Vinky

Goed gevoel denk ik @Dahli. Als ik kijk op de website van het composteringsbedrijf waar Rookie naar verwijst, dan lees ik over de composteringsbassins dit: "Een groot gedeelte is voorzien van een waterdichte asfaltvloer en een deel van een waterdichte folie". Zoiets leg je aan om te voorkomen dat gevaarlijke stoffen weglekken in de omgeving. Maar waarom @Rookie moet er andere grond in de bakken, dan de grond die je al hebt? Welke grond heb je al? In zuidoost Groningen heb je wellicht zand, of veen of dalgrond. Kun je dat niet gebruiken? Aangevuld met eigen compost of wat koemest of culterra? Ik zit op arme Drentse zandgrond en met compost en wat mest heb ik prima oogsten.

Dit jaar wilde ik eens Tarbais-bonen kweken. Een stokdroogboon die In Frankrijk heel chique verkocht wordt in zakken met een ‘label rouge’. En niet tegen Hak-prijzen. Op zoek daarnaar kwam ik onder andere terecht op de website van peulvruchten-bestellen.nl. Die zaak in Veendam verkoopt ruim 40 soorten droge bonen en erwten voor consumptie. Flink aan de prijs, maar ze hebben heel wat bijzondere soorten. Ik heb daar 500 gram tarbais-bonen gekocht voor €6,95. Bio gekweekt in Limburg, oogst van 2024. Bij een kiemtest met 5 bonen kwamen er 5 op. Ik kon de cassoulet al bijna ruiken. Bij Vreeken betaal je voor 50 gram €4,50 als ze al voorradig zijn. Voor avonturiers op bonengebied is het misschien leuk om eens rond te neuzen in de webwinkel of in de winkel zelf – als je in de buurt woont tenminste. Voor bestellingen via de webshop geldt een minimumbestelbedrag van €20 en daar komt nog €5,95 bij aan bezorgkosten. En de meeste verpakkingen gaan vanaf 500 gram. Dure grap, tenzij je iets gezamenlijk doet. Voordeel is dan weer wel dat je de herkomst van de bonen en hun oogstjaar kent. De eigenaar van de zaak geeft graag informatie. In de winkel (jaren 50) kreeg ik geen 500 gram bonen, maar werden met een schepje 560 grammen in de papieren zak gekieperd. Daarvan heb ik 150 zaden apart gehouden om te zaaien. En er bleef 450 gram over die de pan in gaat.

Okee, goed om te horen @Brabantse Tuinprins, @woldistel en @Gitta dat jullie dit jaar ook meer last hebben van mos door de natte voorzomer. Dat is alweer een zorg minder. Ja levermos gaat hier ook als een tierelier, vooral in mijn kruidenstrook (niet in de moestuin). De ph-test van Eco-style had op sommige websites juist goede recensies, en daar ben ik op afgegaan, omdat de meeste hobby-tests inderdaad vaak worden weggezet als slecht. En ik blijf een hobbyist, een professionele test gaat me net iets te ver. Dat de grond hier zuur is, was al bekend. En met lavameel zal ik inderdaad geduld betrachten. De compost die ik gebruik is gezeefde compost die minstens een jaar oud is, die elke maand is omgezet, en waar inmiddels geen pier of pissebed in zit, of een schimmellaag. Binnenkort ga ik weer compost zeven voor gebruik in maart. Die compost is nu al uitgewerkt, en in maart zeker. Wat ik met oxideren bedoel is dit: als ik in maart compost òp de grond gooi, dan is het in oktober weg, opgegaan in lucht = oxidatie. Als ik het in maart onderspit dan vind ik het in oktober nog steeds terug als compost. Doe ik! Dank voor jullie antwoorden!

In de moestuin heb ik dit jaar meer mos van diverse soorten dan eerder, vooral op plekken die even kaal zijn en waar geen hark door gaat. En het lijkt of de mosgroei per jaar toeneemt. Dus een ph-test van Ecosyle aangeschaft. Die is niet erg precies maar de ph ligt rond de 5 of net iets er boven. Hartstikke zure grond dus. Het gaat om zandgrond die vanaf de Middeleeuwen bemest is geweest met schapenmest en heideplaggen, en vanaf ongeveer 1900 met kunstmest en de inhoud van beerputten. Vanaf ongeveer 1965 is het geen landbouwgrond meer, maar een woonwijkje met open grond, nu moestuin. De gewassen die ik kweek doen het altijd wel goed. Daaraan zien ik geen duidelijk effect van verzuring of kalkgebrek. Als er iets mis is, denk ik vooral aan het weer. Behalve dat de tomaten wel vaak neusrot hebben. Wat ik wel merk is dat compost, zeker oppervlakkig opgebracht, ongeveer onder je ogen oxideert en niets goeds aan de bodem kan toevoegen, door de zuurgraad. Op de zandgrond heb ik snel last van droogte en meer organische vochtvasthoudende massa in de bodem kan helpen, mits die niet snel vergaat. En kalk zou helpen. Afgelopen jaar heb ik de hele moestuin bestrooid met lavameel, dat wat kalk bevat, maar zienderogen zonder effect. Mijn vraag aan jullie is: wat is nou een fijne kalkmeststof die lief is voor het bodemleven?

