roeier

Ik zou er een hard hoofd inhebben, dat uitgraven. Dat kan makkelijk een vijvertje worden: Dit is 2017, een vrij natte zomer toen. Grondwaterstand is hier wel laag, aangegeven door omringende sloten die niet in beeld zijn, maar ja, water stroomt in eerste instantie naar het dichtstbijzijnde laagste punt... Als de sloot zelfs maar een paar meter verderop is zou je al met afwateringsbuizen of zo moeten werken om het daar naartoe te krijgen. Nederland is denk ik niet het meest geschikte land voor verdiepte kassen. Je hebt wel struiktomaatjes die binnen de meter blijven in hoogte, en bij komkommers moet je al moeite doen om ze omhoog te leiden, want van zichzelf slingeren ze over de grond. Die gewassen verplichten jou niet een bepaalde binnenhoogte te creëeren, toegang voor jezelf is misschien een bepalender overweging?

Eh... Jeanne, zou je dat warme weer kunnen terugnemen? Ik ben het niet gewend om begin Februari al in T-shirt te lopen. De jas en trui werden me echt te warm vanochtend bij het werken aan fruitbermen op de volkstuin. Er lag wel ijs, maar ja, windstil en een zonnetje...

Dit is de White Chocolate 5 Februari, die blijkt wintergroen te zijn. De schutting ook trouwens. Mijn pentaphylla is alle blad allang kwijt, maar dat van de White Chocolate oogt zelfs nog fris.

Op dit moment zit mijn chocoladewingerd 'White Chocolate' nog volledig in het blad, dat is misschien ook iets. Hier stond al langer een chocoladewingerd, de pentaphylla, die is niet helemaal wintergroen bij mij, en ooit las ik dat die wat minder winterhard zou zijn ook. Het hangt dus wat van het ras af. Eemaal aangeslagen groeit chocoladewingerd wel hard, dus dan moet je een paar keer per jaar snoeien. Het is een typische klimmer, groeit het niet zonder steun en maakt geen dikke takken, dus snoeien gaat op zich makkelijk.

Wojtek noemde je, daar heb ik een paar struikjes van, de kleinste daarvan is het makkelijkst te fotograferen: En je noemde de Honey Bee: Sinds vorige week heb ik een fotocamera, het is even wennen, maar ik kan nu wel beter van dit soort foto's maken, want met de telefoon gaat dit lastig. De Honey Bee had vorig jaar een probleem, die kwam niet goed op gang, maar de struik heeft toen een nieuwe scheut gemaakt, dat is de langste tak in het beeld, als je goed kijkt begint die vanuit uit de grond, een stuk verderop. Zo heeft struik gereageerd op de groeicrisis, wel knap eigenlijk. Ik vermoed dat er een probleem in de grond was. Het lijkt alsof de struik nu makkelijk te splitsen is. Met die gedachte speel ik, maar dat is dan iets voor de herfst. Of het wel echt Honey Bee is betwijfel ik nog altijd, op dit moment lijkt hij langzamer dan Beauty en Beast, en twee jaar terug was hij ook al langzaam. Vorig jaar vanwege dat groeiprobleem was er geen goede vergelijking mogelijk, maar hopelijk geeft dit jaar een normale groei en daardoor een duidelijker beeld omtrent wel of geen Honey Bee. Even voor de duidelijkheid: ik heb niet aan snoei gedaan, de struikjes die je ziet, zo zijn ze gegroeid. Bij de Wojteks twijfel ik ook al, want die zouden een vrij warrige groei moeten vertonen, en ik heb een Wojtek gezien in De Kruidhof, Buitenpost, en ja; takken die alle richtingen opgaan. Dat zie ik dus niet bij mijn struikjes, ze gaan wel een beetje breeduit, maar hebben niet dat chaotische, wat ik bijvoorbeeld wel zie bij Indigo Gem en The Beast. Beide Wojteks komen van een tuinzaak in De Hommerts, trouwens, daar hadden ze op een gegeven moment Wojtek en Duet, en ik heb van beide een paar genomen. De beide Duets lijken op elkaar, en de Wojteks lijken op elkaar, maar de Wojteks lijken nauwelijks op Wojteks. De Indigo Gem gaat weer het snelst dit jaar bij mij, en daarna de Duets. Dat is een vertrouwd beeld. Struikjes die nog helemaal in ruste zijn heb ik niet meer, maar het is allemaal van dat zwellende knoppen werk. Als de temperatuur in de enkele cijfers blijft gaat het niet al te hard. De temperatuur overzichten van Nederland volgend zie ik dat het zuiden nu regelmatig in de dubbele cijfers aan het komen is, en dat zou je wel eens kunnen zien aan de honingbessen.

