen. Daar wordt palmkool specifiek genoemd en zegt de schrijver dat de bestaande info onduidelijk is omtrent of het meerjarig is of niet. Dan zou palmkool weleens wat kunnen afwijken van de normale kool. Ik vind het een goede schrijver, van die stukjes; duidelijk iemand die niet anderen na-papegaait en ook weleens zegt dat hij of zij iets niet zeker weet. Daar heb je wat aan.

Van kool dacht ik te weten dat deze tweejarig was en nadat hij gebloeid had afstierf. Ik heb één van mijn Cavolo Nero's lang laten staan om er zaad van te kunnen winnen. Toen dat eenmaal zover was, eerder dit jaar, zag ik dat zich nieuwe groene scheuten aan het vormen waren, en ik heb de plant laten staan. Die groene scheuten zijn verder gegroeid en het is nu een grote koolplant geworden met diverse bladstelen. Daar heb ik een lekkere stamppot boerenkool van gegeten een paar dagen terug en het lijkt erop alsof er nog héél veel maaltjes aan deze ene plant zitten: Maar hoe zit het nou? Alle info die ik online vind suggereert dat deze kool allang dood had moeten zijn, maar inplaats daarvan heb ik meer oogst dan vorig jaar met een heel rijtje kolen. Dit is wat je eigenlijk zou willen; één plant waar je de hele winter wel van kan eten. Maar ik vond geen teeltadvies in deze richting. Op dit forum vond ik een informatief stukje over palmkool wat goed het standaard verhaal over deze groente samenvat: https://www.moestuinforum.nl/bijzonder-groente-t657-10.html#p6055. Mijn ervaring wijst een andere kant op, en ik moet een beetje denken aan mijn preien waar bolletjes aan de voet bleken te zitten waar weer nieuwe preien uit groeiden, terwijl je daar ook weinig info over vindt. Het zal toch wel geen toeval zijn dat ik nu al bij twee soorten groente heb ontdekt dat een bestendiger cyclus mogelijk is dan wat je als regel beschreven ziet. Nu mis je bij prei denk ik niet zoveel als je die bolletjes over het hoofd ziet, want om die te krijgen moet je in elk geval de prei lang laten staan en niet oogsten, en het idee van groente verbouwen is toch om ervan te eten. Maar dan is deze kool een stuk interessanter, want hier kun je wel heel veel van eten als je hem lang laat staan, en misschien is een gebruik in lijn met dat van rabarber mogelijk; dus af en toe een handvol stelen plukken, maar wel genoeg overlaten zodat de plant door kan. Of het zo echt werkt moet ik nog zien. Zeekool staat erom bekend dat het een vaste plant is, die ken ik verder niet uit ervaring, maar die soort pik je wel op als je dit forum regelmatig raadpleegt. Over het karakter van andere kolen zou wel eens meer te zeggen kunnen zijn.

Waarschijnlijk woelmuizen. Ze houden van grond waar recente activiteit is geweest, ik denk dat ze daarom tussen de knoflook zitten. Als het hen om de knoflook ging hadden ze die wel opgegraven en dat had je wel gezien. Naar bonen en bloembollen kunnen ze heel gericht graven. Aardappels houden ze ook wel van, dus onschuldig zijn ze niet, maar ik verwacht weinig schade aan je knoflook. Ik zou het wel even in de gaten houden, of ze er geen tenen uitwippen, maar dat doen vogels ook wel. Ik denk dat het nauwelijks de moeite waard is om er iets tegen te doen. Als ze in potten zaten zou je er net overheen kunnen spannen, een stuk van een aardappel-netzak of zo, en misschien dat het op de volle grond ook wat ontmoedigend werkt, maar ze graven gangen, dus het lijkt een niet afdoende oplossing als je een echt probleem hebt. Aanwezigheid van muizen is trouwens vrij normaal op een tuin, en niet snel een groot probleem.