Hout lijkt me toch het meest natuurlijk 😁

Oh jee, @Mevrouw Groen was me net iets te snel af met een reactie, maar ik ga met haar mee. Nee, geen plastic snijplanken hier @appelvrouw, juist vanwege die fliebertjes. En ook geen glas omdat de messen er bot van worden. Ik gebruik meerdere houten planken - en al zo lang dat ik de houtsoort niet eens meer weet. Eentje voor alle dag die permanent op het aanrecht staat. Eentje voor groenten die zorgvuldig moeten worden behandeld, bijvoorbeeld omdat ze worden ingemaakt. En eentje voor vlees. Om de planken schoon te houden wrijf ik ze een paar keer per jaar in met zout en wat water - een soort zoutpapje. Dat laat ik een uurtje intrekken. Daarna schuur ik de planken af met een schuursponsje. Afspoelen, drogen. Klaar.

Als je zo weinig ruimte hebt in de breedte van je tuin @Amarinde, waarom kies je dan niet voor een soort die rankt en in de hoogte groeit? Klimrekje maken van palen en gaas?

Heel herkenbaar @Arminio. Enerzijds heb je de armoe dat je met een boodschappenbriefje naar de supermarkt gaat (die jou verleidt om iets te kopen) en anderzijds heb je de rijkdom om te genieten van de opbrengst van eigen kweek. Die vaak te groot is. Tsja, en dit jaar hadden we vroeg in de zomer last van veel regen en dus slakken, die verwoestend tekeer gingen. Volgend jaar kan het weer droogte zijn waardoor sla mislukt en pepers enorm goed groeien. Succes met je tuin en je plannen!

Ach wat jammer @Arja. In dit soort sneue gevallen zet ik het liefst het vizier alvast op volgend seizoen: dan gaan sommige gewassen vast beter dan dit jaar.

Zó triest is het hier niet, maar de butternuts hier zijn dit jaar bedroevend klein. Ik had er nog eentje van 2023 en die was toen rond de 3 kilo. Die van 2024 kwamen uit het zelfde zakje zaad – daar kan het niet aan liggen. Gek seizoen hoor. De planten overwoekeren altijd het klimrek, maar nu kwamen de ranken nauwelijks tot de bovenkant, sommige zelfs maar halverwege. Op de foto links eentje die nu nog aan de plant hangt te rijpen, en die nauwelijks groter of kleiner is dan de andere. Rechts de butternut van 2023 – die hierna de compost gaat verrijken

De vijf rupsen hebben zich heerlijk volgegeten in de dille en groeiden en groeiden. Elke dag heb ik gekeken of ze ankerdraden gingen maken om zich vast te hechten aan stelen, vlak voor het verpoppen, zoals @Frans hierboven zo mooi liet zien. Maar nee. En dan tel je er nog maar vier, drie, twee. De afgelopen week geen eentje meer. Enerzijds de vrees dat ze opgegeten zijn door een vogel. Anderzijds de hoop dat ze zich elders hebben verstopt om te verpoppen. Maar lieve help, hoe vind en red je vijf poppen in de enorme massa verleppend en bruin geworden gewas rondom de dille dat normaliter naar de composthoop gaat?

En die ga ik toch proberen. Baat het niet dan schaadt het niet. Dank voor de tip 👍

Ja doe dat.