Ik lees wel eens dat mensen knoflookpoeder maken, ik weet er 0,0 van, maar misschien dat je daar eens op kunt zoeken. De meeste knofloken lopen nu wel uit, ik geloof dat de Creole groep - o.a. Morado en Eden Rose - zich lang inhoudt, en in het algemeen kun je stellen dat snelle groei leidt tot kort bewaarbaar, en dat wat langzaam groeit langer te bewaren valt. Plusje voor Wonha dus. Het kan handig zijn, als je toch meerdere rassen neemt, om kort bewaarbaar en lang bewaarbaar te combineren. De houdbaarheid wordt meestal wel gegeven.

Saalk86, als die Pskem bij jou niet #1 ligt, dan is er toch iets merkwaardigs aan de hand met dat ras bij mij, want bij mij heeft die zijns gelijke nog niet gevonden. Een verklaring hiervoor zal niet makkelijk te vinden zijn. Er bestaan geen Nederlandse knoflookrassen. Wel rassen die al generaties lang op Nederlandse bodem worden geteeld, maar zonder geslachtelijke voortplanting, dus ook geen genetische aanpassing aan Nederlandse omstandigheden; iedereen kloont. Een mutatie is wel altijd mogelijk, maar daar ga ik maar even niet vanuit, en een teler van pootgoed zal afwijkingen er ook uit willen selecteren. Die Wonha is super traag, doet er iets van vier maanden over om boven te komen. Ik schreef nog ergens in September dat die er wel in mocht, want die voorsprong kan hij goed gebruiken. De eerste keer dat ik Wonha had kreeg ik de bollen pas half Oktober, toen heb ik ze ook gepoot, maar dat bleek te laat; ze kwamen pas in Maart boven en de bollen bleven klein. Een paar weken eerder poten deed vorig jaar wonderen, dus ik heb ze dit jaar weer vroeg geplant, 30 September om precies te zijn. Daardoor zijn ze nu boven: Daarmee lopen ze nog steeds achter op alle andere rasjes, ondanks dat die er een paar maanden later ingingen. Maar zo zijn ze dus, en alles staat er goed bij. Op één ras na; de Oezbeekse tulband. Die heeft nu al gele blaadjes, terwijl de plantjes nog jong en klein zijn. Ik heb geen idee waardoor dit komt. De groei stokt ook wat, het ziet er niet dramatisch uit, maar dit gaat toch niet zoals het hoort:

Ik heb vorig jaar een pot over mijn meest voorlijke struik gedaan, maar die werd in groei toen ingehaald door een andere, niet afgedekte struik. Dat was niet helemaal wat ik in gedachten had. De groei ging wel recht omhoog, en de kleuren bleven bleek, dus het ging er anders uitzien, maar volgens mij was het dat ook wel. De Victoria is van zichzelf toch al ieder jaar snel bij mij, fotootje van vandaag: Een ander ras wat ik heb staan heet Näsåker, dat laat pas net het rood van de neuzen zien, en dat ging ook vorig jaar langzamer.