Ik zit met hetzelfde probleem. Ik heb ze vrij diep ingekuild, dus ze zitten onder de grond in dozen, maar ook daar lopen ze uit. Ik neem aan dat de temperatuur vergelijkbaar is met die in jouw kelder. Vorig jaar had ik niet het probleem dat ze zo snel uitliepen. Zeker de eerste spruiten kun je wel weghalen, de aardappel maakt dan wel weer nieuwe aan. Ik hoop ook dat het spruiten stopt met het kouder worden. Als vroege aardappel heb ik Charlottes, die lopen het meest uit, die waren dit voorjaar ook het eerst. Maar ook de Sarpo Mira loopt uit, en dat is een super late aardappel die niet snel spruit. Dan heb ik ook nog Rode Hooglander, die loopt nauwelijks uit, maar dat is een aardappel waar ik nou net wat minder tevreden over ben. De Charlotte ben ik het meest tevreden over, en die blijkt dus het lastigst te bewaren. Ik weet wel dat als aardappels in het voorjaar al uitgelopen zijn en je wilt nog niet poten, dan kun je ze in het licht leggen. Dat stopt de ontwikkeling, dan blijven ze zoals ze zijn en zo kunnen ze nog wel een paar maanden in de wacht blijven. Natuurlijk verkleuren ze daarbij en verschrompelen langzaam, maar ze spruiten niet of nauwelijks verder en je kunt ze poten als je de tijd daarvoor goed vindt. Maar of je in de herfst al pootaardappelen in het licht kunt leggen om spruiten te voorkomen, en dan naar een donkere, koude plaats als de kou er eenmaal is, dat weet ik niet. Dat ze groen worden maakt bij pootaardappelen niet uit, dus dat zou geen beletsel zijn, maar ik heb geen ervaring met in deze tijd in het licht leggen en heb er niets over opgepikt van een ander ook. Soms zou ik over een tijdmachine willen beschikken en teruggaan in de tijd, want onze voorouders wisten veel meer over de bewaring van allerhande voeding dan wij, en dat is nu grotendeels verloren gegane kennis. Of heeft één van jullie een tijdmachine en is even wezen informeren?

Kiwi's zijn dacht ik vaak òf vrouwelijk, òf mannelijk, met een enkele zelfbestuiver ook wel daartussen, maar als dit een kiwivrucht is van een vrouwelijke plant dan zal je zeker niet weten hoe het nageslacht er uit komt te zien. Niet om het af te raden met dit zaad aan de slag te gaan, ik ben ook helemaal eens met Esther, en niet geschoten is altijd mis en dat soort dingen, maar het is een gok, en je zal wel iets anders krijgen dan de moederplant. Zien er leuk uit, deze kiwi's.

Is die Turkse knoflook van de Purple Stripe groep? Vandaag heb ik ook de laatste knoflook gepoot, het meeste is nu later in de grond gedaan vergeleken met vorig jaar. Pastinaak heb ik ook gezaaid vandaag, op het idee gebracht door een YouTube kanaal waar iemand het ook in deze tijd deed. Wortels ga ik ook doen één dezer dagen. In het voorjaar is dat kansloos met droge grond, lange dagen zon en vorst. Valt de opkomst van nu zaaien alsnog tegen, dan kan ik in 2019 alsnog bijzaaien - zeker van de pastinaak heb ik overvloedig zaad geoogst, dus ik heb niets te verliezen met nu zaaien.

Charlotte lijkt een veiliger keuze dan Bintje, vanwege betere phytophtora resistentie. Een overzicht van raseigenschappen vind je o.a. hier: https://www.zaadhandelvanderwal.nl/nl/site/formulieren. Wat die aardbeien betreft selecteren mensen vaak nieuwe loten in de nazomer, zetten die op een nieuw stukje grond en ruimen dan het oude bed op. Daar zou je dan nu wat laat mee wezen, maar het is wel een mogelijkheid om het alsnog te doen. Of gewoon wat uitdunnen, als je er minder werk aan wilt besteden. Aardbeien helemaal weg doen hoeft niet als ze je bevallen; de reden dat aardbeien na verloop van tijd kleiner worden is dat er teveel plantjes op de m2 komen doordat ze voortdurend nieuwe loten aanmaken. Dan krijg je meer, kleine aardbeien inplaats van grote in minder getal. Niet minder oogst, maar wel meer werk. Persoonlijk zie ik weinig reden om de aardbeien nu al op te ruimen als je niets anders hebt wat je er nu neer wilt zetten. Zijn de aardbeien Junidragers of doordragers? Junidragers lijken ieder jaar vroeger te komen, vaak eind Mei al. Maar even uitgaande van begin Juni, dan nog is heel veel mogelijk als nateelt. Wel hebben veel dingen er baat bij om voorgeteeld te worden in pot, zeker pompoenen, maïs, komkommers... maar bij zoiets als boontjes hoeft het niet veel uit te maken.