Hey @Rookie Kratten met zand: ja, maar niet in de kelder want geen ventilatie, en vol (met een deel van de aardappels). Wel in de schuur, want veel ventilatie. En ik gebruik altijd droog zand. Vochtig zand lijkt me een broedplaats voor schimmels. Winterwortels gaan in een krat. Eerst een bodempje droog wit zand, vingerkootje ofzo. Wortels er in zodat ze elkaar niet raken. Laagje zand erover. Tweede laag wortels. De ervaring leert dat hoe dikker de laag zand is, hoe verser ze blijven. Ik gebruik alleen gave wortels. Eerst wassen in een emmer water om dat de controleren. Dit doe Ik al half september. Later in het seizoen heb ik vaak aantasting van wortelvlieg: zwarte vraatgangetjes waar witte larven in vreten. Maar als er geen druk is van wortelvlieg, kan het misschien ook later. Ik bewaar slechts een klein deel van de wortels in het zand – de meesten laat ik in de grond staan voor wintergebruik, en in de keuken figuurzaag ik om de eventuele vraatgangen heen. De wortels in het zand zijn een soort reservebank, voor als de wortels in de volle grond te slecht worden. Uit het zand kan ik tot in het voorjaar oogsten – soms tot in de zomer. Knolselderij: oogsten voor serieuze vorst wordt verwacht. Door een emmer water halen om te zien of ze gaaf zijn. Wortels tot kort bij de bol bijsnijden. Alle grote stengels er af, maar niet de binnenste korte, zodat een toefje van 10 cm overblijft. Bodem droog zand in een krat. Knollen er op. Aanvullen met zand tot dat toefje loof. Blijft goed tot maart/april. Vanaf dan drogen de knollen in en verliezen ze hun smaak. Als de wortels en de selders eenmaal in het zand liggen, controleer ik nooit. Bij het oogsten uit zand merkt ik wel of er iets mis is, en dat komt zelden voor. Bieten heb ik in het verleden ook gedaan, zoals knolselderij, en dat ging goed. Pastinaak kun je beter in de grond laten zitten. Daar heb ik goede ervaringen mee, maar lees ook even https://www.mooiemoestuin.nl/groenteteelt/wortelgewassen/pastinaak/ en dan onderaan tot je bij het kopje Bewaren bent. Sluitkolen, rood en wit, ga ik pas bewaren als het serieus gaat vriezen. Dan hang ik ze met stronk en al aan de balken in de schuur. Als het vervolgens warm wordt, verleppen en verdrogen ze snel. Het is altijd weer een afweging: lang in de grond laten staan met de kans op bevriezing, of vroeg aan de balken met kans op verleppen. Maar ik merk ook dat enigszins verlepte rode kool of witte kool (dus niet compleet dor) het in de pan niet slechter doet dan verse. Vaak halen de opgehangen kolen de Kerst niet. Begin niet te laat met bewaren van wortels, en begin niet te vroeg met de overige groentes. Succes er mee! Foto’s van 2022: niet alle gewassen wortels waren mooi genoeg voor de winteropslag

Zijn er mensen die knoflooktenen willen ruilen voor de teelt vanaf dit najaar? Helaas heeft de leverancier met het grootste aanbod, de Tuinen van Weldadigheid, zo’n slechte oogst gehad dat ze komend najaar geen plantgoed in de verkoop hebben. Toch wil ik nog wel iets nieuws proberen, dus waarom niet hier ruilen? Ik ben op zoek naar een pittige hardneck, het liefst lang houdbaar, en denk aan Rocambole of Ophio, maar suggesties zijn welkom. Vanwege het plantschema dat ik al jaren hanteer heb ik het liefst 12 mooie tenen. Ietsje meer mag ook, want de rest ga ik dan lekker voorproeven. Het gaat me niet om grote hoeveelheden, maar genoeg om de smaak te beoordelen en om eventueel mee door te kweken Wat ik kan ruilen is oorspronkelijk gekocht bij de Tuinen van Weldadigheid en ik heb er jaren biologisch mee doorgekweekt op schrale zandgrond. Op andere gronden gaat het misschien beter of minder. Per soort ook ongeveer 12 tenen om te ruilen: Germidour: Softneck. Heel erg lekker in gestoofd eten. Mediterraan. Rauw minder. Houdbaar tot de Kerst, dus niet lang. Ik oogst er nooit dikke bollen en tenen van, maar altijd wel genoeg voor de pan, en omdat ze zo lekker zijn blijf ik er mee doorgaan. Valelado: Softneck. Heel erg lekker om rauw te gebruiken in knoflooksaus, tzatziki. Het langst houdbaar van de soorten die ik heb gehad – vaak tot aan de nieuwe oogst. Meestal geen dikke bollen en tenen. Maar vanwege de smaak en lange houdbaarheid toch een blijvertje. Oosterdel. Hardneck. Doet het goed in alle gerechten. Per bol meestal 6 dikke tenen, vaak enorme tenen. Houdbaar tot maart/april. Dit jaar weer oogst gehad van behoorlijk dikke tenen. Zeer tevreden met smaak en opbrengst. Wonha. Hardneck. Doet het goed in alle gerechten. Per bol meestal 6 dikke tenen. Houdbaar tot februari. Dit jaar een redelijke oogst gehad. Deze soort had ik ooit gekocht omdat onze knoflookprofessor @roeier, die we hier helaas al lang niet meer zien, Wonha aanprees vanwege de lange houdbaarheid, tot aan de nieuwe oogst. Maar Roeier zat op veengrond, en van de zandgrond oogst ik dus geen Wonha’s die het zo lang uithouden. Desondanks zeer tevreden over smaak en opbrengst. Ben benieuwd of we iets lekkers kunnen ruilen 🥰

Terzijde, want het gaat niet helemaal over slakken @Rookie: op die wasknijpers schrijf ik de naam van het gewas en ze gaan jaren mee. Maar ze zijn ook handig om de netjes hoog te houden. Voor het zelfde effect kun je ook meerdere tapas-prikkers gebruiken - je weet wel, die stokjes met een vlaggetje. Naam er op schrijven, in een potje steken, netje er over & er komt geen slak meer bij.