Zoek de verschillen tussen deze twee foto's: De eerste foto is Olifant knoflook, de tweede... geen idee. Het lijkt in verschijningsvorm op Olifant knoflook, maar het groeit in elk geval stukken beter. Beide gewassen zijn in de herfst gepoot. Met de 'Olifanten', eigenlijk lilliputters, ben ik in 2017 als broedbolletjes begonnen, gekregen van Speets. Vorig seizoen kwam er wat groei in, maar nu zijn ze weer zwaar aan het procrastineren, en de kans lijkt klein dat ze nu wél volwassen bollen zullen produceren. Dat tweede gewas is van gevonden bolletjes, en ik vermoed eigenlijk dat het ook Olifanten knoflook is, maar dan een variëteit die het hier veel beter doet. Het maakt ook van die broedbolletjes onderaan de bollen, maar dan van veel groter formaat als van de Olifant knoflook op de eerste foto. Als deze gewassen beide Olifanten knoflook zijn, dan is het een gemis dat er geen rassen worden onderscheiden, want dit zijn zeer ongelijke grootheden, althans in mijn klimaat. Hier nog even het blad van de onbekende Allium, dat is fors: Het lijkt wel zeker dat er bloei gaat komen bij de onbekende, want het formaat is er naar. Dan laat ik nog wel even een foto zien, maar ik vermoed dat het op de bloei van Olifanten knoflook gaat lijken.

Ik gok op wilde peen; http://www.moestuintips.nl/groenten/bol_knol_gewassen/peen/wilde_peen.php, dat zit vaak in wilde bloemenmengels en komt ook vaak op. Dan zou ik de wortels zoveel mogelijk laten zitten: grondverbetering.

Voor een tuin is het altijd beter dat er wat op staat, ook in de winter, en Alliums hebben doorgaans de kwaliteit te kunnen overwinteren. Zomerprei schijnt dat minder goed te kunnen, al heb ik er nauwelijks ervaring mee. Hier op de volkstuinen laat men meestal de prei de winter staan en oogst men als men wat nodig heeft. Gelukkig hebben we hier geen vervelende mineervlieg, dus dat kan. Prei ontkiemt bij temperaturen tussen 7°C en 35°C, waarbij 25°C het snelste resultaat schijnt te geven. Als je snel resultaat wilt is buiten dus niet het beste, ik doe dat wel, alleen dan moet ik een maand of langer wachten voordat ik iets op zie komen. Verspenen gaat wel heel makkelijk bij prei.

Ik heb maar twee rassen zelf ooit geteeld; Jolant en Farinto blauw-groene winter. Daarvan vond ik de Farinto beduidend zachter. De Jolant groeide forser maar was stugger. Het verschil zou natuurlijk kunnen liggen aan dat de Jolant een zomerprei is en de Farinto een winterprei. Dat vermoeden heb ik, maar een breder inzicht ontbreekt bij mij.

En op 9 Februari heeft De Tuinen van Weldadigheid eenzelfde soort dag, maar dan rond de aardappel: https://detuinenvanweldadigheid.nl/evenement/potatoday/ Als het een beetje aardig fietsweer lijkt ga ik er weer naar toe, maar dan ben ik zeker zo benieuwd naar hoe al hun knofloken er bij staan.

Het is misschien ook een kwestie van persoonlijke voorkeur, maar ik vind die tweede boom er veel beter uitzien dan de eerste. Als ik kijk naar op welke hoogte de gesteltakken aan de stam ontspringen en in welke hoek ze groeien, dan vind ik dat mooi zo. Zeven gesteltakken vind ik niet teveel. Eén kruist een beetje bij de aanzet, maar gaat vervolgens wel een mooie kant op, als ik het goed zie de tak die in het laatste beeld naar rechts wijst, in een ideale hoek. Ik zou hier geen enkele dikke tak weghalen, waarschijnlijk alleen een paar lage horizontaal gaande dunnere takken verwijderen, en in het centrum misschien een paar takjes zodat het daar niet te vol groeit, maar ik vind dit boompje er prima uitzien. Wel een goede manier om de boompjes te tonen zo, met een filmpje. Ik ben trouwens zelf ook maar een leek, maar ik woon sinds een paar jaar op een plek waar een fruithofje staat, en die boompjes konden wel wat zorg gebruiken, dus ik heb me wat verdiept in het hoe en wat en geef de boompjes af en toe een beurt, maar ik wil hier niet doen alsof ik een expert ben.