Van pompoenen houd je misschien niet zo? Die vind ik zelf wel erg leuk. Pastinaak vind ik ook een lekker en is ook makkelijk te telen, maar je smaak kennen we niet. Rabarber? Courgettes krijg je vast veel te veel van, als je 'diverse soorten' plant. Van één courgette plant die goed gaat kun je al iedere dag een courgette oogsten. De rassen verschillen niet eens zoveel van elkaar als het om smaak gaat. Let er bij sla ook op dat je niet in één keer een grote rij zaait, want dan heb je veel te veel sla tegelijk klaar, en het is niet te bewaren. Dus af en toe een paar zaadjes zaaien. Er zijn mensen die bloemen en kruiden liever tussen de groenten doen, rekening houdende met de plaag afwerende effecten die bepaalde bloemen en kruiden hebben, bv. dille bij tuinbonen omdat het zou helpen tegen zwarte luis. Zelf neem ik de combinatieteelten niet zo serieus, of in het geval van die tuinbonen; die zitten bij mij al vol zwarte luis als de dille nog op gang moet komen.

De laatste bastaard-pompoenen van de tuin gehaald. Een paar mogen nog wat narijpen, maar dit is allemaal nog wel goud:

November: aardbeientijd!

Mijn Berrettina Piacentina opgepept met wat citroen, suiker en zout, en dan is hij als soep nog wel weg te krijgen. Maar normaal doe ik er niks bij, behalve knoflook. Mijn bastaardjes van zelf overgehouden zaad - moet een kruising van Buttercup en oranje Kuri zijn - smaken allemaal echt lekker zonder toevoegingen. Gelukkig heb ik nog wel wat van dat zaad over voor volgend seizoen. Ze zijn wel wat minder goed houdbaar, terwijl die Berrettina Piacentina volgens mij lang houdbaar moet zijn; hij is nu nog heel stug. Morgen alles maar van de tuin halen; er wordt meer vorst voorspeld.

Met lange tanden zit ik de Berrettina Piacentina te eten. Zware en smakeloze hap, valt me zwaar tegen. Schijnt de Spaanse variant te zijn van de Marina di Choggia, Liane, dus ik weet niet of dat dan wel wat is. Voorbehoud: ik betwijfel of mijn Berrettina Piacentina rijp was. De vorst was eroverheen gegaan, en eerder al iemands grasmaaier, dus ik eet hem maar, want de houdbaarheid was aangetast. Hij lag er op zich al lang natuurlijk. Kan een reden zijn dat hij nog niet op smaak is, maar zulke zware kost als dit? Appelvrouw, jij hebt deze pompoen ook gehad, hoe vond jij hem dan? Of iemand anders?

Met doorprikken bedoel ik, dat als de klei erg compact is naar je oordeel, je met een solide spitvork daar wat steken kan maken. Hoeveel water? We hebben zomers gehad dat gewassen verzopen van de regen, en afgelopen zomer was kurkdroog; het ene jaar kun je dus iets compleet anders doen dan het andere jaar. Maar als je water geeft, bij droogte dus, is het beter om dat niet vaak te doen, maar als je het doet, dan met behoorlijke plens tegelijk. Dat is beter dan regelmatig een beetje. Het gevaar als je regelmatig een beetje geeft is dat alleen de toplaag nat wordt en dat de wortels daardoor oppervlakkig blijven en niet worden gestimuleerd om diep te gaan. Dat moet wel, dus daarom geef je liever veel water áls je het geeft, zodat het wat dieper doordringt in de grond. Dus liever één keer in de week of twee weken veel geven dan vaker een beetje. Let er trouwens bij de aanschaf van een fruitboompje- of struikje op hoe het bevrucht wordt. Zelfbestuivend? Klaar. Niet of matig zelfbestuivend? Dan zou er een bestuiver in de buurt moeten staan die in dezelfde tijd bloeit. Misschien dat je zelf niet een tweede boom hoeft aan te schaffen omdat een buurman verderop iets heeft staan. Meestal is het geen probleem en wordt een behoorlijke afstand door insecten nog wel overbrugd. Maar informeer jezelf hierover.