De gaaszakjes van de supermarkt (AH) @Rookie gebruikte ik aanvankelijk om potgrond en jonge plantjes te beschermen tegen insecten. Vooral in huis in het vroege voorjaar voorkomen ze dat je rouwvarenmugjes in je potgrond krijgt. Maar ze blijken ook te voorkomen dat er slakken bij je zaaigoed komen. Het werkt enorm goed! Geen slak kan er bij. Nee, niet voor een paar meter spinazie in de volle grond. Sorry voor de lelijke foto, maar op de voorgrond staat andijvie.

Wat een monsterklus! Waar was dit? Toch niet in je achtertuin @Frans ?

Heerlijk antwoord! Dank voor het meedenken, de foto's en het filmpje. Voor de lol laat ik ze inderdaad nog een maand in de schuur liggen om te zien hoe ze zich ontwikkelen. En als het wat koeler is ga ik er eentje in een pot met grond stoppen. Daarna ga ik me er op een mistige kille novemberdag verder in verdiepen. Vandaag de laatste Sevilla's uit de grond gehaald. Gemiddelde oogst per plant 1,43 kilo. Zeer tevreden mee. Er zaten weer zware jongens bij:

Maar is er dan niemand die weet wat voor soort uitwasjes dit is, hierboven?

Sinds een jaar of vijf of zes kweek ik pronkbonen van de soort Emergo, omdat mijn buurman dat ook doet. Gewoon proberen. Ik vind de peulen als ze nog erg dun zijn, zonder voelbare zaden, erg lekker. Net als @Goudsbloempje2 zegt. Bovendien zijn deze bonen heel goed in te vriezen zonder te blancheren. Sperziebonen moet je wel blancheren en dat is geen leuke klus in de oogsttijd, want dan is het al zo heet in de keuken. Verder gebruik ik de bonen uit de opgedroogde peulen als soepbonen. Ik heb ook wel eens roodbloeiende pronkbonen gehad. De peulen waren best lekker. Maar de gedroogde en geweekte bonen in soep smaakten donker, niet licht. Spekbonen heb ik nooit gekweekt, dus ik kan niet vergelijken. Maar ik denk dat je met pronkboon Emergo wel succes kunt boeken. Deze soort is meer dan andere bonensoorten bestand tegen Gronings weer. Ga het uitvinden & succes voor volgend jaar!

Jee @Patrijs, jij hebt goed je huiswerk gedaan. Maar het is een complexe en ironische toestand. Boeren mogen voor de verbouw van graan minder stikstof gebruiken - en we weten allemaal dat dit zo is omdat er al te veel stikstof de lucht en grond in gaat door veeteelt voor de productie van zuivel en vlees. En nu eindigt graan met te weinig stikstof als veevoer. Wat een absurde cirkel. Ik ben medeschuldig omdat ik geen vegetariër ben. Maar het dwingt me wel om steeds minder dierlijk voedsel te eten. Gelukkig hebben we de tuin nog, waar ik steeds meer peulvruchten kweek die rijk zijn aan eiwitten. Hé dank voor je vertaling en link Patrijs! Jammer trouwens dat Matrijs de Wieringer bonen niet verdraagt. Ik heb zoiets met linzen. Echt niet leuk 😒

Tsja, die slakken @Gitta, daar hebben we het al over sinds eind mei. Maar het mooie is: vorig jaar kon ik op 12 november nog een vaasje vol dahlia's plukken. Daar gaan we voor 🤩

Ha, leuk Patrijs. Ongeveer tien jaar geleden had ik een handjevol bonen gekregen. Ik ben ermee gaan doorkweken. En ik vind het de lekkerste soepboon die er is.

Ja, een foto zou handig zijn. En wat is geel: het blad of de peulen? Wanneer heb je ze gezaaid? Het kan best zijn dat de planten al 'op' zijn. De bonen hier die op 15 april binnen waren gezaaid, zijn al helemaal dor en daar oogst ik nu zaden van. De bonen van 14 mei zijn inmiddels te grof en te dik om te eten. Die van 11 juni kunnen nog net maar worden ook al grof. En de boontjes van 4 juli zijn over een paar dagen te eten.