Met peultjes (Pisum sativum) is het wel net als met boontjes dat ze zichzelf bestuiven, en dat is meestal al gebeurd nog voordat de bloem opengaat, dus de kans op zelfbestuiving is erg gering. Maar ze zijn ook zo snel en bovendien koudebestendig dat het eenvoudig is om in verschillende perioden te zaaien en dat dan dus de bloeitijden ook in verschillende periodes komen te liggen, inplaats van op afstand te rekenen. Pûltsje op Reis is een dwergje dat erg snel klaar is, dus dat zou je dan normaal eerder zaaien dan een groter ras, los van het voorkomen van kruisbestuiving is dat ook voor de oogstspreiding handig. Tsja, ik heb vorig seizoen de fout gemaakt om stokbonen te zaaien voor stambonen, dat was niet zo slim want toen kreeg ik ze tegelijkertijd. Even niet nagedacht.

Nog even een paar: * pak soi * mizuna * sjalot * Welsh onion * augurk/komkommer Pak soi en mizuna kunnen gewoon 's winters op de tuin blijven staan en geoogst naar behoefte. Pak soi zaai je Juli - Augustus of zo, de slakken zijn dan door droogte vaak over hun hoogtepunt heen. Mizuna heeft al helemaal weinig plagen. De meeste sjalotten zijn erg goed te bewaren. De smaak van de rassen die je in de herfst zaait ben ik persoonlijk dol op en die zie ik niet in de winkel. Nauwelijks plagen. Welsh onion wordt ook wel grove bieslook genoemd, een stengelui waar je de grootste tijd van het jaar af en toe wel wat af kunt halen. Vaste plant, weinig plagen. Augurk of komkommer is bijzonder makkelijk in te maken, gewoon in potjes met een schroefdeksel. Persoonlijk prefereer ik komkommer, omdat die wat veelzijdiger is met het gebruik als vers, en eigengekweekt vers is beter als in de winkel. Behalve augurk/komkommer nemen de gewassen van dit lijstje ook weinig ruimte in beslag.

Goed dat je erop terugkomt, want ik vergeet het telkens. Mijn conclusie is dat het zeker iets doet tegen grote slakken, maar dat kleintjes gewoon door de mazen kruipen. Ik bedoel kleintjes zoals deze: Ook kleintjes richten schade aan, en deze pompoen zaailing is uiteindelijk gesneuveld: De tijd dat ik deze methode testte was niet ideaal, want het was al zomer, dan staat er heel veel op de tuin, en individuele plantjes zijn dan wat veiliger. Als er nog niet zoveel op de tuin staat, dan is wat er staat kwetsbaarder, want dan hebben slakken weinig keuze. Ik testte pas toen ik al weinig last meer had van slakkenvraat, en de meeste bescherming was waarschijnlijk overbodig. Waar de slakken het langst aktief blijven bij mij is in de buurt van de sloot, en daar zijn dus wat pompoen zaailingen opgevreten. De bescherming hielp daar niet afdoende. Ik heb met eigen ogen gezien hoe een klein slakje gewoon door de mazen kroop. Slakjes kunnen door openingen komen die eigenlijk te klein voor hen lijken en die moeite doen ze ook wel. Als het hoofdje er doorheen past komt de rest ook wel mee. Ik heb ook een grote slak gezien die pogingen deed er doorheen te komen, maar die moest uiteindelijk rechtsomkeerd maken, want die was echt te groot. Ik heb niet gezien dat een slak pogingen deed er overheen te klimmen, dus ik weet niet of die scherpe randjes helpen. Heb jij wel gezien dat ze er overheen probeerden te klimmen, Paddestoelengek? Ik ben wel van plan ze dit seizoen weer toe te passen, ik heb ze nu eenmaal toch, en het helpt wel iets. Als ik het vroeger in het seizoen toepas kan ik ook wat meer zien van hoe slakken ermee omgaan, want mijn waarnemingen waren nu heel schaars. Het kan zijn dat als iemand vooral van die grote slakken heeft dat het dan een hele goede oplossing is.

Artikel nummer van te voren opschrijven helpt het te vinden, anders wordt het inderdaad lastig.