Even los van de zaden; wat ik begrijp is dat je als onderneming geen zaken kunt doen in China zonder de overheid toegang te verschaffen tot je digitale gegevens, en als wij boodschappen doen bij zoiets als AlieExpress komt veel digitale info omtrent ons in China terecht. De Chinese en ook Russische overheid lopen op het westen voor als het gaat om het slimme gebruik van via het internet verkregen info om hun invloed in de wereld te vergroten. Denk ook aan het bekende voorbeeld van Trump die geen kwaad woord over Rusland en Putin kwijt wil horen, zelfs tegen de eigen inlichtingendiensten in. Als een Chinese onderneming hier online zaken doet en is allemaal veel te goedkoop, dan mag je best bedenken dat er weleens een gecamoufleerde Chinese inlichtingendienst aan het werk kan zijn.

Houtachtigen op kleigrond kan altijd goed, dacht ik. Bij een ander heb ik weleens wat aanwijzingen gegeven voor het planten van een boom of struik op kleigrond. Voor het gemak kopieer ik het even hier: Maak een plantgat 3 keer zo breed als de kluit, maar niet dieper dan de kluit. Wat dieper doorprikken is wel een goed idee, maar een plantgat dieper dan de kluit kan ervoor zorgen dat de boom gaat bezinken, te diep komt te zitten, bij veel regenval in een plas komt te staan en zo kan het wortelgestel gaan rotten. Plant liever zo, dat waar de stam overgaat in de wortels op grondniveau komt, of zelfs op een licht heuveltje. Je zou een bermpje kunnen maken op een lengte even buiten het oorspronkelkijke plantgat om ervoor te zorgen dat daar het meeste water de grond in sijpelt en de wortels worden aangestuurd om naar buiten te groeien. Zorg ervoor dat de wanden van je plantgat niet zo regelmatig en glad zijn dat de wortels 'terugkaatsen' als ze op die wand stuiten. Als er sprake is van een compacte wortelkluit, probeer dan de wortels los te trekken en bij het laten dalen in het plantgat er voor te zorgen dat zoveel mogelijk wortels naar buiten wijzen. Druk de grond daarna aan zonder hard te stampen. Voeg niets aan je grond toe, maar vul op met de losgemaakte grond die uit het gat kwam. Om wat oude compost toe te voegen kan, maar is niet nodig, en zeker verse bemesting die de wortels kan verbranden moet niet. Alle planten hebben een natuurlijke verhouding tussen het volume van het wortelgestel en dat van de bladkroon. Te veel mest kan voor een verstoring van deze balans zorgen; er kan teveel groen-ontwikkeling plaatsvinden zodat het wortelgestel het niet meer kan ondersteunen. Dan lijkt in eerste instantie het effect van de bemesting positief, maar op de wat langere duur heb je er niets aan. Als het wortelgestel wat te lijden heeft gehad van de herplanting, kun je het beste van de kroon een overeenstemmend gedeelte afhalen, een beetje snoeien dus. Ook wil je niet dat door mest toevoegen in het plantgat een badkuip effect ontstaat waarbij de wortels lekker binnen die badkuip blijven en onwillig zijn om er buiten te groeien. Als je toevoegingen wilt doen, breng die dan aan bovenop de grond, als een mulchlaag. Houtsnippers, compost, bladeren... alles kan haast wel. Hou wel enige ruimte aan tussen je mulchlaag en de stam. Als het nou zo droog is als dit jaar zou ik een pas geplant boompje wel water geven, in elk geval het eerste seizoen.

Vorig jaar bleek het niet voldoende om toe te dekken met stro en een net. Sommige plantjes bezweken, de meesten overleefden het maar kwamen niet terug met loof. De bolletjes bleven erg klein. Eén plantje heb ik in het raam gehouden, wel buiten maar beduidend beschutter - dat plantje kwam er het beste vanaf. Ook een ras 'gewone' knoflook als Eden Rose verloor bij mij het meeste loof, dus als een gewas verwant is aan knoflook maar minder bestand is tegen vorst dan gaat het moeilijk worden; dan worden het eigenlijk kasplantjes bij mij. Hier op de Friese vlakte tenminste wordt de gemiddelde windsnelheid in de winter van boven de 6 Beaufort niet getemperd door bebouwing en dan wordt er van plantjes nogal wat gevraagd als je die wind plus vorst erbij krijgt. Als regel horen gewassen dan eigenlijk geen loof te hebben. Kom je in landen wat kouder als Nederland dan wordt gewone knoflook ook stevig toegedekt en komt het loof pas boven kijken na de winter. In Canada verbouwd men veel knoflook, maar Olifantenknoflook is daar nauwelijks te verkrijgen, dan moet je naar de V.S., waar het warmer is. Olifantenknoflook is toch als anders dan gewone knoflook qua klimaatbehoefte, al kan het beide geloof ik goed in gematigder streken van Nederland en de V.S. Ik hou vol en probeer toch eenmaal wat echte Olifanten te kweken, maar als het eenmaal is gelukt ben ik geneigd ze weg te geven. Als dit gewas iets moet zijn tussen prei en knoflook in, dan moet ik zeggen dat ik zowel prei als knoflook makkelijker te kweken vind.