Als het om schade aan bollen gaat zijn narcissen en knoflook nu juist tamelijk veilig. Krokussen en tulpen niet, op de plek waar ik woon zijn altijd veel muizen en krokussen en tulpen zijn zo verdwenen. Dahlia bollen ook, en er zijn veel vaste planten waar 's winters de wortels van worden weggevreten. Maar hier zitten zoveel muizen dat er ook geen slakje valt te vinden, ik neem aan dat de muizen de eitjes opeten. Het aantal muizen en ratten wat je hier vindt is niet normaal. Op de volkstuin hier zit een normaler aantal, maar dat was afgelopen jaar wel een groter aantal. Ze hebben geprofiteerd van zachte winters en droogte. Ze hebben net een klap gehad van de teruggekeerde nattigheid, want ze kunnen slecht tegen vocht. Boeren laten water stromen over hun land tegen muizen, zoals je misschien wel weet. Maar bij dat wat toegenomen aantal muizen op de volkstuin ben ik mijn tulpjes en krokussen niet kwijtgeraakt. De schade van muizen valt erg mee. De meeste schade is aan kool en artisjok, daarvan vreten ze de wortels en ze knagen aan de stammetjes, een aantal planten is daardoor verloren gegaan. Knoppen of blad eten ze volgens mij niet, of in elk geval heb ik dat niet waargenomen. Bessen dacht ik ook niet, maar ze zitten zeker wel aan tomaten, appels en peren. Met vallen werken lijkt me ineffectief vanwege hun aantal. De kerkuil die we hier hebben pakt veel muizen, en op de volkstuin jagen diverse katten, maar je merkt niet dat er daardoor minder muizen zijn. Een mens die buiten vallen plaatst zal nog minder uitrichten dan die beesten.

In eerste instantie zou ik geen competitie willen verschaffen en de bodem bedekt houden met blad of houtsnippers, dat voedt de bodem en houdt onkruid tegen. Als de fruitstruiken eenmaal goed zijn aangeslagen vind ik het makkelijker om er een bodembedekker bij te doen. De soorten fruit die je noemt maken ook diepe wortels en die zouden niet al teveel last moeten hebben van oppervlakkig wortelende plantjes er omheen. Ik ben helaas niet bekend met witte klaver als bodembedekker, ik zie het wel hier en daar in grasvelden, het is inderdaad een leuke voor insecten, maar ik weet niet of het onkruid tegenhoudt. Misschien dat een ander meer over witte klaver weet te vertellen.

Dat je niet rigoreus snoeit geldt voor alle fruitbomen. De boom zal er op reageren door veel snel groeiende takken te maken om de balans tussen wortelgestel en bladkroon te herstellen. De resulterende takken worden ook wel waterloten genoemd, daar komt weinig fruit aan en die kunnen beter weer weggehaald worden. Het gebeurt op zich wel eens, dat men meer dan 20 - 25% weghaalt, maar dan moet men terugkomen om ongewenste scheuten weg te halen. Voorkomen is beter, dus doe het rustig aan met de zaag. Belangrijk is om te kijken naar de boom en de gesteltakken te kiezen; je wilt een beperkt aantal takken, 4 of 5 of zo, die in een hoek van ongeveer 45° graden groeien, en die met elkaar de boom mooi in everwicht houden. Die takken laat je met rust en geef je de ruimte. Een tak die in de buurt zit van een gesteltak haal je dan mogelijk weg, en als een gesteltak zich splitst kun je beter één deel ook weghalen. Bij een fruitboom in de groei bepaal je zo gaandeweg hoe het gestel er uit komt te zien. Bij die perenboom lijken totaal geen keuzes te zijn gemaakt, daar groeit in het midden van alles en nog wat omhoog. Dat lijkt een meerjarenplan om dat weer wat op orde te krijgen, want ik zou inderdaad niet al te veel in één keer weghalen. Af en toe een grote centrale, recht omhooggaande scheut verwijderen, of meerdere kleintjes, zou een goed begin zijn. Dat centrum is te druk, dat is duidelijk. De appelbomen zien er wat beter uit, maar ook daar zou het goed zijn om keuzes te maken. Er zijn verkeerde beslissingen genomen die om een correctie vragen. Helemaal rechts op de foto zie ik drie redelijk forse takken die alle drie halverwege zijn ingekort. In elk geval één daarvan had moeten blijven staan als gesteltak, en die onderste had ik helemaal weggehaald. Vanaf waar de takken zijn gesnoeid groeien nu ook sterke scheuten naar binnen toe, wat onwenselijk is. Dus nu heb je meer werk omdat er een vorige keer verkeerd is gesnoeid. Bij een tak die onterecht is ingekort kan wel een nieuwe scheut groeien die je bewust laat staan als opvolger. Bij goede keuzes kunnen deze bomen er over een jaar of drie al veel beter uitzien.