Zijn dat Friese sokjes? Ja, dan moet het wel goed komen! Vandaag vond ik wel een aardig dagje om knoflook te poten - einde Oktober, net een buitje gehad om wat voeding los te maken in de grond, en koude is op komst. Mijn knoflook was ingekuild, het zat in een oude milieubak, onder de grond, bij de aardappelen in. In die netzakken zit het: Een tikkeltje vochtig is het onder de grond wel. Dit zijn wat Eden Rose bollen, als je naar sommige stelen kijkt dan schimmelt het buitenste vlies daar langzaam weg. Ook de restanten van de oude wortels slaan wat groen uit. Maar als ik de bollen openbrak of teentjes van elkaar losmaakte gaf dat een wat knapperig geluid van droogte. Het vocht was niet ver doorgedrongen. Nou ja, visueel zie je ook wel dat er weinig aan mankeert: Inkuilen lijkt een goede manier om pootknoflook te bewaren. Vervroegd spruiten heb ik niet waargenomen. Wel dat de wortelvorming meer wordt gestimuleerd, maar dat zag ik vooral bij de Pskem en de Wonha en niet of nauwelijks bij de Eden Rose en de Cadours. Dat lijkt dus nogal ras-afhankelijk te zijn. Dit was natuurlijk wel een erg droge zomer, ik betwijfel of inkuilen zo goed werkt als het erg nat is. Ongeveer de helft van mijn ingekuilde knoflook heb ik vandaag gepoot, ik spreid het een beetje over de tijd. De kampioen van vorig jaar ging er wel in, dat was een Cadours van 8 cm doorsnede. Dat ras maakt grote bollen, ik zou er vaker in moeten slagen om dit soort bollen te kweken:

Het zal wel te laat zijn voor zaad als hij nu nog moet gaan bloeien... De koude gaat je plant de das om doen. Als je nog wat bloei krijgt zou je je neus erbij kunnen houden om een heerlijk zoete geur op te snuiven. Ik vind het wel een aantrekkelijke plant - bloeit lang en vooral 's avonds die lekkere geur. Als niet-roker kan ik je niets vertellen over tabak.

Olifantenknoflook van broedbolletjes, seizoen 2 van mijn teelt Vorig jaar - het eerste jaar - zijn de bolletjes nauwelijks gegroeid, maar ik hoop dit jaar lering te trekken uit vorig jaar, en dat er nu eens wat schot in komt. Ik heb eerder gepoot, al in Augustus, want vorig jaar zag ik alleen groei in de herfst, dus ik geef ze nu een langere herfst. De meeste loken staan al een tijdje boven de grond. Helaas ben ik toch hardleers, weer heb ik de potjes onvoldoende beveiligd tegen ongedierte: Het werk van ratten. Dit is vorig jaar ook gebeurd met de Olifantenknoflook. Ik heb vele potjes staan met dit en met dat, maar de Olifantenknoflook oefent een speciale aantrekkingskracht op ze uit. Ik weet niet waarom, ze eten het niet op, ze maken er alleen maar een grote bende van. Ik had al eerder de plantjes in een mini-kasje willen doen, maar heb wat last van een virusje deze week, anders had ik het misschien al gedaan. Nu moest ik wel. Het beste plantje is helemaal uit z'n potje gelicht, verder geen echte schade, dit komt wel weer goed. Ik ben geloof ik wel een bolletje kwijt geraakt dat nog niet was uitgespruit en ik niet meer terug kon vinden. Nu zitten ze dus in dit mini-kasje, dat lijkt voorlopig de beste oplossing. Dit kan ik binnen brengen bij vorst, vorig jaar kregen ze daar grote oplawappers van en niet ieder plantje overleefde het. Mochten deze plantjes groter zijn het volgende seizoen dan krijg ik het nog lastig om ze tegen de koude te beschermen. Dat wordt een groter kasje in elkaar timmeren voor op de volle grond en hopen op een milde winter. Ik vind dit al met al niet een makkelijke teelt. Wordt vervolgd...

Ah ja, je had van die haagjes ook, dat zou ik dan ook niet veranderen. Stro of riet zal wel niet veel verschil maken. Wegwaaien doet het niet snel, die stengels hebben te weinig dragend oppervlak, anders dan boomblad, dat wordt wel snel meegenomen door de wind. Ik denk dat je de paden wel eerst flink zal mogen uitdiepen. Een laag stro van een voet diep zal waarschijnlijk binnen 3 maanden geslonken zijn tot enkele centimeters. Het spul weegt weinig en gaat dus ook niet lang mee. Houtsnippers gaan iets langer mee, en het resultaat ziet er netter uit. De lagen moeten toch wel vrij dik zijn om het onkruid lastig te maken, en definitieve oplossingen tegen onkruid bestaan niet. Die rietpaden van mij vind ik er rommelig uitzien, maar ik vind het wel zo plezierig werken; bij houtsnippers moet ik extra alert zijn dat ik ze straks niet overal op de bedden tegenkom om daar stikstof te stelen, maar dood grasachtig spul vergaat zo snel dat ik me daar geen zorgen over maak: het zal veel sneller voeding aan de grond teruggeven dan houtsnippers. Een begrenzing met dakpannen kan er mooi uitzien. Er is wel een nadeel bij onkruiden hebt die van die slingerwortels maken, zoals kweekgras en hagewinde, want die wortelen dan onder de dakpannen, en dan trek je ze er niet meer uit. Bij andere types onkruid maakt het niet uit.

Het zou zonder kas ook wel moeten lukken in een gemiddelde Nederlandse winter, misschien even iets eerder zaaien. Ik heb in elk geval wat zaailingetjes van spruitkool en ui buiten staan. Dat heb ik niet eerder in de herfst gezaaid. Ik heb wel een paar jaar terug spruitkool in het voorjaar gezaaid dat zo langzaam groeide dat het niks werd hetzelfde jaar. Het volgende voorjaar schoten de snelsten in bloei maar de langzaamsten gaven een uitstekende oogst die herfst - er zat iets van 1½ jaar tussen zaai en oogst. Kool binnen één seizoen kan hier ook wel lukken, zeker spitskool wel, maar ik heb wel meer last van slakken bij voorjaarszaailingen. Spruitkool heeft meer tijd nodig, dan moet ik wel heel voedzame grond hebben wil dat wat worden binnen één seizoen - valt vaak tegen. Maar het is nog afwachten of ik met herfstzaai een betrouwbaar resultaat krijg. Ze moeten niet al te goed doorgroeien in de herfst, want dan ben ik bang dat ze gaan doorschieten in het voorjaar.

Ja, is erg vervelend. Zo kun je haast geen plannen maken. Beseffen de mensen die dat besluit nemen in April dat ze jullie dan niet op korte termijn kunnen wegsturen? Want als dat jullie boven het hoofd hangt kunnen jullie nu wel stoppen, want in zo'n scenario heeft het totaal geen zin om wat voor investering nu nog in de tuin te doen. Mogelijk krijg je geen toezeggingen van de mensen die er over gaan, maar ik zou er geloof ik in jouw geval vanuit gaan dat ik volgend seizoen nog wel had. Die ruimtelijke ordeningsdingen gaan vaak niet van de ene dag op de andere. Maar de sfeer zal wel verpest zijn op de tuinen, dat kan niet anders.