Ik vond tomaten ook nooit zo lekker... tót ik ze zelf ging kweken dus. 'Hollandse tomaten' hebben een slechte naam, waterige dingen zijn het. Ik kan je zeker aanraden eigen gekweekte tomaten te proberen. Stap anders maar gewoon brutaal op een volkstuintje af om te vragen of je eentje mag proeven.

Ik denk zelf niet aan specifieke rassen, want er zijn er zóóó veel. Als je op een webwinkel kijkt die honderden tomaten heeft, dan moet er wel een handjevol tussen zitten wat geschikt is voor pot of balkon. Misschien dat zelfs zoektermen als 'tomaat pot' of tomaat balkon' je verder helpen, of 'dwerg tomaat'. Zelf heb ik tomaatjes geteeld als 'Dubok' en 'Alaska', die beiden beneden de meter bleven en weinig werk gaven, alhoewel je toch altijd wel wat moet ondersteunen bij middelgrote of grotere tomaten. Van de tomaten waarvan ik nu net zaadjes heb binnen gekregen ben ik misschien nog wel het meest nieuwsgierig naar de 'Arctic Rose', die zou ook maar iets van 60 - 90 cm moeten worden met rose tomaten. En vroeg natuurlijk, met 'Arctic' in de naam. Maar er zijn zoveel rassen. Op zich heb ik best ruimte voor tomaten, ik ben niet gebonden aan drwergjes wat dat betreft, maar als ze maar doorgroeien is het lastig om ze onder contrôle te houden. Als je zoals ik maar een kort seizoen hebt en geen kas dan passen kort blijvende rassen daar beter bij.

M1RJAM, ik denk dat je op je balkon ook prima klein blijvende struiktomaatjes kunt doen, er is zat wat beneden de meter blijft. 'struik', 'zelftoppend' of 'determinaat' zijn termen die wat door elkaar heen worden gebruikt, maar het betekent allemaal dat de groei wat beperkt zal blijven en je minder werk hebt om de plant onder contrôle te houden. Ze gaan eerder over tot fruitvorming dan indeterminate planten, die eerst een stuk verder willen groeien. In een noordelijk kort seizoen heb je meer aan klein blijvende rassen, maar daar zijn er minder van, dus het is even zoeken. 'Vroeg' is ook een groot voordeel in een kort seizoen. Om nu of in Februari al te zaaien vind ik wel wat vroeg. Stel je zaait in Februari, dan kun je in Maart al kleine plantjes hebben voor naar buiten, maar ja, Maart... Ergens halverwege of eind Maart zaaien zal in de meeste gevallen praktischer blijken. Saalk, tof als je wat Anna Russian zaadjes voor me wilt achterhouden, uitwisseling zie ik zeker zitten, ondanks dat we beiden al teveel hebben. De zending van Badskin's Garden is binnen. Ik had 4 rasjes besteld, de Baby Black Beefsteak was kado. Dit ziet er erg verzorgd uit:

Als het loof al tegen de 3 maanden oud is zal het normaal zijn dat de oudste bladeren geel worden. En verder groeien kunnen ze nu niet, want het is nog te vroeg in het seizoen; het uitgroeien tot grote planten gebeurt pas later. Dus de plantjes zitten eigenlijk wat tussen groeifases in. Dat ze ziek zijn geloof ik niet. Nou ja, je hebt er wel eens eentje tussen zitten die om een onduidelijke reden wegkwijnt natuurlijk.. Patrijs, over een maand of twee al aan de verse knoflook? Dan zul je het groen bedoelen, de bollen beginnen pas te groeien in Mei.