Mijn ervaring is ook: veel paden = veel onkruid. Vooral op de grens van pad en bed komt veel onkruid. De laag snippers op het pad kan dik zijn, maar daar waar het bed begint geldt dat niet meer. Het zou een voordeel van bedbeschot zijn dat je dat probleem stukken minder hebt, maar dan hangt het ervan af of je dat wilt en of je daar makkelijk aan kunt komen en of je die tijdsinvestering wilt doen. Kun je je tuin zo herindelen dat er minder paden overblijven? Eventueel hier en daar een stapsteen als alternatief misschien. Zelf ben ik er ondertussen in elk geval wel achter dat paden arbeidsintensief zijn. Ik heb twee langgerekte bedden met een pad ertussen. Daar liggen houtsnippers op, geen onderbedekking. Het pad zelf blijft redelijk onkruidvrij: Ik vul het voortdurend aan, maar recentelijk heeft de gemeente niet al te veel bomen in de buurt versnipperd, dus ik had weinig tot m'n beschikking. Wel is er veel riet gemaaid, de zijpaden begin ik daarmee aan te vullen: Links naast mij zit niemand, rechts naast mij ook niet; deze hoek van de tuinen heeft slechte grond, veel onkruid, en aangezien de helft van het tuinencomplex leeg is zal ik alleen een buurman krijgen als die bewust voor één van deze slechte stukken kiest: onwaarschijnlijk dus. Dat maakt uit bij de keuze om werk te maken van de paden, want stel ik maak een mooi pad van houtsnippers tussen mij en een buurman, en vervolgens gaat de buurman frezen, dan komt er weer veel aarde op het pad terecht en is mijn werk deels voor niets geweest. Van het riet verwacht ik dat het binnen een jaar weg is, afhankelijk van hoe vochtig het is. Maar dan heeft het ondertussen wel de grond verbeterd. Ik zit op harde klei, en ik heb al eerder gemerkt dat de grond onder de paden bewerkbaarder is dan de grond op de bedden. Er zitten meer organische resten in de grond op de paden dan wat ik op de bedden tegenkom. Die observatie gebruik ik als leidraad: wat ik op de paden gooi en wat daar langzaam verteerd zie ik als toekomstige teeltgrond. Dan vind ik het dus ook niet erg dat het geen duurzaam materiaal is, want dan is het sneller bruikbaar op de bedden. Je kunt zeggen dat bij mij de grens tussen een composthoop en een pad is vervaagd. Gooi ik dan ook gewoon keukenresten op het pad? Ja. Al stop ik het wel onder het riet. Ik kan niet beoordelen hoe cruciaal grondverbetering bij jou is, maar je kan het dus laten meewegen bij je kwestie van wat te doen met de paden. Off topic, maar op de foto's te zien: ik heb te veel Dahlias. Als ik er iemand blij mee kan maken...

Ik gebruik uit principe het liefst eigen zaadgoed, en de laatste 2 jaar heb ik alleen maar eigen poters gepoot. Veel langer ben ik ook niet met de tuin bezig. Het bewaren vind ik nog wel lastig; de Charlotte is een lekkere aardappel, maar die spruit het snelst van de aardappels die ik heb. Het is ook een vroege aardappel, als ik die oogst in Juni, voordat een warme zomer en herfst aanbreekt, dan is dat een lastige tijd om een aardappel goed te houden. Ook diep ingekuild spruiten ze. De Sarpo Mira heeft ook wel wat last van vervroegd spruiten met dit weer, maar dat is een late aardappel waarvan ik een aantal planten nog niet eens geoogst heb. Dan heb ik minder een probleem. De Rode Hooglander spruit nauwelijks, die is héél goed te bewaren, maar die aardappel is minder lekker. Volgend jaar wil ik toch eens wat andere aardappels ook proberen. Kan iemand mij een lekker aardappeltje aanraden dat niet snel spruit, dus goed als poter over te houden valt? D_SDennis' Gourmandine ga ik alvast onthouden, want dat klinkt veelbelovend. Ik heb ook een voorkeur voor ietsje minder gangbare rassen; ik vermijd liever de bekende productie-rassen. Weet iemand toevallig of een vroeg ras als regel ook vroeg spruit, en een laat ras minder snel? Of is dat niet een wetmatigheid?

Bij poten in nauwelijks vergaan organisch materiaal was het dit jaar waarschijnlijk niet beter gegaan als je eerder was geweest vanwege de extreme droogte. Een luchtige omgeving kan slecht vocht vasthouden. Ik heb zelf wat aardappels gepoot in ruggen van organische rommel en de eerste maanden zat er totaal geen groei in die aardappelplanten. Pas in Augustus, toen het wat natter werd, kwamen ze goed op gang en nu pas staan ze er op hun mooist bij. Ras-afhankelijk is zo'n late ontwikkeling denk ik wel, ik had Sarpo Mira, en die ontwikkelt zich toch al traag. Je hebt in elk geval vanwege het late tijdstip mooie poters voor volgend jaar, want bij Juni al oogsten wordt bewaren lastig. Bij alliums, die geen groot wortelstelsel ontwikkelen, zou ik me wel zorgen maken over een stikstoftekort bij poten in houtsnippers. Je bent van plan om goed bij te mesten?